REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zasady wypłacania odprawy pośmiertnej

Izabela Nowacka
Izabela Nowacka

REKLAMA

REKLAMA

Wyjątkowym świadczeniem w razie śmierci pracownika jest odprawa pośmiertna, którą otrzymują członkowie jego rodziny. Wysokość tej odprawy jest uzależniona od stażu pracy pracownika u danego pracodawcy.  

Odprawa nie należy się w przypadku objęcia pracowników ubezpieczeniem na życie, jeśli odszkodowanie dla rodziny z tytułu śmierci zatrudnionego jest nie niższe niż wysokość odprawy. Odprawa pośmiertna nie podlega składkom i jest zwolniona z podatku dochodowego od osób fizycznych.

REKLAMA

Osoby uprawnione do odprawy

Osobami uprawnionymi do odprawy pośmiertnej są następujący członkowie rodziny zmarłego:

• małżonek,

• osoby spełniające warunki wymagane do uzyskania renty rodzinnej w myśl przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, tj.:

- dzieci własne, dzieci drugiego małżonka oraz dzieci przysposobione,

Dalszy ciąg materiału pod wideo

- przyjęte na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności wnuki, rodzeństwo i inne dzieci, w tym również w ramach rodziny zastępczej,

- rodzice.

Odprawa przysługuje w częściach równych wszystkim uprawnionym członkom rodziny. Jeżeli jednak po zmarłym pracowniku pozostał tylko jeden członek rodziny uprawniony do odprawy pośmiertnej, odprawa przysługuje mu w wysokości połowy odpowiedniej kwoty odprawy.

W razie braku osób uprawnionych pracodawca nie wypłaca odprawy pośmiertnej. Nie ma bowiem obowiązku wypłaty tego świadczenia innym osobom, niż wynika to z Kodeksu pracy, i nie wchodzi ono do spadku po nim.

Wysokość odprawy

Wysokość odprawy jest uzależniona od okresu zatrudnienia pracownika u danego pracodawcy. Odprawa wynosi:

• 1-miesięczne wynagrodzenie, jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż 10 lat,

• 3-miesięczne wynagrodzenie, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 10 lat,

• 6-miesięczne wynagrodzenie, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 15 lat.

Przy obliczaniu odprawy pośmiertnej należy stosować zasady obowiązujące przy ustalaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy. Oznacza to, że składniki stałe należy wliczać z miesiąca nabycia prawa do odprawy, a zmienne - z 3 miesięcy poprzedzających ten miesiąc.

PRZYKŁAD

Pracownik zmarł 27 września 2008 r. i tego dnia wygasł stosunek pracy. Jego firmowy staż pracy wynosił 11 lat. Rodzinie przysługuje więc odprawa w wysokości jego 3-miesięcznego wynagrodzenia. Pracownik otrzymywał stałą pensję zasadniczą 3500 zł, dodatek stażowy 300 zł i premię miesięczną wahającą się w granicach od 20% do 40% podstawowego uposażenia. Od czerwca do sierpnia 2008 r. (3 miesiące poprzedzające miesiąc wygaśnięcia umowy o pracę) premie wynosiły odpowiednio:

• w czerwcu - 25% wynagrodzenia, czyli 875 zł,

• w lipcu - 35% wynagrodzenia, czyli 1225 zł,

• w sierpniu - 20% wynagrodzenia, czyli 700 zł.

Średnia premia za okres 3 miesięcy wynosi 933,33 zł:

875 zł + 1225 zł + 700 zł = 2800 zł,

2800 zł : 3 = 933,33 zł.

Suma stałego wynagrodzenia, dodatku stażowego oraz premii to kwota 4733,33 zł:

3500 zł + 933,33 zł + 300 zł = 4733,33 zł.

Wysokość odprawy wynosi:

4733,33 zł × 3 = 14 199,99 zł.

Osobą uprawnioną do odprawy pośmiertnej jest tylko żona zmarłego, która otrzyma połowę wyliczonej kwoty odprawy, tj. 7099,10 zł:

14 199,99 zł : 2 = 7099,10 zł.

