Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kim są cudzoziemcy w Polsce?

Karol Wysocki
JP Business Law Firm
obsługa prawna biznesu
Kim są cudzoziemcy w Polsce?
Kim są cudzoziemcy w Polsce?
Shutterstock
Uchodźcy, nielegalni migranci, repatrianci? Te określenia odmieniane są przez wszystkie przypadki zarówno przez polityków, dziennikarzy jak i zwykłych obserwatorów życia publicznego. Kim zatem są cudzoziemcy zamieszkujący w Polsce?

Nielegalny migrant, cudzoziemiec, uchodźca, repatriant

Artykuł ma za zadanie w ogólny sposób określić poszczególne grupy migrantów przebywających w naszym kraju. Opisać je i scharakteryzować by łatwiej było nam poruszać się w gąszczu często pozornie bliskoznacznych pojęć.

Zdecydowanie przez dużo dłuższy okres polskiej niepodległości byliśmy świadkami ruchów emigracyjnych – czyli wyjazdów z kraju. Ucieczka przed reżimem komunistycznym czy też zwykła migracja zarobkowa (zarówno ta legalna jak i nielegalna) sprawiała, iż Polska była krajem z którego więcej osób wyjeżdżało niż do którego trafiali migranci. Ta sytuacja zaczęła się diametralnie zmieniać w ostatnich latach. Wejście Polski do UE, poprawa sytuacji ekonomicznej państwa czy też ostatni konflikt zbrojny na Ukrainie sprawiły, iż tendencja ta zaczęła się odwracać. Można powiedzieć, iż Polacy dopiero od kilku lat uczą się żyć w bardziej zróżnicowanym etnicznie społeczeństwie. Niestety obecny w ostatnich tygodniach w mediach szum informacyjny nie ułatwia nam zrozumienia czy i czym tak naprawdę różni sytuacja uchodźcy od migranta, który np. przybył do Polski w celu pracy czy studiów.

Definicja cudzoziemca

Ustawa o cudzoziemcach wprowadza definicję cudzoziemca, którym określa „każdego, kto nie posiada obywatelstwa polskiego”. Zatem mamy tu do czynienia z prostym rozróżnieniem, które uzależnione jest od faktu posiadania, bądź nieposiadania polskiego obywatelstwa. Warto tu również wskazać, iż jeżeli obywatel polski posiada też obywatelstwo innego kraju to w świetle tego przepisu nie można go uznać za cudzoziemca. By nieco skomplikować to proste rozróżnienie należy wskazać, iż Ustawy o cudzoziemcach nie stosuje się m. in. wobec obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej, państw członkowskich Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej oraz członków ich rodzin, którzy do nich dołączają lub z nimi przebywają. Nie oznacza to, iż obywateli Unii Europejskiej nie uznaje się za cudzoziemców – są nimi, jednakże posiadają oni nieco inny status niż pozostali cudzoziemcy i dotyczą ich znacznie korzystniejsze regulacje w kwestii wjazdu do Polski, osiedlania się czy podejmowania zatrudnienia.

Migranci i uchodźcy

Zatem dla stwierdzenia, czy kogoś można nazywać cudzoziemcem kluczowe jest posiadane przez niego obywatelstwa. Cudzoziemcy, którzy przybywają do Polski kierowani są różnymi motywami. Najczęściej jest to chęć podjęcia zatrudnienia, studiów czy dołączenie do członka rodziny. Ich wyjazd z kraju pochodzenia jest dobrowolny i zaplanowany. W razie konieczności w każdej sytuacji mogą wrócić do swojego kraju. Co do zasady muszą wykazać, iż są w stanie w Polsce sami się utrzymać i nie będą potrzebować pomocy socjalnej z budżetu państwa. Migranci, mający zamiar przekroczyć Polską granicę powinni posiadać ważny dokument podróży, dokument uprawniający do wjazdu i pobytu na terytorium RP oraz uzasadnić cel swojego pobytu. Zasady przekroczenia granicy zostały określone w art. 23 - 36 Ustawy o cudzoziemcach. W przypadku niespełnienia któregokolwiek z tych warunków osobie można odmówić wjazdu do Polski. Trzeba jednak wskazać, iż w sytuacji w której cudzoziemiec zadeklarował zamiar złożenia wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej przepisów do odmowy wjazdu nie stosuje się. W ten oto sposób przechodzimy do określenia sytuacji uchodźcy.

