Tematy - Majątek, Zachowek - INFOR.PL

Będą zamiany w Kodeksie Cywilnym w zakresie spadków?

11 lut 2010

Obecnie jestem w trakcie rozstawania się z moim partnerem, który postanowił wrócić do swojej żony, z którą nigdy się nie rozwiódł. W związku z tym, że przed kilka lat żyliśmy wspólnie, wiele rzeczy, często bardzo kosztownych kupowaliśmy razem. Teraz partner twierdzi, że nie mam prawa do tych rzeczy, czy ma rację?

Konkubinat ma zarówno zwolenników jak i przeciwników. Nawet jeżeli sami żyjemy w przykładnych małżeństwach, często zastanawiamy się, czy konkubinat daje takie same prawa partnerom jak małżeństwo.

Jeżeli sprawca osiągnął z popełnienia przestępstwa, chociażby pośrednio, korzyść majątkową niepodlegającą przepadkowi przedmiotów wymienionych w art. 44 § 1 lub 6, sąd orzeka przepadek takiej korzyści albo jej równowartości. Przepadku nie orzeka się w całości lub w części, jeżeli korzyść lub jej równowartość podlega zwrotowi pokrzywdzonemu lub innemu podmiotowi.

W czasie mojej kilkumiesięcznej choroby żona bez porozumienia ze mną zarządzała przedsiębiorstwem, które jest tylko moją własnością. Pobierała też dochody generowane z mojego majątku. Gdy wróciłem do zdrowia okazało się, że sytuacja finansowa przedsiębiorstwa znacznie się pogorszyła. Czy małżonka miała prawo objąć pieczę nad moim majątkiem, nie pytając mnie o zgodę na każde swoje działanie?

Wraz z zawarciem małżeństwa między małżonkami powstaje wspólność majątkowa małżeńska. W różnych sytuacjach majątek małżonków może ulec podziałowi. Niekiedy małżonkowie sami chcą podzielić swój majątek, lecz nie wiedzą, jak tego dokonać. Poradnik odpowiada na te i inne pytania dotyczące podziału majątku małżonków.

W dniu 28 czerwca 2009 r. weszła w życie ustawa z dnia 2 kwietnia 2009 r. o zmianie ustawy kodeks cywilny. Mimo tego, że nowelizacja zmienia jedynie 5 artykułów w zakresie prawa spadkowego (z kilkudziesięciu) wprowadza spore zamieszanie, zmienia bowiem (pierwszy raz od uchwalenia obecnego kodeksu cywilnego w 1964 roku) porządek dziedziczenia i znacząco rozszerza grono spadkobierców ustawowych- dopuszczając do spadku m.in. dziadków spadkodawcy i ich zstępnych (wujostwo spadkobiercy i jego kuzyni). W praktyce oznacza to, mniejszą szansę na objęcie spadku przez Skarb Państwa, ale także większe (niż do tej pory) rozbicie spadku (im więcej osób dziedziczy, tym mniejsze są ich udziały).

Składając pozew bądź wniosek o separację każdy z małżonków może wnieść do sądu o podział majątku dorobkowego. Sąd nie jest jednak tym wnioskiem związany i może pozostawić go bez rozpoznania w wypadku gdy dojdzie do przekonania, że rozstrzyganie tej kwestii znacznie przedłuży całe postępowanie. Sytuacje takie mają miejsce najczęściej gdy jeden z małżonków sprzeciwia się proponowanemu podziałowi czy też kwestionuje wartość majątku.

Spadkobierca posiadający postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku lub notarialne poświadczenie dziedziczenia może dokonywać czynności prawnych dotyczących przedmiotów spadkowych.

Ustawodawca przewidział dwie stawki zachowku – 1/2 i 2/3 wartości udziału w czystej wartości spadku. Stawka zależy od sytuacji uprawnionego do zachowku.

Mimo znacznego rozszerzenia katalogu spadkobierców ustawowych, ustawodawca postanowił pozostawić grono uprawnionych do zachowku bez zmiany. Jedyne co może ulec zmianie to wysokość zachowku.

Po rozwodzie ex-małżonka wnosi o ustalenie nierównych udziałów w majątku wspólnym małżonków. Była żona z zawodu jest kucharką, mąż – nauczycielem. Oboje mieszkają w bardzo małej miejscowości. Pani Kowalska chce by Sąd ustalił, że udziały są nierówne w dzielonym majątku, gdyż ex mąż mimo możliwości nie podjął pracy w ostatnich latach, zajmował się jedynie wychowywaniem ich wspólnego dziecka i udzielał korepetycji a Pani Kowalska zarabiała na utrzymanie domu. Czy ma rację?

Zachowek traktuje się jak tak jak świadczenie otrzymane od spadkodawcy. Z uwagi na to, że zawsze należy on do najbliższej rodziny, z podatku można się zwolnić.

Mój zmarły wuj (który powołał mnie na spadkobiercę) był artystą malarzem- obrazy które po sobie pozostawił są wg rzeczoznawcy warte ok. 200.000 zł. Czy będę musiał zapłacić podatek i w jakiej wysokości?

Dwa miesiące temu zmarła moja mama pozostawiając spadek. Sporządziła przed śmiercią testament w którym powołała do dziedziczenia tylko jedna córkę. Najprawdopodobniej sprawa trafi do sadu ze względu na roszczenia rodzeństwa oraz ojca zmarłej dotyczące zachowku. Okazuje się jednak ze do ustalania zachowku wlicza się darowizny jakie zostały wykonane przez moją matkę na rzecz dzieci. Jak w takim wypadku będzie wyglądała kwestia zachowku? Czy możliwe jest ze nie dostanę żadnej kwoty jeżeli wartość dokonanych darowizn jest znaczna?

