REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Konsument odstępując od umowy kredytu nie może ubiegać się o wynagrodzenie za korzystanie z kapitału

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Lubasz i Wspólnicy
Kancelaria Radców Prawnych
Konsument odstępując od umowy kredytu nie może ubiegać się o wynagrodzenie za korzystanie z kapitału.
Konsument odstępując od umowy kredytu nie może ubiegać się o wynagrodzenie za korzystanie z kapitału.
fot. Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

W wyroku z 4 czerwca 2020 r. (C-301/18) Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej („TSUE”) orzekł, że konsument odstępując od umowy kredytu nie może dochodzić od banku wynagrodzenia za korzystanie z kapitału, wpłaconego tytułem rat kapitałowo-odsetkowych.

Odstąpienie od kredytu mieszkaniowego - stan faktyczny sprawy i rozstrzygnięcie TSUE

REKLAMA

Sprawa C-301/18 dotyczyła dwóch umów kredytowych na zakup mieszkania, zawartych przez niemieckiego kredytobiorcę – T. Leonharda z bankiem DSL Bank. Umowy zawarte zostały na odległość, poza placówką banku. Po 10 latach regularnego spłacania kredytów konsument postanowił odstąpić od umów. Kredytobiorca wskazał, że udostępnione oświadczenia o prawie odstąpienia od umów były niezgodne z prawem niemieckim. Bank kwestionował skuteczność odstąpienia, w związku z czym T. Leonhard wystąpił do sądu krajowego, domagając się od DSL Bank odszkodowania z tytułu pożytków od odsetek, jakie wpłacił na podstawie umów. W trakcie postępowania sąd powziął wątpliwość, czy wystąpienie z takimi roszczeniami odszkodowawczymi jest dopuszczalne na gruncie art. 7 ust. 4 dyrektywy 2002/65/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 września 2002 r. dotyczącej sprzedaży konsumentom usług finansowych na odległość oraz zmieniająca dyrektywę Rady 90/619/EWG oraz dyrektywy 97/7/WE i 98/27/WE. W związku z powyższym sąd krajowy w Bonn wystąpił do TSUE z  pytaniem prejudycjalnym do TSUE.

REKLAMA

W ocenie Trybunału art. 7 ust. 4 dyrektywy 2002/65, ani żaden inny jej przepis nie przewiduje w przypadku odstąpienia przez konsumenta od umowy zawartej z dostawcą wymogu zapłaty przez dostawcę na rzecz konsumenta oprócz kwoty kapitału i zapłaconych przez niego odsetek również odszkodowania z tytułu pożytków, które ów dostawca uzyskał na podstawie tej umowy. W związku z powyższym TSUE orzekł, że w przypadku odstąpienia od umowy konsument może żądać od banku jedynie kwot spłaconych tytułem rat kapitałowo-odsetkowych.

Wpływ wyroku TSUE na tzw. spory frankowe toczące się przed polskimi sądami

Analizowany wyrok TSUE ma duże znaczenia dla tzw. sporów frankowych, toczących się przed polskimi sądami, których przedmiotem jest stwierdzenie (ustalenie) nieważności umów o kredyt waloryzowanych kursem walut obcych.

W orzecznictwie sądów powszechnych, w tym Sądu Najwyższego wyrażony został pogląd, że na skutek stwierdzenia nieważności takiej umowy bank może dochodzić od kredytobiorcy wynagrodzenia za korzystanie z udostępnionych środków pieniężnych. Sąd Najwyższy w wyroku z 11 grudnia 2019 r. (sygn. akt V CSK 382/18) póki co jedynie zasygnalizował, że kwestia możliwości dochodzenia przez bank za bezpodstawne (bezumowne) korzystanie z kapitału udostępnionego kontrahentowi-kredytobiorcy pozostaje otwarta. W ocenie Sądu Najwyższego zbyt uproszczone jest stwierdzenie, że wskutek uznania podstaw do żądania przez bank wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z kapitału unikałby on negatywnych konsekwencji, związanych z zastrzeżeniem niedozwolonego postanowienia umownego, tj. klauzuli waloryzacyjnej. Za cyt. orzeczeniem, przemawiają za tym trzy argumenty:

  1. w niektórych przypadkach wynagrodzenie, które otrzymał bank tytułem spłaty rat kapitałowo-odsetkowych na podstawie niedozwolonych postanowień umownych jest niższe niż kwota udostępnionego kredytu,
  2. stwierdzenie nieważności umowy kredytowej prowadzi do upadku zabezpieczeń ich spłaty (hipoteki na nieruchomości), co zwiększa ryzyko po stronie banku,
  3. zgodnie z wyrokiem TSUE z 3 października 2019 r. (C-260/18 Dziubak) decyzja co do upadku umowy leży w rękach kredytobiorcy, która może być podjęta z uwzględnieniem indywidualnych okoliczności i aktualnej sytuacji rynkowej (w tym aktualnej "ceny" kredytu, którego zaciągnięcie może być niezbędne w celu zaspokojenia należności banku).