Zgodnie z ratyfikowaną przez Polskę Konwencją Genewską z dnia 28 lipca 1951 r dotyczącą statusu uchodźców - za uchodźcę uznaje się osobę, która:, „na skutek uzasadnionej obawy przed prześladowaniem z powodu swojej rasy, religii, narodowości, przynależności do określonej grupy społecznej lub z powodu przekonań politycznych przebywa poza granicami państwa, którego jest obywatelem, i nie może lub nie chce z powodu tych obaw korzystać z ochrony tego państwa, albo która nie ma żadnego obywatelstwa i znajdując się na skutek podobnych zdarzeń, poza państwem swojego dawnego stałego zamieszkania nie może lub nie chce z powodu tych obaw powrócić do tego państwa”.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Jest to szerokie rozumienie pojęcia uchodźcy, które jednak w Polsce nie gwarantuje korzystania z objęcia ochroną tej szczególnej grupy cudzoziemców. By móc uzyskać pełni praw należy uzyskać status uchodźcy. Jest on nadawany przez Szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców na podstawie Ustawy o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Jak już wcześniej wspomniano osoba, która nie spełnia warunków wjazdu do Polski (np. z powodu braku paszportu czy ważnej wizy) może podczas przekraczania granicy zadeklarować chęć złożenia wniosku o udzielenie jej ochrony międzynarodowej. Wtedy też funkcjonariusz Straży Granicznej nie wydaje decyzji o odmowie wjazdu na terytorium RP. Co więcej taki wniosek może być złożony za pośrednictwem komendanta placówki Straży Granicznej. Wnioskujący przekazuje do depozytu swój dokument podróży (najczęściej paszport). Podczas procedury rozpatrywania wniosku cudzoziemcowi przysługuje zakwaterowanie w ośrodku dla cudzoziemców oraz pomoc medyczna i socjalna. Co istotne osoba znajdująca się w procedurze o udzielenie statusu uchodźcy co do zasady nie ma prawa wykonywania pracy (może rozpocząć wykonywanie pracy dopiero w sytuacji, w której procedura trwa dłużej niż 6 miesięcy i otrzyma specjalne zaświadczenie). Warto pamiętać, że samo złożenie wniosku nie oznacza, iż wnioskujący taki status otrzyma. Każda sprawa ma charakter indywidualny i należy wykazać, iż to konkretnej osobie grozi niebezpieczeństwo. W powszechnym przekonaniu przyjmuje się, że status uchodźcy przyznaje się osobom pochodzących z krajów objętych wojną. Jednak jak pokazuje doświadczenie nie zawsze tak jest. Za przykład mogą posłużyć odrzucane wnioski objętej konfliktem zbrojnym Ukrainy, gdzie wskazywano, iż obywatele tego kraju mogą zamieszkać w części kraju nieobjętym wojną. Z drugiej strony status uchodźcy nadawany jest obywatelom Republiki Białorusi na terenie której nie toczy się konflikt zbrojny.

Podsumowując migrantów i uchodźców różnią w głównej mierze motywy i okoliczności przyjazdu na terytorium innego państwa. Ze względu na szczególną sytuację uchodźców są oni objęci międzynarodową ochroną i pomocą państwa przyjmującego a jedną z podstawowych zasad jest zasada non-refoulment, która wskazuje, że żadne państwo przestrzegające konwencji genewskiej nie wydali lub nie zawróci w żaden sposób uchodźcy do granicy terytoriów, gdzie jego życiu lub wolności zagrażałoby niebezpieczeństwo ze względu na jego rasę, religię, obywatelstwo, przynależność do określonej grupy społecznej lub przekonania polityczne. Jedynym wyjątkiem od tej zasady jest zagrożenie bezpieczeństwa. O ile państwa są w stanie w pewnym stopniu kreować migrację poprzez wprowadzenie limitów wydawanych wiz czy zezwoleń na pracę to trudno jest przewidzieć ile osób znajdzie się w trudnej sytuacji uzasadniającej przyznanie im ochrony międzynarodowej jak np. nadanie statusu uchodźcy.

