REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Nowe przestępstwa i sankcje - zmiany w Kodeksie karnym

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Piotr Szymaniak
Piotr Szymaniak
Dziennik Gazeta Prawna
Największy polski dziennik prawno-gospodarczy
Kodeks karny - jakie zmiany?/ fot. Shutterstock
Kodeks karny - jakie zmiany?/ fot. Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Nowelizacja Kodeksu karnego przewiduje ostrzejsze kary za niektóre z przestępstw. Wprowadza również nowe przestępstwa. Co się zmieni?

Nowelizacja kodeksu karnego: Kurs na zaostrzenie

W ekspresowym tempie Sejm przyjął nowelizację kodeksu karnego, która przewiduje zwiększenie sankcji, ale też wprowadza większą elastyczność w ich stosowaniu. Oto szczegóły zmian.

REKLAMA

Ustawa – reklamowana jako akt zaostrzający kary za przestępstwa pedofilskie, w rzeczywistości odnosi się do ogromnej liczby czynów zakazanych, wprowadza nowe przestępstwa i zmienia zupełnie politykę karną. Jest wyrazem przeświadczenia autorów, że surowość grożącej kary zadziała w dłuższej perspektywie odstraszająco – zarówno na osoby, które jeszcze nie złamały prawy, jak i, dzięki surowszemu karaniu recydywistów, na tych, którzy już byli karani.

Polecamy: Darowizny, testamenty, spadki (PDF)

REKLAMA

Nowa ustawa zawiera wiele rozwiązań dyskusyjnych. Niektóre, jak np. wprowadzenie kary bezwzględnego pozbawienia wolności (bez możliwości uzyskanie warunkowego wcześniejszego zwolnienia), są wątpliwe zarówno z punktu widzenia konstytucji, jak i standardów wynikających z Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności.

Zmieniony kodeks zwiększa swobodę sędziowskiego uznania (co do wymiaru kary), likwidując odrębną karę 25 lat pozbawienia wolności i wprowadzając możliwość orzeczenia kary w wymiarze od jednego miesiąca do 30 lat (chyba że za dane przestępstwo kodeks przewiduje niższe sankcje). W ustawie zawarto szczegółowe wytyczne np. co do tego, w jakich okolicznościach sąd może zastosować nadzwyczajne zaostrzenie lub złagodzenie kary.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

REKLAMA

Zwiększenie kar ma dotyczyć głównie, ale nie tylko, przestępstw z udziałem przemocy i przestępstw finansowych (zwłaszcza na dużą skalę). W górę pójdą kary za zabójstwo, nieumyślne spowodowanie śmierci czy np. pobicie ze skutkiem śmiertelnym, ale także przestępstwa o charakterze seksualnym. Przy czym chodzi nie tylko o czyny pedofilskie, lecz wszystkie pozostałe, w tym gwałty. Z tym że przestępstwa seksualne przeciwko dzieciom nie tylko będą karane surowiej (do 30 lat), lecz podobnie jak zbrodnie przeciwko ludzkości, nie będą ulegały przedawnieniu.

Samo zaostrzenie kar (zarówno górnych, jak i dolnych granic zagrożenia ustawowego), choć w niektórych przypadkach pożądane, może doprowadzić do wzrostu wysokości wymierzanych średnio sankcji. Co więcej, dzięki nowym regulacjom o wiele rzadziej mają zapadać wyroki w zawieszeniu, które często skazany odbiera niemalże jak uniewinnienie. Jednak trzeba się liczyć z tym, że zmiana prawa nie pozostanie bez wpływu na obłożenie zakładów karnych. Dziś, przy odbiegającym od europejskiej średniej standardzie 3 m.kw. na osobę, zaludnienie placówek sięga 93,5 proc.

Nowe przepisy zwiększają okresy przedawnienia. W przypadku np. zabójstwa karalność ustanie nie po przekroczeniu 30 lat lecz 40. Wprowadzone też zostaną nowe typy przestępstw, jak przygotowanie do zabójstwa czy kradzież tablic rejestracyjnych. W przypadku innych czynów – jak np. kradzież karty płatniczej – ucina się spory interpretacyjne co do możliwych do zastosowania kwalifikacji prawnych.

