Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Nowe przestępstwa i sankcje - zmiany w Kodeksie karnym

Piotr Szymaniak
Piotr Szymaniak
Dziennik Gazeta Prawna
Największy polski dziennik prawno-gospodarczy
Kodeks karny - jakie zmiany?/ fot. Shutterstock
Kodeks karny - jakie zmiany?/ fot. Shutterstock
Nowelizacja Kodeksu karnego przewiduje ostrzejsze kary za niektóre z przestępstw. Wprowadza również nowe przestępstwa. Co się zmieni?

Nowelizacja kodeksu karnego: Kurs na zaostrzenie

W ekspresowym tempie Sejm przyjął nowelizację kodeksu karnego, która przewiduje zwiększenie sankcji, ale też wprowadza większą elastyczność w ich stosowaniu. Oto szczegóły zmian.

Ustawa – reklamowana jako akt zaostrzający kary za przestępstwa pedofilskie, w rzeczywistości odnosi się do ogromnej liczby czynów zakazanych, wprowadza nowe przestępstwa i zmienia zupełnie politykę karną. Jest wyrazem przeświadczenia autorów, że surowość grożącej kary zadziała w dłuższej perspektywie odstraszająco – zarówno na osoby, które jeszcze nie złamały prawy, jak i, dzięki surowszemu karaniu recydywistów, na tych, którzy już byli karani.

Polecamy: Darowizny, testamenty, spadki (PDF)

Nowa ustawa zawiera wiele rozwiązań dyskusyjnych. Niektóre, jak np. wprowadzenie kary bezwzględnego pozbawienia wolności (bez możliwości uzyskanie warunkowego wcześniejszego zwolnienia), są wątpliwe zarówno z punktu widzenia konstytucji, jak i standardów wynikających z Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności.

Zmieniony kodeks zwiększa swobodę sędziowskiego uznania (co do wymiaru kary), likwidując odrębną karę 25 lat pozbawienia wolności i wprowadzając możliwość orzeczenia kary w wymiarze od jednego miesiąca do 30 lat (chyba że za dane przestępstwo kodeks przewiduje niższe sankcje). W ustawie zawarto szczegółowe wytyczne np. co do tego, w jakich okolicznościach sąd może zastosować nadzwyczajne zaostrzenie lub złagodzenie kary.

Zwiększenie kar ma dotyczyć głównie, ale nie tylko, przestępstw z udziałem przemocy i przestępstw finansowych (zwłaszcza na dużą skalę). W górę pójdą kary za zabójstwo, nieumyślne spowodowanie śmierci czy np. pobicie ze skutkiem śmiertelnym, ale także przestępstwa o charakterze seksualnym. Przy czym chodzi nie tylko o czyny pedofilskie, lecz wszystkie pozostałe, w tym gwałty. Z tym że przestępstwa seksualne przeciwko dzieciom nie tylko będą karane surowiej (do 30 lat), lecz podobnie jak zbrodnie przeciwko ludzkości, nie będą ulegały przedawnieniu.

Samo zaostrzenie kar (zarówno górnych, jak i dolnych granic zagrożenia ustawowego), choć w niektórych przypadkach pożądane, może doprowadzić do wzrostu wysokości wymierzanych średnio sankcji. Co więcej, dzięki nowym regulacjom o wiele rzadziej mają zapadać wyroki w zawieszeniu, które często skazany odbiera niemalże jak uniewinnienie. Jednak trzeba się liczyć z tym, że zmiana prawa nie pozostanie bez wpływu na obłożenie zakładów karnych. Dziś, przy odbiegającym od europejskiej średniej standardzie 3 m.kw. na osobę, zaludnienie placówek sięga 93,5 proc.

Nowe przepisy zwiększają okresy przedawnienia. W przypadku np. zabójstwa karalność ustanie nie po przekroczeniu 30 lat lecz 40. Wprowadzone też zostaną nowe typy przestępstw, jak przygotowanie do zabójstwa czy kradzież tablic rejestracyjnych. W przypadku innych czynów – jak np. kradzież karty płatniczej – ucina się spory interpretacyjne co do możliwych do zastosowania kwalifikacji prawnych.