PRZYKŁAD

Śmierć pracownika nastąpiła 3 września 2008 r., stosunek pracy uległ więc wygaśnięciu. W obecnej firmie pracował 5 lat. Rodzinie przysługuje odprawa w wysokości 1-miesięcznej pensji. Pracownik był wynagradzany stawką godzinową, która wynosiła 15 zł. Oprócz tego dostawał stały dodatek za warunki pracy w wysokości 120 zł i premie kwartalne. W okresie od czerwca do sierpnia 2008 r. (3 miesiące poprzedzające miesiąc wygaśnięcia umowy o pracę), pracownik zarobił:

• w czerwcu - 168 godz. × 15 zł = 2520 zł,

• w lipcu - 184 godz. × 15 zł = 2760 zł,

• w sierpniu - 160 godz. × 15 zł = 2400 zł.

Należy wyliczyć średnią kwotę wynagrodzenia za 3 miesiące poprzedzające miesiąc śmierci pracownika:

2520 zł + 2760 zł + 2400 zł = 7680 zł,

7680 zł : 3 = 2560 zł.

Do wyliczenia wysokości odprawy bierzemy pod uwagę także premie kwartalne, które były wypłacane w okresie ostatnich 12 miesięcy przypadających przed miesiącem uzyskania prawa do odprawy (od września 2007 r. do sierpnia 2008 r.):

• we wrześniu 2007 r. - 570 zł,

• w grudniu 2007 r. - 820 zł,

• w marcu 2008 r. - 1040 zł,

• w czerwcu 2008 r. - 700 zł.

Średnia premia z tego okresu wynosi 260,83 zł:

570 zł + 820 zł + 1040 + 700 zł = 3130 zł,

3130 zł : 12 = 260,83 zł.

Po zsumowaniu wszystkich składników wynagrodzenia wliczanych do podstawy odprawy otrzymujemy 2940,83 zł:

2560 zł + 120 zł + 260,83 zł = 2940,83 zł.

Wysokość odprawy wynosi 2940,83 zł (tj. wysokość 1-miesięcznego wynagrodzenia).

Osobami uprawnionymi do odprawy pośmiertnej są żona zmarłego oraz dwoje jego dzieci. Kwotę odprawy należy więc podzielić na 3 osoby i każda z nich dostanie po 980,28 zł. Pieniądze należne małoletnim dzieciom powinien odebrać opiekun prawny, a więc rodzic.

Prawo do odprawy a ubezpieczenie na życie

Może się zdarzyć, że objęcie pracownika ubezpieczeniem na życie spowoduje niewypłacenie odprawy pośmiertnej. Odprawa pośmiertna nie przysługuje uprawnionym członkom rodziny, jeżeli pracodawca ubezpieczył pracownika na życie, a odszkodowanie wypłacone przez instytucję ubezpieczeniową jest co najmniej równe odprawie pośmiertnej przysługującej na podstawie Kodeksu pracy. Jeżeli natomiast odszkodowanie jest niższe od odprawy pośmiertnej, pracodawca jest zobowiązany wypłacić rodzinie kwotę stanowiącą różnicę między tymi świadczeniami.

PRZYKŁAD

Zmarły pracownik z 16-letnim stażem pracy był objęty grupowym ubezpieczeniem na życie u pracodawcy. Pracodawca wyliczył, że odprawa pośmiertna wynosi 12 600 zł, czyli wartość 6-miesięcznych wynagrodzeń za pracę (stała miesięczna pensja wynosiła 2100 zł). Firma ubezpieczeniowa ustaliła i wypłaciła uprawnionym kwotę odszkodowania w wysokości 10 000 zł. Pracodawca ma obowiązek wypłacić rodzinie różnicę między wysokością odprawy a odszkodowaniem w wysokości 2600 zł.

Odprawa w kosztach uzyskania przychodów pracodawcy

Wypłata odprawy pośmiertnej stanowi koszt uzyskania przychodów po stronie pracodawcy. Jej wypłata jest efektem wcześniejszego zatrudnienia zmarłego pracownika. Ponadto wydatek poniesiony przez firmę na wypłatę odprawy pośmiertnej nie został wymieniony w przepisach podatkowych jako niestanowiący kosztów podatkowych.

