REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Urlop bezpłatny

Subskrybuj nas na Youtube
Urlop bezpłatny może wpływać na wymiar urlopu wypoczynkowego. /fot. Fotolia
Urlop bezpłatny może wpływać na wymiar urlopu wypoczynkowego. /fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Urlop bezpłatny to dodatkowa możliwość pracownika by uzyskać dzień wolny po wykorzystaniu przysługującego urlopu wypoczynkowego. Jak długo trwa urlop bezpłatny, w jakim trybie i w jakich okolicznościach jest udzielany?

Na podstawie ustawy – kodeks pracy wyróżniane są dwa rodzaje urlopu bezpłatnego. Pierwszy udzielany jest z inicjatywy pracownika i wykorzystywany w dowolnym celu. Drugi ma charakter celowy i wynika z inwencji samego pracodawcy.

REKLAMA

Inicjatywa pracownika - wniosek

Urlop bezpłatny wykorzystywany jest z inicjatywy pracownika. Warunek formalny jego uzyskania stanowi złożenie pisemnego wniosku, określającego termin rozpoczęcia i czas trwania urlopu. Udzielenie urlopu rozumiane jest jako efekt porozumienia obu stron, dwustronnie zobowiązującej umowy pomiędzy pracodawcą a pracownikiem.

Zgodnie z wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 12 lutego 2013 r. pracownikowi nie może być udzielony urlop bezpłatny bez wymaganego wniosku. Udzielenie takiego urlopu, bez wniosku, z przyczyn związanych z trudnościami ekonomicznymi zakładu pracy (i jednoczesne świadczenie przez pracownika pracy, choćby w mniejszym wymiarze), skutkuje uznaniem, że w rzeczywistości nie doszło do udzielenia pracownikowi urlopu bezpłatnego (III AUa 677/12). Tym samym pracodawca nie może samowolnie zwolnić zatrudnionego z obowiązku świadczenia pracy. Jeśli tego dokonana, będzie zobowiązany do wypłaty wynagrodzenia postojowego.

Zobacz również: Urlop na żądanie

Zgoda pracodawcy

Pracownik nie ma obowiązku uzasadniania wniosku, a pracodawca nie jest nim związany. Powodem wnioskowania o taki urlop może być sytuacja osobista (dodatkowe kształcenie) lub rodzinna (sprawowanie opieki nad chorym dzieckiem) a także konieczność czasowego pełnienia innych funkcji, np. społecznych. Otrzymanie urlopu uzależnione jest od dobrej woli pracodawcy, może on także uzgodnić z zatrudnionym inny termin rozpoczęcia urlopu oraz czas jego trwania. Oświadczenie pracodawcy nie wymaga formy pisemnej, jednak jej zachowanie jest korzystne ze względów dowodowych. Od odmownej decyzji pracodawcy pracownikowi nie przysługują żadne instrumenty prawne, umożliwiające odwołanie.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

W sytuacji gdy pracownikowi pozostał do wykorzystania urlop wypoczynkowy a ubiega się on o urlop bezpłatny pracodawca, kierując się własnym interesem, powinien odmówić udzielenia zgody lub uzależnić ją od wcześniejszego wykorzystania urlopu płatnego. Zabezpiecza to interesy pracodawcy. Niewykorzystany w danym roku kalendarzowym urlop płatny, powoduje bowiem konieczność wypłaty ekwiwalentu pieniężnego.

Czas

Ustawodawca nie ograniczył czasu trwania urlopu. Ze względu na cel, jaki spełnia, powinien być jednak udzielony na czas określony. Jeśli jest udzielony na okres dłuższy niż 3 miesiące, pracodawca ma możliwość zażądania powrotu nieobecnego pracownika. Powinien zastrzec taką klauzulę już w decyzji o udzieleniu urlopu. Odwołanie pracownika musi być uzasadnione ważnymi przyczynami. „Ważne przyczyny” to zwrot niedookreślony, budzący wiele kontrowersji, pod którym rozumiemy m. in. potrzeby pracodawcy związane z organizacją procesu pracy, stanowiące konsekwencję sytuacji rynkowej, zmian organizacyjnych czy trudności kadrowych. Powinny one powstać po udzieleniu urlopu. Muszą być rozpatrywane indywidualnie, na gruncie każdego stosunku pracy. Istnieje także możliwość wcześniejszego powrotu do pracy, po uprzednim uzgodnieniu przez strony. Po zakończeniu urlopu pracownik jest zobowiązany do powrotu do zajęć, na warunkach określonych w umowie o pracę a pracodawca – do zapewnienia takiej możliwości.

