REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Prawo do obrońcy z urzędu

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
ŻAKIEWICZ ADWOKACI Żakiewicz Górczak Gawińska Sp. k.
Ekspert prawa karnego, karno-skarbowego oraz procedury karnej
Prawo do obrońcy z urzędu. /fot. Fotolia
Prawo do obrońcy z urzędu. /fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Prawo do obrony, stanowi wartość o niezwykle istotnym, podstawowym znaczeniu dla istnienia państwa prawnego. Prawo to zostało zagwarantowane już w samej Ustawie Zasadniczej. I tak, art. 42 Konstytucji stanowi, iż każdy, przeciw komu prowadzone jest postępowanie karne, ma prawo do obrony we wszystkich stadiach postępowania. Może on w szczególności wybrać obrońcę lub na zasadach określonych w ustawie korzystać z obrońcy z urzędu.

Na bardzo ważną rolę obrońcy w postępowaniu karnym uwagę zwrócił Trybunał Konstytucyjny, który w wyroku z dnia 17 lutego 2004 r. (sygn. akt SK 39/02) wskazał, iż Obrońca jest pełnomocnikiem oskarżonego, jego procesowym przedstawicielem, a jego głównym zadaniem jest ochrona oskarżonego w taki sposób, by cel procesu karnego osiągnięty został z zagwarantowaniem prawa do obrony. Charakter działań obrońcy determinowany jest interesem prawnym oskarżonego, dla którego ochrony przepisy procedury karnej przewidują szereg koniecznych uprawnień.

REKLAMA

REKLAMA

Osoba przeciwko której prowadzone jest postępowanie karne, ma prawo do korzystania z pomocy obrońcy na wszystkich jego etapach. Obrońca może być ustanowiony przez samego podejrzanego lub oskarżonego (obrońca z wyboru) bądź też zostać wyznaczony przez sąd (obrońca z urzędu). Pewne ograniczenie dotyczy jedynie ilości posiadanych równocześnie obrońców. Oskarżony może mieć bowiem jednocześnie nie więcej niż 3 obrońców.

Zobacz serwis: Sprawy karne

Już na etapie postępowania przygotowawczego podejrzany może wnioskować o ustanowienie obrońcy z urzędu. Obrońca zostanie wyznaczony jednak tylko w sytuacji, w której podejrzany nie ma obrońcy z wyboru oraz w sposób odpowiedni wykaże, iż nie jest w stanie ponieść kosztów obrony bez uszczerbku dla niezbędnego utrzymania siebie i rodziny. Podejrzany powinien zatem dołączyć do wniosku odpowiednie dokumenty potwierdzające jego ciężką sytuację materialną oraz wskazać inne okoliczności, które powodują, iż nie jest on w stanie samodzielnie zapewnić sobie pomocy obrońcy.

REKLAMA

Od 1 lipca 2015 roku na etapie postępowania sądowego oskarżony może domagać się ustanowienia obrońcy z urzędu bez wykazywania, iż nie jest w stanie samodzielnie pokryć jego wynagrodzenia. Złożony przez oskarżonego wniosek obliguje właściwy podmiot (prezesa sądu, sąd, referendarza sądowego) do wydania decyzji o wyznaczeniu obrońcy z urzędu. Wystarczającym uzasadnieniem dla takiego wniosku jest wskazanie, iż oskarżony nie ma obrońcy z wyboru.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Oskarżony może również wnioskować o wyznaczenia obrońcy w celu dokonania określonej czynności procesowej w toku postępowania sądowego. Tak duża zmiana ma na celu doprowadzenie do sytuacji w której udział fachowego obrońcy w postępowaniu sądowym stanie się regułą, a nie wyjątkiem jak ma to miejsce dotychczas. W pewnych sytuacjach oskarżony może być zobowiązany do pokrycia kosztów wystąpienia obrońcy wyznaczonego z urzędu. W momencie wydania orzeczenia kończącego postępowanie sąd dokona oceny czy sytuacja majątkowa oskarżonego uzasadnia zwolnienie go od ponoszenia kosztów procesu. Jeżeli dojdzie do skazania oskarżonego, którego sytuacja materialna jest dobra, wówczas bardzo prawdopodobnym jest, iż sąd zobowiąże go do pokrycia kosztów działającego w jego imieniu obrońcy. Opłata związana z wystąpieniem obrońcy wyznaczonym z urzędu nie będzie naliczana wobec tych oskarżonych, którzy w ocenie sądu nie mogą samodzielnie pokryć kosztów postępowania ze względu na swoją sytuację rodzinną, majątkową i wysokość dochodów. Co do zasady w razie uniewinnienia oskarżonego lub umorzenia wobec niego postępowania, koszty procesu, w tym koszty obrony w sprawach z oskarżenia publicznego poniesie Skarb Państwa.

