Zwolnienie od kosztów sądowych w sprawach cywilnych

Wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych należy złożyć w tym sądzie, w którym sprawa ma się odbywać lub w którym już się toczy. Wniosek taki może stanowić część wnoszonego pisma procesowego takiego jak inny wniosek, pozew czy odpowiedź na pozew.

Jeśli wnioskodawca mieszka poza rejonem sądu, w którym toczy się sprawa, może złożyć swój wniosek w najbliższym sądzie rejonowym. Sąd ten ma wówczas obowiązek przekazania złożonego wniosku o zwolnienie z kosztów właściwemu sądowi.

Zobacz: opłata od wniosku

Co należy dołączyć do wniosku?

Do wniosku o zwolnienie z kosztów sądowych należy dołączyć właściwe oświadczenie. Jest to oświadczenie w którym muszą się znaleźć szczegółowe informacje na temat sytuacji rodzinnej, majątkowej, osiąganych dochodach i źródłach utrzymania. Oświadczenie takie musi być sporządzone na specjalnym formularzu sądowym, obowiązek ten wynika wprost z ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Na podstawie oświadczenia sąd bada bardziej finansową płynność, niż wartość poszczególnych elementów mienia.
Wzór takiego oświadczenia można pobrać nieodpłatnie: w sądach oraz na stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości.

Co w przypadku złożenia wniosku bez właściwego oświadczenia?

Jeżeli do wniosku o zwolnienie od kosztów nie zostanie dołączone oświadczenie o stanie majątkowym lub zostanie ono dołączone nie we właściwy sposób (chodzi o formularz), sąd prześle pismo wzywające do uzupełnienia braków formalnych. Wówczas należy w terminie jednego tygodnia przesłać do sądu wypełniony formularz.

Jeżeli nie zostaną w tym terminie uzupełnione braki formalne, wniosek o zwolnienie z kosztów sądowych zostanie zwrócony wnioskodawcy bez rozpoznania.

Inaczej kształtuje się sytuacja w przypadku gdy wnioskodawcą jest osoba, która przed sądem jest reprezentowana przez pełnomocnika – adwokata. Jeśli adwokat do wniosku o zwolnienie z kosztów sądowych nie dołączy oświadczenia o stanie majątkowym, wówczas taki wniosek zostanie przez sąd zwrócony bez wezwania do uzupełnienia braków formalnych.

Kto może wnosić o zwolnienie od kosztów?

Zwolnienie od kosztów sądowych dotyczy nie tylko osób fizycznych, ale także innych podmiotów, np. przedsiębiorców.

Zobacz: Zawieszenie biegu terminu przedawnienia

Odmowa zwolnienia z kosztów sądowych

W przypadku gdy sąd nie zgodzi się na zwolnienie od kosztów sądowych przysługuje nam zażalenie na postanowienie w tej kwestii. Termin złożenia zażalenia jest określony w postanowieniu.