Tak jest

Tak będzie

Kary i środki karne

Zwiększenie wachlarza kar

Obecnie kara pozbawienia wolności może wynieść od miesiąca do 15 lat, 25 lat lub dożywotnie pozbawienie wolności

Karę więzienia będzie można orzec w wymiarze od miesiąca do 30 lat lub zastosować dożywocie

Wyższe kary dla recydywistów

W przypadku powtórnego skazania nie można orzec kary w najniższej wysokości przewidzianej za dany czyn

Najniższa możliwa kara będzie zaczynać się od podwójnej dolnej granicy przewidzianej za dane przestępstwo

Kara bezwzględnego dożywocia

Skazanego na karę dożywotniego pozbawienia wolności można warunkowo zwolnić po 25 latach

Brak możliwości wcześniejszego zwolnienia w przypadku, gdy osoba skazana na dożywocie była wcześniej skazana na min. 20 lat więzienia lub dożywocie (a wyszła po 25 latach).

Fakultatywna możliwość orzeczenia bezwzględnego dożywocia nawet w przypadku pierwszego skazania

Dłuższe okresy przedawnienia

Przedawnienie zbrodni zabójstwa następuje po upływie 30 lat, a gwałtu na małoletnim po 20 latach (ale nie wcześniej niż ofiara ukończy 30 lat)

Przedawnienie zabójstwa nastąpi po upływie 40 lat, a gwałt na małoletnim nie będzie ulegał przedawnieniu w ogóle

PRZYKŁADOWE WYŻSZE KARY ZA POSZCZEGÓLNE CZYNY

Zabójstwo

Kara od 8 do 15 lat więzienia, 25 lat więzienia albo dożywocie

od 10 do 30 lat więzienia albo dożywocie

Spowodowanie ciężkiego uszkodzenia ciała ze skutkiem śmiertelnym

Od 5 do 15 lat więzienia, 25 lat więzienia albo dożywocie

od 5 do 30 lat więzienia albo dożywocie

Doprowadzenie do ciężkiego uszczerbku na zdrowiu

Od 3 do 15 lat więzienia

od 3 do 20 lat więzienia

Udział w bójce lub pobiciu

Do 3 lat pozbawienia wolności, jeśli skutkiem był ciężki uszczerbek na zdrowiu – od 6 mięcy do 8 lat, a w przypadku śmierci ofiary od roku do 10 lat pozbawienia wolności

Od 3 miesięcy do 5 lat.

Jeśli ofiara doznała ciężkiego uszczerbku na zdrowiu – od roku do 10 lat, a gdy następstwem była śmierć – od 2 do 15 lat pozbawienia wolności

Stalking

Do 3 lat więzienia

Od 3 miesięcy do 5 lat więzienia

Porwanie dla okupu

Wzięcie zakładnika zagrożone jest karą od 3 do 15 lat, a jeśli było to połączone ze szczególnym udręczeniem – od 5 do 15 lat albo 25 lat więzienia

Wzięcie zakładnika zagrożone będzie karą od 3 do 20 lat, a ze szczególnym udręczeniem od 5 do 25 lat więzienia

Udział w zorganizowanej grupie przestępczej

Od 3 do 15 lat więzienia

Od 3 do 20 lat więzienia

Rozbój

Od 2 do 12 lat więzienia

Od 2 do 15 lat więzienia

Rozbój z użyciem broni

Od 3 do 15 lat więzienia

Od 3 do 20 lat więzienia

Fałszerstwo pieniędzy

Od 5 do 15 lat albo 25 lat więzienia

Od 5 do 25 lat więzienia

Fałszowanie faktur na duże kwoty

Fałszerstwo faktur w celu wyłudzenia zwrotu podatku na kwotę przekraczającą 5 mln zł jest zagrożone od 3 do 15 lat więzienia

Fałszerstwo faktu w celu wyłudzenia zwrotu podatku na kwotę przekraczającą 5 mln zł jest zagrożone od 3 do 20 lat więzienia, a na kwotę przekraczającą 10 mln zł – od 5 do 25 lat

Handel ludźmi

Od 3 do 15 lat więzienia

Od 3 do 20 lat więzienia

Gwałt

Od 2 do 12 lat więzienia

Od 2 do 15 lat więzienia

Gwałt zbiorowy lub kazirodczy

Od 3 do 15 lat więzienia

Od 3 do 20 lat więzienia

Gwałt ze skutkiem śmiertelnym

Od 12 do 15 lat pozbawienia wolności, 25 lat albo dożywocie

Od 10 do 20 lat więzienia albo dożywocie

Gwałt na małoletnim

Od 3 do 15 lat, a gdy sprawca działał ze szczególnym okrucieństwem od 5 do 15 lat

