REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zdolność sądowa a zdolność procesowa

Subskrybuj nas na Youtube

REKLAMA

REKLAMA

Zdolność sądowa i procesowa to dwie różne instytucje cywilnego prawa procesowego, mające wpływ na możliwość uczestnictwa w sporze jako strona w procesie czy uczestnik w przypadku postępowania nieprocesowego. Zobacz czym obydwie instytucje różnią się od siebie!

Zdolność sądowa 

REKLAMA

Ustawowa definicja zdolności sądowej, stanowi iż jest to zdolność do występowania w charakterze strony. Jednakże należałoby stwierdzić, iż jest to zbyt wąskie ujęcie katalogu podmiotów. W związku z powyższym należałoby określić zdolność sądową jako zdolność do zajmowania pozycji podmiotu postępowania cywilnego.

Mają ją więc także inne podmioty występujące w procesie, tj. interwenienci uboczni, a także podmioty występujące w innych rodzajach postępowań sądowych, przede wszystkim uczestnicy w postępowaniu nieprocesowym, a także podmioty postępowania egzekucyjnego i zabezpieczającego. Zdolność sądowa jest odpowiednikiem zdolności prawnej i - podobnie jak zdolność prawna - nie podlega żadnym ograniczeniom. 

1. Osoby fizyczne

Każda osoba fizyczna ma zdolność prawną od chwili urodzenia do śmierci. Nasciturus ma zdolność prawną w zakresie dziedziczenia uzależnioną od tego, czy urodzi się żywy. Zdolność prawna osób fizycznych trwa od chwili ich poczęcia do śmierci, jednakże nasciturus ma warunkową zdolność prawną. W rezultacie ma on również warunkową zdolność sądową, a więc uzależnioną od tego, czy urodzi się żywy.Od chwili narodzin osoba fizyczna ma już zdolność sądową odpowiadającą pełnej zdolności prawnej, jaką z tym momentem uzyskuje.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

2. Osoby prawne

Osoby prawne nabywają zdolność sądową z momentem uzyskania osobowości prawnej, a więc albo z chwilą, w której ustawa powołuje konkretny podmiot do życia, albo od stwierdzenia, że konkretny podmiot do takiej grupy należy, np. w drodze wpisu do rejestru. Likwidacja w trakcie procesu osoby prawnej lub pozbawienie podmiotu postępowania przymiotu osobowości prawnej są równoznaczne z utratą przez ten podmiot zdolności sądowej i prowadzą do konieczności zawieszenia postępowania.

3. Organizacje społeczne i jednostki organizacyjne niebędące osobami prawnymi

Zdolność sądową mają także jednostki organizacyjne niebędące osobami prawnymi, którym ustawa przyznaje zdolność prawną. Przykładem takiej jednostki organizacyjnej jest stowarzyszenie zwykłe.

Zdolność sądową przysługuje organizacjom społecznym, które nie mają osobowości prawnej Warunkiem posiadania przez te organizacje zdolności sądowej jest to, aby ich działalność była zgodna z obowiązującym prawem.

Zdolność procesowa

Zdolność procesowa jest zdolnością podmiotów postępowania do podejmowania czynności procesowych, a więc czynności przewidzianych przez Kodeks postępowania cywilnego takich jak wytaczanie powództwa i zaskarżanie orzeczeń sądowych, składanie wszelkiego rodzaju oświadczeń i wniosków.

1. Kto posiada zdolność procesową ?

REKLAMA

Zdolność procesowa podmiotów, które nie są osobami fizycznymi, jest nierozerwalnie związana z ich zdolnością sądową podmioty te, mając zdolność sądową, mają równocześnie także zdolność procesową. Brak organów lub osób uprawnionych do działania w ich imieniu lub braki w składzie tych organów mogą uniemożliwić działanie tych podmiotów w procesie, ale nie pozbawiają ich zdolności procesowej.

Zdolność procesową osób fizycznych uzależniona jest od ich zdolności do czynności prawnych. Jeżeli zatem osoba fizyczna nie ma zdolności do czynności prawnych, nie ma również zdolności procesowej.

Zdolność do czynności procesowych mają osoby fizyczne posiadające pełną zdolność do czynności prawnych, osoby prawne, inne jednostki organizacyjne oraz organizacje społeczne..

2. Ograniczona zdolność procesowa

Zdolność procesowa ograniczona przysługuje osobom fizycznym, jeżeli mają jedynie częściową zdolność do czynności prawnych, a więc osobom niepełnoletnim między 13 a 18 rokiem życia oraz osobom częściowo ubezwłasnowolnionym. Polega ona na tym, że osoba fizyczna ograniczona w zdolności do czynności prawnych ma zdolność procesową w sprawach wynikających z czynności prawnych, których może dokonywać samodzielnie.

3. Brak zdolności procesowej

REKLAMA

Osoba fizyczna nie mająca zdolności procesowej może podejmować czynności procesowe tylko przez swego przedstawiciela ustawowego. Dla strony nie mającej zdolności procesowej, która nie ma przedstawiciela ustawowego, jak również dla strony nie mającej organu powołanego do jej reprezentowania, sąd na wniosek strony przeciwnej ustanowi kuratora, jeżeli strona ta podejmuje przeciwko drugiej stronie czynność procesową nie cierpiącą zwłoki.

Jeżeli z kolei braki w zakresie zdolności sądowej lub procesowej albo w składzie właściwych organów dają się uzupełnić, sąd wyznaczy w tym celu odpowiedni termin. W wypadkach, w których ustanowienie przedstawiciela ustawowego powinno nastąpić z urzędu, sąd zwraca się o to do właściwego sądu opiekuńczego.