Prawo do urlopu bezpłatnego przysługuje niezależnie od stażu pracy. Można z niego skorzystać już w pierwszym dniu pracy, nawet jeśli jest to pierwsza praca w karierze zawodowej.

Urlop bezpłatny a urlop wypoczynkowy

Urlop bezpłatny trwający ponad miesiąc wpływa na prawo pracownika do płatnego urlopu wypoczynkowego. Urlop wypoczynkowy ulega bowiem proporcjonalnemu zmniejszeniu. Obniżenie wynosi 1/12 za każdy miesiąc nie wykonywania pracy w trakcie przebywania na urlopie bezpłatnym.

Pani Małgorzata przez 5 miesięcy przebywała na urlopie bezpłatnym. Urlop wypoczynkowy przysługiwał jej w pełnym wymiarze, tj. 26 dni. W danym roku pani Małgorzacie przysługuje więc 16 dni urlopu wypoczynkowego. Stanowi to 7/12 pełnego wymiaru tego urlopu (niepełne dni urlopu zaokrąglane są w górę).

Urlop bezpłatny, który nie przekracza jednego miesiąca nie wpływa na wymiar urlopu wypoczynkowego.

Wynagrodzenie i inne świadczenia

Urlop bezpłatny nie przerywa trwającego stosunku pracy, zawiesza go. Pracownik korzysta z ochrony przed wypowiedzeniem umowy o pracę. Wyjątkiem są sytuacje ogłoszenia upadłości bądź likwidacji pracodawcy lub zwolnień grupowych. W ostatnim przypadku dopuszczalne jest wypowiedzenie zmieniające, a wypowiedzenie definitywne tylko w czasie urlopu trwającego dłużej niż 3 miesiące. W czasie urlopu bezpłatnego pracodawca jest zwolniony z obowiązku wypłaty pracownikowi wynagrodzenia i innych świadczeń. Pracownik nie zachowuje prawa do świadczeń z ubezpieczenia społecznego, w tym prawa do zasiłku chorobowego i zasiłku opiekuńczego. Ma natomiast prawo do świadczeń z ubezpieczenia zdrowotnego, ale ustaje ono po upływie 30 dni od dnia rozpoczęcia urlopu.
Okres urlopu nie jest jednak wliczany do okresu zatrudnienia, który decyduje o przysługujących uprawnieniach pracowniczych. Dotyczy to zakładowego i ogólnego stażu pracy.

Pozostaje to w zgodzie z utrwalonym orzecznictwem sądowym oraz jednolitymi poglądami doktryny. Urlop bezpłatny jest okresem, w którym mimo trwania stosunku pracy ulegają zawieszeniu wzajemne obowiązki i uprawnienia stron tego stosunku (świadczenie pracy oraz wypłata wynagrodzenia). (Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 18 marca 1992 r., II SA 101/92).

Inicjatywa pracodawcy

Ustawa dopuszcza także by urlop bezpłatny udzielony został z inicjatywy pracodawcy. Jest to jednak urlop o charakterze celowym. Musi zostać wykorzystany na świadczenie pracy u innego pracodawcy (także za granicą). Wymagane jest wówczas trójstronne porozumienie, pomiędzy pracownikiem, dotychczasowym i nowym pracodawcą. Co ważne urlop udzielany z inicjatywy pracodawcy wliczany jest do okresu pracy u dotychczasowego pracodawcy.

