REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Niezdolność natury psychicznej do podjęcia istotnych obowiązków małżeńskich w procesie kościelnym [WYWIAD]

dr Arletta Bolesta
Adwokat kościelny
Wioleta Matela-Marszałek
Autorka licznych publikacji o tematyce prawnej
Niezdolność natury psychicznej to jedna z wad zgody małżeńskiej./Fot. Shutterstock
Niezdolność natury psychicznej to jedna z wad zgody małżeńskiej./Fot. Shutterstock
shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

W sądach kościelnych gros procesów o stwierdzenie nieważności małżeństwa toczy się z tytułu niezdolności natury psychicznej do podjęcia istotnych obowiązków małżeńskich. O tym czym jest owa niezdolność i jak rzutuje na przebieg sprawy mówi adwokat kościelny dr Arletta Bolesta.

Wioleta Matela-Marszałek; Infor.pl: Jak w najprostszych słowach można zdefiniować niezdolność natury psychicznej do podjęcia istotnych obowiązków małżeńskich?

REKLAMA

Dr Arletta Bolesta, adwokat kościelny: Czasami najlepszym rozwiązaniem jest to najprostsze, czyli podejście literalne. Jak sama nazwa wskazuje niezdolność to brak zdolności do tego, aby podjąć to, co składa się na istotę małżeństwa, na istotę rodziny. Natomiast, posiłkując się już fachową wiedzą, to warto dodać do tego pewną garść kolejnych informacji.

Jakich?

Przede wszystkim niezdolność natury psychicznej to jedna z wad zgody małżeńskiej.

REKLAMA

W prawdziwej postaci niezdolność musi spełnić pewne wymogi. Powinna istnieć przed zawarciem małżeństwa, mieć charakter ciężki oraz absolutny. To ostatnie oznacza, iż nie chodzi o niezdolność do życia z konkretną osobą. Bez względu na to, z kim niezdolna strona związałaby się, małżeństwo będzie nieważne.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Mówiąc ogólnie o istotnych obowiązkach małżeńskich powinno się wymienić takie jak: dobro współmałżonka, dobro potomstwa, wzajemna pomoc, dobro wierności, jedność, nierozerwalności.

Polecamy: Pracujący rodzic. Wiesz, co Ci się należy! Poznaj swoje prawa nr 2

Z jakimi przykładowymi rodzajami spraw z tytułu niezdolności natury psychicznej obecnie spotyka się Pani najczęściej w swojej praktyce?

REKLAMA

To jest bardzo ciekawe pytanie, wymaga jednak sięgnięcia do psychiatrii czy psychologii. Nauki te badają różnego rodzaju choroby, zaburzenia, nieprawidłowości, które z kolei można zakwalifikować do niezdolności, ale niekoniecznie. Inaczej mówiąc, to co może uchodzić za nieprawidłowość w tych dyscyplinach, wcale nie musi być już niezdolnością w prawie kanonicznym.

Natomiast, wracając do postawionego pytania odnośnie do rodzajów niezdolności, to warto wymienić hiperseksualizm, różnego rodzaju inne uzależnienia jak alkoholizm, narkomanię, uzależnienie od Internetu, hazardu, od jedzenia, przeróżne choroby psychiczne takie jak przykładowo schizofrenia. Są to również psychiczne zaburzenia takie jak na przykład niedojrzałość, osobowość aspołeczna, zależna. Jak widać, niektóre rodzaje wydają się jakby nowe, inne już bardziej znane. Przykładów jest faktycznie sporo, gdyż zarówno medycyna, jak i psychologia są przebogate, jeśli chodzi o wypracowane przez nie wnioski w tej materii.

Można odnieść wrażenie, iż niezdolność jest pojęciem o bardzo szerokim zakresie. Czy w praktyce oznacza to, iż można tu zaliczyć niemal każde nieprawidłowe zachowanie małżonka?

Faktycznie, tak można to rozumieć, ale może okazać się to jednak błędne.

Weźmy prosty przykład: brak dochowania wierności małżeńskiej, czyli popularna zdrada. Z jednej strony, gdy dochodzi do zdrad, to owo zachowanie może faktycznie wynikać z niezdolności. Jedną z jej form jestprzykładowo - uzależnienie od seksu, czyli wspomniany wcześniej hiperseksualizm, a w ramach tego uzależnienia satyryzm i nimfomania. Ale uzależnienie to może również wynikać z symulacji, czyli z wykluczenia wierności. To z kolei oznacza, iż strona jest zdolna do podjęcia wierności, jednak wyklucza ten element, nie chce go dochować.

Sytuacja może być też trudniejsza, a mianowicie, gdy strona nie chce potomstwa. Na pierwszy rzut oka owo niechcenie to nic innego jak symulacja, czyli wykluczenie. Czasami jednak może to być spowodowane niezdolnością tak jak w przypadku jadłowstrętu psychicznego.