Tak jest

Tak będzie

Kary i środki karne

Zwiększenie wachlarza kar

Obecnie kara pozbawienia wolności może wynieść od miesiąca do 15 lat, 25 lat lub dożywotnie pozbawienie wolności

Karę więzienia będzie można orzec w wymiarze od miesiąca do 30 lat lub zastosować dożywocie

Wyższe kary dla recydywistów

W przypadku powtórnego skazania nie można orzec kary w najniższej wysokości przewidzianej za dany czyn

Najniższa możliwa kara będzie zaczynać się od podwójnej dolnej granicy przewidzianej za dane przestępstwo

Kara bezwzględnego dożywocia

Skazanego na karę dożywotniego pozbawienia wolności można warunkowo zwolnić po 25 latach

Brak możliwości wcześniejszego zwolnienia w przypadku, gdy osoba skazana na dożywocie była wcześniej skazana na min. 20 lat więzienia lub dożywocie (a wyszła po 25 latach).

Fakultatywna możliwość orzeczenia bezwzględnego dożywocia nawet w przypadku pierwszego skazania

Dłuższe okresy przedawnienia

Przedawnienie zbrodni zabójstwa następuje po upływie 30 lat, a gwałtu na małoletnim po 20 latach (ale nie wcześniej niż ofiara ukończy 30 lat)

Przedawnienie zabójstwa nastąpi po upływie 40 lat, a gwałt na małoletnim nie będzie ulegał przedawnieniu w ogóle

PRZYKŁADOWE WYŻSZE KARY ZA POSZCZEGÓLNE CZYNY

Zabójstwo

Kara od 8 do 15 lat więzienia, 25 lat więzienia albo dożywocie

od 10 do 30 lat więzienia albo dożywocie

Spowodowanie ciężkiego uszkodzenia ciała ze skutkiem śmiertelnym

Od 5 do 15 lat więzienia, 25 lat więzienia albo dożywocie

od 5 do 30 lat więzienia albo dożywocie

Doprowadzenie do ciężkiego uszczerbku na zdrowiu

Od 3 do 15 lat więzienia

od 3 do 20 lat więzienia

Udział w bójce lub pobiciu

Do 3 lat pozbawienia wolności, jeśli skutkiem był ciężki uszczerbek na zdrowiu – od 6 mięcy do 8 lat, a w przypadku śmierci ofiary od roku do 10 lat pozbawienia wolności

Od 3 miesięcy do 5 lat.

Jeśli ofiara doznała ciężkiego uszczerbku na zdrowiu – od roku do 10 lat, a gdy następstwem była śmierć – od 2 do 15 lat pozbawienia wolności

Stalking

Do 3 lat więzienia

Od 3 miesięcy do 5 lat więzienia

Porwanie dla okupu

Wzięcie zakładnika zagrożone jest karą od 3 do 15 lat, a jeśli było to połączone ze szczególnym udręczeniem – od 5 do 15 lat albo 25 lat więzienia

Wzięcie zakładnika zagrożone będzie karą od 3 do 20 lat, a ze szczególnym udręczeniem od 5 do 25 lat więzienia

Udział w zorganizowanej grupie przestępczej

Od 3 do 15 lat więzienia

Od 3 do 20 lat więzienia

Rozbój

Od 2 do 12 lat więzienia

Od 2 do 15 lat więzienia

Rozbój z użyciem broni

Od 3 do 15 lat więzienia

Od 3 do 20 lat więzienia

Fałszerstwo pieniędzy

Od 5 do 15 lat albo 25 lat więzienia

Od 5 do 25 lat więzienia

Fałszowanie faktur na duże kwoty

Fałszerstwo faktur w celu wyłudzenia zwrotu podatku na kwotę przekraczającą 5 mln zł jest zagrożone od 3 do 15 lat więzienia

Fałszerstwo faktu w celu wyłudzenia zwrotu podatku na kwotę przekraczającą 5 mln zł jest zagrożone od 3 do 20 lat więzienia, a na kwotę przekraczającą 10 mln zł – od 5 do 25 lat

Handel ludźmi

Od 3 do 15 lat więzienia

Od 3 do 20 lat więzienia

Gwałt

Od 2 do 12 lat więzienia

Od 2 do 15 lat więzienia

Gwałt zbiorowy lub kazirodczy

Od 3 do 15 lat więzienia

Od 3 do 20 lat więzienia

Gwałt ze skutkiem śmiertelnym

Od 12 do 15 lat pozbawienia wolności, 25 lat albo dożywocie

Od 10 do 20 lat więzienia albo dożywocie

Gwałt na małoletnim

Od 3 do 15 lat, a gdy sprawca działał ze szczególnym okrucieństwem od 5 do 15 lat