Urlop młodocianego

Specyficznie uregulowana została także sytuacja pracownika młodocianego. On także jest uprawniony do niepłatnego urlopu. Na wniosek zatrudnionego pracodawca ma obowiązek udzielenia zgody na urlop. W tym przypadku ustawodawca określa zarówno termin jak i wymiar urlopu. Ma być on udzielony w okresie ferii szkolnych i po zsumowaniu z urlopem wypoczynkowym nie może przekraczać dwóch miesięcy w roku.

Polecamy serwis: Praca

Podstawa prawna:

  • ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, z późn. zm.),
  • wyrok SA  w Białymstoku z dnia 12 lutego 2013 r., (III AUa 677/12),
  • wyrok NSA w Warszawie z dnia 18 marca 1992 r., (II SA 101/92).
Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Czy NBP oprócz rezerw złota utworzy rezerwę bitcoina?

Narodowy Bank Polski zgromadził już blisko 520 ton złota, co plasuje nasz kraj w czołówce największych posiadaczy kruszcu na świecie. W obliczu globalnych zmian pojawia się jednak pytanie: czy złoto wystarczy, by zapewnić bezpieczeństwo finansowe kraju i kiedy Polska zdecyduje się sięgnąć także po bitcoina? Eksperci podpowiadają kiedy i jak tego dokonać!

Nowe uprawnienia PIP od 1 stycznia 2026 r. - decyzje zamiast sądu, wyższe kary i kontrole zdalne

Od początku 2026 roku wejdą w życie przepisy znacząco rozszerzające kompetencje Państwowej Inspekcji Pracy (PIP). Zmiany te w istotny sposób wpłyną na relacje między pracodawcami, zleceniobiorcami i osobami współpracującymi w modelu B2B. Nowe regulacje mają zwiększyć skuteczność kontroli i ograniczyć nadużycia w zatrudnieniu, ale mogą też oznaczać poważne wyzwania dla firm. W artykule omawiamy najważniejsze założenia nowelizacji oraz jej praktyczne konsekwencje dla przedsiębiorców.

Chcesz mieć byle jaką emeryturę? Wypłacaj pieniądze z PPK na bieżące wydatki

Polska się starzeje, a pracowników ubywa. Co to oznacza dla przyszłych emerytów? Raport GUS nie pozostawia złudzeń - obciążenie systemu emerytalnego będzie coraz większe. W obliczu tych wyzwań Pracownicze Plany Kapitałowe (PPK) stają się kluczem do finansowej stabilności na jesień życia. Tomasz Orlik, Członek Zarządu ds. Operacyjnych, PFR TFI wyjaśnia dlaczego PPK to nie tylko oszczędności, ale i inwestycja w Twoją przyszłość, którą warto potraktować długoterminowo.

Nieobowiązkowe prace domowe - krzywda liczona w miliardach złotych. Kto poniesie odpowiedzialność za decyzje w edukacji?

Jeśli każde dziecko w Polsce straciło jeden rok edukacji przez wadliwe decyzje resortu, to nie mówimy o reformie, lecz o krzywdzie narodowej – wartej ponad 15 miliardów złotych. Waldemar Żurek zapowiada pozwy wobec sędziów, którzy – jego zdaniem – „nie są sędziami” i powinni odpowiadać własnym majątkiem. Wreszcie ktoś głośno mówi o osobistej odpowiedzialności za decyzje publiczne. Problem w tym, że pan Żurek patrzy jedynie tam, gdzie politycznie wygodnie. Jeśli naprawdę chcemy rozmawiać o odpowiedzialności za wyrządzanie krzywdy, to nie w sądach, lecz w Ministerstwie Edukacji trzeba jej szukać - pisze adwokat Grzegorz Prigan.

REKLAMA

Jest limit kontroli – mogą trwać tyle i ani dnia dłużej. NSA potwierdza – wtedy można kazać kontrolerom pocałować klamkę

Przedsiębiorcy, także działający w formie jednoosobowych działalności gospodarczych, mogą być kontrolowani przez szereg państwowych instytucji. Czas trwania kontroli to nie tylko stres co do tego, czy kontroler nie będzie dokonywał innej, mniej korzystnej interpretacji przepisów, niż przedsiębiorca stosował, ale też uciążliwość. W toku kontroli urzędnicy żądają masy dokumentów, a także wyjaśnień, odpowiedzi na pytania. Jednak czas kontroli jest limitowany.

