REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kiedy roszczenia się przedawniają

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Łukasz Matys
Czym jest przedawnienie i jakie ma skutki.
Czym jest przedawnienie i jakie ma skutki.
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Przedawnienie jest jednym z trudniejszych zagadnień prawa cywilnego. Wiąże się ono zawsze z upływem czasu. Powoduje natomiast, że strona zobowiązana do świadczenia nie musi go spełniać.

Przedawnienie jest tradycyjną instytucją prawa cywilnego. Reguluje ją Kodeks cywilny w art. 117-125.

REKLAMA

REKLAMA

Nie wszystkie roszczenia

Przedawniają się tylko roszczenia. Jednak nie wszystkie z nich. Kodeks cywilny wprowadza zasadę, że przedawniają się tylko roszczenia majątkowe. Tak więc roszczenia nie majątkowe nie mogą się przedawniać. Nie przedawniają się zatem roszczenia ze stosunków rodzinno-osobistych a także roszczenia o ochronę dóbr osobistych.

Jednak i wśród roszczeń majątkowych istnieją, takie które się nie przedawniają. Zasadą jest, że roszczenia majątkowe się przedawniają. O tym, że roszczenie majątkowe się nie przedawnia musi stanowić wprost ustawa (najczęściej będzie to kodeks cywilny).

Do roszczeń majątkowych, które się nie przedawniają zaliczamy przede wszystkim:

REKLAMA

  • Roszczenie o zniesienie współwłasności,
  • Roszczenie wydobywcze (roszczenie windykacyjne) wynikające z własności nieruchomości,
  • Roszczenie negatoryjne (o zaprzestanie naruszeń) wynikające z własności nieruchomości.

Istnieją również roszczenia, które się nie przedawniają, a wygasają. Są to jednak bardzo rzadkie sytuacje. Związane są one z przekroczeniem granicy nieruchomości przy budowie domu lub z rękojmią za wady fizyczne budynku.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Wszystkie inne roszczenia się przedawniają.

Terminy przedawnień

Ważne jest określenie po upływie jakiego czasu roszczenie się przedawni. Jest to jedno z najtrudniejszych zagadnień prawa cywilnego.

Roszczenia majątkowe przedawniają się co do zasady po dziesięciu latach. Początek biegu przedawnienia to dzień, kiedy roszczenie stało się wymagalne. Z tego też wynika kolejna zasada, że nie mogą przedawnić się roszczenia nie wymagalne.

Termin przedawnienia biegnie od dnia wymagalności a więc od momentu gdy dłużnik zobowiązany był do spełnienia swojego świadczenia (np. zapłaty ceny)

Stanisław P. sprzedał Mirosławowi G. samochód. Panowie umówili się, że zapłata ceny nastąpi za 3 miesiące od dnia podpisania umowy (tj. 23.06.2004 r.). Właśnie ta data jest datą wymagalności roszczenia o zapłatę i to od tej daty będzie biegł termin przedawnienia.

Ustawa może jednak przewidywać inny termin rozpoczęcia biegu przedawnienia. Na przykład roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej przez produkt niebezpieczny przedawniają się z upływem 3 lat, od dnia w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i osobie obowiązanej do jej naprawienia.

Zasadą jest, że termin przedawnienia wynosi 10 lat. Jednak od tej zasady są bardzo znaczące wyjątki. Otóż roszczenia okresowe (powtarzalne) przedawniają się z upływem lat 3. Przykładem takich roszczeń może być zapłata czynszu przy umowie najmu, zapłata raty wynagrodzenia (w wypadku umowy leasingu), zapłata renty.

Tak samo roszczenia wynikające z prowadzenia działalności gospodarczej przedawniają się z upływem 3 lat.

Przepisy poświęcone poszczególnym umową mogą i przewidują oddzielne terminy przedawnienia. I tak roszczenia:

  • z umowy sprzedaży przedawniają się z upływem lat 2 (ale dotyczy to tylko roszczeń przedsiębiorców),
  • z umowy o dzieło z upływem lat 2 (od kiedy dzieło zostało oddane lub miało być oddane),
  • z umowy najmu z upływem 1 roku,
  • z umowy użyczenia upływem 1 roku,
  • z umowy rachunku bankowego z upływem lat 2,
  • z umowy zlecenia z upływem lat 2.

Przerwanie biegu przedawnienia

Bieg terminu przedawnienia może być przerwany albo zawieszony.

