REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Wyzysk - zmiany w kodeksie cywilnym

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Piotr Szymaniak
Piotr Szymaniak
Dziennik Gazeta Prawna
Największy polski dziennik prawno-gospodarczy
Wyzysk - zmiany w kodeksie cywilnym/Fot. Shutterstock
Wyzysk - zmiany w kodeksie cywilnym/Fot. Shutterstock
shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Główne zmiany kodeksu cywilnego, zatwierdzone przez Radę Ministrów, zakładają łatwiejsze podważenie nieuczciwych umów i trudniejsze przerwanie biegu przedawnienia przez wierzyciela.

Po wprowadzeniu za pomocą tarczy antykryzysowej 3.0 (Dz.U. z 2020 r. poz. 875) przepisów antylichwiarskich Ministerstwo Sprawiedliwości przygotowało projekt zmian dotyczący m.in. wyzysku. Jest to reakcja na nieuczciwe praktyki rynkowe w postaci zawierania umów o skutkach analogicznych do wyzysku, lecz formalnie niemieszczących się w zakresie stosowania art. 388 kodeksu cywilnego. Chodzi o wszelkiego rodzaju sprzedaż garnków, pościeli czy innych artykułów wyposażenia domowego o rzekomych nadzwyczajnych parametrach, podczas gdy jedyną ich wyjątkową cechą jest nadzwyczaj wysoka cena. Taką praktyką, zdaniem MS, jest również oferowanie osobom postawionym pod ścianą stosunkowo niskich pożyczek na wysoki procent pod zastaw o wiele więcej wartej nieruchomości. A nawet niektóre umowy franczyzowe, w których charakter wzajemnych zobowiązań odbiega od równowagi niczym jamajscy biegacze pozostałym rywalom.

REKLAMA

Ratunek przed skutkami oszustwa

REKLAMA

Resort doszedł do wniosku, że słabość strony wyzyskanej nie polega na jej niedołęstwie czy niedoświadczeniu, o którym mowa w art. 388 k.c., lecz braku wiedzy co do faktycznych skutków zawieranej umowy. – Umiejętne przedstawienie niekorzystnej oferty może wywołać u adresata przeświadczenie o jej atrakcyjności wraz z jednoczesnym przekonaniem o braku konieczności jej weryfikacji przed zawarciem umowy – czytamy w uzasadnieniu projektu nowelizacji. Chodzi np. o presję czasu w postaci ograniczenia możliwości zawarcia umowy jedynie do chwili przedstawiania oferty, przez co klient nie ma możliwości porównać jej z innymi ofertami na rynku.

Dlatego projekt przewiduje rozszerzenie przesłanek wyzysku o wykorzystanie „braku dostatecznego rozeznania”. Co więcej, w obecnym stanie prawnym strona ma dwa lata na podważenie umowy. Jest to termin zawity, po którego upływie wszelkie słuszne roszczenia strony wygasają. Dzięki projektowanej zmianie par. 2 w art. 388 k.c. termin ten zostanie wydłużony o rok, a w przypadku gdy stroną umowy jest konsument – o cztery lata.

Oprócz tego obecnie można dochodzić tylko zmniejszenia świadczenia lub zwiększenia świadczenia drugiej strony, a tylko w sytuacji, gdy jedno i drugiej byłoby nadmiernie utrudnione, unieważnienia umowy. Teraz od pokrzywdzonej strony będzie zależało, które z tych trzech rozwiązań wybierze.

REKLAMA

Poza tym, by mówić o wyzysku, konieczne jest stwierdzenie, że świadczenia jednej strony przewyższają w sposób rażący świadczenia drugiej. Projektowany art. 388 par. 11 k.c. precyzuje, że do rażącego przewyższenia dochodzi wówczas, gdy wartość świadczenia jednej strony jest co najmniej dwukrotnie wyższa. Do tego to nie kupujący, lecz sprzedawca będzie musiał udowodnić, że wartość sprzedanego towaru lub usługi nie jest dwukrotnie wyższa.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

‒ Zmieniamy dziurawe prawo. Projekt trafia do Sejmu, gdzie, mam nadzieję, zostanie uchwalony ponad podziałami. Jestem przekonany, że sama zmiana przepisów podziała prewencyjnie. Tak było np. w przypadku „cofania liczników” w samochodach. Już sama zapowiedź wprowadzenia sankcji za ten proceder spowodowała, że z internetu zaczęły znikać ogłoszenia o „zmianie wskazań liczników”– zapewnia DGP Michał Woś, wiceminister sprawiedliwości. – Problem dotyczy procederu, który krzywdził najsłabszych: często schorowane, starsze osoby. Stosowane wobec nich nieetyczne techniki sprzedaży, polegające na wciskaniu bubli za duże pieniądze, uchodziły płazem, bo brakowało skutecznego prawa, jasnego przepisu. Na tym żerowali oszuści, bo trudno nazwać ich przedsiębiorcami. Dlatego zależy nam na szerokim informowaniu społeczeństwa o nowych narzędziach – dodaje wiceminister Woś.