Zobacz serwis: Odpowiedzialność karna

W niektórych sytuacjach przepisy procedury karnej nakładają wręcz na Sąd obowiązek ustanowienia dla oskarżonego obrońcy z urzędu. I tak, oskarżony musi mieć obrońcę, jeżeli:

  • nie ukończył 18 lat,
  • jest głuchy, niemy lub niewidomy,
  • zachodzi uzasadniona wątpliwość, czy jego zdolność rozpoznania znaczenia czynu lub kierowania swoim postępowaniem nie była w czasie popełnienia tego czynu wyłączona lub w znacznym stopniu ograniczona,
  • zachodzi uzasadniona wątpliwość, czy stan jego zdrowia psychicznego pozwala na udział w postępowaniu lub prowadzenie obrony w sposób samodzielny oraz rozsądny.

Oskarżony musi mieć obrońcę również wtedy, gdy sąd uzna to za niezbędne ze względu na inne okoliczności utrudniające obronę. Przypadek obrony obligatoryjnej zachodzi również w sytuacji gdy postępowanie przeciwko oskarżonemu, któremu zarzuca się popełnienie zbrodni, toczy się przed Sądem Okręgowym.

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Opiekunowie osób niepełnosprawnych w szoku – zmiany od 2026 r. mogą uderzyć w tysiące rodzin

Od 2026 r. opiekunowie osób z niepełnosprawnościami mogą stanąć przed rewolucją w systemie wsparcia. Ustawa o asystencji osobistej wprowadza nowe zasady, ogranicza budżet osobisty i skraca okresy decyzji. Równocześnie rząd zapowiada zmiany w świadczeniu pielęgnacyjnym i nową emeryturę opiekuńczą. Czy rodziny są gotowe na te zmiany?

Większość Polaków nie ma testamentu. Co to oznacza dla ich rodzin? W takiej sytuacji majątek jest dziedziczony ustawowo, zgodnie z hierarchią opisaną w Kodeksie cywilnym

Badania pokazują, że większość osób w Polsce nie spisało testamentu. W praktyce oznacza to, że majątek po śmierci dziedziczony jest ustawowo – nie zawsze zgodnie z wolą zmarłego. Sprawdź, jak prosto uregulować sprawy spadkowe i ochronić najbliższych.

Świadczenie wspierające od 2026 roku – rozszerzenie kryteriów punktowych i zwiększenie dostępności dla osób niepełnosprawnych

Od 1 stycznia 2026 roku w życie wchodzą istotne zmiany dotyczące świadczenia wspierającego, które ma na celu wsparcie osób z niepełnosprawnościami oraz ich rodzin. Nowe przepisy poszerzają grupę uprawnionych o osoby, które uzyskają od 70 do 77 punktów w decyzji WZON, a także umożliwiają korzystanie ze świadczenia podopiecznym opiekunów pobierających świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy lub zasiłek dla opiekuna – nawet przy niższym progu punktowym. Eksperci wskazują, że ta zmiana znacznie zwiększy dostępność wsparcia i poprawi jakość życia osób z niepełnosprawnościami

Tym seniorom ZUS wypłaci emeryturę lub rentę wcześniej w październiku i listopadzie 2025 r.

