REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Udział obrońcy w postępowaniu aresztowym

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Obrońca może być ustanowiony z wyboru albo z urzędu.
Obrońca może być ustanowiony z wyboru albo z urzędu.
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Zgodnie z konstytucyjną zasadą prawa do obrony – oskarżony lub podejrzany ma prawo do obrony, w tym ma prawo do posiadania obrońcy. Uprawnienie to istnieje również na etapie orzekania przez sąd o tymczasowym aresztowaniu. Trzeba jednak dodać, iż w istocie istnieją pewne obostrzenia (czy też trudności) związane z realizacją takiego prawa.

Omawiając powyższe zagadnienie trzeba zasadniczo poruszyć 3 problemy:

1. kwestia ustanowienia obrońcy w sytuacji jego uprzedniego braku

REKLAMA

2. kwestia udziału obrońcy w postępowaniu

3. kwestia dostępu obrońcy do akt postępowania przygotowawczego

Ad. 1 kwestia ustanowienia obrońcy

Obrońca może być ustanowiony albo z tzw. “wyboru” (czyli poprzez umowę o świadczenie usługi obrony, w sytuacji, gdy to oskarżony/podejrzany wybrał kto ma go bronić) lub też z urzędu (gdy spełnione są ku temu przesłanki, wtedy wyznacza go sąd, a opłaca go Skarb Państwa)

REKLAMA

Problem związany z ustanowieniem obrońcy w postępowaniu aresztowym opiera się na tym, że wniosek o areszt (ten pierwszy w sprawie) jest składany jest w ciągu 48 godzin od zatrzymania danej osoby (tak zresztą nakazuje Konstytucja RP oraz KPK).

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Powyższe oznacza, że jeżeli zatrzymany nie ma znajomego adwokata to może liczyć tylko na to, że rodzina wyznaczy mu obrońcę z wyboru (bo to możliwe). W praktyce z uwagi na problem czasu zdarzają się trudności z znalezieniem obrońcy. (szerzej na ten temat: B. Nita “Dostęp osoby zatrzymanej do pomocy obrońcy. Uwagi w związku z wyrokiem ETPCZ z 10 marca 2009 w sprawie Płonka v. Polska” Palestra nr 11-12/2011 str. 43-54)

Ad. 2 kwestia udziału obrońcy w postępowaniu

Udział w pierwszym posiedzeniu aresztowym

Oskarżony lub podejrzany ma prawo posiadać obrońcę, z tym, że trzeba podkreślić, iż przepis art. 249 § 1 Kodeksu postępowania karnego stwierdza, iż zawiadomienie obrońcy o terminie przesłuchania nie jest obowiązkowe, chyba że oskarżony o to wnosi, a nie utrudni to przeprowadzenia czynności. Wówczas zawiadamia się obrońcę o terminie posiedzenia (przeważnie jest to zawiadomienie w trybie “nagłym” za pomocą faksu lub telefonu).

Niezależnie od powyższego – obrońcę dopuszcza się do udziału w posiedzeniu, jeżeli się stawi (czyli np. nie był zawiadamiany o terminie posiedzenia, ale sam się o nim dowiedział w sekretariacie sądu lub od rodziny zatrzymanego)

Z kolei prokuratora zawsze zawiadamia się o posiedzeniu (co pokazuje “nierówność broni” stron”, natomiast również jego niestawiennictwo nie blokuje prowadzenia posiedzenia.

Udział obrońcy w innych (niż pierwsze) posiedzeniach aresztowych

Natomiast, jeżeli chodzi o inne niż “pierwsze” posiedzenia aresztowe, czyli np. rozpoznanie zażalenia na postanowienie sądu o stosowaniu tymczasowego aresztowania, czy też posiedzenie w przedmiocie przedłużenia tymczasowego aresztu – istnieje obowiązek zawiadomienia obrońcy o terminie posiedzenia, a zaniechanie tego obowiązku uważa się za naruszenie prawa do obrony i rażącą obrazę przepisów postępowania (tak w post. Sąd Apelacyjny w Krakowie z dnia 26 kwietnia 2001, sygn. II Akz 118/01, KZS 2001 nr 5 poz. 31)

Zobacz: Jak przebiega składanie wniosku o uchylenie tymczasowego aresztowania?


