REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Nowe przestępstwa i sankcje - zmiany w Kodeksie karnym

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Piotr Szymaniak
Piotr Szymaniak
Dziennik Gazeta Prawna
Największy polski dziennik prawno-gospodarczy
Kodeks karny - jakie zmiany?/ fot. Shutterstock
Kodeks karny - jakie zmiany?/ fot. Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Nowelizacja Kodeksu karnego przewiduje ostrzejsze kary za niektóre z przestępstw. Wprowadza również nowe przestępstwa. Co się zmieni?

Nowelizacja kodeksu karnego: Kurs na zaostrzenie

W ekspresowym tempie Sejm przyjął nowelizację kodeksu karnego, która przewiduje zwiększenie sankcji, ale też wprowadza większą elastyczność w ich stosowaniu. Oto szczegóły zmian.

REKLAMA

Ustawa – reklamowana jako akt zaostrzający kary za przestępstwa pedofilskie, w rzeczywistości odnosi się do ogromnej liczby czynów zakazanych, wprowadza nowe przestępstwa i zmienia zupełnie politykę karną. Jest wyrazem przeświadczenia autorów, że surowość grożącej kary zadziała w dłuższej perspektywie odstraszająco – zarówno na osoby, które jeszcze nie złamały prawy, jak i, dzięki surowszemu karaniu recydywistów, na tych, którzy już byli karani.

Polecamy: Darowizny, testamenty, spadki (PDF)

REKLAMA

Nowa ustawa zawiera wiele rozwiązań dyskusyjnych. Niektóre, jak np. wprowadzenie kary bezwzględnego pozbawienia wolności (bez możliwości uzyskanie warunkowego wcześniejszego zwolnienia), są wątpliwe zarówno z punktu widzenia konstytucji, jak i standardów wynikających z Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności.

Zmieniony kodeks zwiększa swobodę sędziowskiego uznania (co do wymiaru kary), likwidując odrębną karę 25 lat pozbawienia wolności i wprowadzając możliwość orzeczenia kary w wymiarze od jednego miesiąca do 30 lat (chyba że za dane przestępstwo kodeks przewiduje niższe sankcje). W ustawie zawarto szczegółowe wytyczne np. co do tego, w jakich okolicznościach sąd może zastosować nadzwyczajne zaostrzenie lub złagodzenie kary.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

REKLAMA

Zwiększenie kar ma dotyczyć głównie, ale nie tylko, przestępstw z udziałem przemocy i przestępstw finansowych (zwłaszcza na dużą skalę). W górę pójdą kary za zabójstwo, nieumyślne spowodowanie śmierci czy np. pobicie ze skutkiem śmiertelnym, ale także przestępstwa o charakterze seksualnym. Przy czym chodzi nie tylko o czyny pedofilskie, lecz wszystkie pozostałe, w tym gwałty. Z tym że przestępstwa seksualne przeciwko dzieciom nie tylko będą karane surowiej (do 30 lat), lecz podobnie jak zbrodnie przeciwko ludzkości, nie będą ulegały przedawnieniu.

Samo zaostrzenie kar (zarówno górnych, jak i dolnych granic zagrożenia ustawowego), choć w niektórych przypadkach pożądane, może doprowadzić do wzrostu wysokości wymierzanych średnio sankcji. Co więcej, dzięki nowym regulacjom o wiele rzadziej mają zapadać wyroki w zawieszeniu, które często skazany odbiera niemalże jak uniewinnienie. Jednak trzeba się liczyć z tym, że zmiana prawa nie pozostanie bez wpływu na obłożenie zakładów karnych. Dziś, przy odbiegającym od europejskiej średniej standardzie 3 m.kw. na osobę, zaludnienie placówek sięga 93,5 proc.

Nowe przepisy zwiększają okresy przedawnienia. W przypadku np. zabójstwa karalność ustanie nie po przekroczeniu 30 lat lecz 40. Wprowadzone też zostaną nowe typy przestępstw, jak przygotowanie do zabójstwa czy kradzież tablic rejestracyjnych. W przypadku innych czynów – jak np. kradzież karty płatniczej – ucina się spory interpretacyjne co do możliwych do zastosowania kwalifikacji prawnych.