I w tym miejscu warto podkreślić, iż gdy proces przebiega z niewłaściwego tytułu prawnego, to chociaż sprawa jak najbardziej rokuje na pozytywny wyrok, to może zakończyć się jednak nieuznaniem nieważności małżeństwa.

Jak zatem przygotować się do procesu z tytułu niezdolności? Czy jest on trudniejszy dla małżonków niż w przypadku innych przyczyn?

Czy jest trudniejszy? Dużo zależy od formy niezdolności. Przykładowo, gdy chodzi o wspomnianą już osobowość aspołeczną, to przywykło się mówić, iż osoba z tego typu osobowością może urządzić z życia drugiego człowieka prawdziwe piekło. Faktycznie zatem strona – nazwijmy ją – zdolna na nowo będzie musiała przedstawić to, co było dla niej nieraz dramatem, co chciała wymazać już ze swojej pamięci, o czym chciała jak najszybciej zapomnieć. Poza tym przy tytule tym zaleca się skorzystanie z opinii biegłego. Czasami biegły wzywa „stronę zdolną”, co oznacza, iż kolejny już raz stawi się ona w sądzie, co narazi ją na przykre przeżycia. W ten sposób - według mnie - można odpowiedzieć na to pytanie. Natomiast, jeśli już weźmie się pod uwagę etapy w procesie, to bez względu na to, z jakiego tytułu on przebiega, to procesy są pod tym względem do siebie podobne.

Z kolei odnośnie do przygotowania do procesu z tej przyczyny, to warto podejść do takiego przygotowania dwutorowo. Z jednej strony chodzi o zaakcentowanie tego, co jest treścią innej dyscypliny aniżeli prawo na przykład medycyny czy psychologii, z drugiej zaś - zaakcentowanie czy dana forma niezdolności spełnia prawne wymogi, o których wspomniałam na początku rozmowy.

Często niezdolność daje o sobie znać już po ślubie. Co wtedy można zrobić?

Aby mówić o prawdziwej postaci niezdolności, to winna ona istnieć przed ślubem. Zatem, gdy nieprawidłowość pojawia się w ścisłym słowa tego znaczeniu po ślubie, to nie jest to niezdolność. Nie powinno się zatem starać o przeprowadzenie procesu z tytułu niezdolności w formie tej nieprawidłowości, która zapoczątkowana została przecież po ślubie. Jednym z przykładów jest powstanie jakiejś nieprawidłowości, ale dopiero na skutek tego, co było nieprawidłowe w małżeństwie. Może mieć miejsce jednak i inna sytuacja, a mianowicie, gdy niezdolność nie tyle zaistniała, pojawiła się dopiero po ślubie, co – kolokwialnie mówiąc – dała o sobie znać po ślubie, została jakby zauważona po ślubie. Nie wyklucza to więc istnienia tej niezdolności przed zawiązaniem węzła małżeńskiego jednakże w formie tzw. ukrytej. W takiej sytuacji bardzo ważną rolę odgrywa biegły, który pomoże ocenić czy dana niezdolność miała swój początek przed ślubem.

Czy orzeczenie niezdolności natury psychicznej po stronie jednego z małżonków uniemożliwi mu ponowne zawarcie ślubu kościelnego?

Pytanie kolejny raz bardzo ważne. Przy niektórych tytułach rzeczywiście może, co nie oznacza, iż musi pojawić się zakaz zawarcia nowego małżeństwa i że nie ma możliwości cofnięcia tego zakazu. Niezdolność bowiem ma to do siebie, iż nie musi mieć charakteru trwałego . Przykładem może tu być wspomniana już niedojrzałość. Co więcej, można postawić sobie pytanie: co w sytuacji zawarcia małżeństwa wbrew zakazowi? W takiej okoliczności małżeństwo jest ważnie zawarte - to takie domniemanie - ale na sposób niegodziwy. Cały czas daje to furtkę do starania się o uznanie tego małżeństwa za nieważne.

Warto przy tym dodać, iż zakaz nie ma na celu postawienia przeszkody, tamy do zawarcia kolejnego małżeństwa, co przede wszystkim ochronę przyszłego współmałżonka, ewentualnie dzieci, czyli ochronę nowej rodziny.

Bardzo dziękuję za rozmowę.

Polecamy serwis: Rozwód kościelny

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Wynagrodzenie minimalne 2023 [quiz]
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/15
Kiedy będą miały miejsce podwyżki minimalnego wynagrodzenia w 2023 roku?
od 1 stycznia i od 1 lipca
od 1 stycznia i od 1 czerwca
od 1 lutego i od 1 lipca
Następne
Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Większość Polaków nie liczy na godne życie z emerytury. Przygnębiające wyniki badania

W argumenty o odkładaniu na godną, państwową emeryturę nie wierzy blisko 3/4 Polaków. Ich zdaniem waloryzacja emerytur nigdy nie dogoni wzrostu realnych cen. Polacy nie wierzą też w argumenty rządu za wprowadzeniem pełnego ozusowania umów o dzieło i zleceń.

