Tematy - Prawo - Kredyt hipoteczny, Kredyt - INFOR.PL

Komisja Europejska pracuje nad nowelą rozporządzenia BMR, dotyczącą zniknięcia m.in. kluczowego wskaźnika referencyjnego, co wymusiła perspektywa zaprzestania wyliczania szeregu stawek LIBOR z końcem 2021 r. W Polsce, po dostosowaniu WIBOR-u do rozporządzenia BMR, rynek będzie musiał zmierzyć się z kwestią rozwoju wskaźników alternatywnych.

Wakacje od kredytu nie są rozwiązaniem opłacalnym dla wszystkich. Jeśli ktoś skorzystał z oferty wypracowanej na początku pandemii przez banki, teraz najprawdopodobniej kończy okres zawieszenia spłaty kredytu (zależnie czy korzystał z ulgi na trzy czy sześć miesięcy). Jeśli zamroził kredyt będzie musiał zacząć spłacić odsetki albo np. zapłacić wyższe raty, jeśli okres kredytowania nie został zmieniony. Teoretycznie może skorzystać z zamrożenia kredytu na zasadach proponowanych przez rząd. Nie jest jednak powiedziane, że wakacje te są całkowicie darmowe, a ich skutków nie odczujemy w przyszłości.

W lipcu br. banki i SKOK-i przesłały zapytania o kredyty mieszkaniowe na kwotę niższą o 3,5 procent w porównaniu z analogicznym okresem ubiegłego roku – wynika z najnowszych danych BIK. Aktualny odczyt indeksu jest już kolejnym sygnałem odbudowy popytu na rynku kredytów mieszkaniowych. W porównaniu do czerwca 2020 r. liczba wnioskujących wzrosła o 7,3%, zaś w stosunku do kwietnia 2020 r. aż o 39,3%.

Ile mogą teraz zaoszczędzić obecni i przyszli kredytobiorcy? Rada Polityki Pieniężnej w tym roku dokonała już trzech cięć poziomów stóp procentowych. Po ostatniej decyzji referencyjna stopa procentowa wynosi 0,1 proc, co przekłada się na spadek oprocentowania kredytów hipotecznych.

Rzecznik Finansowy wskazuje na rekordową liczbę wniosków o interwencję od osób, które wcześniej spłaciły kredyty konsumenckie. W takiej sytuacji, kredytodawca powinien proporcjonalnie obniżyć i zwrócić wszystkie koszty takiego kredytu, w tym prowizje i opłaty przygotowawcze.

Rok 2020 jest szczególnie trudny dla branży transportowej. Koronawirus, pakiet mobilności, Green Deal - wszystko to znacząco wpływa na transport. Jak w tym ciężkim okresie rozwijać i inwestować w przedsiębiorstwo transportowe? Jak uzyskać odpowiednie dofinansowanie dla firmy?

Niemal zerowe stopy procentowe na dobre rozgościły się w Polsce. Konsekwencją jest rachityczne oprocentowanie lokat, a niekiedy nawet konieczność płacenia bankowi za przywilej trzymania oszczędności w jego skarbcu. Jeśli myślimy, że świat bankowości ostatecznie stanął na głowie, to czekać nas może jeszcze nie jedno zaskoczenie. Na Zachodzie zdarza się bowiem, że to bank płaci kredytobiorcy za udzielony kredyt stosując ujemne oprocentowanie długu.

Niepewna sytuacja gospodarcza powoduje, że banki podnoszą wymogi związane z udzieleniem kredytu. Wzrasta też zadłużenie Polaków, którzy coraz mniej sięgają po karty kredytowe i pożyczki w gotówce.

Prokurator Generalny wniósł do Sądu Najwyższego skargę nadzwyczajną od prawomocnego wyroku sądu okręgowego, który uznał, że bank nie musi zwracać prowizji pobranej z tytułu wcześniejszej spłaty kredytu hipotecznego.