Przerwanie terminu przedawnienia oznacza, od momentu przerwania bieg terminu przedawnienia liczy się od nowa.

Dziesięcioletni termin przedawnienia biegł 0d 4.05.2001 roku. Wierzyciel 10.07. 2007 roku wniósł pozew do sądu. Od dnia zakończenia sprawy przed sądem termin będzie biegł na nowo. Nie ma znaczenia dla sprawy, że wcześniej upłynęło już ponad 6 lat przedawnienia.

Przerwanie biegu przedawnienia powoduje:

Każda czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznania sprawy lub egzekwowania roszczeń albo przed sądem polubownym, przedsięwzięta w celu dochodzenia ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia. Do tego typu czynności zaliczamy: wniesienie pozwu o świadczenie do sądu, wniesienie wniosku o wszczęcie egzekucji, wniesienie pozwu o ustalenie, zawezwanie do próby ugodowej.

Uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której roszczenie przysługuje.

Zawieszenie biegu przedawnienia powoduje inne skutki. W podanym przez ustawę czasie bieg przedawnienia nie rozpoczyna się a jeśli już się rozpoczął nie wlicza się go do tego biegu.

Co powoduje przedawnienie?

Przedawnionych roszczeń można dochodzić. Jednakże po upływie terminu przedawnienia ten przeciwko komu przysługuje roszczenie może uchylić się od jego zaspokojenia. Mówiąc wprost nie musi spełniać takiego roszczenia.

Co ważne podczas toczącego się sporu sąd nie bierze pod uwagę z urzędu upływu terminu przedawnienia. Aby strona zwolniła się od obowiązku świadczenia musi zarzut przedawnienia podnieść w piśmie procesowym.

Inne ważne kwestie

Strona może zrzec się zarzutu przedawnienia. Może to nastąpić jednak dopiero po dniu wymagalności roszczenia. Nie potrzeba żadnej szczególnej formy prawnej dla takiego zrzeczenia.

Strony czynnością prawną (w szczególności umową) nie mogą przedłużać i skracać terminu przedawnienia.

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
W 2026 roku podwyżki o ok. 4,5 proc. Niestety nie chodzi o wynagrodzenia. Trzeba będzie zapłacić wyższy podatek

Zbliża się rozpoczęcie nowego roku kalendarzowego, a wraz z nim rozpoczęcie nowego roku podatkowego. Należy w związku z tym spodziewać się również tego, że konieczne będzie rozpoczęcie stosowania wielu znowelizowanych przepisów, a także wskaźników i stawek.

Ponad 645 zł dodatku co miesiąc z ZUS! Dodatek dla sierot zupełnych 2026 r. – zasady przyznawania i nowe kwoty

Dodatek dla sierot zupełnych to jedno z najważniejszych świadczeń wypłacanych przez ZUS. Od 1 marca 2026 r. kwota tego świadczenia wzrośnie do około 645,86 zł miesięcznie, dzięki corocznej waloryzacji. To świadczenie jest doliczane do renty sierocej i stanowi istotne wsparcie finansowe dla młodych osób, które straciły oboje rodziców. Sprawdź, komu dokładnie przysługują te pieniądze, jakie warunki należy spełnić i jak wygląda proces wnioskowania do ZUS.

Lista wszystkich dodatków do emerytur 2026. Nawet 1000 zł ekstra co miesiąc z ZUS! Komu przysługują i jakie kwoty po waloryzacji?

Podwyżka emerytur o 4,88% od 1 marca 2026 r. to nie wszystko. Wraz z waloryzacją wzrastają również wszystkie dodatki i świadczenia wypłacane przez ZUS. Dla wielu seniorów to właśnie te dodatki stanowią realne wsparcie finansowe, często wynoszące nawet kilkaset złotych ekstra co miesiąc. Sprawdź pełną listę siedmiu najważniejszych dodatków do emerytury na 2026 r., poznaj ich nowe kwoty i dowiedz się, jak o nie zawnioskować.

Wyrównanie Emerytur Czerwcowych 2009-2019: Kto dostanie nawet 12 000 zł z ZUS? Ustawa wchodzi w życie w 2026 r.