Tak jest

Tak będzie

Kary i środki karne

Zwiększenie wachlarza kar

Obecnie kara pozbawienia wolności może wynieść od miesiąca do 15 lat, 25 lat lub dożywotnie pozbawienie wolności

Karę więzienia będzie można orzec w wymiarze od miesiąca do 30 lat lub zastosować dożywocie

Wyższe kary dla recydywistów

W przypadku powtórnego skazania nie można orzec kary w najniższej wysokości przewidzianej za dany czyn

Najniższa możliwa kara będzie zaczynać się od podwójnej dolnej granicy przewidzianej za dane przestępstwo

Kara bezwzględnego dożywocia

Skazanego na karę dożywotniego pozbawienia wolności można warunkowo zwolnić po 25 latach

Brak możliwości wcześniejszego zwolnienia w przypadku, gdy osoba skazana na dożywocie była wcześniej skazana na min. 20 lat więzienia lub dożywocie (a wyszła po 25 latach).

Fakultatywna możliwość orzeczenia bezwzględnego dożywocia nawet w przypadku pierwszego skazania

Dłuższe okresy przedawnienia

Przedawnienie zbrodni zabójstwa następuje po upływie 30 lat, a gwałtu na małoletnim po 20 latach (ale nie wcześniej niż ofiara ukończy 30 lat)

Przedawnienie zabójstwa nastąpi po upływie 40 lat, a gwałt na małoletnim nie będzie ulegał przedawnieniu w ogóle

PRZYKŁADOWE WYŻSZE KARY ZA POSZCZEGÓLNE CZYNY

Zabójstwo

Kara od 8 do 15 lat więzienia, 25 lat więzienia albo dożywocie

od 10 do 30 lat więzienia albo dożywocie

Spowodowanie ciężkiego uszkodzenia ciała ze skutkiem śmiertelnym

Od 5 do 15 lat więzienia, 25 lat więzienia albo dożywocie

od 5 do 30 lat więzienia albo dożywocie

Doprowadzenie do ciężkiego uszczerbku na zdrowiu

Od 3 do 15 lat więzienia

od 3 do 20 lat więzienia

Udział w bójce lub pobiciu

Do 3 lat pozbawienia wolności, jeśli skutkiem był ciężki uszczerbek na zdrowiu – od 6 mięcy do 8 lat, a w przypadku śmierci ofiary od roku do 10 lat pozbawienia wolności

Od 3 miesięcy do 5 lat.

Jeśli ofiara doznała ciężkiego uszczerbku na zdrowiu – od roku do 10 lat, a gdy następstwem była śmierć – od 2 do 15 lat pozbawienia wolności

Stalking

Do 3 lat więzienia

Od 3 miesięcy do 5 lat więzienia

Porwanie dla okupu

Wzięcie zakładnika zagrożone jest karą od 3 do 15 lat, a jeśli było to połączone ze szczególnym udręczeniem – od 5 do 15 lat albo 25 lat więzienia

Wzięcie zakładnika zagrożone będzie karą od 3 do 20 lat, a ze szczególnym udręczeniem od 5 do 25 lat więzienia

Udział w zorganizowanej grupie przestępczej

Od 3 do 15 lat więzienia

Od 3 do 20 lat więzienia

Rozbój

Od 2 do 12 lat więzienia

Od 2 do 15 lat więzienia

Rozbój z użyciem broni

Od 3 do 15 lat więzienia

Od 3 do 20 lat więzienia

Fałszerstwo pieniędzy

Od 5 do 15 lat albo 25 lat więzienia

Od 5 do 25 lat więzienia

Fałszowanie faktur na duże kwoty

Fałszerstwo faktur w celu wyłudzenia zwrotu podatku na kwotę przekraczającą 5 mln zł jest zagrożone od 3 do 15 lat więzienia