Nie zawsze jednak odprawę pośmiertną pracodawca może zaliczyć w koszty uzyskania przychodów. Może się bowiem zdarzyć sytuacja, kiedy mimo wypłaty członkom rodziny odszkodowania od firmy ubezpieczeniowej z tytułu polisy na życie, wykupionej przez pracodawcę, ten dobrowolnie wypłaci odprawę i nie nastąpi to na podstawie wewnętrznych przepisów płacowych.

W tej sytuacji podjęta po śmierci pracownika decyzja pracodawcy o wypłacie uprawnionym członkom rodziny zmarłego odprawy pośmiertnej (gdy otrzymali oni równocześnie odszkodowanie z tytułu polisy) stanowi jednostronną decyzję o charakterze przysparzającym, podjętą na korzyść członków rodziny pracownika. Wypłacona odprawa pośmiertna w sytuacji, kiedy pracodawcę nie zobowiązują do tego przepisy wewnętrzne zakładu pracy, nie stanowi kosztu uzyskania przychodu pracodawcy. W tej kwestii warto zwrócić się o wydanie interpretacji podatkowej.

Jeśli pracodawca jest zobowiązany do wypłaty odprawy pośmiertnej na podstawie wewnętrznych przepisów, należy uznać, że odprawę wlicza się w koszty uzyskania przychodów.

Podatek dochodowy i składki na ZUS

Odprawa pośmiertna jest zwolniona z podatku dochodowego od osób fizycznych (art. 21 ust. 1 pkt 7 ustawy o pdof).

Odprawa pośmiertna również nie podlega oskładkowaniu, gdyż nie jest przychodem ze stosunku pracy ani z innego tytułu objętego obowiązkiem ubezpieczeń.

• art. 92, art. 95 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego,

• art. 772 § 2, art. 93 Kodeksu pracy,

• art. 21 ust. 1 pkt 7, art. 22 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (DzU z 2000 r. nr 14, poz. 176 ze zm.),

• art. 15 ust. 1 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (DzU z 2000 r. nr 54, poz. 654 ze zm.),

• art. 67 ust. 1 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (DzU z 2004 r. nr 39, poz. 353 ze zm.),

• § 2 ust. 1 pkt 8 rozporządzenia z 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy (DzU nr 62, poz. 289 ze zm.),

• § 15, § 16, § 17 rozporządzenia z 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (DzU nr 2, poz. 14).

Izabela Nowacka

specjalista w zakresie kadr i płac

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Wynagrodzenie minimalne 2023 [quiz]
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/15
Kiedy będą miały miejsce podwyżki minimalnego wynagrodzenia w 2023 roku?
od 1 stycznia i od 1 lipca
od 1 stycznia i od 1 czerwca
od 1 lutego i od 1 lipca
Następne
Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Sejm: Bez wniosku osoby niepełnosprawnej. Od 30 września tylko zaświadczenie. Zasiłek pielęgnacyjny (215,84 zł) [Przedłużanie orzeczeń o niepełnosprawności]

Posłowie koalicji rządowej złożyli projekt nowelizacji przepisów o przedłużaniu ważności orzeczeń o niepełnosprawności. Głównym celem nowelizacji jest umożliwienie osobom niepełnosprawnym w wieku do 16-lat przedłużenie ważności orzeczeń. Ale równie ważna jest nowa zasada, że osoba niepełnosprawna starając się o przedłużenie prawa do np. zasiłku pielęgnacyjnego nie musi składać żadnego wniosku. Sprawa jest wszczynana z urzędu

Wynagrodzenie chorobowe a zasiłek chorobowy 2024 - różnice: wysokość, terminy, składki, podatek, podstawa wymiaru

Wynagrodzenie chorobowe jak i zasiłek chorobowy to świadczenia pieniężne, które przysługują ubezpieczonemu za czas niezdolności do pracy spowodowanych:
- chorobą, 
- odosobnieniem w związku z chorobą zakaźną, 
- wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy, 
- chorobą przypadającą w czasie ciąży,
- poddaniem się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek, narządów oraz poddaniem się zabiegowi pobrania komórek, tkanek i narządów.

