Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Wyzysk - zmiany w kodeksie cywilnym

Piotr Szymaniak
Piotr Szymaniak
Dziennik Gazeta Prawna
Największy polski dziennik prawno-gospodarczy
Wyzysk - zmiany w kodeksie cywilnym/Fot. Shutterstock
Wyzysk - zmiany w kodeksie cywilnym/Fot. Shutterstock
shutterstock
Główne zmiany kodeksu cywilnego, zatwierdzone przez Radę Ministrów, zakładają łatwiejsze podważenie nieuczciwych umów i trudniejsze przerwanie biegu przedawnienia przez wierzyciela.

Po wprowadzeniu za pomocą tarczy antykryzysowej 3.0 (Dz.U. z 2020 r. poz. 875) przepisów antylichwiarskich Ministerstwo Sprawiedliwości przygotowało projekt zmian dotyczący m.in. wyzysku. Jest to reakcja na nieuczciwe praktyki rynkowe w postaci zawierania umów o skutkach analogicznych do wyzysku, lecz formalnie niemieszczących się w zakresie stosowania art. 388 kodeksu cywilnego. Chodzi o wszelkiego rodzaju sprzedaż garnków, pościeli czy innych artykułów wyposażenia domowego o rzekomych nadzwyczajnych parametrach, podczas gdy jedyną ich wyjątkową cechą jest nadzwyczaj wysoka cena. Taką praktyką, zdaniem MS, jest również oferowanie osobom postawionym pod ścianą stosunkowo niskich pożyczek na wysoki procent pod zastaw o wiele więcej wartej nieruchomości. A nawet niektóre umowy franczyzowe, w których charakter wzajemnych zobowiązań odbiega od równowagi niczym jamajscy biegacze pozostałym rywalom.

Ratunek przed skutkami oszustwa

Resort doszedł do wniosku, że słabość strony wyzyskanej nie polega na jej niedołęstwie czy niedoświadczeniu, o którym mowa w art. 388 k.c., lecz braku wiedzy co do faktycznych skutków zawieranej umowy. – Umiejętne przedstawienie niekorzystnej oferty może wywołać u adresata przeświadczenie o jej atrakcyjności wraz z jednoczesnym przekonaniem o braku konieczności jej weryfikacji przed zawarciem umowy – czytamy w uzasadnieniu projektu nowelizacji. Chodzi np. o presję czasu w postaci ograniczenia możliwości zawarcia umowy jedynie do chwili przedstawiania oferty, przez co klient nie ma możliwości porównać jej z innymi ofertami na rynku.

Dlatego projekt przewiduje rozszerzenie przesłanek wyzysku o wykorzystanie „braku dostatecznego rozeznania”. Co więcej, w obecnym stanie prawnym strona ma dwa lata na podważenie umowy. Jest to termin zawity, po którego upływie wszelkie słuszne roszczenia strony wygasają. Dzięki projektowanej zmianie par. 2 w art. 388 k.c. termin ten zostanie wydłużony o rok, a w przypadku gdy stroną umowy jest konsument – o cztery lata.

Oprócz tego obecnie można dochodzić tylko zmniejszenia świadczenia lub zwiększenia świadczenia drugiej strony, a tylko w sytuacji, gdy jedno i drugiej byłoby nadmiernie utrudnione, unieważnienia umowy. Teraz od pokrzywdzonej strony będzie zależało, które z tych trzech rozwiązań wybierze.

Poza tym, by mówić o wyzysku, konieczne jest stwierdzenie, że świadczenia jednej strony przewyższają w sposób rażący świadczenia drugiej. Projektowany art. 388 par. 11 k.c. precyzuje, że do rażącego przewyższenia dochodzi wówczas, gdy wartość świadczenia jednej strony jest co najmniej dwukrotnie wyższa. Do tego to nie kupujący, lecz sprzedawca będzie musiał udowodnić, że wartość sprzedanego towaru lub usługi nie jest dwukrotnie wyższa.

‒ Zmieniamy dziurawe prawo. Projekt trafia do Sejmu, gdzie, mam nadzieję, zostanie uchwalony ponad podziałami. Jestem przekonany, że sama zmiana przepisów podziała prewencyjnie. Tak było np. w przypadku „cofania liczników” w samochodach. Już sama zapowiedź wprowadzenia sankcji za ten proceder spowodowała, że z internetu zaczęły znikać ogłoszenia o „zmianie wskazań liczników”– zapewnia DGP Michał Woś, wiceminister sprawiedliwości. – Problem dotyczy procederu, który krzywdził najsłabszych: często schorowane, starsze osoby. Stosowane wobec nich nieetyczne techniki sprzedaży, polegające na wciskaniu bubli za duże pieniądze, uchodziły płazem, bo brakowało skutecznego prawa, jasnego przepisu. Na tym żerowali oszuści, bo trudno nazwać ich przedsiębiorcami. Dlatego zależy nam na szerokim informowaniu społeczeństwa o nowych narzędziach – dodaje wiceminister Woś.

