REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zatrzymanie do 72 godzin bez przedstawienia zarzutów. Policja może odmówić dostępu do akt postępowania

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Robert Nogacki
radca prawny
Kancelaria Prawna Skarbiec
Kancelaria Prawna Skarbiec świadczy doradztwo prawne z zakresu prawa podatkowego, gospodarczego, cywilnego i karnego.
Zatrzymanie do 72 godzin bez postawienia zarzutów nie daje prawa dostępu do akt postępowania
Zatrzymanie do 72 godzin bez postawienia zarzutów nie daje prawa dostępu do akt postępowania
policja.pl

REKLAMA

REKLAMA

Zatrzymanie osoby podejrzanej o popełnienie przestępstwa może potrwać do 72 godzin. Potem organy ścigania mogą osobę zatrzymaną zwolnić bez przedstawienia żadnych zarzutów, jednocześnie odmawiając dostępu do akt sprawy.

Zatrzymanie do 72 godzin przez policję

REKLAMA

Na mocy przepisów Kodeksu postępowania karnego policja ma prawo zatrzymać osobę, co do której istnieje uzasadnione przypuszczenie, że popełniła przestępstwo. Zatrzymanie osoby podejrzanej i jej przymusowe doprowadzenie może również zarządzić prokurator. Zatrzymanie może trwać maksymalnie do 48 godzin. W tym czasie policja musi wystąpić do sądu o tymczasowe aresztowanie zatrzymanego. Jeśli tego nie zrobi, musi go wypuścić. Sąd ma 24 godziny na wydanie postanowienia, w którym zgodzi się na tymczasowe aresztowanie albo nie.

REKLAMA

W praktyce więc przepisy dopuszczają możliwość zatrzymania osoby na okres do 72 godzin, i to bez postawienia jakichkolwiek formalnych zarzutów. I mowa tu tylko o „osobie podejrzanej” a nie o „podejrzanym”, czy „oskarżonym”. Status podejrzanego otrzymuje bowiem dopiero osoba, co do której wydano już postanowienie o przedstawieniu zarzutów albo postawiono zarzut w związku z przystąpieniem do przesłuchania w charakterze podejrzanego. Z kolei oskarżonym jest ten, przeciwko komu wniesiono oskarżenie do sądu, a także ta osoba, która przyznała się do winy, wobec której prokurator zamiast z aktem oskarżenia wystąpił do sądu z wnioskiem o wydanie na posiedzeniu wyroku skazującego, lub z wnioskiem o warunkowe umorzenie postępowania.

Zatrzymanie bez postawienia zarzutów nie daje prawa dostępu do akt postępowania

Rzecznik Praw Obywatelskich w marcu 2023 roku wystąpił do ministra sprawiedliwości o odniesienie się do sprawy zatrzymanego, którego zwolniono przed upływem 48 godzin bez postawienia jakichkolwiek zarzutów. Gdy zwolniony chciał się dowiedzieć o przyczynach swojego zatrzymania i zapoznać z aktami sprawy, odmówiono mu, z uwagi na brak podstawy prawnej.

Zgodnie bowiem z art. 156 § 5 oraz § 5b K.p.k., jeśli nie zachodzi potrzeba zabezpieczenia prawidłowego toku postępowania lub ochrony ważnego interesu państwa, w toku postępowania przygotowawczego, a także po jego zakończeniu, stronom, obrońcom, pełnomocnikom i przedstawicielom ustawowym udostępnia się akta. W przypadku niepostawienia zarzutów osobie zatrzymanej, nie zyskuje ona statusu strony postępowania przygotowawczego, zatem nie przysługuje jej zgodnie z ww. przepisami prawo dostępu do akt tego postępowania.