Od 5 do 30 lat pozbawienia wolności, a ze szczególnym okrucieństwem od 10 do 30 lat

Zmowa przetargowa i utrudnianie przetargów

Do 3 lat pozbawienia wolności

Od 3 miesięcy do 5 lat więzienia, a jeśli działał w celu osiągnięcia korzyści majątkowej od 6 miesięcy do 8 lat

Łapownictwo czynne i bierne o znacznej wartości

Przyjmowanie lub dawanie korzyści majątkowej powyżej 200 tys. zł – od 2 do 12 lat więzienia

W przypadku przyjęcia lub wręczenia łapówki w wysokości przekraczającej 200 tys. zł – od 2 do 15 lat więzienia.

W przypadku korzyści majątkowej o wartości przekraczającej 1 mln zł – od 3 lat do 20 lat

NOWE TYPY PRZESTĘPSTW

Przygotowanie do zabójstwa

Od 2 do 15 lat pozbawienia wolności

Przyjęcie zlecenia zabójstwa

Od 2 do 15 lat więzienia

Uchylanie się od naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem

Dziś grozi jedynie egzekucja komornicza

Od 3 miesięcy do 5 lat więzienia

Kradzież zuchwała

Od 6 miesięcy do 8 lat więzienia bez względu na wartość skradzionej rzeczy

Kradzież kary płatniczej

W zależności od interpretacji przyjętej przez sądy od 3 do 5 lat dla więzienia (jeśli sąd uznał to za zwykłą kradzież) albo od roku do 10 lat, jeśli zakwalifikował jako kradzież z włamaniem

Od roku do 10 lat pozbawienia wolności

Gwałt na kobiecie w widocznej ciąży lub z użyciem broni albo połączony z nagrywaniem czynu

Od 3 do 20 lat pozbawienia wolności

Gwałt na małoletnim pozostającym pod opieką sprawcy

Od 8 do 30 lat pozbawienia wolności

Kradzież tablic rejestracyjnych

Wykroczenie, za które grozi do 30 dni aresztu, kara ograniczenia wolności lub do 5 tys. zł grzywny

Od miesiąca do 5 lat więzienia

Kradzież energii elektrycznej lub paliwa

Kara jak za zwyczajną kradzież – do 5 lat pozbawienia wolności

Od roku do 10 lat pozbawienia wolności

Picie alkoholu przez kierowcę po zdarzeniu drogowym, ale przed przyjazdem policji

Od 3 miesięcy do 5 lat więzienia

 Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy INFOR Biznes. Kup licencję

Polecamy serwis: Prawo karne

Reklama
Zaktualizuj swoją wiedzę z naszymi publikacjami i szkoleniami
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Wynagrodzenie minimalne 2023 [quiz]
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/15
    Kiedy będą miały miejsce podwyżki minimalnego wynagrodzenia w 2023 roku?
    od 1 stycznia i od 1 lipca
    od 1 stycznia i od 1 czerwca
    od 1 lutego i od 1 lipca
    Następne
    Prawo
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Bilet na darmowe przejazdy kolejami po Europie przez miesiąc. Dla kogo?

    Trwa kolejna edycja konkursu DiscoverEU organizowanego przez Komisję Europejską i skierowanego do osiemnastolatków z Unii Europejskiej.

    Centralna Informacja Emerytalna. Projekt ustawy przyjęty przez rząd

    Rząd chce utworzyć Centralną Informację Emerytalną. System będzie zawierał kompleksową informację o świadczeniach emerytalnych, bez względu na ich źródło.

    Wycinka drzew. Jakie są aktualne przepisy?

    Jak złożyć wniosek o zezwolenie na wycinkę drzewa i czy zawsze jest on konieczny? Jakie zmiany weszły w życie w 2023 r.? Co z okresem lęgowym ptaków? 

    Rząd przyjął stanowisko w obronie polskich lasów

    Rząd przyjął stanowisko w obronie polskich lasów; lasy to nasze dobro narodowe i to leśnicy wiedzą, jak o nie zadbać - przekazała w mediach społeczniościowych minister klimatu i środowiska Anna Moskwa.

    Sąd zdecyduje o usunięciu materiału lub profilu z mediów społecznościowych a nie moderator?

    To sąd zdecyduje o usunięciu z mediów społecznościowych materiału lub profilu, a nie moderator? Czy rząd pracuje nad wprowadzeniem takich rozwiązań prawnych?