Rozmowy o ugodzie zawieszą bieg przedawnia

Duże zmiany, w stosunku do pierwotnych założeń, przyniosła za to kwestia związana z przerwaniem biegu przedawnienia na skutek zawezwania do próby ugodowej. W orzecznictwie sądów przyjęło się, że pierwsze zawezwanie do ugody przerywa bieg przedawnienia roszczenia. Jednak czy taki skutek niesie także drugiego i kolejne ‒ co do tego nie ma zgody ani w doktrynie, ani w orzecznictwie. Dlatego pierwotnie nowelizacja miała przesądzić, poprzez zmianę art. 123 k.c., że tylko pierwsze zawezwanie do ugody oraz pierwsze wszczęcie mediacji przerywa przedawnienie. Choć niewątpliwie wprowadziłoby to jasne i klarowne zasady i ujednoliciło orzecznictwo, to pomysł spotkał się z krytyką. Na łamach DGP prof. Jerzy Pisuliński z Uniwersytetu Jagiellońskiego wskazywał, że jednostronna czynność wierzyciela w ogóle nie powinna przerywać przedawnienia. – Jeśli już ustawodawca chce iść w tym kierunku, to zawezwanie do próby ugodowej powinno skutkować co najwyżej zawieszeniem biegu terminu przedawnienia na czas postępowania pojednawczego – wskazywał cywilista.

Te argumenty trafiły jak widać do autorów projektu, bo w ostatecznej wersji, zatwierdzonej wczoraj przez Radę Ministrów, znalazł się zapis, zgodnie z którym w przypadku zawezwania do próby ugodowej, a także wszczęcia mediacji, bieg przedawnienia ulega zawieszeniu, odpowiednio na czas prowadzenia postępowania pojednawczego oraz mediacji.

‒ Biorąc pod uwagę to, że w zawezwaniu do ugody nawet nie trzeba skonkretyzować ściśle roszczenia, to skutek w postaci przerwania biegu przedawnienia jest zbyt poważny. Zawieszenie natomiast jest dobrym rozwiązaniem dla obydwu stron, a przy tym nie zniechęca wierzycieli do polubownego załatwienia sprawy, bo nie będą mieć oni obawy, że upłynie im termin przedawnienia – wskazuje prof. Pisuliński. ©℗

Dziennik Gazeta Prawna

Wyzysk do zmiany

Etap legislacyjny

Projekt przyjęty przez rząd

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Nie jest łatwo uzyskać znaczny stopień niepełnosprawności. Nawet ze złamaniami kompensacyjnymi kręgosłupa [List czytelnika]

Do redakcji infor.pl przychodzą stale listy osób, które uważają, że WZON obniżył im liczbę punktów do poziomu wykluczającego przyznanie świadczenia wspierającego przez ZUS. Np. osoba niewidoma otrzymała 61 punkty, a sparaliżowany od pasa w dół mężczyzna 43 punkty. Z listów wynika, że trudno jest także uzyskanie samego stopnia niepełnosprawności (zwłaszcza znacznego). Urazy kręgosłupa to za mało. Tak przynajmniej wynika z listu czytelnika.

MRPiPS: Zasiłek pogrzebowy będzie wypłacany w ciągu 14 dni bez decyzji ZUS - gdy koszty pogrzebu poniosła jedna osoba z rodziny zmarłego. Już w 2025 roku?

Ustalenie prawa do zasiłku pogrzebowego oraz jego wysokości - co do zasady - nie będzie wymagało wydania decyzji przez ZUS - jeżeli zasiłek pogrzebowy przysługuje w kwocie 4000 zł niezależnie od kwoty poniesionych kosztów pogrzebu (od 1 stycznia 2026 r. będzie to kwota 7000 zł), tj. gdy koszty te poniosła jedna osoba – członek rodziny zmarłego. Tak wynika z założeń projektu deregulacyjnego dot. ustawy emerytalnej, nad którym pracuje Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Propozycja zakłada też skrócenie terminu wypłaty zasiłku do 14 dni.

KP do zmiany: sprawy kadrowe już nie na piśmie a elektronicznie lub w postaci papierowej [PROJEKT z 10 czerwca 2025 r.]