Wniosek o zasiłek pogrzebowy – duże zmiany od 2026 roku

Od 1 stycznia 2026 r. zmienią się zasady składania wniosku o zasiłek pogrzebowy. Wynika to zarówno z nowelizacji ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, jak i zmienionych przepisów rozporządzenia w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno–rentowe. Gotowy jest już projekt rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w tej sprawie. Przypomnijmy, że od przyszłego roku wzrośnie też kwota zasiłku pogrzebowego z 4000 zł do 7000 zł.

Odpowiedzialność solidarna przy delegowaniu pracowników do Niemiec. Obowiązki pracodawcy i pracodawcy użytkownika

W przypadku delegowania pracowników do Niemiec - zarówno w modelu pracy tymczasowej, jak i świadczenia usług - szczególnego znaczenia nabiera zagadnienie odpowiedzialności solidarnej. Choć temat ten nie zawsze znajduje się w centrum uwagi przedsiębiorców, jego praktyczne skutki mogą być bardzo poważne. W razie stwierdzenia nieprawidłowości przez instytucje kontrolne, zarówno agencja delegująca pracowników do Niemiec, jak i klient końcowy mogą zostać pociągnięci do odpowiedzialności - również finansowej.Podstawą prawną dla agencji pracy jest Arbeitnehmerüberlassungsgesetz (AÜG) – niemiecka ustawa o zatrudnieniu tymczasowym, natomiast w przypadku firm podwykonawczych zastosowanie ma § 631 niemieckiego Kodeksu cywilnego (BGB). W artykule eksperckim przygotowanym przez Euro-lohn odpowiadamy na pytania: Kto odpowiada za wynagrodzenie, składki i podatki - pracodawca czy użytkownik? Jaka jest rola dokumentów: PIT-4, PIT-28, Lohnsteuerbeschanigung, o czym należy wiedzieć podczas rozliczeń podatkowych i jakie są obowiązki księgowe przy delegowaniu pracowników do Niemiec.

Długi weekend i wysyp wolnego na szybko. Co może zrobić pracownik, gdy wizyta w rodzinnych stronach nie pójdzie zgodnie z planem?

Dzień Wszystkich Świętych zajmuje szczególne miejsce w sercach Polaków. Wielu z nich w czasie zbliżającego się weekendu wyjedzie w rodzinne strony. Nie tylko odwiedzą cmentarze, ale i spotkają się z rodziną. Pracodawcy mogą się spodziewać, że 3 listopada nie każdy stawi się do pracy.

REKLAMA

Listopad to ostatni miesiąc na skorzystanie z tego uprawnienia. Aby zaoszczędzić w grudniu, trzeba szybko złożyć wniosek

Aby skorzystać z wakacji składkowych w grudniu 2025 roku, trzeba złożyć wniosek w listopadzie. Oznacza to, że czas na porządki na koncie ubezpieczonego i zawnioskowanie o ulgę, dobiega końca. Zainteresowani przedsiębiorcy powinni więc przystąpić do działania.

Sąd ogłosił upadłość znanej spółki finansowej. Co powinni zrobić wierzyciele?

W dniu 27 października 2025 roku Sąd Rejonowy w Zielonej Górze (Wydział Gospodarczy) wydał postanowienie o ogłoszeniu upadłości spółki Cinkciarz.pl Sp. z o.o. Sąd wezwał wierzycieli do zgłoszenia roszczeń, powołano także sędziego komisarza i wyznaczono syndyka. Jak poinformował PAP rzecznik Sądu Okręgowego w Zielonej Górze sędzia Bogumił Hoszowski - wszystkie postępowania o charakterze cywilnym, zarówno przed wydziałami cywilnymi, jak też przed wydziałami gospodarczymi z mocy prawa ulegają zawieszeniu.

REKLAMA