    ZUS: większość emerytów dostała zwaloryzowane świadczenia

    Od 1 marca świadczenia wzrosły o 14,8 proc. W tym roku waloryzacja jest kwotowo-procentowa z zastosowaniem gwarantowanej kwoty podwyżki w wysokości 250 zł brutto. Jakie są terminy wypłat rent i emerytur?

    KNF ostrzega: Sześć podmiotów działa bez zezwolenia

    Komisja Nadzoru Finansowego wpisała na listę ostrzeżeń publicznych kolejnych sześć podmiotów. Komisja zgłosiła do prokuratury zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa przez te firmy.

    Co z e-zwolnieniem, jeśli pracodawca nie założył profilu na (PUE) ZUS?

    Od 24 marca 2023 r. elektroniczne zaświadczenia lekarskie (e-ZLA) będą przekazywane na profile na Platformie Usług Elektronicznych (PUE) ZUS płatników składek. Co jeśli nasz pracodawca nie założył takiego profilu?

    Jak zapewnić bezpieczeństwo na placu zabaw?

    Co zrobić, by nasze dziecko było bezpieczne na placu zabaw? Zabawa to spontaniczność, kreatywność, przyjemność i beztroska, dlatego rodzice i opiekunowie powinni być szczególnie czujni, aby zapewnić bezpieczne harce. Na co zwrócić uwagę przed wejściem na plac zabaw?

    Banki chcą ugód z frankowiczami, kredytobiorcy wolą iść do sądu

    Jak wynika z najnowszego badania, co ósmy frankowicz niebędący w sporze sądowym zainicjował ostatnio kontakt ze swoim bankiem w sprawie zaproponowania mu ugody. Dokładnie rok wcześniej, takich osób było nieznacznie więcej. Natomiast z blisko 14% do ponad 21% rdr. wzrosła grupa respondentów, z którymi bank z własnej inicjatywy skontaktował się w celu zawarcia ugody. Frankowiczów, którzy chcą polubownie załatwić sprawę, głównie interesuje przewalutowanie po uzgodnionym kursie lub unieważnienie umowy ze wzajemnym rozliczeniem.

    Krajowe Centrum Przetwarzania Danych już za trzy lata

    Krajowe Centrum Przetwarzania Danych ma powstać dzięki inwestycjom zaplanowanym na lata 2024-2026. Ma ono zapewnić ciągłość usług publicznych nawet podczas prób cyberataków. Rząd przyjął 21 marca projekt ustawy o przygotowaniu i realizacji inwestycji w zakresie KCPD. Centrum ma być realizowane w ramach Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększenia Odporności

    Zadłużenie Polaków rośnie. Ile jesteśmy winni?

    Polacy zadłużeni są na prawie 79 mld zł. W 2022 r. zadłużenie wzrosło o 6,4 mld zł, głównie z powodu zaległych alimentów i rat kredytów – wynika z raportu InfoDług. Najwięcej nierzetelnych dłużników i nieuregulowanych zobowiązań mają mieszkańcy Mazowsza.

    Straż Graniczna szuka muzyków. Muzyk to także funkcjonariusz

    Saksofoniści, klarneciści, waltorniści, sakshorniści oraz trębacze – takich muzyków poszukuje Orkiestra Reprezentacyjna Straży Granicznej z siedzibą w Karpackim Oddziale w Nowym Sączu. Kandydaci, oprócz muzycznego talentu, muszą się także wykazać tężyzną fizyczną. Będą występować z takimi instrumentami jak góralskie trombity czy dzwonki pasterskie. W procesie rekrutacji czeka ich m.in. badania wariografem.

    Prywatne pogotowie ratunkowe. Czy odciąży system państwowy?

    Prywatne pogotowie ratunkowe. Czy to nowa jakość medycyny? Pierwsze takie pogotowie funkcjonuje na razie na terenie Warszawy i okolic. Dlaczego powstało prywatne pogotowie i czym różni się od państwowego? 

    Rząd szykuje jedno konto dla naszych oszczędności! ZUS, KRUS, PPK, PPE, IKE, IKZE, OFE w jednym miejscu

    Centralna Informacja Emerytalna (CIE). Rząd ma zająć się już jutro projektem ustawy - wynika z porządku obrad Rady Ministrów. Ma powstać jedno konto dla oszczędności ZUS, KRUS, PPK, PPE, IKE, IKZE, OFE, tj. zagregowane informacje o uczestnictwie w systemie emerytalnym opartym na trzech filarach.

