Choroby fizyczne a niezdolność podjęcia istotnych obowiązków małżeńskich

Na wzór innych artykułów, w którym poruszane były kwestie z innych dyscyplin aniżeli prawo kanoniczne, także i tym razem na poniższe informacje należy spojrzeć w kontekście kościelnego prawa małżeńskiego, stąd na pewno pewne niedomówienia z punktu widzenia innych dziedzin (medycyny, psychologii), na które z racji charakteru artykułu możemy sobie jednak pozwolić.

Za przedmiot rozważań posłużą nam te choroby fizyczne, które jednak w swoich objawach, skutkach obejmują czynności psychiczne. Za treść analiz posłużą dwa przykłady: guz mózgu oraz niedoczynność przysadki mózgowej. Naturalnie takich przykładów można podać o wiele więcej, ale chodzi o wysunięcie konkretnych wniosków na tych dwóch wybranych fizycznych schorzeniach.

Porozmawiaj o tym na naszym FORUM!

Przykłady chorób

Swoje rozważania rozpocznijmy od wymienionego w pierwszej kolejności guza mózgu. Pod chorobą tą rozumiemy nowotwór, ale także inną, obcą dla mózgu strukturę. Najczęstszym objawem to ból głowy, a wraz z upływem czasu dochodzi nawet do zaburzeń psychicznych o charakterze psychopatologicznym. Wśród zaburzeń wymienia się przykładowo: napady padaczkowe (będąc przy samej epilepsji, to wielokrotnie rozważana jest ona w kontekście właśnie niezdolności natury psychicznej), problemy z pamięcią (tu naturalnie trzeba wziąć pod uwagę rodzaj pamięci. Przy wymienionej chorobie możemy spotkać się z zaburzeniem tzw. pamięci świeżej, tj. obejmującej to, co miało miejsce przed upływem nawet kilku minut; jest to objaw charakterystyczny przy guzie umiejscowionym w płacie skroniowym. Biorąc akurat ten fakt pod uwagę można uczynić też odniesienie w ramach kan. 1095 do jednego z jego punktów, tj. braku używania rozumu, w tym sensie, iż strona wówczas nie mogłaby sobie zdawać sprawy z tego, co ma miejsce „tu i teraz”. Zatem istotnym jest moment zawierania samego związku, moment krótki, a jednak jak istota choroby wraz z jej objawami ukazuje, bardzo istotny). Na pewno zaburzenia uzależnione są od lokalizacji guza, co zostało pośrednio wspomniane. I tak, przy guzie zlokalizowanym w płacie czołowym, jednym z objawów to obniżenie uczuć wyższych, zahamowanie popędu seksualnego (przy tym od razu można uczynić odniesienie do kwestii czy czasami brak popędu, który rozważany jest też w kontekście przeszkody impotencji, nie ma właśnie tej przyczyny), agresywność (niektóre z tych objawów rozważa się na gruncie jakiejś nieprawidłowej osobowości, nie powstałej z przyczyn czysto fizycznych, przykładowo agresja i osobowość dysocjalna). Z kolei, gdy umiejscowiony jest on w płacie skroniowym wówczas dochodzi do napadów lęku czy depresji. Wiele z tych objawów w formie zaburzeń zostało już ukazane w poprzednich artykułach, jednak spojrzano na nie, nie jako na objawy choroby fizycznej, a tymczasem jak sami widzimy, także i te nie są nieznaczące. Na pewno nieocenioną rolę odgrywa przy tym ekspert, gdy chodzi o sam opis choroby, jej objawów w konkretnym przypadku, zaś zadaniem orzekającego trybunału jest z kolei udzielenie odpowiedzi na pytanie: czy takie objawy mogły spowodować niezdolność natury psychicznej? innymi słowy: czy takie objawy można zakwalifikować do niezdolności tego charakteru? A następnie jego zadaniem jest przeanalizowanie w przypadku pozytywnej odpowiedzi tę jednostkę chorobową w kontekście istotnych elementów niezdolności.