Rozmowy o ugodzie zawieszą bieg przedawnia

Duże zmiany, w stosunku do pierwotnych założeń, przyniosła za to kwestia związana z przerwaniem biegu przedawnienia na skutek zawezwania do próby ugodowej. W orzecznictwie sądów przyjęło się, że pierwsze zawezwanie do ugody przerywa bieg przedawnienia roszczenia. Jednak czy taki skutek niesie także drugiego i kolejne ‒ co do tego nie ma zgody ani w doktrynie, ani w orzecznictwie. Dlatego pierwotnie nowelizacja miała przesądzić, poprzez zmianę art. 123 k.c., że tylko pierwsze zawezwanie do ugody oraz pierwsze wszczęcie mediacji przerywa przedawnienie. Choć niewątpliwie wprowadziłoby to jasne i klarowne zasady i ujednoliciło orzecznictwo, to pomysł spotkał się z krytyką. Na łamach DGP prof. Jerzy Pisuliński z Uniwersytetu Jagiellońskiego wskazywał, że jednostronna czynność wierzyciela w ogóle nie powinna przerywać przedawnienia. – Jeśli już ustawodawca chce iść w tym kierunku, to zawezwanie do próby ugodowej powinno skutkować co najwyżej zawieszeniem biegu terminu przedawnienia na czas postępowania pojednawczego – wskazywał cywilista.

Te argumenty trafiły jak widać do autorów projektu, bo w ostatecznej wersji, zatwierdzonej wczoraj przez Radę Ministrów, znalazł się zapis, zgodnie z którym w przypadku zawezwania do próby ugodowej, a także wszczęcia mediacji, bieg przedawnienia ulega zawieszeniu, odpowiednio na czas prowadzenia postępowania pojednawczego oraz mediacji.

‒ Biorąc pod uwagę to, że w zawezwaniu do ugody nawet nie trzeba skonkretyzować ściśle roszczenia, to skutek w postaci przerwania biegu przedawnienia jest zbyt poważny. Zawieszenie natomiast jest dobrym rozwiązaniem dla obydwu stron, a przy tym nie zniechęca wierzycieli do polubownego załatwienia sprawy, bo nie będą mieć oni obawy, że upłynie im termin przedawnienia – wskazuje prof. Pisuliński. ©℗

wyzysk do zmiany Źródło Dziennik Gazeta Prawna

Dziennik Gazeta Prawna

Wyzysk do zmiany

Etap legislacyjny

Projekt przyjęty przez rząd

Reklama
Zaktualizuj swoją wiedzę z naszymi publikacjami i szkoleniami
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

Komentarze(1)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
  • Lidka
    2022-10-29 15:11:02
    Mnie w sprawie cywilnej reprezentował adwokat Cejrowski z Gdańska. Dał z siebie 100% zaangażowania, co zaowocowało.
    0
QR Code
Wynagrodzenie minimalne 2023 [quiz]
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/15
Kiedy będą miały miejsce podwyżki minimalnego wynagrodzenia w 2023 roku?
od 1 stycznia i od 1 lipca
od 1 stycznia i od 1 czerwca
od 1 lutego i od 1 lipca
Następne
Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Rząd szykuje jedno konto dla naszych oszczędności! ZUS, KRUS, PPK, PPE, IKE, IKZE, OFE w jednym miejscu

Centralna Informacja Emerytalna. Rząd ma zająć się już jutro projektem ustawy - wynika z porządku obrad Rady Ministrów. Ma powstać jedno konto dla oszczędności ZUS, KRUS, PPK, PPE, IKE, IKZE, OFE, tj. zagregowane informacje o uczestnictwie w systemie emerytalnym opartym na trzech filarach.

Ulgi dla seniora 2023. Oto lista!

Ulgi dla seniora to temat obejmujący swym zasięgiem dużą część naszego społeczeństwa. Niestety wielu seniorów nie zna swoich praw. Poniżej przedstawiamy listę, która umożliwi zachowanie w portfelu większej sumy pieniędzy. 

Ceny paliw na stacjach Orlenu. Co z prawami konsumentów?

Ceny paliw na stacjach Orlenu to temat interwencji rzecznika praw obywatelskich. PKN Orlen pod koniec ubiegłego roku utrzymywał ceny paliw, pomimo spadających notowań ropy i umacniającego się złotego. Marcin Wiącek zwrócił się do Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów o wyjaśnienie sprawy.