Ad. 3 Dostęp obrońcy do akt postępowania przygotowawczego

a) brzmienie przepisów

REKLAMA

Zgodnie z treścią przepisu art. 156 § 5a Kodeksu postępowania karnego w toku postępowania przygotowawczego należy udostępnić akta sprawy w części dotyczącej zawierającej dowody wskazane we wniosku o zastosowanie lub przedłużenie tymczasowego aresztowania oraz wymienione w postanowieniu o zastosowaniu albo przedłużeniu tymczasowego aresztowania.

Prokurator może odmówić zgody na udostępnienie akt w tej części tylko wówczas, gdy zachodzi uzasadniona obawa, że narażałoby to na niebezpieczeństwo utraty życia lub zdrowia pokrzywdzonego lub innego uczestnika postępowania, groziło zniszczeniem lub ukryciem dowodów albo tworzeniem dowodów fałszywych, groziło niemożnością ustalenia i ujęcia współsprawcy czynu zarzucanego podejrzanemu lub sprawców innych czynów ujawnionych w toku postępowania, ujawniałoby prowadzone czynności operacyjno-rozpoznawcze lub zagrażałoby utrudnieniem postępowania przygotowawczego w inny bezprawny sposób.

Należy wskazać, iż przytoczone brzmienie przepisu art. 156 § 5a Kodeksu postępowania karnego zostało wprowadzone w celu zapewnienia zgodności przepisów postępowania karnego z konstytucją po wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 3 czerwca 2008 r. (wyrok TK z dnia 3 czerwca 2008 r., sygn. L 42/07)

b) problemy praktyczne

Należy wskazać, iż pomimo dość klarownego brzmienia cytowanego przepisu 156 § 5a  KPK - w praktyce pojawia się jednak pewien problem.

Przedmiotowy problem polega na tym, że sądy dopuszczają bez zgody prokuratora obrońcę do akt sądowych w zakresie postępowania o tymczasowe aresztowanie (akta takie zawsze mają sygnaturę KP) , natomiast zawarty tam materiał to przeważnie wniosek prokuratora o areszt oraz postanowienie sądu. Natomiast dowody, na które powołuje się prokurator – są w aktach, co do analizy, których prokurator musi wydać zgodę.

Zdarza się, że prokurator wyraża z góry zgodę na zapoznanie się z pewną częścią akt (już w wniosku o stosowanie tymczasowego aresztowania), ale też czasem prokurator nie porusza tej kwestii.

Problem, który wówczas powstaje jest taki, że trzeba udać się do prokuratura (czyli umówić się z nim – co nie zawsze jest łatwe) I dostać od niego taką zgodę (a powinien on ją wydać). Dopiero z taką zgodą można zapoznać się dowodami wskazanymi w wniosku o tymczasowe aresztowanie. Jest to troszeczkę zdaniem autora “kwadratura koła” skoro w postanowieniu o tymczasowym aresztowaniu są wskazane konkretne dokumenty, czy zeznania w oparciu, o które sąd ma rozpoznawać wniosek.

Tym samym praktyka niektórych sądów, czy prokurator prowadzi do czasochłonnego “krążenia” obrońcy – najpierw do prokuratora, potem do sądu (bo prokurator fizycznie nie akt przecież), ewentualnie odwrotnie: z sądu do prokuratora i znowu do sądu.

Powyższa sytuacja poza problemem organizacyjnym i czasowym rodzi też komplikację w postaci upływu czasu na wniesienie zażalenia. Czasem zdarza się, że obrońca musi pisać o ogólnikach, a znajomość pewną akt ma dopiero na posiedzeniu sądowym.

Zobacz serwis: Więziennictwo

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
WIBOR w umowach kredytowych. Czy wyrok TSUE ujednolici orzeczenia polskich sądów? Złotówkowicze będą triumfować jak frankowicze?

Czy będzie przełom w sprawach WIBOR? Czy zbliżający wielkimi krokami wyrok TSUE w sprawie polskiej okaże się korzystny dla posiadaczy kredytów złotówkowych opartych o wskaźnik referencyjny WIBOR i czy wpłynie to na ukształtowanie się linii orzeczniczej polskich sądów. Na te pytania odpowiada Wojciech Ostrowski, radca prawny z Kancelarii Rachelski i Wspólnicy.