Raport NBP dotyczący sytuacji na rynku kredytowym nie pozostawia złudzeń – zasady, na jakich banki udzielają kredytów firmom będą ulegać dalszemu zaostrzeniu. Dotknie to w szczególności sektor MSP, który stanowi 99,8 proc. wszystkich przedsiębiorstw w Polsce . Z odmową przyznania kredytu mogą spotkać się zwłaszcza firmy działające w branżach zagrożonych kryzysem wywołanym przez pandemię lub takie, które już odczuły finansowe skutki koronawirusa. Co przesądza o negatywnej decyzji banku i na jakie alternatywy względem kredytu mogą liczyć małe i średnie przedsiębiorstwa?

Po wyroku TSUE w sprawie Dziubak C-260/18, w którym TSUE zakazał uzupełnienia umowy kursem średnim NBP, banki wciąż szukają furtki, aby ominąć ten wyrok. Pomóc w realizacji tej strategii mają trzy pytania, które zostały zadane do TSUE przez sądy polskie: pytanie nr 2 zadane przez Sąd Okręgowy w Gdańsku w sprawie C-19/20 oraz dwa pytania zadane przez Sąd Rejonowy dla Warszawy – Woli w sprawie II C 1357/17.

Kilka lat niskich rat – w skrócie właśnie taką perspektywę roztaczają przed nami aktualne kontrakty terminowe na stopy procentowe. Z punktu widzenia kredytobiorców są to dobre informacje oznaczające niskie raty. Gorzej jest z oszczędzającymi, którzy powinni przyzwyczaić się do tego, że rachityczne oprocentowanie lokat nie chroni ich kapitału przed utratą siły nabywczej.

Wielu kredytobiorców boryka się z problemem spłaty należności. Na finanse Polaków wpływa utrata pracy czy zmniejszone wynagrodzenie. Jakie rozwiązania mogą ułatwić konsumentom spłatę kredytu hipotecznego?

Liczba frankowiczów wnoszących pozwy do Sądów przeciwko bankom stale rośnie. Głównym założeniem wytaczanych powództw jest unieważnienie umów kredytowych z uwagi na zawarte w umowach klauzule abuzywne, dzięki czemu - po uzyskaniu korzystnego rozstrzygnięcia - kredytobiorcy nie będą musieli już spłacać kredytu. Coraz więcej osób zainteresowanych jest także zaprzestaniem spłaty uciążliwego kredytu już w trakcie trwania procesu. Takim rozwiązaniem jest instytucja zabezpieczenia powództwa.

Zaostrzenie polityki kredytowej utrudniło zakup mieszkań szczególnie osobom prowadzących działalność gospodarczą oraz tym, które mają ograniczoną zdolność finansową. Jeszcze pod koniec ubiegłego roku banki notowały znaczący wzrost zainteresowania kredytami hipotecznymi. Dziś jest zupełnie inaczej.

Oferta odroczenia spłat może mieć negatywne konsekwencje dla konsumentów. Z wakacji kredytowych można się jednak wycofać. Jak to zrobić?

Pandemia koronawirusa spowodowała, iż część osób nie jest w stanie spełnić nowych wymogów, aby otrzymać kredyt hipoteczny. Obecna sytuacja jednak nie dla wszystkich jest jednakowa. Kto nie powinien mieć problemu z uzyskaniem kredytu? Jak wyglądają wizyty w bankach?

Tarcza antykryzysowa 4.0. ma przede wszystkim zminimalizować skutki utraty płynności finansowej przedsiębiorców dotkniętych koronawirusem. Przewiduje m.in. przepisy antyprzejęciowe, dopłaty do oprocentowania kredytów bankowych dla firm, wsparcie budżetów samorządów. Prezentujemy najważniejsze zmiany, jakie zawiera projekt ustawy o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych na zapewnienie płynności finansowej przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o zmianie niektórych innych ustaw.

W związku z epidemią COVID-19 pojawiła się konieczność udzielenia przedsiębiorcom wsparcia niezbędnego dla utrzymania i kontynuacji prowadzonej przez nich działalności gospodarczej. Jednym z aktów prawnych służących temu celowi jest ustawa o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2. Wprowadza ona również pakiet zmian w dotychczasowych rozwiązaniach tarczy antykryzysowej, zwany potocznie tarczą 2.0. W opracowaniu przedstawiamy kolejne rozwiązania dla firm wprowadzane właśnie tarczą 2.0.