Prawo do informacji w postępowaniu karnym

REKLAMA

RPO podniósł, że taki stan stanowi naruszenie art. 2 oraz art. 42 ust. 2 Konstytucji RP (prawo do obrony) w związku z jej art. 31 ust. 3 (dopuszczalne ograniczenia wolności). Rzecznik przywołał orzecznictwo Sądu Najwyższego, który stwierdził, że to nie formalne postawienie zarzutów a już pierwsza czynność organów ukierunkowana na ściganie danej osoby czyni tę osobę podmiotem prawa do obrony. Uniemożliwianie dostępu do akt sprawy zatrzymanemu narusza również art. 41 ust. 2 Konstytucji RP, pozbawiając obywatela możliwości kontroli prawidłowości działania organów państwa.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Przywołując jeszcze szereg innych naruszeń ustawy zasadniczej, a także Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności oraz unijnej dyrektywy ws. prawa do informacji w postępowaniu karnym, RPO zwrócił się do ministra sprawiedliwości o ustosunkowanie się do sprawy, nakłaniając jednocześnie do podjęcia odpowiednich działań legislacyjnych.

W opublikowanej na stronie RPO 7 grudnia 2023 r. odpowiedzi (datowanej 24 listopada 2023 r., nr DLPK-I.053.10.2019), ówczesny minister sprawiedliwości odpowiedział, że istniejące rozwiązania w zakresie dostępu do akt postępowania przygotowawczego i akt sprawy sądowej dla osób niebędących stroną postępowania, w tym zatrzymanego, są wystarczające i nie wymagają interwencji legislacyjnej.

Organy ścigania mogą odmówić dostępu do akt sprawy zatrzymanemu

Aż do chwili wydania przez sąd prawomocnego wyroku orzekającego o winie, każdego zatrzymanego, a także oskarżonego, uznaje się za niewinnego. Winę dowieść musi oskarżyciel. Choć organy ścigania mogą dokonać zatrzymania na 48 godzin, a w obliczu opisanego stanu prawnego także odmówić dostępu do akt sprawy zatrzymanemu, któremu nie postawiono zarzutów, to organy te nie mają pełnej swobody i całkowitej dowolności w pozbawianiu wolności każdego, kto wyda im się podejrzanym. Stosownie do art. 244 K.p.k., zatrzymanie musi być uzasadnione podejrzeniem popełnienia przestępstwa przez daną osobę, przy jednoczesnym wystąpieniu obawy, że może ona uciec lub utrudniać postępowanie, np. zacierać ślady. Inną z przyczyn uzasadniających zatrzymanie jest niemożność ustalenia tożsamości osoby podejrzanej, lub gdy wystąpią przesłanki do przeprowadzenia wobec niej postępowania przyspieszonego.

W każdym przypadku zatrzymany może zapytać o powód zatrzymania. Przede wszystkim powinien otrzymać odpis protokołu z zatrzymania, w którym ujawnione będzie imię i nazwisko funkcjonariusza, data, godzina i miejsce, a także przyczyna zatrzymania z określeniem przestępstwa o jakie zatrzymanego się podejrzewa. Poza tym, każdy zatrzymany powinien znać swoje prawa: a) do składania wyjaśnień, oświadczeń, jak i do odmowy ich składania (funkcjonariusze nie mogą przymuszać zatrzymanego do ich składania), b) do kontaktu z prawnikiem (telefonicznie lub „na żywo”), c) do powiadomienia swoich najbliższych, pracodawcy, lub innej osoby o swoim położeniu, d) do niezbędnej pomocy medycznej. Zatrzymanemu przysługuje również prawo wniesienia do sądu zażalenia na dokonane zatrzymanie. W zażaleniu zatrzymany może domagać się zbadania zasadności legalności oraz prawidłowości zatrzymania.

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Źródło zewnętrzne

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Prawne ryzyka używania AI przez pracowników. Odpowiedzialność pracodawcy wobec osób trzecich. Prawo pracy, prawo autorskie, ochrona danych poufnych i osobowych

Sztuczna inteligencja (AI) stanowi dużą pomoc w pracy, ułatwiając ją i przyspieszając w znacznym stopniu. Zdają sobie z tego sprawę zarówno pracodawcy, jak i pracownicy. Tak jednak ze strony pracodawców lub potencjalnych pracodawców wobec pracowników lub kandydatów, jak po ze strony pracowników, nieodpowiedzialne korzystania z AI może rodzić określone ryzyka prawne, które możemy ocenić przez pryzmat prawa pracy. Świadomość tych ryzyk jest ważna pod kątem znalezienia rozwiązań przed nimi zabezpieczających w sytuacji w której prawo powszechne takiego zabezpieczenia nie przewiduje.