Kim jest repatriant?

Na koniec warto wyjaśnić jeszcze jedno pojęcie dotyczące w pewnej mierze cudzoziemców. Jest to repatriant. Jak wyjaśnia słownik języka polskiego jest to osoba powracająca do ojczyzny po długim pobycie na obczyźnie. Zgodnie z Ustawą o repatriacji repatriantem jest osoba, która przybyła do Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie wizy krajowej wydanej w celu repatriacji z zamiarem osiedlenia się na stałe. Wizy takie wydaje się osobom o polskim pochodzeniu, które wykazały związek z polskością oraz przed dniem 01.01.2001r. zamieszkiwały na stałe na terytorium obecnych Republiki Armenii, Republiki Azerbejdżanu, Gruzji, Republiki Kazachstanu, Republiki Kirgiskiej, Republiki Tadżykistanu, Turkmenistanu, Republiki Uzbekistanu albo azjatyckiej części Federacji Rosyjskiej. Osoby, które wjechały na podstawie wizy repatriacyjnej do Polski w momencie przekroczenia granicy naszego kraju nabywają polskie obywatelstwo co oznacza, że przestają być uznawani za cudzoziemców.

Autorem artykułu jest Karol Wysocki, Kierownik Działu #Global MobilityDesk w JP Business Law Firm

Zestaw arkuszy egzaminacyjnych z odpowiedziami i punktacją do zadań
Zestaw arkuszy egzaminacyjnych z odpowiedziami i punktacją do zadań.

Język polski, Matematyka, Język angielski.


Źródło: INFOR
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code

    © Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

    Wynagrodzenie minimalne 2023 [quiz]
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/15
    Kiedy będą miały miejsce podwyżki minimalnego wynagrodzenia w 2023 roku?
    od 1 stycznia i od 1 lipca
    od 1 stycznia i od 1 czerwca
    od 1 lutego i od 1 lipca
    Następne
    Prawo
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Wniosek o paszport dla dziecka online. Jak złożyć?

    Wniosek o paszport dla dziecka składany online to spore ułatwienie dla rodziców. Podpowiadamy kto może skorzystać z takiego rozwiązania i w jaki sposób.

    Sprawa karna w Niemczech. Co trzeba wiedzieć? Jak się zachować?

    W zależności od powagi zarzutów i stopnia zaawansowania sprawy kontakt z niemieckim wymiarem sprawiedliwości następuje poprzez:
    1) przesłanie formularza z pytaniami przez policję,
    2) przesłanie nam nakazu karnego (Strafbefehl) / aktu oskarżenia,
    3) wezwanie na przesłuchanie bądź zatrzymanie przez policję.

    Premier o polityce senioralnej: To fundament

    Wypełniamy nasze obietnice wyborcze. Dla nas polityka senioralna jest fundamentem całej filozofii państwa – powiedział w piątek premier Mateusz Morawiecki podczas konferencji "Rząd blisko seniorów". Szefowa MRiPS Marlena Maląg zapewniła, że wsparcie na rzecz osób starszych będzie kontynuowane.

    Prezes UODO: NSA kwestionuje niezależność organu

    „Prezes UODO w piśmie skierowanym do Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego wyraża głębokie zaniepokojenie niebezpiecznym kierunkiem, w jakim zmierza dokonana przez NSA interpretacja kompetencji i pozycji ustrojowej organu nadzorczego w świetle praw osób, których dane osobowe dotyczą” – poinformował urząd.

    Bon turystyczny - ostatni dzień na pobranie. Do kiedy można go wykorzystać po pobraniu?

    Koniec terminu pobrania bonu turystycznego nie jest jednoznaczny z końcem terminu możliwości zapłacenia nim. 
    Do kiedy i gdzie można go wykorzystać po pobraniu?

    Czy będzie waloryzacja 500 plus? Co planuje rząd?

    W tej chwili nie pracujemy nad waloryzacją 500 plus. Wprowadziliśmy szereg rozwiązań, które wspierają rodziny. To w praktyce oznacza, że w 2023 r. środki skierowane do rodzin to blisko 87 mld zł - powiedział wiceminister finansów Artur Soboń.