Od 5 do 30 lat pozbawienia wolności, a ze szczególnym okrucieństwem od 10 do 30 lat

Zmowa przetargowa i utrudnianie przetargów

Do 3 lat pozbawienia wolności

Od 3 miesięcy do 5 lat więzienia, a jeśli działał w celu osiągnięcia korzyści majątkowej od 6 miesięcy do 8 lat

Łapownictwo czynne i bierne o znacznej wartości

Przyjmowanie lub dawanie korzyści majątkowej powyżej 200 tys. zł – od 2 do 12 lat więzienia

W przypadku przyjęcia lub wręczenia łapówki w wysokości przekraczającej 200 tys. zł – od 2 do 15 lat więzienia.

W przypadku korzyści majątkowej o wartości przekraczającej 1 mln zł – od 3 lat do 20 lat

NOWE TYPY PRZESTĘPSTW

Przygotowanie do zabójstwa

Od 2 do 15 lat pozbawienia wolności

Przyjęcie zlecenia zabójstwa

Od 2 do 15 lat więzienia

Uchylanie się od naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem

Dziś grozi jedynie egzekucja komornicza

Od 3 miesięcy do 5 lat więzienia

Kradzież zuchwała

Od 6 miesięcy do 8 lat więzienia bez względu na wartość skradzionej rzeczy

Kradzież kary płatniczej

W zależności od interpretacji przyjętej przez sądy od 3 do 5 lat dla więzienia (jeśli sąd uznał to za zwykłą kradzież) albo od roku do 10 lat, jeśli zakwalifikował jako kradzież z włamaniem

Od roku do 10 lat pozbawienia wolności

Gwałt na kobiecie w widocznej ciąży lub z użyciem broni albo połączony z nagrywaniem czynu

Od 3 do 20 lat pozbawienia wolności

Gwałt na małoletnim pozostającym pod opieką sprawcy

Od 8 do 30 lat pozbawienia wolności

Kradzież tablic rejestracyjnych

Wykroczenie, za które grozi do 30 dni aresztu, kara ograniczenia wolności lub do 5 tys. zł grzywny

Od miesiąca do 5 lat więzienia

Kradzież energii elektrycznej lub paliwa

Kara jak za zwyczajną kradzież – do 5 lat pozbawienia wolności

Od roku do 10 lat pozbawienia wolności

Picie alkoholu przez kierowcę po zdarzeniu drogowym, ale przed przyjazdem policji

Od 3 miesięcy do 5 lat więzienia

 Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy INFOR Biznes. Kup licencję

Polecamy serwis: Prawo karne

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
O ile spadną raty kredytów hipotecznych po obniżce stóp procentowych NBP w lipcu 2025 r.

W dniu 2 lipca 2025 r. (ze skutkiem od 3 lipca) Rada Polityki Pieniężnej obniżyła podstawową stopę procentową NBP (stopę referencyjną) do poziomu 5,00%. Z wyliczeń Rankomat.pl wynika, że tylko w wyniku lipcowej obniżki rata kredytu na 500 000 zł na 30 lat spadnie o 85 zł. Połączony efekt dwóch tegorocznych obniżek stóp zmniejszy ratę o 257 zł – z 3 651 zł do 3 394 zł. Z kolei wraz z każdą obniżką rośnie zdolność kredytowa. W przyszłym roku część osób może liczyć na wzrost dostępnej kwoty o ponad 100 000 zł. Prezes Związku Banków Polskich Tadeusz Białek ocenił, że ok 70 zł mniej w miesięcznej racie kredytu zyskają kredytobiorcy z pożyczką 400 tys. zł na okres 20 lat dzięki decyzji Rady Polityki Pieniężnej o obniżeniu stóp procentowych w lipcu.

Komisja Europejska: 90% redukcji gazów cieplarnianych w UE do 2040 r.; pełna neutralność klimatyczna netto do 2050 r.

W dniu 2 lipca 2025 r. Komisja Europejska zaproponowała wyznaczenie celu klimatycznego na 2040 r. Zgodnie z propozycją emisje gazów cieplarnianych powinny wówczas wynieść o 90 proc. mniej względem poziomu z 1990 r. Pomocą w dojściu do celu ma być możliwość wliczania projektów sfinansowanych w krajach trzecich.