Emeryci i renciści otrzymują swoje świadczenia z ZUS-u w ustalonych terminach płatności. W październiku i listopadzie 2025 r. niektórzy z nich mogą jednak spodziewać się przelewu bankowego lub wizyty listonosza nieco wcześniej niż zwykle.

REKLAMA

Oszczędności warunkiem poczucia bezpieczeństwa Polaków: jak Polacy oceniają swoją sytuację finansową i w jaki sposób oszczędzają? [RAPORT]

Jak wynika z badania SW Research na zlecenie Job Impulse, rośnie odsetek osób, które nie potrzebują dodatkowych funduszy, aby czuć stabilność finansową (17% w 2025 r. i 13% w 2023 r.). Jednocześnie ponad połowa badanych (55%) wskazuje, że dla osiągnięcia poczucia bezpieczeństwa finansowego ich gospodarstwa domowe wymagają co najmniej tysiąca złotych miesięcznie więcej. Najnowsze badanie pokazuje, jak Polacy oceniają swoją sytuację finansową i w jaki sposób oszczędzają.

Dłużnik nie ukryje się za hipoteką. Sąd Najwyższy zmienia reguły gry

Koniec z unikaniem spłaty długów pod pozorem obciążonych nieruchomości. Sąd Najwyższy definitywnie uciął wieloletni spór: dłużnik nie obroni się już przed skargą pauliańską tłumacząc, że jego majątek był bezwartościowy. Ta uchwała zmienia zasady gry w polskim prawie zobowiązań.

To koniec brązowych worków na odpady - kolejne miasta z nich rezygnują

Przez lata panowania zasad segregacji śmieci można było się przyzwyczaić do tego, że odpady biodegradowalne (np. liście, skoszona trawa, obierki, resztki warzyw i owoców etc.) wyrzucamy do brązowych worków na odpady. Takie zasady panowały i jeszcze panują w zdecydowanej większości gmin w Polsce – jednak pojawiają się kolejne miasta, które z tego rezygnują.

Zasiłek rodzinny 2026 – wysokość świadczenia, dodatki i wymagane dokumenty

Zasiłek rodzinny w 2026 roku pozostanie jednym z kluczowych instrumentów wsparcia finansowego dla rodzin z dziećmi w Polsce. Jest to świadczenie o charakterze socjalnym, które ma na celu pomoc w pokryciu podstawowych potrzeb dzieci oraz wsparcie rodzin znajdujących się w trudniejszej sytuacji materialnej.

REKLAMA

L4 zwolnienie lekarskie z datą wsteczną – kiedy lekarz może je wystawić i na ile dni? L4 po fakcie? [PORADA]

Zwolnienie lekarskie z datą wsteczną, czyli L4 wystawione z datą wcześniejszą niż dzień badania, jest dopuszczalne zgodnie z obowiązującymi przepisami. Lekarz może wystawić takie zaświadczenie maksymalnie na 3 dni wstecz od daty wizyty lub konsultacji. Zasada ta obowiązuje również w przypadku teleporad oraz elektronicznych zwolnień lekarskich (e-ZLA) – w takich sytuacjach L4 także może obejmować okres do trzech dni przed przeprowadzonym badaniem.

Wreszcie korzystna zmiana w podatkach - Prezydent podpisał, a zmiany wejdą w życie jeszcze w listopadzie 2025, to już pewne

Uprawnienia organów kontroli skarbowej mają trend wyraźnie wzrostowy. Na każdym kroku można przeczytać o zmianach w przepisach, które poszerzają uprawnienia skarbówki. Tym bardziej cieszy informacja o podpisaniu przez Prezydenta nowelizacji Ordynacji podatkowej, która będzie działała na korzyść podatników.

REKLAMA