    Sądy pokoju. Rzecznik rządu nie wie, czy ustawa będzie w tej kadencji

    Nie wiem, czy projekt ustawy dotyczący sądów pokoju zostanie finalnie przyjęty w tej kadencji Sejmu. Będziemy to rozpatrywać, ale na razie nie ma opinii rządu do tego projektu – powiedział rzecznik rządu Piotr Müller. Ocenił, że projekt jest skomplikowany.

    Pierwsi emeryci już dostali trzynastkę

    Milion emerytów i rencistów otrzymało już pierwsze trzynaste emerytury. Wysokości świadczenia wynosi 1588,44 zł brutto. Aby je otrzymać, nie trzeba składać żadnego wniosku. ZUS zrobi to automatycznie.

    PPK. Zrezygnować można jeszcze dzisiaj

    Ostatnim dniem składania deklaracji o rezygnacji z wnoszenia opłat do Pracowniczych Planów Kapitałowych jest 31 marca. Tym, którzy tego nie zrobią, pracodawcy pobiorą wpłatę do PPK z wynagrodzenia za marzec. 

    300 zł dla sołtysów. Senatorowie dają więcej

    Sołtysi mieliby otrzymywać świadczenie w wysokości 10 proc. minimalnego wynagrodzenia – zakłada projekt ustawy przyjęty przez Senat. To obecnie o 49 zł więcej niż przewidują projekty rządowy oraz poselski, zgłoszony przez parlamentarzystów PiS. Senatorowie chcieliby przyznać sołtysom także diety i dodatkowe świadczenie emerytalne.

    Dodatek mieszkaniowy dla seniora. Jak go otrzymać?

    Dodatek mieszkaniowy to dodatkowe świadczenie pieniężne, które ma pomóc pokryć koszty utrzymania zamieszkiwanej nieruchomości. Aby go otrzymać należy jednak spełnić szereg warunków. Jakich? Gdzie złożyć taki wniosek i jakie są potrzebne do niego załączniki?

    Nielegalne automaty do gier. Astronomiczne grzywny

    Automaty do gier stały się częścią miejskiego krajobrazu jednak wiążą się z niebezpieczeństwem. Przepisy karne przewidują ogromne kary finansowe nie tylko za organizację gier hazardowych, również za uczestnictwo.

    Od 1 kwietnia 2023 r. wyższe odszkodowania za wypadek przy pracy

    Od 1 kwietnia będą obowiązywały nowe, wyższe kwoty. Za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu przysługiwać będzie 1269 zł. W 2022 roku była to kwota 1133 zł a w 2021 1033 zł (2020 - 984 zł). O odszkodowanie za wypadek przy pracy może wystąpić każda ubezpieczona osoba.

    Obowiązki pracodawcy zatrudniającego określoną liczbę pracowników. Kwestie praktyczne

    Obowiązujące przepisy prawa nakładają na pracodawców liczne obowiązki, które uzależnione są od liczby zatrudnianych pracowników. W tej kwestii kluczowe jest precyzyjne zdefiniowanie liczby pracujących osób w przedsiębiorstwie w przeliczeniu na pełne etaty. Katalogi obowiązków są  inne dla firm zatrudniających co najmniej 20 osób oraz firm zatrudniających minimum 50 pracowników. Radca prawny Klaudia Nowak z Kancelarii Mirosławski, Galos, Mozes w Sosnowcu omawia mechanizmy, do których wdrożenia zobligowani są pracodawcy.

    45 tys. zł - tyle wynosi średni dług alimentacyjny w Polsce na jedno dziecko

    Alimenciarze mają do spłacenia od blisko 12,9 mld zł do ponad 13,7 mld zł. Średnie zadłużenie z tego tytułu wzrosło do poziomu wynoszącego od przeszło 45,7 tys. do 48,5 tys. zł. W zdecydowanej większości wpisani do rejestrów są mężczyźni, przede wszystkim w wieku 45-54 lat. Z analiz wynika również, że statystyczny dłużnik zalega z płaceniem alimentów średnio ponad 3600 dni, czyli prawie 10 lat. Eksperci komentujący dane alarmują, że przez różnego rodzaju bieżące zawirowania – głównie inflacyjne, problem będzie dalej narastał.