Świadczenia te różnią się przede wszystkim okresem niezdolności do pracy ale również stroną je finansującą oraz oskładkowaniem i opodatkowaniem danego świadczenia.

Czy oskładkowanie umów cywilnoprawnych da wyższe emerytury w przyszłości? Polacy w to nie wierzą, chcą renegocjacji KPO

Aż 71,5% Polaków nie wierzy, że przyszła państwowa emerytura pozwoli im na godne życie, wynika z najnowszych badań dla Useme.com. Za to coraz więcej rodaków zaczyna oszczędzać na emeryturę poza systemem ZUS. Co więcej, Polacy oczekują od rządu renegocjacji z Komisją Europejską kamienia milowego KPO dot. oskładkowania umów cywilnoprawnych.

12 rat dla powodzian. Rząd pomoże spłacić kredyt hipoteczny, ale szykuje też ulgi dla powodzian w spłatach innych zobowiązań

Rząd zapowiedział możliwości wsparcia dla kredytobiorców poszkodowanych w wyniku powodzi. Rozwiązanie zakłada, że Fundusz Wsparcia Kredytobiorców spłaci 12 rat kredytu hipotecznego dla powodzian. Rząd pracuje też nad wprowadzeniem ulg dla powodzian w spłatach także innych zobowiązań – nie tylko tych hipotecznych.

REKLAMA

Zasiłek opiekuńczy na zdrowe dziecko. Do 60 dni w roku. ZUS przypomina, który rodzic może dostać te pieniądze. Sprawdź zasady

Zasiłek opiekuńczy na zdrowe dziecko. Do 60 dni w roku. ZUS przypomina, że każdy może dostać te pieniądze. Jest to informacja szczególnie istotna dla osób z terenów dotkniętych powodzią, na których zajęcia w przedszkolach i szkołach zostały zawieszone.

ZUS: Świadczenia na zalanych terenach wypłacane są na bieżąco

Rzecznik Prasowy ZUS Paweł Żebrowski poinformował, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych na bieżąco wypłaca świadczenia na terenach dotkniętych powodzią, w tym 14 emerytury. Obecnie około 85 proc. emerytów w ZUS otrzymuje emeryturę bezpośrednio na rachunek bankowy

MON: Ubrać szpiega - kwoty na zakup cywilnego ubrania przez funkcjonariuszy Służby Wywiadu Wojskowego

Zmieni się wysokość równoważnika pieniężnego i kwota na zakup ubrania typu cywilnego w zamian za umundurowanie przyznawanego funkcjonariuszom Służby Wywiadu Wojskowego. W Ministerstwie Obrony Narodowej trwają prace nad nowelizacją przepisów.

Rewolucja w szkołach! Czy biologia, chemia i geografia znikną ze szkół podstawowych? MEN stawia sprawę jasno

Rewolucja w szkołach! Czy biologia, chemia i geografia znikną ze szkół podstawowych? Ministerstwo Edukacji Narodowej stawia sprawę jasno. Założenia dotyczące profilu absolwenta przedszkola i szkoły podstawowej są już przygotowane.

REKLAMA

Lex Kamilek: Niespójne przepisy powodują problemy organizacyjne w szkołach. Środowisko pedagogiczne skupia się na biurokracji

Ustawa Kamilka, lub inaczej lex Kamilek, wywołała pewne zamieszanie w kręgach m.in. nauczycieli i dyrektorów szkół. Ich wątpliwości budzi m. in. przepis o konieczności przedstawienia zaświadczenia z Krajowego Rejestru Karnego. Ten fragment ustawy pozostawia szerokie pole do interpretacji.

Wcześniejsze emerytury dla tych pracowników w 2025 r.

Wcześniejsze emerytury dla tych pracowników w 2025 r. Kto może liczyć na wcześniejszą emeryturę w 2025 r.? Czy pracownik musi osiągnąć powszechny wiek emerytalny, by uzyskać prawo do emerytury? Co z emeryturami stażowymi?

REKLAMA