Ponadto sąd może dopuścić tymczasowo do czynności stronę nie mającą zdolności sądowej lub procesowej albo osobę nie mającą należytego ustawowego umocowania, z zastrzeżeniem, że przed upływem wyznaczonego terminu braki będą uzupełnione, a czynności zatwierdzone przez powołaną do tego osobę.
Należy podkreślić, iż brak zdolności zarówno sądowej jak i procesowej powoduje nieważność postępowania.

W. Broniewicz, Zdolność sądowa w postępowaniu cywilnym, s. 577

Z. Radwański, Prawo cywilne. Część ogólna, s. 154 i n.

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Prawne ryzyka używania AI przez pracowników. Odpowiedzialność pracodawcy wobec osób trzecich. Prawo pracy, prawo autorskie, ochrona danych poufnych i osobowych

Sztuczna inteligencja (AI) stanowi dużą pomoc w pracy, ułatwiając ją i przyspieszając w znacznym stopniu. Zdają sobie z tego sprawę zarówno pracodawcy, jak i pracownicy. Tak jednak ze strony pracodawców lub potencjalnych pracodawców wobec pracowników lub kandydatów, jak po ze strony pracowników, nieodpowiedzialne korzystania z AI może rodzić określone ryzyka prawne, które możemy ocenić przez pryzmat prawa pracy. Świadomość tych ryzyk jest ważna pod kątem znalezienia rozwiązań przed nimi zabezpieczających w sytuacji w której prawo powszechne takiego zabezpieczenia nie przewiduje.

Zmiana miejsca głosowania. Wybory 2025. Jak zagłosować w innym obwodzie?

Zmiana miejsca głosowania w wyborach na Prezydenta RP w dniu 18 maja 2025 r. jest możliwa. Co zrobić, aby zagłosować w obwodzie poza stałym miejscem zamieszkania? Niezbędne jest zaświadczenie o zmianie miejsca głosowania.

Ostatni dzień na rozliczenie PIT 2024 Sprawdź, co musisz zrobić, zanim system zamknie dostęp

Ministerstwo Finansów przypomina: 30 kwietnia mija termin składania zeznań podatkowych za 2024 rok. Ponad 8 milionów Polaków skorzystało już z usługi Twój e-PIT. Sprawdź, co zrobić, by nie zapłacić kary, jak uniknąć błędów i co grozi za brak reakcji.

Specustawa o przeliczeniu emerytur: Bez wniosku, bez wyrównania i bez waloryzacji. I dopiero od połowy 2026 r.

Specustawa: ZUS załatwi sam ponowne przeliczenie emerytur. Bez wniosku, bez wyrównania i bez waloryzacji. I niestety dopiero od połowy 2026 r.

REKLAMA

Artur Bartoszewicz – partia, program, wiek, zawód, wykształcenie [Kandydat na Prezydenta RP 2025]

Artur Bartoszewicz – czy należy do partii politycznej? Przedstawiamy program wyborczy kandydata na Prezydenta RP w 2025 roku, wiek, zawód oraz wykształcenie. Sprawdź pełną listę kandydatów w wyborach 2025 r. i wyniki najnowszego sondażu.

Kamery nasobne dla ratowników medycznych a RODO [Ochrona danych osobowych]

Z pewnością zgodzicie się że ratownicy medyczni są bardzo często narażeni na brutalne ataki ze strony agresywnych pacjentów. Coraz głośniej mówi się o wprowadzeniu kamer nasobnych dla ratowników medycznych. Co na to przepisy RODO i Konstytucja?

Koniec z wypłacaniem przez pracodawcę 140 zł, za okulary które kosztowały 900 zł i limitowaniem częstotliwości refundacji? Nareszcie jest decyzja A. Dziemianowicz-Bąk

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, przedstawiło swoje stanowisko w sprawie uregulowania minimalnej kwoty refundacji okularów (lub soczewek kontaktowych) korygujących wzrok dla osób pracujących przy komputerze oraz częstotliwości przysługiwania tegoż dofinansowania od pracodawcy. Wynika ono z odpowiedzi na interpelację poselską nr 4813 posłanki Marta Stożek, z dnia 12 września 2024 r.

Praca w majówkę. Czy należy się dodatek?

Zbliżają się 3 ważne dni w roku 2025: 1 maja, 2 maja, 3 maja. Niektórzy w tym czasie pracują. Czy zatem za pracę w majówkę należy się dodatek pieniężny czy inna rekompensata?

REKLAMA

Kto nowym papieżem? Media kreują „papabile”, a Kościół przygotowuje się do konklawe 2025

7 maja rozpoczyna się konklawe, które wybierze nowego papieża. Papież Franciszek niestety już nie żyje, a świat katolicki z napięciem śledzi możliwych następców. Media już teraz lansują swoich faworytów – tzw. papabili. Kim są kandydaci na nowego papieża? Jakie poglądy reprezentują? Czy Kościół czeka kontynuacja, czy radykalna zmiana?

Będą zmiany w kodach recept: S – przyznawanych osobom 65+ oraz DZ – dla osób poniżej 18. roku życia, co do odbioru bezpłatnych leków bądź innych produktów medycznych

Trwają konsultacje w zakresie zmian prawa co do wydawania i realizacji recept. Projekt przewiduje umożliwienie farmaceucie lub personelowi wydającemu uzupełnienia recepty o ten kod. Dzięki temu, pacjent otrzyma produkt bezpłatnie, po uzupełnieniu recepty w aptece, bez konieczności ponownego kontaktu z lekarzem czy dodatkowych wizyt u świadczeniodawcy. Przypominamy też o trwającym w wielu gminach w Polsce tzw. PROGRAMIE LEK. W maju 2025 r. też będą dopłaty do leków, nawet do 300 zł.

REKLAMA