    Ulgi dla seniora 2023. Oto lista!

    Ulgi dla seniora to temat obejmujący swym zasięgiem dużą część naszego społeczeństwa. Niestety wielu seniorów nie zna swoich praw. Poniżej przedstawiamy listę, która umożliwi zachowanie w portfelu większej sumy pieniędzy. 

    Ceny paliw na stacjach Orlenu. Co z prawami konsumentów?

    Ceny paliw na stacjach Orlenu to temat interwencji rzecznika praw obywatelskich. PKN Orlen pod koniec ubiegłego roku utrzymywał ceny paliw, pomimo spadających notowań ropy i umacniającego się złotego. Marcin Wiącek zwrócił się do Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów o wyjaśnienie sprawy.

    Zmiany w Kodeksie wyborczym. Ankietowani nie wierzą, że chodzi tylko o podniesienie frekwencji

    Większość ankietowanych w sondażu SW Research nie wierzy, że ostatnie zmiany w Kodeksie wyborczym mają na celu wyłącznie zwiększenie frekwencji. Jedna czwarta respondentów jest przeciwnego zdania. Prawie 15 proc. badanych w ogóle nie wie o zmianach Kodeksu.

    Bony turystyczne. Na Pomorzu 39 tysięcy bonów czeka na aktywację

    39 tysięcy bonów turystycznych wciąż nie zostało aktywowanych w województwie pomorskim. Ponad 102 tysiące nie zostało w regionie wykorzystanych w całości. Na skorzystanie z bonu turystycznego jest czas tylko do końca marca.

    Straż Graniczna. Land Cruisery będą strzec wschodniej granicy

    56 nowych samochodów terenowych Toyota Land Cruiser odbiorą funkcjonariusze Straży Granicznej. Nowoczesne auta trafią do wszystkich placówek wschodniej granicy, z czego najwięcej do Podlaskiego Oddziału SG – 19 sztuk i Nadburzańskiego Oddziału SG – 18 sztuk.

    L4 na dziecko i opiekę nad członkiem rodziny. Komu i kiedy przysługuje?

    L4 na dziecko i opiekę nad członkiem rodziny – komu przysługuje? Zwolnienie lekarskie otrzymamy nie tylko na opiekę nad dzieckiem. Opiekować podczas choroby można się także m.in. małżonkiem, dziadkami, teściami czy wnukami – warunkiem jest pozostawanie przez ten czas we wspólnym gospodarstwie domowym. Co należy wiedzieć, gdy opiekujesz się chorym członkiem rodziny? Jakie dokumenty powinny być wystawione i jaki wniosek należy złożyć, by móc skorzystać z prawa do zasiłku? 

    Ulga dla pracujących seniorów od 2022 r.
    Ulga dla pracujących seniorów weszła w życie 1 stycznia 2022 roku. Zerowy PIT dotyczy osób pracujących po osiągnięciu wieku emerytalnego. Jakie warunki należy spełnić, aby móc skorzystać z ulgi dla seniorów?
    Ulga na leki 2023 – dla kogo i ile można odliczyć wydatków na lekarstwa

    W rocznym zeznaniu podatkowym PIT niektórzy podatnicy mogą odliczyć ponoszone w zeszłym roku wydatki na lekarstwa. Kto może skorzystać z tego odliczenia? Jakie są zasady i limity tej ulgi?

    PIT-0 dla seniora - zwolnienie z PIT pracujących emerytów. Wzór oświadczenia
    Ministerstwo Finansów przygotowało wyjaśnienia dotyczące obowiązujących od 2022 roku przepisów zwalniających z podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT) niektórych przychodów (np. z pracy, zlecenia, działalności gospodarczej) podatników, którzy – pomimo osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego – będą nadal aktywni zawodowo a nie będą otrzymywać emerytury lub renty rodzinnej. Zwolnienie to jest też potocznie (a także przez resort finansów) zwane "PIT-0 dla seniorów", czy "ulga dla pracujących seniorów"). Zwolnienie dotyczy dochodów uzyskanych od początku 2022 roku. Jakie oświadczenie powinien złożyć senior?
    Ulga dla seniora a odprawa emerytalna i nagroda jubileuszowa
    Ulga dla seniora. Kiedy odprawa emerytalna i nagroda jubileuszowa korzystają ze zwolnienia z podatku PIT?