REKLAMA

W opozycji do powyżej prezentowanej argumentacji, po orzeczeniu TSUE w sprawie C-301/18, orzecznictwo polskich sądów powszechnych powinno odrzucić możliwość dochodzenia przez bank dodatkowego wynagrodzenia za korzystanie z kapitału, w przypadku ustalenia nieważności umowy o kredyt. Skoro bowiem konsument, występując jako słabsza strona stosunku kredytowego, nie może dochodzić wynagrodzenia za korzystanie z kapitału w sytuacji odstąpienia od umowy, które wywołuje takie same skutki w zakresie wzajemnych rozliczeń stron co nieważność umowy wzajemnej (zob. art. 494 i 497 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny), to tym bardziej bank nie może skutecznie dochodzić roszczenia o wynagrodzenie za korzystanie z udostępnionego kredytobiorcy kapitału, na podstawie nieważnej umowy.  

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Ostatecznego rozstrzygnięcia analizowanego problemu prawnego może dokonać TSUE w sprawie, zainicjowanej przez Sąd Okręgowy w Gdańsku.  Sąd ten, wnioskiem z 30 grudnia 2019 r., wystąpił do TSUE o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym – a jedno z pytań zmierza do udzielania odpowiedzi, czy sąd krajowy ma obowiązek informować konsumenta o skutkach prawnych stwierdzenia nieważności umowy kredytowej, w tym także o możliwych roszczeniach restytucyjnych banku, nawet nie zgłoszonych w danym postępowaniu, m.in.: ewentualnym roszczeniu banku o wynagrodzenie za korzystanie z kapitału na podstawie nieważnej umowy. Sprawie przed Trybunałem nadano sygnaturę C-19/20.

Hubert Kutkiewicz, aplikant radcowski, Lubasz i Wspólnicy – Kancelaria Radców Prawnych

Polecamy: Prenumerata elektroniczna Dziennika Gazety Prawnej KUP TERAZ!

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Koniec z oszukiwaniem w CV. Pracodawcy sprawdzą dyplom a uczelnie będą miały nowy obowiązek

Fałszywy dyplom w CV? Już wkrótce ten problem może odejść do lamusa. Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego przygotowało projekt ustawy, który da pracodawcom narzędzie do weryfikacji wykształcenia kandydatów do pracy. To rewolucja w rekrutacji, która kończy z dotychczasową bezradnością pracodawców wobec przepisów o ochronie danych.

Nowe podatki w budżecie UE po 2028 roku: firmy i konsumenci zapłacą więcej

Unia Europejska planuje głęboką reformę budżetu na lata 2028–2034, której centrum stanowią nowe źródła dochodów – de facto nowe unijne podatki. ETS, CBAM, opłata od e-odpadów, wyższy podatek od plastiku, a także kontrowersyjna składka CORE dla dużych firm mają przynieść blisko 60 mld euro rocznie. Choć środki mają wspierać transformację energetyczną, bezpieczeństwo i konkurencyjność, przedsiębiorcy ostrzegają przed ryzykiem nadmiernego obciążenia, zwłaszcza dla małych i średnich firm.

Staż pracy a urlop. Czy w 2025 r. będą zmiany?

Staż pracy a urlop. Czy w 2025 r. będą zmiany? Być może, szczególnie w obliczu gruntownych zmian prawa w zakresie zaliczania do stażu pracy okresu zatrudnienia w ramach JDG i umów zleceń! Co więcej, w polskiej debacie publicznej coraz głośniej wybrzmiewa postulat, który może zrewolucjonizować podejście do praw pracowniczych – wprowadzenie powszechnego tzw. urlopu stażowego. Wówczas nie-pracownicy również skorzystaliby na zmianach. Pomysł, choć nie nowy, nabiera impetu w kontekście rosnącej świadomości na temat potrzeby zachowania równowagi między życiem zawodowym a prywatnym. Czy dodatkowe dni wolne, uzależnione od lat spędzonych na rynku pracy, wejdą w życie? W wielu zawodach już tak jest! Być może stanie się to więc powszechnym prawem.

Przelew darowizny ze środków firmowych spółki: Czy zwolnienie z podatku od darowizn nadal obowiązuje? Skarbówka wyjaśnia

Skarbówka potwierdził, że przekazanie środków pieniężnych bezpośrednio z konta firmowego spółki, której darczyńca jest wspólnikiem, na konto obdarowanego – przy spełnieniu ustawowych formalności – może korzystać ze zwolnienia z podatku od darowizn. To jest dobra wiadomość dla podatników.

REKLAMA

4-dniowy tydzień pracy: hit czy mit? Nabór wniosków od 14 sierpnia do 15 września 2025 r.

