Testament allograficzny

Co to jest testament allograficzny?

Testament allograficzny sporządza się ustnie przed określonym urzędem i jest on jedną z form testamentu zwykłego. Oznacza to, że może zostać sporządzony w dowolnym czasie i przez każdą osobę, która posiada zdolność do czynności prawnych. Co istotne jednak, testamentu takiego nie mogą sporządzić osoby głuche lub nieme, co wprost wskazują przepisy Kodeksu cywilnego. Wynika to z tego, że oświadczenie, które chce złożyć testator (osoba sporządzająca testament) musi zostać wyrażone w sposób ustny. Osoba, która chce rozporządzić testamentowo swoim majątkiem w formie testamentu allograficznego powinna stawić się do odpowiedniego urzędu, aby złożyć ustne oświadczenie woli przed urzędnikiem i świadkami. Treść takiego oświadczenia spisuje się w protokole, który po odczytaniu zostaje opatrzony podpisami testatora, osoby przed którą jest składane, a także świadków, których obecność jest niezbędna. Testament sporządzony w takiej formie nabiera mocy dokumentu urzędowego, a co za tym idzie jest wiążący w świetle prawa.

Gdzie można sporządzić testament allograficzny?

Artykuł 951 Kodeksu cywilnego wymienia enumeratywnie osoby urzędowe, przed którymi można złożyć oświadczenie woli stanowiące rozporządzenie testamentowe. Katalog tych urzędów obejmuje: wójta (burmistrza, prezydenta miasta), starostę, marszałka województwa, sekretarza powiatu albo gminy lub kierownika urzędu stanu cywilnego. Wyliczenie to ma charakter zamknięty, co oznacza, że wyłącznie wskazane w nim organy są uprawnione do odebrania ustnego oświadczenia woli testatora. Nie ma również możliwości aby osoba urzędowa działała przez pełnomocnika, musi dokonać czynności osobiście. Osoba urzędowa ma obowiązek przyjęcia oświadczenia woli o testamencie, a także sporządzenia protokołu z tej czynności.

Zobacz także: Który z pozostawionych testamentów jest wiążący?

Świadkowie

Niezbędnym wymogiem ważności testamentu allograficznego jest sporządzenie go w obecności co najmniej 2 świadków. Nie ma przeszkód, aby świadków było jednak więcej. Kodeks cywilny przewiduje jednak pewne ograniczenia co do osób, które mogą być świadkami złożenia takiego oświadczenia woli. Przede wszystkim osoba będąca świadkiem musi mieć pełną zdolność do czynności prawnych. Ponadto nie może to być osoba, głucha lub niema, a także niepiśmienna. Konieczne jest, aby świadek władał tym samym językiem w którym złożone jest oświadczenie woli testatora. Niemożliwe jest również, aby świadkiem była osoba, która w przeszłości została skazana prawomocnym wyrokiem za składanie fałszywych zeznań. Dodatkowo świadkami nie mogą być małżonek testatora, jego krewni lub powinowaci pierwszego i drugiego stopnia oraz osoby pozostające z nim w stosunku przysposobienia. Zakaz ten obejmuje również wszystkie inne osoby, dla których testament przewidywał będzie jakąkolwiek korzyść (np. osoby na rzecz których uczyniony zostanie zapis windykacyjny). Niedopuszczalne jest także, aby świadkiem była osoba przyjmująca oświadczenie woli testatora. Nie ma jednak przeszkód, żeby funkcję świadka spełniała osoba sporządzająca protokół.