Rząd jednak wprowadzi zakaz podwyższania cen? Od kiedy, czy dla wszystkich i na jak długo? Sprawdź, jakie rozwiązania są dopuszczalne

Rząd jednak wprowadzi zakaz podwyższania cen? Od kiedy, czy dla wszystkich i na jak długo? Na terenach poszkodowanych przez powódź trwają spekulacje cen. Rząd apeluje do przedsiębiorców i zapowiada konsekwencje.

W piątek ostatnia wypłata czternastej emerytury. Wynosi 1780,96 zł brutto, ale nie wszyscy otrzymają ją w pełnej wysokości

Ostatnia wypłata 1780,96 zł brutto dla emerytów. Emeryci mogą spodziewać się jej już w piątek. 20 września prawie 1,29 mln uprawnionych do dodatkowego świadczenia emerytalnego otrzyma czternastą emeryturę. Ile w sumie wyniosły wypłaty czternastych emerytur?

Do 500 zł miesięcznie nie tylko dla osób starszych. Jakie kryteria i orzeczenia? [zmiany 2024 i 2025]

Świadczenie uzupełniające, często nazywane jest „500 plus dla seniora” lub „500 plus dla osób niepełnosprawnych”. Należy jednak pamiętać, iż przysługuje ono nie tylko osobom starszym. Ponadto o przyznaniu pomocy decyduje niezdolność do samodzielnej egzystencji.

REKLAMA

MEN i MS: W szkołach zaświadczenia o niekaralności. Na odbiór dziecka. Na wycieczkę. Na basen. Na teatr. Dyrektorka przedszkola o nowych kłopotach

Dziennikarze PAP zwrócili się do MEN i Ministerstwa Sprawiedliwości z serią pytań o zaświadczenia przedstawiane przez osoby odbierające dzieci ze szkoły (np. czy dziadkowie mogą?). I zaświadczenia rodziców opiekujących się dziećmi na wycieczce, na basenie, w teatrze, które w szkołach muszą przedstawiać rodzice opiekujący się dziećmi.

Będą spore zmiany przepisów dla cudzoziemców w Polsce. Na lepsze? Od kiedy?

Jak co roku, po przerwie wakacyjnej, wypoczęci i naładowani wracamy do trybu pracy. Wyjątkiem nie są nasi ustawodawcy. Choć sporo tematów jest na porządku dziennym, dużo wymaga zmian i poprawy, w poniższym artykule omówimy planowane zmiany dotyczące cudzoziemców, ich pobytu i zatrudnienia w Polsce.

Aktywni rodzice w pracy. Na czym polega warunek łącznej aktywności zawodowej rodziców?

Świadczenie „aktywni rodzice w pracy” przysługuje w przypadku gdy oboje rodzice osiągają przychód, którego podstawa wymiaru składek wynosi co najmniej 100% minimalnego wynagrodzenia za pracę. Jest to tzw. warunek łączonego poziomu aktywności zawodowej.

MRPiPS: Składki ZUS od umów zlecenia i o dzieło możliwe od 1 stycznia 2026 r. lub 1 stycznia 2027 r.

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przygotowuje się do wdrożenia oskładkowania umów zlecenia i umów o dzieło. Wiceminister Sebastian Gajewski poinformował, że decyzja w sprawie terminu wdrożenia reformy jeszcze nie zapadła. Na pewno nie nastąpi to od 1 stycznia 2025 r., może to być 1 stycznia 2026 r. czy 1 stycznia 2027 r.

REKLAMA

Odwołanie od orzeczenia o niepełnosprawności. Jak napisać? [punkt 7, przykład, wzór]

Odwołanie jest ważnym pismem w procesie ubiegania się o orzeczenie o niepełnosprawności. Może ono dotyczyć różnych elementów orzeczenia, m.in. punktu 7. W jakim terminie wnosi się odwołanie i do jakiego organu? Oto najważniejsze informacje i przykładowy wzór pisma.

Pomoc rządu dla powodzian 2024: zasiłki, pieniądze na remont i odbudowę domów i budynków gospodarczych, pomoc rzeczowa i psychologiczna

Kancelaria Prezesa Rady Ministrów informuje, że dla osób, które ucierpiały w wyniku powodzi lub podtopień w południowo-zachodniej Polsce w ostatnich dniach, są dostępne różne formy pomocy. Można otrzymać 10 tys. zł bezzwrotnego wsparcia na najpilniejsze potrzeby. Na remont lub odbudowę budynku gospodarczego można dostać do 100 tys. zł, a budynku mieszkalnego – do 200 tys. zł. Przewidziane jest dodatkowe wsparcie dla dzieci oraz osób z niepełnosprawnościami. O pomoc mogą starać się również rolnicy, przedsiębiorcy czy studenci.

REKLAMA