Kodeks Pracy znowu do zmiany? Tak, bo sprawy kadrowe już teraz będzie się załatwiało nie na piśmie a elektronicznie lub w postaci papierowej. Ustawodawca a raczej Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zaproponowało projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (dalej jako: projekt).

Renat wdowia z KRUS. Już wiadomo kiedy pierwsze wypłaty świadczenia!

Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (KRUS) wydała już 54 111 decyzji przyznających rentę wdowią emerytom i rencistom rolniczym – poinformowało biuro prasowe instytucji. Nowe świadczenia ruszają pełną parą – pierwsze wypłaty zaplanowano na 7 lipca br.

REKLAMA

NIS2, DORA, nowelizacja ustawy o KSC – jak operatorzy telekomunikacyjni powinni zapewnić cyberbezpieczeństwo klientom?

W dobie rosnących zagrożeń cyfrowych i postępującej cyfryzacji infrastruktury, sektor telekomunikacyjny staje się jednym z głównych filarów bezpieczeństwa cybernetycznego. W związku z tym na dostawców publicznych sieci łączności elektronicznej i dostawców publicznie dostępnych usług łączności elektronicznej (czyli operatorów telekomunikacyjnych), nakładane są coraz bardziej rygorystyczne obowiązki - zarówno na poziomie prawa unijnego (NIS2, DORA), jak i krajowego (nowelizacja ustawy o Krajowym Systemie Cyberbezpieczeństwa – UKSC).

Emeryci z 800+ za urodzenie dziecka? Naprawdę? To ja chcę waloryzację kwotową, a nie procentową do mojej niskiej emerytury

Infor.pl udostępnia miejsce na portalu dla czytelników. Dziś publikujemy list czytelniczki, która proponuje - jako element stały polskiego systemu emerytalnego – waloryzację kwotową emerytur i rent. Ta waloryzacja jest korzystna dla osób otrzymujących najmniejsze świadczenia (i symetrycznie jest niekorzystna dla osób z wysokimi świadczeniami).

Zmiany w wypłacaniu zasiłku pogrzebowego (nie chodzi o podwyższenie wysokości zasiłku pogrzebowego do 7 tys. zł od 1 stycznia 2026 r.) [PROJEKT]

Zasiłek pogrzebowy ma odciążyć finansowo osoby organizujące pochówek bliskiego. Rząd planuje zmiany, które uproszczą procedurę jego przyznawania i przyspieszą wypłatę świadczenia. Nowe przepisy przewidują m.in. krótszy termin wypłaty, możliwość składania wniosków przez zakład pogrzebowy oraz ograniczenie przypadków, w których ZUS będzie musiał wydawać decyzję.

Nowy gracz w Sejmie? Sondaż IBRiS przynosi sensację: Polacy chcą czegoś nowego!

Na politycznym krajobrazie właśnie pojawiła się nowa siła, której nikt się nie spodziewał. Według najnowszego sondażu IBRiS dla Polsat News, Konfederacja Korony Polskiej – ugrupowanie Grzegorza Brauna – zdobyła aż 6% poparcia, co oznacza, że samodzielnie weszłaby do Sejmu. I to bez szyldu głównej Konfederacji!,

REKLAMA

Unijny portfel tożsamości cyfrowej: Co wydarzy się już 1 lipca?

Już 1 lipca 2025 r. Komisja Europejska uruchomi wersję pilotażową unijnego portfela tożsamości cyfrowej (EU Digital Identity Wallet, eID) – rozwiązania, które w przyszłości może zrewolucjonizować sposób, w jaki obywatele państw członkowskich UE potwierdzają swoją tożsamość, w tym wiek. Co ważne, Polska nie znalazła się w gronie krajów testujących nową aplikację, a informacje o jej rzekomym obowiązkowym wdrożeniu w całej Unii od lipca są po prostu nieprawdziwe.

Zmiany w ZFŚS. Będzie większa przejrzystość i demokratyczność w ustalaniu zasad funkcjonowania ZFŚS [PROJEKT z 10 czerwca 2025 r.]

Resort pracy przedstawił projekt ustawy zmieniającej z 10 czerwca 2025 r. W niniejszym artykule zostanie opisana zmiana dotycząca dość ważnej dla wielu pracowników instytucji: Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Zmiana wbrew pozorom nie jest tylko kosmetyczna, bowiem dotyczy aspektu reprezentacji pracowniczej. Czy będzie zatem większa przejrzystość i demokratyczność w ustalaniu zasad funkcjonowania ZFŚS?

REKLAMA