Spłata przez rodziców (dłużników solidarnych) całości lub części rat kredytu nie jest darowizną, tj. nie skutkuje powstaniem obowiązku podatkowego określonego w ustawie o podatku od spadków i darowizn. Nie ma więc obowiązku składania zgłoszenia SD-Z2, które służy do zgłoszenia nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych.

Weszło w życie rozporządzenie, które wprowadza zaniechanie poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (obejmuje także tzw. frankowiczów). Zaniechanie ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2019 r. do 31 grudnia 2021 r.

Obecnie w czasie pandemii koronawirusa i licznych problemów występujących na rynku pracy wielu z kredytobiorców będzie mieć problem z płynnością finansową, a co za tym idzie z poradzeniem sobie ze spłatą rat kredytu we frankach szwajcarskich (CHF). Na dniach kurs franka znacząco wzrósł w stosunku do złotówki, a co za tym idzie urosły też odsetki płacone od kredytów oraz kapitał kredytu do spłaty. Banki zaczęły proponować swoim klientom chwilowe zawieszenie spłaty kredytu, ale czy aby na pewno Banki chcą tym samym pomóc swoim kredytobiorcom?

Kryzys związany z pandemią koronowirusa negatywnie przedkłada się na sytuację na rynkach światowych. Jednocześnie kryzys ten pokazuje w sposób bardzo wyraźny dlaczego frank szwajcarski (CHF) to „bardzo stabilna waluta.” Na temat aktualnej sytuacji kredytobiorców kredytów we frankach szwajcarskich komentarza udzielił mecenas Michał Tomasiak z Kancelarii Prawnej Rachelski i Wspólnicy.

Frankowicze są sceptycznie nastawieni do pomysłu na wprowadzenie obowiązkowej mediacji między klientem a bankiem przed złożeniem pozwu. Czy takie rozwiązanie utrudniłoby kredytobiorcom dochodzenie praw?

Istnieją co najmniej 3 sposoby odzyskania środków, a być może nawet do unieważnienia umów. Nowe możliwości przed frankowymi kredytobiorcami otwiera wyrok TSUE.

Według przewidywań Biura Informacji Kredytowej w 2020 r. ma wzrosnąć wartość kredytów hipotecznych - o 10%. Banki mają też skracać okres na jaki udzielają tych kredytów.

Do Sądu Okręgowego w Gdańsku został złożony wniosek o rozszerzenie pytań prejudycjalnych kierowanych do TSUE w sprawie kredytów "frankowych". Dotyczy on możlwości stosowania przez sądy w Polsce teorii salda.

Rzecznik Finansowy spodziewa się wzrostu liczby wniosków o istotny pogląd w sprawie w sporach sądowych dotyczących kredytów frankowych. Zapowiada, iż urząd jest na to przygotowany.

Sąd Okręgowy w Gdańsku zadał niebezpieczne dla banków pytania do TSUE. Odpowiedzi na nie wskażą m.in. czy roszczenia banków o wynagrodzenie za korzystanie z kapitału uległy przedawnieniu.

Kolejny kredyt hipoteczny - czy to możliwe? O to Klienci banków coraz częściej pytają. Wpływ na to mają korzystne warunki spłacania oraz dostępność kredytów mieszkaniowych. Jak banki podchodzą do zaciągnięcia przez jednego klienta kolejnego kredytu? Jakie warunki należy spełnić?

Zdaniem RPO kredytobiorca po unieważnieniu umowy powinien zwrócić bankowi otrzymaną kwotę kapitału bez odsetek i kosztów dodatkowych. Rzecznik Praw Obywatelskich podkreśla, iż negatywne skutki konsument ponosi w związku z faktem postawienia w stan natychmiastowej wymagalności pozostałej do spłacenia kwoty.

W dniu 3 października 2019 r. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: TSUE) wydał wyrok w polskiej sprawie Państwa Dziubak, którzy pozwali Raiffeisen Bank S.A. (obecnie: Raiffeisen Bank International AG), domagając się unieważnienia kredytu, w związku z zastosowaniem przez pozwany Bank w ich umowie niedozwolonych klauzul umownych.

Wyrok TSUE w sprawie frankowiczów nie upraszcza wyliczenia wartości przedmiotu sporu. Jak to zrobić prawidłowo?