Świadczenia dla osób z niepełnosprawnościami. Nie wszystkie można łączyć [Przykłady 2025]

Czy można pobierać jednocześnie różne zasiłki i dodatki? To ważne zagadnienie dla osób z niepełnosprawnościami i ich opiekunów. Postaramy się pokazać je na kilku ważnych przykładach. W rzeczywistości takich sytuacji jest znacznie więcej.

ZUS: Nadużywanie alkoholu może być przyczyną niezdolności do pracy. Zwolnienie lekarskie z kodem C to brak zasiłku chorobowego przez pierwsze 5 dni

W 2024 r. do Rejestru zaświadczeń lekarskich wpłynęło 27,4 mln zaświadczeń chorobowych wystawionych dla ubezpieczonych w ZUS, KRUS i innych organach emerytalno-rentowych. Ze zwolnień tych przynajmniej raz skorzystało 7,7 mln ubezpieczonych w tych instytucjach. Źródłem części z nich było nadużywanie alkoholu - informuje Sebastian Szczurek, regionalny rzecznik prasowy ZUS województwa opolskiego.

Debata Trzaskowski – Nawrocki już w piątek o 20:00. Sześć tematów, jeden pojedynek, jedna decyzja

W piątek, 24 maja, punktualnie o godzinie 20:00, oczy całej Polski skierują się na debatę prezydencką pomiędzy Rafałem Trzaskowskim, kandydatem Koalicji Obywatelskiej, a popieranym przez Prawo i Sprawiedliwość Karolem Nawrockim. To jedyne potwierdzone bezpośrednie starcie przed II turą wyborów zaplanowaną na 1 czerwca.

REKLAMA

Dodatek za pracę w nocy od 1 czerwca 2025 r.

Osoby pracujące w porze nocnej mogą liczyć na dodatek z tego tytułu. Ile będzie wynosił dodatek za pracę w nocy w czerwcu? jak się go oblicza? Czym jest praca w porze nocnej? Za pracę w jakich godzinach przysługuje dodatek?

Czy zachowek po rodzicach przepada?

Kto ma prawo do zachowku po rodzicach i od czego zależy jego wysokość? Czy roszczenie o zachowek się przedawnia? Oto najważniejsze przepisy i terminy!

Rozprawa przed TSUE ws. WIBOR-u. Nie będzie przełomu?

W dniu 11 czerwca 2025 r. w Luksemburgu odbędzie się rozprawa przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) w sprawie C-471/24. Jest to wynik pytań prejudycjalnych skierowanych przez Sąd Okręgowy w Częstochowie, dotyczących interpretacji przepisów prawa unijnego w kontekście kredytów opartych na wskaźniku referencyjnym WIBOR. Pierwsza sprawa w TSUE dotycząca WIBOR-u budzi zrozumiałe zainteresowanie kredytobiorców, prawników i sektora bankowego. Warto jednak rozróżnić realny zakres tej sprawy od medialnych uproszczeń. Nadchodząca rozprawa nie przyniesie jeszcze żadnego rozstrzygnięcia.

Kiedy ostatnia debata prezydencka 2025? Jacek Prusinowski poprowadzi spotkanie

Zapowiadana jest ostatnia wielka debata prezydencka przed drugą turą wyborów w 2025 roku. Kiedy odbędzie się debata Karola Nawrockiego i Rafała Trzaskowskiego? Gdzie będzie można obejrzeć debatę? Spotkanie poprowadzi Jacek Prusinowski, dziennikarz SE i Radia Plus.

REKLAMA

Biejat i Hołownia popierają Trzaskowskiego [Druga tura]

Magdalena Biejat i Szymon Hołownia popierają Rafała Trzaskowskiego w drugiej turze wyborów prezydenckich 2025 r. Na ile procent może liczyć kandydat na Prezydenta RP?

[Boże Ciało] Długi czerwcowy weekend 2025. Gdzie dojedziesz tanio pociągiem prosto z Polski? W czerwcu rusza nowy zagraniczny kierunek

Planując zagraniczny wyjazd na czerwcowy długi weekend, warto rozważyć podróż koleją. Z Polski kursują bezpośrednie pociągi m.in. do Czech, Austrii, Niemiec, Słowacji, Węgier oraz na Litwę. Nowością w letnim rozkładzie będzie również bezpośrednie połączenie do Chorwacji, dostępne już od czerwca.

REKLAMA