Fałszerstwo faktu w celu wyłudzenia zwrotu podatku na kwotę przekraczającą 5 mln zł jest zagrożone od 3 do 20 lat więzienia, a na kwotę przekraczającą 10 mln zł – od 5 do 25 lat

Handel ludźmi

Od 3 do 15 lat więzienia

Od 3 do 20 lat więzienia

Gwałt

Od 2 do 12 lat więzienia

Od 2 do 15 lat więzienia

Gwałt zbiorowy lub kazirodczy

Od 3 do 15 lat więzienia

Od 3 do 20 lat więzienia

Gwałt ze skutkiem śmiertelnym

Od 12 do 15 lat pozbawienia wolności, 25 lat albo dożywocie

Od 10 do 20 lat więzienia albo dożywocie

Gwałt na małoletnim

Od 3 do 15 lat, a gdy sprawca działał ze szczególnym okrucieństwem od 5 do 15 lat

Od 5 do 30 lat pozbawienia wolności, a ze szczególnym okrucieństwem od 10 do 30 lat

Zmowa przetargowa i utrudnianie przetargów

Do 3 lat pozbawienia wolności

Od 3 miesięcy do 5 lat więzienia, a jeśli działał w celu osiągnięcia korzyści majątkowej od 6 miesięcy do 8 lat

Łapownictwo czynne i bierne o znacznej wartości

Przyjmowanie lub dawanie korzyści majątkowej powyżej 200 tys. zł – od 2 do 12 lat więzienia

W przypadku przyjęcia lub wręczenia łapówki w wysokości przekraczającej 200 tys. zł – od 2 do 15 lat więzienia.

W przypadku korzyści majątkowej o wartości przekraczającej 1 mln zł – od 3 lat do 20 lat

NOWE TYPY PRZESTĘPSTW

Przygotowanie do zabójstwa

Od 2 do 15 lat pozbawienia wolności

Przyjęcie zlecenia zabójstwa

Od 2 do 15 lat więzienia

Uchylanie się od naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem

Dziś grozi jedynie egzekucja komornicza

Od 3 miesięcy do 5 lat więzienia

Kradzież zuchwała

Od 6 miesięcy do 8 lat więzienia bez względu na wartość skradzionej rzeczy

Kradzież kary płatniczej

W zależności od interpretacji przyjętej przez sądy od 3 do 5 lat dla więzienia (jeśli sąd uznał to za zwykłą kradzież) albo od roku do 10 lat, jeśli zakwalifikował jako kradzież z włamaniem

Od roku do 10 lat pozbawienia wolności

Gwałt na kobiecie w widocznej ciąży lub z użyciem broni albo połączony z nagrywaniem czynu

Od 3 do 20 lat pozbawienia wolności

Gwałt na małoletnim pozostającym pod opieką sprawcy

Od 8 do 30 lat pozbawienia wolności

Kradzież tablic rejestracyjnych

Wykroczenie, za które grozi do 30 dni aresztu, kara ograniczenia wolności lub do 5 tys. zł grzywny

Od miesiąca do 5 lat więzienia

Kradzież energii elektrycznej lub paliwa

Kara jak za zwyczajną kradzież – do 5 lat pozbawienia wolności

Od roku do 10 lat pozbawienia wolności

Picie alkoholu przez kierowcę po zdarzeniu drogowym, ale przed przyjazdem policji

Od 3 miesięcy do 5 lat więzienia

 Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy INFOR Biznes. Kup licencję

Polecamy serwis: Prawo karne

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Nawrocki u Mentzena - kiedy? [NA ŻYWO YOUTUBE]

Karol Nawrocki będzie u Sławomira Mentzena na kanale youtube już dziś o godzinie 13:00. Oto link do rozmowy na żywo "Mentzen grilluje: Karol Nawrocki".

5. punkt deklaracji Mentzena groźny dla Polski? Opinia wiceszefa MON

Wiceszef MON ocenia, że 5. punkt deklaracji Mentzena jest groźny dla Polski. To jedno z głównych żądań Putina. Czy Ukraina powinna być w NATO?