Rewolucja w rozwodach: koniec z orzekaniem o winie i przyznawaniem alimentów z powodu odpowiedzialności drugiego współmałżonka za rozpad małżeństwa. Ale skorzystają na tym dzieci

W dniu 23 czerwca 2025 r. Komisja Kodyfikacyjna Prawa Rodzinnego, będąca organem działającym przy Ministrze Sprawiedliwości przyjęła projekt ustawy nowelizującej kodeks rodzinny i opiekuńczy, który zakłada eliminację orzekania o winie rozkładu pożycia w sprawach o rozwód i separację. Z powyższym, ściśle związana jest również zmiana zasad alimentacji po rozwodzie i separacji – na przyznanie alimentów nie ma już mieć wpływu odpowiedzialność byłego współmałżonka za rozpad małżeństwa. Na zmianach tych, skorzystać mają przede wszystkim dzieci.

Najnowszy sondaż partyjny 2025

Najnowszy sondaż partyjny 2025: dla Rzeczpospolitej, WP, Onet. We wszystkich sondażach partyjnych wygrywa PiS. Jakie partie są poniżej progu 5%?

REKLAMA

35 stopni Celsjusza - maksymalna temperatura w pracy (w pomieszczeniu). MRPiPS zmienia przepisy BHP. Dlaczego dopiero od 2027 roku?

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej od grudnia 2024 r. pracuje nad nowelizacją rozporządzenia w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. MRPiPS chce nowych przepisów dotyczących pracy w czasie wysokich temperatur i nowych obowiązków dla pracodawców. Zmiany mają wejść w życie dopiero od 2027 roku. Pod koniec czerwca 2025 r. ukazała się już trzecia wersja tego projektu - przepisy w dwóch pierwszych wersjach były krytykowane m.in. jako zbyt skomplikowane.

Zmiany dotyczące żłobków: 2 dni wolne w roku, obowiązkowy plac zabaw, Mały ZUS Plus i Aktywny Rodzic

Zmiany dotyczące żłobków obejmują m.in. 2 dni wolne w roku na podnoszenie kwalifikacji zawodowych, obowiązkowy plac zabaw na terenie placówki czy doprecyzowanie przepisów o Małym ZUS Plus i świadczeniu Aktywny Rodzic. Jak nowe przepisy ocenia Rzecznik MŚP Agnieszka Majewska?

Od 7 lipca 2025 r. Polska przywraca czasową kontrolę na granicach z Niemcami i Litwą

W dniu 1 lipca 2025 r. Premier Donald Tusk zapowiedział przywrócenie od 7 lipca czasowej kontroli na granicy z Niemcami i Litwą. Wyjaśnił, że jest to konieczne, aby zredukować do minimum niekontrolowane przepływy migrantów.

Od 1 lipca 2025 r. wnioski o 3 ważne świadczenia. Kto może je otrzymać?

Startuje nabór wniosków o świadczenie Dobry start. 300 zł na szkolną wyprawkę ZUS wypłaci bez względu na dochód. Rodzice mniej zamożni od 1 lipca 2025 r. mogą również ubiegać się o zasiłki rodzinne i dodatki na nowy okres zasiłkowy. Ważną formą wsparcia wielu dzieci jest fundusz alimentacyjny.

REKLAMA

Likwidacja USAID to śmierć 14 mln ludzi do 2030 r.

Likwidacja amerykańskiej agencji pomocy międzynarodowej USAID może doprowadzić do śmierci 14 milionów osób do 2030 roku – wynika z analiz opublikowanych w brytyjskim czasopiśmie medycznym „Lancet”. Naukowcy szacują, że aż jedną trzecią ofiar będą stanowić dzieci poniżej piątego roku życia.

Kiedy wybrać konto oszczędnościowe, a kiedy lokatę? Praktyczne porady

Oszczędzanie to nie tylko kwestia systematyczności, ale także wyboru odpowiednich narzędzi finansowych. Konto oszczędnościowe i lokata to dwa rozwiązania, które pomagają gromadzić i pomnażać środki, ale ich działanie i cel mogą się istotnie różnić. Jeśli zastanawiasz się, które z nich będzie dla Ciebie lepsze, poświęć chwilę na zrozumienie mechanizmów ich funkcjonowania.

REKLAMA