Skrócenie tygodnia pracy do czterech dni nie jest już tylko trendem na zachodzie. Jeszcze kilka lat temu koncepcja czterodniowego tygodnia pracy wydawała się futurystycznym eksperymentem. Dziś coraz więcej firm testuje ten model, motywowane realnymi korzyściami: większym zaangażowaniem zespołów, niższą rotacją, a nawet oszczędnościami kosztowymi, np. dzięki programowi pilotażowemu z MRPiPS. Etap II programu to właśnie testowanie zaproponowanego modelu skróconego czasu pracy w środowisku pracy – zaczyna się 1 stycznia 2026 r. i trwa do 31 grudnia 2026 r.

Wzrost wynagrodzeń w budżetówce kością niezgody. Ale coś się zmienia po 10 latach

Po raz pierwszy od dekady doszło do bezprecedensowego porozumienia w Radzie Dialogu Społecznego - zarówno związki zawodowe, jak i organizacje pracodawców jednomyślnie sprzeciwiły się rządowej propozycji zaledwie 3-procentowej podwyżki płac w budżetówce. Uchwała nr 139 RDS, przyjęta 14 lipca 2025 roku, to nie tylko wyraz wspólnego stanowiska wobec zbyt niskiego wzrostu wynagrodzeń, lecz także sygnał narastającego kryzysu w dialogu społecznym i zapowiedź otwartego sporu z rządem.

Okulary za kierownicą: kiedy grozi mandat nawet w wysokości 500 zł? O tym musisz pamiętać

Kierowcy z wadami wzroku powinni zachować szczególną ostrożność. Mimo że jazda w okularach korekcyjnych wydaje się standardowa, w niektórych przypadkach może skutkować mandatem w wysokości nawet 500 zł. Wysokość kary zależy od kodów, które są wpisane w twoim prawie jazdy. Upewnij się, że znasz obowiązujące przepisy, aby uniknąć nieprzyjemnych konsekwencji.

Unia chce słuchać dzieci, zanim uchwali prawo. Nadchodzi rewolucja w legislacji?

Parlament Europejski chce wprowadzenia obowiązkowego testu praw dziecka dla wszystkich nowych przepisów wychodzących z Komisji Europejskiej. – Dzieci wiedzą, czego chcą, i potrafią to jasno powiedzieć – przekonuje Ewa Kopacz, wiceprzewodnicząca PE. Bezpieczeństwo w sieci, walka z mową nienawiści, edukacja o prawach i realna pomoc dla ofiar przemocy to tylko część postulatów najmłodszych obywateli UE. Unia słucha ich coraz uważniej – i właśnie to może całkowicie zmienić sposób, w jaki tworzone jest prawo w Europie. Czy nadchodzi era legislacji pisanej oczami dziecka?

REKLAMA

5 tys. zł grzywny, konfiskata sprzętu, a nawet areszt za korzystanie z kamery samochodowej. Nowe przepisy są bezlitosne, bo kierowców nie uratuje nawet „nieumyślność”, ale – będą zmiany

W związku z trwającym właśnie sezonem urlopowo-wakacyjnym – wielu Polaków odbywa teraz dłuższe wyprawy samochodowe, korzystając przy tym z rejestratorów obrazu w postaci kamer samochodowych. Motywy rejestrowania jazdy są różne – ale większość kierowców robi to po prostu dla bezpieczeństwa (zarejestrowany obraz pełni funkcję dowodową w przypadku kolizji lub wypadku oraz może okazać się pomocy w namierzaniu „piratów drogowych”), niewiele osób zdaje sobie jednak sprawę z tego, że takim – z pozoru nikomu nieszkodzącym działaniem – może nabawić się nie lada problemów. Na szczęście rząd zajął się już tymi „nadmiarowymi” regulacjami, ale ci, którzy będą używać kamer samochodowych w najbliższym czasie – muszą nadal mieć się na baczności.

Dodatek mieszkaniowy 2025: dla kogo, ile, kryteria dochodowe i normatywy

W trakcie pierwszych miesięcy bieżącego roku, koszty mieszkaniowe nie rosły już tak dynamicznie jak wcześniej. Musimy jednak pamiętać o skali wcześniejszych zmian. Przykładowo, w lipcu 2024 r. prąd dla gospodarstw domowych podrożał o około 20%. Główny Urząd Statystyczny podaje, że przez rok (od maja 2024 r.) użytkowanie mieszkania lub domu razem z nośnikami energii zdrożało o około 11%. Trudno się więc dziwić, że użytkownicy mieszkań i domów narzekają na koszty. Mamy jednak dla nich pewną dobrą wiadomość. Mianowicie, niedawno wzrosły kryteria dochodowe dotyczące dodatku mieszkaniowego. Warto przypomnieć na czym polega taka forma pomocy mieszkaniowej.

REKLAMA