Znaczenie i skutki wyroku Trybunału Sprawiedliwości UE w sprawie Dziubak (C-260/18) dla frankowiczów i kredytobiorców posiadających kredyty w innych walutach obcych omawiają eksperci z kancelarii prawniczej Rachelski & Wspólnicy. Eksperci zauważają, że powołując się na tezy tego wyroku można analogicznie kwestionować umów kredytowych waloryzowanych kursem innej waluty obcej – na przykład euro.

Wprawdzie płace rosną, jednak wolniej niż ceny mieszkań. Według danych GUS wzrost ten w skali roku wynosi średnio 7 procent. W praktyce możemy sobie pozwolić na mniejsze lokum niż rok temu.

Opinie biegłych są dla sądów merytorycznym wsparciem przy wydawaniu orzeczeń. W sprawach frankowych sporządzanie takich opinii trwa nawet 6 miesięcy? Czy po wyroku TSUE w sądach nie zabraknie biegłych do wydawania opinii w sprawach "frankowiczów"?

Implementacja wyroku TSUE w przypadku umów kredytów indeksowanych powinna przebiegać inaczej niż w przypadku kredytów denominowanych. W jaki sposób należy interpretować wyrok? Jakie znaczenie ma wola konsumenta w przyznaniu mu ochrony?

Bank Millenium stoi na stanowisku, że abuzywność (tj. niezgodność z prawem) wyliczeń kursów wymiany nie może przekładać się bezpośrednio na abuzywność indeksacji kredytu do CHF. "Umowa kredytowa, która miała być powiązana z kursem wymiany, to fundamentalne założenie tej umowy. Istnieje możliwość ustalenia kursu wymiany w oparciu o przepisy prawa polskiego – jest to średni kurs NBP i takiej możliwości - naszym zdaniem - nie zakwestionował wyrok TSUE. Już mamy sprawy z drugiej instancji, w których sędzia ustalił, że powinniśmy stosować średni kurs NBP – ostatni ogłoszony w tym tygodniu, w dniu 30 września 2019" - napisano w komentarzu Banku Millenium do wyroku TSUE z 3 października 2019 r.

Trybunał Sprawiedliwości UE wydał 3 października 2019 r. wyrok dotyczący skutków stosowania postanowień niedozwolonych w kredytach indeksowanych do CHF (w tzw. kredytach "frankowych"). Wyrok ten nie oznacza automatycznego przewalutowania kredytów, jednak ma znaczenie dla postępowań sądowych oraz konsumentów, których umowy zawierają klauzule niedozwolone. W opinii UOKiK-u, banki powinny wyeliminować z umów niedozwolone postanowienia umowne.

3 października 2019 r. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w Luksemburgu (TSUE) orzekł, że w zawartych w Polsce umowach kredytu indeksowanego do waluty obcej, nieuczciwe warunki umowy dotyczące różnic kursowych nie mogą być zastąpione przepisami ogólnymi polskiego prawa cywilnego. Zdaniem TSUE jeżeli po usunięciu nieuczciwych warunków charakter i główny przedmiot tych umów może ulec zmianie w zakresie, w jakim nie podlegałyby one już indeksacji do waluty obcej równocześnie podlegając stopie oprocentowania opartej na stopie obowiązującej w odniesieniu do tej waluty, prawo Unii nie stoi na przeszkodzie unieważnieniu tych umów.

Orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości UE dotyczy wyłącznie kredytów, w odniesieniu do których sąd krajowy (np. polski) stwierdzi wcześniej abuzywność (tj. zawarcie w umowie kredytowej niedozwolonych - w świetle art. 385(1) Kodeksu cywilnego- postanowień) - powiedział prezes Związku Banków Polskich Krzysztof Pietraszkiewicz. Ma on nadzieję, że nie dojdzie do "absurdalnego uprzywilejowania" kredytobiorców.