Pozew o podwyższenie alimentów [WZÓR]

Rolą alimentów jest zaspokajanie usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, w szczególności małoletniego dziecka. Kiedy można żądać podwyższenia alimentów? Jak wnieść o podwyższenie alimentów? Co powinno znaleźć się w pozwie?

QUIZ Polscy prezydenci. Dasz radę zdobyć 10/10?
Ile lat w dniu wyborów musi mieć kandydat na prezydenta? Kto był pierwszym prezydentem RP? Ile lat trwa kadencja? Sprawdź swoją wiedzę o przed drugą turą wyborów.

REKLAMA

Darowizna od matki w kwocie 4 mln złotych: Jak przekazać legalnie i bez podatku?

Darowizna na kwotę 4 milionów złotych może brzmieć jak zaproszenie do kontroli skarbowej. Tymczasem obowiązujące przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn nie tylko dopuszczają taką transakcję bez podatku, ale wręcz jasno określają, jak to zrobić legalnie i bezpiecznie. W najnowszej interpretacji indywidualnej skarbówka potwierdził, że nawet wielomilionowe darowizny mogą być zwolnione z podatku, jeśli spełnione zostaną trzy kluczowe warunki. Jakie? Sprawdzamy.

Zasiłek dla tracących świadczenie pielęgnacyjne (stare). Opiekunowie osób niepełnosprawnych (stopień znaczny) z problemem

Sądy wykryły trzecią lukę w przepisach o świadczeniu wspierającym. Pierwsza luka dotyczy wątpliwości, czy opiekunowie osób niepełnosprawnych powinni oddawać świadczenie pielęgnacyjne (stare) za okres rozpatrywania wniosku o określenie poziomu potrzeby wsparcia (liczba punktów w WZON po teście sprawności). Druga luka dotyczy utraty ubezpieczenia zdrowotnego przez opiekunów za okres rozpatrywania wniosku przez WZON. I teraz jest odkryta trzecia luka.

Świadczenie wspierające i pielęgnacyjne do poprawy. Trzy wady przepisów

Prawie 1,5 roku obowiązywania ustawy o świadczeniu wspierających pokazało trzy słabe punkty tej ustawy. Są to 1) zwroty świadczenia pielęgnacyjnego 2) składki ubezpieczeniowe (zdrowotna i emerytalna) na rzecz opiekuna 3) zasiłek dla bezrobotnych dla opiekuna (daje czas na dostosowanie się do rynku pracy po utracie świadczenia pielęgnacyjnego.

Więzi rodzinne w świetle ochrony dóbr osobistych

Więzi rodzinne opierają się na emocjach i wspólnie budowanych przez lata relacjach. W sytuacjach konfliktowych – takich jak rozwód, spory o kontakty z dzieckiem czy alimenty – więzi te mogą zostać poważnie naruszone. Warto wtedy pamiętać, że prawo może nas realnie chronić w takich przypadkach. Jak to działa w praktyce?

REKLAMA

Do której godziny jest głosowanie na prezydenta?

Cząstkowe, orientacyjne wyniki głosowania na Prezydenta Polski w wyborach 2025 r. znane są już w trakcie dnia, w którym wyborcy oddają głosy. Niektórzy niezdecydowani mogą pod ich wpływem zmienić zdanie i wybrać się do komisji wyborczej. Inni ze względu na plan dnia mogą zagłosować tylko późnym wieczorem. Czy zdążą? Do której godziny można głosować?

WIBOR w umowach kredytowych. Czy wyrok TSUE ujednolici orzeczenia polskich sądów? Złotówkowicze będą triumfować jak frankowicze?

Czy będzie przełom w sprawach WIBOR? Czy zbliżający wielkimi krokami wyrok TSUE w sprawie polskiej okaże się korzystny dla posiadaczy kredytów złotówkowych opartych o wskaźnik referencyjny WIBOR i czy wpłynie to na ukształtowanie się linii orzeczniczej polskich sądów. Na te pytania odpowiada Wojciech Ostrowski, radca prawny z Kancelarii Rachelski i Wspólnicy.

REKLAMA