Zmiany w Kodeksie wyborczym. Ankietowani nie wierzą, że chodzi tylko o podniesienie frekwencji

Większość ankietowanych w sondażu SW Research nie wierzy, że ostatnie zmiany w Kodeksie wyborczym mają na celu wyłącznie zwiększenie frekwencji. Jedna czwarta respondentów jest przeciwnego zdania. Prawie 15 proc. badanych w ogóle nie wie o zmianach Kodeksu.

Bony turystyczne. Na Pomorzu 39 tysięcy bonów czeka na aktywację

39 tysięcy bonów turystycznych wciąż nie zostało aktywowanych w województwie pomorskim. Ponad 102 tysiące nie zostało w regionie wykorzystanych w całości. Na skorzystanie z bonu turystycznego jest czas tylko do końca marca.

Straż Graniczna. Land Cruisery będą strzec wschodniej granicy

56 nowych samochodów terenowych Toyota Land Cruiser odbiorą funkcjonariusze Straży Granicznej. Nowoczesne auta trafią do wszystkich placówek wschodniej granicy, z czego najwięcej do Podlaskiego Oddziału SG – 19 sztuk i Nadburzańskiego Oddziału SG – 18 sztuk.

L4 na dziecko i opiekę nad członkiem rodziny. Komu i kiedy przysługuje?

L4 na dziecko i opiekę nad członkiem rodziny – komu przysługuje? Zwolnienie lekarskie otrzymamy nie tylko na opiekę nad dzieckiem. Opiekować podczas choroby można się także m.in. małżonkiem, dziadkami, teściami czy wnukami – warunkiem jest pozostawanie przez ten czas we wspólnym gospodarstwie domowym. Co należy wiedzieć, gdy opiekujesz się chorym członkiem rodziny? Jakie dokumenty powinny być wystawione i jaki wniosek należy złożyć, by móc skorzystać z prawa do zasiłku? 

Ulga dla pracujących seniorów od 2022 r.
Ulga dla pracujących seniorów weszła w życie 1 stycznia 2022 roku. Zerowy PIT dotyczy osób pracujących po osiągnięciu wieku emerytalnego. Jakie warunki należy spełnić, aby móc skorzystać z ulgi dla seniorów?
Ulga na leki 2023 – dla kogo i ile można odliczyć wydatków na lekarstwa

W rocznym zeznaniu podatkowym PIT niektórzy podatnicy mogą odliczyć ponoszone w zeszłym roku wydatki na lekarstwa. Kto może skorzystać z tego odliczenia? Jakie są zasady i limity tej ulgi?

PIT-0 dla seniora - zwolnienie z PIT pracujących emerytów. Wzór oświadczenia
Ministerstwo Finansów przygotowało wyjaśnienia dotyczące obowiązujących od 2022 roku przepisów zwalniających z podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT) niektórych przychodów (np. z pracy, zlecenia, działalności gospodarczej) podatników, którzy – pomimo osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego – będą nadal aktywni zawodowo a nie będą otrzymywać emerytury lub renty rodzinnej. Zwolnienie to jest też potocznie (a także przez resort finansów) zwane "PIT-0 dla seniorów", czy "ulga dla pracujących seniorów"). Zwolnienie dotyczy dochodów uzyskanych od początku 2022 roku. Jakie oświadczenie powinien złożyć senior?
Ulga dla seniora a odprawa emerytalna i nagroda jubileuszowa
Ulga dla seniora. Kiedy odprawa emerytalna i nagroda jubileuszowa korzystają ze zwolnienia z podatku PIT?
Aktywni+ (plus) 2023 - wnioski od 1 lutego. Dofinansowanie projektów aktywizujących seniorów

Od 1 lutego 2023 r. można składać wnioski do programu na rzecz osób starszych "Aktywni plus". Organizacje pozarządowe i instytucje prowadzące działalność pożytku publicznego mogą ubiegać się o dofinansowanie od 25 tys. do 250 tys. zł na projekty mające na celu zwiększenie uczestnictwa osób starszych we wszystkich dziedzinach życia społecznego.

Zwolnienie z PIT (PIT- 0) dla pracującego seniora w rozliczeniu podatkowym. Podatek dopiero po przekroczeniu 115 528 zł

Ministerstwo Finansów przypomina, że pracujący seniorzy, którzy czasowo zrezygnowali z pobierania emerytury, są zwolnieni z PIT do kwoty ok. 85,5 tys. zł. Ponadto ci, którzy rozliczają się na skali podatkowej, korzystają też z kwoty wolnej od podatku w wysokości 30 tys. zł. Rozliczając ulgę seniorzy mogą skorzystać z usługi Twój-ePIT. 