Dzisiejszy wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej to niemały problem dla banków, które udzielały kredytów hipotecznych, opartych o mechanizm powiązania kredytu z kursem franka szwajcarskiego (tzw. klauzula indeksacyjna). Dla niemałej liczby kredytobiorców w Polsce orzeczenie TSUE jest ogromną szansą i nadzieją na uwolnienie się od wysokich rat kredytu hipotecznego, uzależnionych od dużo wyższego kursu franka szwajcarskiego, niż w momencie zaciągania zobowiązania. Czy i w jaki sposób orzeczenie TSUE pozwoli frankowiczom na walkę z bankową machiną?

W dniu 3 października 2019 roku TSUE wydał długo wyczekiwany przez cały rynek wyrok w polskiej sprawie frankowej (C-260/18). TSUE uznał, że sądy krajowe nie mogą uzupełniać umowy kursem średnim NBP oraz że w toku procesu to konsument decyduje czy nieważność umowy jest dla niego korzystna. Sądy krajowe mogą więc albo stwierdzać nieważność umowy albo orzekać o przewalutowaniu. TSUE uznał także, że sąd krajowy nie może się sprzeciwić nieważności, jeśli klient się tego domaga. Wyrok TSUE jest jednoznacznie korzystny dla kredytobiorców – zarówno kredytów indeksowanych, jak i denominowanych.

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej 3 października 2019 r. orzekł, iż prawo UE nie stoi na przeszkodzie unieważnieniu umów kredytów we frankach szwajcarskich. To przełomowe orzeczenie dla "frankowiczów".

UOKiK w swoim orzeczeniu stwierdził, iż w przypadku spłaty kredytu przed terminem, konsument ma prawo żądać zwrotu proporcjonalnej części pobranej opłaty przygotowawczej. "Po wyroku TSUE nie ma już żadnych wątpliwości, jak interpretować przepisy"- podkreśla prezes urzędu.

Przy staraniu się o kredyt hipoteczny karta kredytowa może w znaczny sposób obniżyć zdolność kredytową. Od początku 2019 r. banki wydały o 22,9% więcek kart kredytowych niż w tym samym okresie w roku poprzednim.

Zdaniem Biura Studiów i Analiz Sądu Najwyższego, uznanie klauzul indeksacyjnych w kredytach walutowych za nieważne nie może prowadzić do negatywnych konsekwencji dla konsumentów, jakim byłoby uznanie umów kredytowych w całości za nieważne. W opinii BSiA SN "absurdalnym" byłoby odmówienie możliwości zawarcia umowy kredytu złotowego oprocentowanego tak, jak kredyt frankowy.

Podejmujemy w życiu wiele kluczowych dla nas decyzji. Jedną z nich jest decyzja zaciągnięcia kredytu hipotecznego. Wiążemy się taką decyzją na 25-30 lat, gdzie będziemy musieli regularnie spłacać raty kredytu. Jest to długi okres kredytowania i dodatkowe obciążenie w budżecie domowym. Zanim weźmiesz kredyt hipoteczny zapoznaj się z 7 poradami Eksperta Nowodworski Estates, które ułatwią Ci podjęcie tej decyzji.

Banki, jako profesjonalne podmioty na rynku usług finansowych, zobligowane są w stosunkach ze swoimi klientami, zwłaszcza konsumentami będącymi osobami fizycznymi, do zachowania szczególnej dbałości o przestrzeganie regulujących ich działalność przepisów. Choć w umowach pożyczek czy kredytów kredytobiorcy oświadczają, że znany jest im skutek w postaci możliwości wypowiedzenia umowy przez bank w przypadku wystąpienia opóźnienia w spłacie, to jednak samo opóźnienie nie stanowi wystarczającej przesłanki do skutecznego dokonania wypowiedzenia.

Jeśli ustawa antylichwiarska po niespodziewanej autopoprawce rządu, zakładającej drastyczne obniżenie limitu kosztów pozaodsetkowych, przejdzie przez parlament bez istotnych zmian i zostanie podpisana przez prezydenta, będzie to prawdziwe trzęsienie ziemi dla sektora consumer finance. Dotknie bowiem nie tylko branżę pożyczkową, ale także SKOKi czy nawet niektóre banki.

Kredyt hipoteczny, Kredyt

Zmiany w LIBOR i WIBOR w 2021 roku - nowelizacja rozporządzenia BMR

Wakacje kredytowe - czy warto?

