Zmiany w postępowaniu karnym i w wykroczeniach

W dniu 9 listopada 2013 r. weszła w życie część przepisów nowelizacji ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2013 r., poz. 1247, dalej „nowelizacja”). Regulacje te wprowadzają szereg zmian, wśród których najistotniejsze dotyczą tzw. wniosku o skazanie bez rozprawy składanego przez prokuratora, a także niektórych wykroczeń. Kolejne przepisy nowelizacji wejdą w życie w dniu 2 czerwca 2014 r., a pozostałe, wraz z wejściem w życie całej nowelizacji, czyli z dniem 1 lipca 2015 r. Poniższe uwagi dotyczą tylko zmian obowiązujących od dnia 9 listopada 2013 r.

Wniosek o skazanie bez rozprawy

Jedną z istotnych zmian przyjętych w drodze nowelizacji jest poszerzenie katalogu sytuacji, w których możliwe jest wystąpienie przez prokuratora z tzw. wnioskiem o skazanie bez rozprawy. Wniosek ten umożliwia domaganie się wydania przez sąd wyroku skazującego i orzeczenia uzgodnionych z oskarżonym kary lub środka karnego, w sytuacji gdy okoliczności popełnienia przestępstwa nie budzą wątpliwości, a postawa oskarżonego wskazuje, że cele postępowania zostaną osiągnięte. Zgodnie z nowymi przepisami, złożenie takiego wniosku przez prokuratora jest dopuszczalne w przypadku popełnienia przez oskarżonego każdego występku, a nie jak dotychczas, tylko występku zagrożonego karą nieprzekraczającą 10 lat pozbawienia wolności. W ramach nowelizacji przyjęto także zasadę, że wniosek o skazanie bez rozprawy należy dołączyć do aktu oskarżenia. W rezultacie wniosek ten musi stanowić odrębne pismo procesowe i nie można go umieszczać w treści samego aktu oskarżenia tak, jak dopuszczano to do tej pory.

Zobacz serwis: Kodeks karny

Przesłanki warunkowego zawieszenia wykonania kary

Nowelizacja wprowadziła także zmiany w zakresie warunkowego zawieszenia wykonania kary, które sąd może zastosować w przypadku uwzględnienia omówionego powyżej wniosku prokuratora o skazanie bez rozprawy. Zgodnie z nowymi zasadami, takie zawieszenie będzie możliwe jeśli, poza dotychczasowymi wymogami, spełnione zostaną jednocześnie przesłanki warunkowego zawieszenia wykonania kary uregulowane w stosownych przepisach ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny (Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553, ze zm.).

Doręczenia w postępowaniu karnym

Kolejne z nowych rozwiązań dotyczy doręczania pism w postępowaniu karnym. W tym zakresie ustalono, że w przypadku doręczania pisma za pośrednictwem placówki pocztowej, doręczenie to będzie dokonanie w terminie, jeśli przed jego upływem stosowne pismo zostanie nadane w jednej z placówek pocztowych podmiotów zajmujących się doręczaniem korespondencji na terenie całej Unii Europejskiej. W ten sposób zrezygnowano z dotychczasowego ograniczenia, wedle którego warunkiem zachowania terminu w przypadku doręczenia pisma za pośrednictwem poczty, było jego nadanie w polskiej placówce pocztowej tzw. operatora wyznaczonego.