To koniec wieloletniej batalii prawnej i błędu w ustawie emerytalnej! Od 2026 r. wchodzi w życie ustawa o ponownym przeliczeniu tzw. emerytur czerwcowych, przyznanych w latach 2009–2019. ZUS wyrówna i podwyższy świadczenia dla blisko 95 tys. seniorów, których emerytury były zaniżone wyłącznie z powodu terminu złożenia wniosku. Kwoty zaległego wyrównania mogą sięgać nawet kilkunastu tysięcy złotych! Sprawdź, kogo obejmie przeliczenie i czy musisz złożyć wniosek, by otrzymać wyższe pieniądze.

REKLAMA

Mundurowi: Pełne czy niepełne lata służby? Odprawa mieszkaniowa inaczej niż nagroda jubileuszowa [Przykład na 250 023.89 zł]

Jednym z warunków otrzymania odprawy mieszkaniowej jest osiągnięcie stażu 15 lat. Ale jest on korzystnie liczony. Wystarczy rozpocząć 15 rok służby. Taką możliwość przewiduje art. 47 ustawy z 22 czerwca 1995 r. o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej. Podobnie jest w przypadku stażu 20 lat (przykłada w artykule). W przypadku nagrody jubileuszowej art. 444 ustawy z 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny żołnierzom zawodowym przysługują nagrody jubileuszowe po osiągnięciu wymaganych w przepisie lat służby - okres ten musi upłynąć i żołnierz musi być dalej w służbie.

Zasiłek pogrzebowy dostaniesz także z KRUS - jaka wysokość i zasady przyznawania w 2025 r. i w 2026 r.

Zasiłek pogrzebowy nie jest świadczeniem przysługującym wyłącznie w przypadku posiadania ubezpieczenia w ZUS. Uzyskanie zasiłku pogrzebowego jest możliwe także w przypadku ubezpieczenia w KRUS, to jest Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. Jego warunki ulegną korzystnym zmianom od 1 stycznia 2026 r.

Te obligacje skarbowe warto zamienić w październiku 2025 r. Można na tym zarobić nawet 5%

Nawet o ponad 1/4 spadło oprocentowanie części detalicznych obligacji Skarbu Państwa. Sprawa dotyczy papierów co najmniej czteroletnich i zgodnie z najnowszymi prognozami NBP – grono osób, których dotyczyć będzie ten problem, będzie w najbliższych miesiącach dynamicznie rosło. Wszystko przez inflację, która wyraźnie wyhamowała i według prognoz na dłużej wróciła w okolice celu inflacyjnego NBP. Zdaniem Bartosza Turka są trzy zasadnicze powody, dla których warto rozważyć zamianę posiadanych obligacji skarbowych na te nowej emisji sprzedawanych w październiku 2025 r.

Czy można pracować na urlopie macierzyńskim lub rodzicielskim? Praktyczne rady dla rodziców

Urlop macierzyński i rodzicielski to czas, który ustawodawca przeznacza na opiekę nad dzieckiem i regenerację sił. W praktyce jednak wiele młodych mam (i ojców) zastanawia się, czy mogą podjąć pracę podczas trwania tych urlopów – zwłaszcza w kontekście rosnących kosztów życia i chęci utrzymania aktywności zawodowej. W artykule rozwiewamy wątpliwości i omawiamy, czy można pracować podczas urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego, w jakiej formie i jakie są ograniczenia prawne.

REKLAMA

Najem okazjonalny: na czym polega, jakie są wymogi zawarcia umowy, czy możliwa jest szybsza eksmisja lokatora?

Umowa najmu okazjonalnego to coraz częściej wybierana forma umowy przez właścicieli nieruchomości udostępniających swoje lokale na wynajem. Ten szczególny rodzaj umowy najmu wiąże się jednak z dodatkowymi wymaganiami formalnymi. Czym dokładnie jest umowa najmu okazjonalnego, jakie korzyści oferuje wynajmującym i najemcom oraz jakie dokumenty są niezbędne do jej skutecznego zawarcia?

Dni wolne na opiekę – który wariant wybrać? PIP tłumaczy zasady

Zgodnie z najnowszymi wyjaśnieniami Państwowej Inspekcji Pracy, pracownicy mają możliwość skorzystania z różnych form usprawiedliwionej nieobecności w pracy, jeśli pojawi się potrzeba nagłego wyjścia. Takie prawo przysługuje w trzech przypadkach: zwolnienia z powodu siły wyższej, urlopu opiekuńczego oraz opieki nad dzieckiem.

REKLAMA