Kredyty mieszkaniowe w lipcu 2020, utrzymuje się tendencja spadkowa [KOMENTARZ]

Niski WIBOR, czyli pożyczamy taniej

Wcześniejsza spłata kredytu - interwencje Rzecznika Finansowego

Jak rozwijać przedsiębiorstwo transportowe - sposoby na finansowanie w 2020 r.

Bank płaci kredytobiorcy za wzięcie kredytu - ujemne oprocentowanie kredytów jeszcze nie w Polsce

Karty kredytowe i kredyty gotówkowe coraz mniej atrakcyjne

Prowizja od wcześniejszej spłaty kredytu hipotecznego zaskarżona do SN

Zaostrzające się kryteria bankowe dotykają MSP. Dlaczego firma nie ma szansy na kredyt?

Kredyty walutowe - banki chcą ominąć wyrok TSUE w sprawie Dziubak

Kredyty mieszkaniowe pozostaną rekordowo tanie przez kolejne 2-3 lata

Kredyt hipoteczny a utrata pracy – jakie rozwiązania dla konsumentów?

Zawieszenie spłaty rat kredytu frankowego na czas procesu

Banki zacieśniają politykę kredytową. Kto może mieć problem z uzyskaniem kredytu?

Wakacje kredytowe - jak się z nich wycofać?

Kredyt hipoteczny w trakcie pandemii - jakie zmiany?

Tarcza antykryzysowa 4.0 – jakie zmiany przewiduje?

Jakie wsparcie dla przedsiębiorców – tarcza antykryzysowa wersja 2.0

Czy spłata kredytu przez rodziców to darowizna

Zaniechanie poboru PIT od kredytów mieszkaniowych (obejmuje tzw. frankowiczów)

Zawieszenie kredytu w CHF - czy warto?

Koronawirus a sytuacja frankowiczów

Czy obowiązkowa mediacja utrudni frankowiczom dochodzenie praw?

Co można zrobić z kredytem frankowym - 3 możliwości

Banki będą skracają okres, na jaki udzielają kredytów hipotecznych

Wniosek o rozszerzenie pytań prejudycjalnych do TSUE w sprawie kredytów "frankowych"

W 2020 r. może wzrosnąć liczba wniosków o istotny pogląd w sprawach kredytów frankowych

Kredyty frankowe: ważne pytania do TSUE

Kolejny kredyt hipoteczny - co na to bank?

RPO: po unieważnieniu umowy kredytu zwrot kapitału bez odsetek i kosztów dodatkowych

Wyrok TSUE w sprawie kredytów we frankach. Co oznacza dla kredytobiorców?

Jak po wyroku TSUE wyliczyć wartośc przedmiotu sporu w sprawie frankowej?

Wyrok TSUE w sprawie kredytów frankowych – co teraz mogą zrobić kredytobiorcy

Płace rosną wolniej niż ceny mieszkań

Czy w sądach zabraknie biegłych w sprawach kredytów frankowych?

Jak interpretować wyrok TSUE dla kredytów indeksowanych i denominowanych?

Można stosować średni kurs NBP w kredytach frankowych

Niedozwolone postanowienia umowne (klauzule abuzywne) w umowach kredytowych

Treść wyroku TSUE w sprawie kredytów indeksowanych do franka szwajcarskiego (CHF)

Orzeczenie TSUE dotyczy tylko kredytów z abuzywnymi umowami

Wyrok TSUE w sprawie kredytów frankowych

Nieważność umowy lub odfrankowienie kredytu

Unijne prawo nie stoi na przeszkodzie unieważnieniu umów kredytowych we frankach szwajcarskich

Spłata kredytu przed terminem z prawem do zwrotu proporcjonalnej części pobranej opłaty przygotowawczej

W jakim stopniu karta kredytowa obniża naszą zdolność kredytową?

Sąd Najwyższy o kredytach we frankach szwajcarskich

7 porad zanim weźmiesz kredyt hipoteczny

Brak pouczenia o możliwości restrukturyzacji zadłużenia a wypowiedzenie kredytu

Zmiany w ustawie antylichwiarskiej na finiszu prac – czy rzeczywiście ograniczą lichwę, czy raczej ją wskrzeszą?