    Użytkowanie wieczyste. Nowe zasady ustalania ceny gruntów

    Zasady ustalania ceny gruntów zbywanych na rzecz użytkowników wieczystych ulegną zmianie. Przewiduje to ustawa, której projekt rząd przyjął 29 marca. Nowelizacja umożliwi także nabycie prawa własności gruntów wykorzystywanych na cele inne niż mieszkaniowe.

    Uczelnie MSWiA. Będzie akademia policyjna i akademia pożarnictwa

    Wyższa Szkoła Policji w Szczytnie stanie się Akademią Policji, a Szkoła Główna Służby Pożarniczej – Akademią Pożarnictwa. Powstanie Wyższa Szkoła Straży Granicznej. Rząd przyjął w środę projekt ustawy o zmianie nazw uczelni służb państwowych nadzorowanych przez szefa MSWiA. 

    Długi czynszowe. Polacy nie chcą składać się na długi sąsiadów

    Wspólnoty, spółdzielnie mieszkaniowe i zarządcy mieszkań gminnych powinni odzyskiwać należności od niepłacących lokatorów – tak uważa 95 proc. właścicieli mieszkań. Zdaniem 59 proc. Polaków w niektórych przypadkach powinno się odstąpić od egzekwowania zaległych opłat.

    Trzynaste emerytury trafią do miliona seniorów jeszcze marcu

    Trzynaste emerytury trafią do miliona seniorów jeszcze marcu. Dodatkowe świadczenie w wysokości 1588,44 zł brutto trafi w sumie do 9,7 mln osób. Na wypłatę trzynastych emerytur przeznaczono 15,4 mld zł.

    Czy można odwołać darowiznę?

    Jakie są zasady dotyczące możliwości odwołania darowizny? Co z terminem? Oto najważniejsze zasady?

    Jak powinno wyglądać zlecenie transportowe?

    Umowy przewozu bywają naszpikowane kruczkami jak pole minowe. By przejść przez nie bez szwanku, przewoźnik powinien dobrze znać przepisy i dokładnie zapoznać się z treścią każdego zlecenia przed przyjęciem go. O niezbędnych elementach zlecenia transportowego i zapisach, które  powinny wzbudzić czujność mówi Mateusz Pernak, prawnik z TC Kancelaria Prawna. 

    Światowy Dzień Backupu. Jak robić bezpiecznie kopie zapasowe?

    31 marca przypada Światowy Dzień Backupu. Tego dnia warto przypomnieć sobie o tym, jak ważne jest to, by regularnie wykonywać kopię zapasową danych ważnych dla użytkowników. Powinno się to robić zarówno na fizycznym zewnętrznym dysku, ale także w prywatnej lub chmurze korporacyjnej. Można to zrobić pod warunkiem zapewnienia odpowiedniego poziomu ochrony, tak by ważne dla nas dane nie zostały skradzione lub trafiły w niepowołane ręce. Jak robić to bezpiecznie?- analizuje Michał Borowiecki z firmy Netskope.

    Babciowe 1500 zł. Jak je oceniają Polacy?

    22 marca lider PO Donald Tusk przedstawił kolejną propozycję programową KO, czyli tzw. babciowe. Miałoby to być miesięczne świadczenie dla matek, które wracają do pracy po urodzenia dziecka. Co myślą o nim Polacy? Ile rodaków popiera ten pomysł?

    Dziedziczenie długów. Co mówi prawo?

    Zdarza się, że o problemach finansowych naszych bliskich dowiadujemy się dopiero wtedy, gdy odeszli. Już ten sam fakt jest wystarczająco trudny, a potem dowiadujemy się, że kochana babcia czy ciocia zostawiła 
    w spadku nie tylko mieszkanie czy zestaw rodzinnych sreber, ale również… długi! Co wtedy?

    Nakaz noszenia maseczek. Jeszcze do końca kwietnia

    Nakaz noszenia maseczek będzie obowiązywał jeszcze do końca kwietnia 2023 r. Rząd postanowił o przedłużeniu tego obowiązku. W jakich miejscach trzeba nosić maseczki? Kto ma obowiązek zasłaniania nosa i ust? Czy przepisy przewidują jakieś wyjątki?