Zmiana miejsca głosowania. Wybory 2025. Jak zagłosować w innym obwodzie?

Zmiana miejsca głosowania w wyborach na Prezydenta RP w dniu 18 maja 2025 r. jest możliwa. Co zrobić, aby zagłosować w obwodzie poza stałym miejscem zamieszkania? Niezbędne jest zaświadczenie o zmianie miejsca głosowania.

Ostatni dzień na rozliczenie PIT 2024 Sprawdź, co musisz zrobić, zanim system zamknie dostęp

Ministerstwo Finansów przypomina: 30 kwietnia mija termin składania zeznań podatkowych za 2024 rok. Ponad 8 milionów Polaków skorzystało już z usługi Twój e-PIT. Sprawdź, co zrobić, by nie zapłacić kary, jak uniknąć błędów i co grozi za brak reakcji.

Specustawa o przeliczeniu emerytur: Bez wniosku, bez wyrównania i bez waloryzacji. I dopiero od połowy 2026 r.

Specustawa: ZUS załatwi sam ponowne przeliczenie emerytur. Bez wniosku, bez wyrównania i bez waloryzacji. I niestety dopiero od połowy 2026 r.

REKLAMA

Artur Bartoszewicz – partia, program, wiek, zawód, wykształcenie [Kandydat na Prezydenta RP 2025]

Artur Bartoszewicz – czy należy do partii politycznej? Przedstawiamy program wyborczy kandydata na Prezydenta RP w 2025 roku, wiek, zawód oraz wykształcenie. Sprawdź pełną listę kandydatów w wyborach 2025 r. i wyniki najnowszego sondażu.

Kamery nasobne dla ratowników medycznych a RODO [Ochrona danych osobowych]

Z pewnością zgodzicie się że ratownicy medyczni są bardzo często narażeni na brutalne ataki ze strony agresywnych pacjentów. Coraz głośniej mówi się o wprowadzeniu kamer nasobnych dla ratowników medycznych. Co na to przepisy RODO i Konstytucja?

Koniec z wypłacaniem przez pracodawcę 140 zł, za okulary które kosztowały 900 zł i limitowaniem częstotliwości refundacji? Nareszcie jest decyzja A. Dziemianowicz-Bąk

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, przedstawiło swoje stanowisko w sprawie uregulowania minimalnej kwoty refundacji okularów (lub soczewek kontaktowych) korygujących wzrok dla osób pracujących przy komputerze oraz częstotliwości przysługiwania tegoż dofinansowania od pracodawcy. Wynika ono z odpowiedzi na interpelację poselską nr 4813 posłanki Marta Stożek, z dnia 12 września 2024 r.

Praca w majówkę. Czy należy się dodatek?

Zbliżają się 3 ważne dni w roku 2025: 1 maja, 2 maja, 3 maja. Niektórzy w tym czasie pracują. Czy zatem za pracę w majówkę należy się dodatek pieniężny czy inna rekompensata?

REKLAMA

Kto nowym papieżem? Media kreują „papabile”, a Kościół przygotowuje się do konklawe 2025

7 maja rozpoczyna się konklawe, które wybierze nowego papieża. Papież Franciszek niestety już nie żyje, a świat katolicki z napięciem śledzi możliwych następców. Media już teraz lansują swoich faworytów – tzw. papabili. Kim są kandydaci na nowego papieża? Jakie poglądy reprezentują? Czy Kościół czeka kontynuacja, czy radykalna zmiana?

Będą zmiany w kodach recept: S – przyznawanych osobom 65+ oraz DZ – dla osób poniżej 18. roku życia, co do odbioru bezpłatnych leków bądź innych produktów medycznych

Trwają konsultacje w zakresie zmian prawa co do wydawania i realizacji recept. Projekt przewiduje umożliwienie farmaceucie lub personelowi wydającemu uzupełnienia recepty o ten kod. Dzięki temu, pacjent otrzyma produkt bezpłatnie, po uzupełnieniu recepty w aptece, bez konieczności ponownego kontaktu z lekarzem czy dodatkowych wizyt u świadczeniodawcy. Przypominamy też o trwającym w wielu gminach w Polsce tzw. PROGRAMIE LEK. W maju 2025 r. też będą dopłaty do leków, nawet do 300 zł.

REKLAMA