Potrącenia z wynagrodzeń - umowy cywilnoprawne 2019

Nie wiadomo do kogo

Z nowym przepisem wiąże się wiele wątpliwości. Kwestia podstawowa dotyczy tego, do kogo w ogóle będzie można go zastosować. Oczywiste jest, że do zleceniobiorców. Ale czy ochroną są objęte także osoby wykonujące dzieło? Czy skorzystają samozatrudnieni?

– Wydaje się, że zamysłem ustawodawcy było przyjęcie, że ochroną objęte są te świadczenia powtarzające się, które posiadają charakter quasipracowniczy, czyli świadczenia określonego rodzaju, płatne w stałych odstępach czasu i mające na celu zapewnienie dłużnikowi środków utrzymania. W przeciwnym przypadku szerokie rozumienie tego przepisu prowadziłoby do objęcia ochroną wszelkich świadczeń, bo każde z nich służy zapewnieniu utrzymania – uważa Monika Janus. Jej zdaniem umowa o dzieło spełnia ten warunek. Ale już np. samozatrudnienie nie, ponieważ odnosi się do przypadku prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek i na własną odpowiedzialność. A zatem wydaje się – zdaniem Janus – że objęcie samozatrudnienia ochroną analogiczną do tego, jak pracownika pobierającego wynagrodzenie za pracę u kogoś na etacie, byłoby zbyt daleko idące. – Nie wynika to wprost z uzasadnienia projektu ustawy, a wyjątków nie interpretuje się rozszerzająco – podkreśla Monika Janus.

Sęk w tym, że zdaniem niektórych ochronie nie podlegają też osoby wykonujące dzieło.

Piotr Czerkawski, sędzia Sądu Rejonowego w Płocku delegowany do Sądu Okręgowego w Płocku w Wydziale VI Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, zwraca uwagę, że nowa regulacja odnosi się wyłącznie do świadczeń powtarzających się. – Wyklucza to moim zdaniem objęcie ograniczeniem egzekucji świadczeń z tytułu umowy o dzieło, której wynagrodzenie z istoty rzeczy nie ma charakteru świadczenia powtarzającego się, lecz płaconego za wykonanie dzieła lub określonego etapu prac, czyli inaczej mówiąc po realizacji umówionego dzieła lub jego części za osiągnięty efekt – zauważa Piotr Czerkawski. I dodaje, że świadczenie powtarzające się jest przecież świadczeniem płaconym w ustalonych terminach w trakcie obowiązywania umowy za sam fakt jej wykonywania. Nie jest istotny skutek w postaci osiągnięcia określonego rezultatu.

– Gdyby wolą ustawodawcy było objęcie ograniczeniem egzekucji także umów o dzieło, to wówczas inaczej sformułowałby przepis. Wskazałby mianowicie, że przepis dotyczy wszystkich świadczeń, które są powtarzające się lub/albo takich, które stanowią jedyne źródło dochodu – wyjaśnia sędzia Czerkawski. A zatem jego zdaniem z regulacji wykluczone zostały należności pochodzące z umów o dzieło, które nadal mogą być egzekwowane w pełnej wysokości.