PIT - 0 dla seniora w rozliczeniu podatkowym

PIT - 0 dla seniora w rozliczeniu podatkowym.

Ulga dla pracujących seniorów. Komu przysługuje?

Późniejsze przejście na emeryturę i pozostanie aktywnym zawodowo spowoduje podwyższenie emerytury. W takim przypadku można korzystać z ulgi dla pracujących seniorów. Ten przywilej dotyczy określonych źródeł przychodu mieszczących się w limicie kwotowym. W jakich przypadkach przysługuje ulga?

Nakaz aresztowania Putina wydany. Międzynarodowy Trybunał Karny oskarża go o zbrodnie wojenne na Ukrainie

Międzynarodowy Trybunał Karny (MTK) wydał 17 marca 2023 r. nakaz aresztowania prezydenta Rosji Władimira Putina. Sędziowie przychylili się do wniosku prokuratury, uznając, że są realne podstawy by sądzić, że Putin jest odpowiedzialny za zbrodnie wojenne polegające na bezprawnych deportacjach dzieci z okupowanych terenów Ukrainy do Rosji. Siły Zbrojne Ukrainy zagwarantują dostarczenie Władimira Putina na ławę oskarżonych - oświadczył sekretarz ukraińskiej Rady Bezpieczeństwa Narodowego i Obrony (RBNiO) Ołeksij Daniłow - komentując decyzję MTK.

Jak przyspieszyć przelew wynagrodzenia?

49 proc. polskich pracowników deklaruje otrzymywanie pensji po terminie. Zjawisko może się nasilać wraz z problemami gospodarczymi i pogorszeniem płynności wielu firm.

Czy 500 plus zostanie zwiększone do 800 plus w 2023? Odpowiada minister Maląg

Czy 500 plus zostanie zwiększone do 800 plus w 2023? Takie pytanie usłyszała szefowa MRiPS Marlena Maląg w piątek w radiu ZET. Czy rząd planuje waloryzację świadczenia 500 plus?

M. Maląg: Rodzinom nie żyło się nigdy tak dobrze, jak za PiS

Na ten moment nie pracujemy nad zamianą świadczenia 500+ na 800+ - powiedziała w piątek w radiu ZET szefowa MRiPS Marlena Maląg. Jednocześnie zastrzegła, że wsparcie rządu dla rodzin jest kompleksowe i systemowe.

500 plus. ZUS przyznał 92 proc. świadczeń na nowy okres

Trzy miliony wniosków o 500 plus na kolejny okres świadczeniowy wpłynęły już do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Złożone wnioski obejmują ponad 4,5 miliona dzieci. Od początku lutego ZUS przyznał 92 proc. świadczeń.

Długi mieszkaniowe. Ile Polacy zalegają z czynszem i opłatami za mieszkania

Długi mieszkaniowe wynoszą w Polsce 290,8 mln zł. Średnio jeden dłużnik zalega z opłatami za mieszkanie w kwocie 15,6 tys. zł. Najwięcej dłużników czynszowych jest na Śląsku, na Opolszczyźnie i w województwie łódzkim.

Bon turystyczny tylko do końca marca. Ponad 100 tysięcy dzieci z Podkarpacia wciąż ma szansę skorzystać z bonu

Bon turystyczny można wykorzystać tylko do końca marca. Tymczasem 108 tysięcy bonów turystycznych pozostało do wykorzystania na Podkarpaciu. Rodzice w regionie nie aktywowali jeszcze ponad 27 tysięcy bonów wartych w sumie ponad 18 mln zł. W województwie łódzkim nie aktywowano jeszcze niemal 34 tys. bonów o łącznej wartości blisko 22 mln zł.

Wojskowe Targi Służby i Pracy. Szansa dla tych, którzy szukają ciekawej pracy

I Wojskowe Targi Służby i Pracy będą odbywać się w całym kraju w piątek i sobotę 17-18 marca. Największą imprezę, połączoną z przysięgą wojskową i debatą o rekrutacji do polskiej armii, zaplanowano w Olsztynie. 

Nowelizacja ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie podpisana. Co się zmieni?

Prezydent podpisał nowelizację ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. Ustawa wprowadza m. in. dodatkowe formy działań podejmowanych wobec osób stosujących przemoc domową.

Powstanie nowe świadczenie dla osób z niepełnosprawnością. Od kiedy?

Będzie nowe świadczenie wspierające dedykowane osobom z niepełnosprawnością - zapowiedziała w czwartek szefowa MRiPS. Opiekunowie będą mogli dorabiać do świadczenia pielęgnacyjnego - poinformowała.