Moja matka pozostawiła testament, którym do spadku powołała swojego męża Tomasza i dwoje wspólnych dzieci. Mnie, jako córkę z pierwszego małżeństwa (wychowywał mnie ojciec) pominęła w testamencie. Czy dziedziczę po mamie?

Chcę przekazać wnukowi w darowiźnie 10.000 zł – boję się jednak, iż pieniądze przejmą jego rodzice – a nimi nie jestem w dobrych kontaktach. Wnuk ma 14 lat. Czy mogę jakoś wyłączyć rodziców od zarządu jego majątkiem?

Rozwodzący się małżonkowie, toczą niekiedy prawdziwą „wojnę domową”. Przedmiotem takiej wojny często bywa spółdzielcze prawo do lokalu.

Częstym pytaniem dotyczącym prawa spadkowego są kwestię związane z wyłączeniem określonego przedmiotu z masy spadku – tak aby niektórzy spadkobiercy ich nie otrzymali. Kwestia wyłączenia z dziedziczenia niestety nie jest prosta.

Ojciec przekazał mi w darowiźnie mieszkanie – poza nim nie posiada w zasadzie nic. Zachował sobie prawo do dożywotniego mieszkania. Zważywszy na to, że mamy słaby kontakt z moim bratem, abym nie musiał w ramach zachowku wypłacać mu pieniędzy, w akcie darowizny znalazło się wskazanie, że darowizna mieszkania nie będzie zaliczona do mojej schedy spadkowej. Czy to słuszna koncepcja i czy brat nie będzie mógł się domagać zachowku za tę darowiznę?

Wypłacony zachowek podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn – od dnia otrzymania roszczenia, lub uprawomocnienia się wyroku sądu.

Choć brzmi to paradoksalnie zachowku mogą domagać się spadkobiercy ustawowi – jeśli spadkodawca nie pozostawił testamentu. Ma to miejsce wówczas kiedy spadkodawca porozdawał swój majątek przed śmiercią.

Osoba dążąca do wypłacenia zachowku może zrujnować spadkobiercę. Wiąże się to m.in. z tym, że zachowek ma formę pieniężną – spadek zaś rzadko kiedy. Jeśli np. spadkobierca otrzymał w spadku dom – może się okazać że będzie musiał go sprzedać, aby spłacić uprawnionego do zachowku. Czasem można jednak się przed tym wybronić.

Podstawą do wyliczenia zachowku jest wartość masy spadku. Jednak to nie wszystko, bardzo istotne są również darowizny poczynione przez spadkodawcę za życia. W zależności od tego kto jest obdarowany – może zarówno zwiększyć nominalną kwotę zachowku, jak również ją znacząco zmniejszyć lub nawet znieść.

Uprawniony do zachowku ma roszczenie o wypłacenie przez spadkobiercę (spadkobierców) kwoty odpowiadającej wartości zachowku. Jeśli sami nie spełnią roszczenia, sprawę można skierować na drogę sądową. To samo dotyczy uzupełnienia zachowku.

Spadkobierca powinien wypłacić zachowek na pierwsze żądanie uprawnionego. Jeśli tego nie zrobi, wówczas uprawniony ma 3 lata od ogłoszenia testamentu na dochodzenia zachowku przed sądem.

Spadkobiercy ustawowi, którzy w testamencie zostali pozbawieni jakiegokolwiek udziału w spadku, mają prawo dochodzić od spadkobierców wypłacenia zachowku. Na rzecz zachowku uprawnieni muszą jednak zaliczyć darowizny otrzymane od spadkodawcy oraz ewentualne zapisy w testamencie.

Wydziedziczenie jest niczym innym jak pozbawieniem prawa do zachowku- spadkobiercy testamentowi nie muszą go wypłacać wydziedziczonemu spadkobiercy ustawowemu. Wydziedziczenie musi jednak być podparte określonymi przesłankami i nie ma tu dużej dowolności. Niespełniające wymogów wydziedziczenie będzie bezskuteczne.

Jeżeli spadkodawca nie zostawił testamentu, dziedziczenie jest ustawowe. Kodeks cywilny przewiduje, wiele różnych kombinacji – w zależności od tego ilu i jakich jest możliwych spadkobierców. Uprzywilejowane są dzieci i małżonek zmarłego.

Majątek, Zachowek

Będą zamiany w Kodeksie Cywilnym w zakresie spadków?

Nierozwiedziony partner

Zachowek w konkubinacie

Przepadek korzyści majątkowych (art. 45)

Reprezentowanie małżonka w zarządzaniu jego majątkiem

Podział majątku małżonków - poradnik

Nowe zasady dziedziczenia - poradnik

Separacja a podział majątku dorobkowego

Problem rzekomego spadkobiercy

Kiedy wyższy zachowek

Prawo do zachowku się nie zmieniło

Nierówny podział majątku małżonków

Zachowek bez podatku

Dziedziczenie dzieł sztuki

Darowizny doliczane do zachowku

Pominięcie spadkobiercy

Ograniczenie zarządu rodziców majątkiem dziecka

Mieszkanie spółdzielcze po rozwodzie

Jak wyłączyć określoną rzecz lub osobę z dziedziczenia

Zaliczenie darowizny na schedę spadkową a zachowek

Jaki podatek od zachowku

Kiedy zachowek przysługuje przy dziedziczeniu ustawowym

Jak bronić się przed zapłatą zachowku

Jak wylicza się zachowek

Jak dochodzić zachowku

Jak dochodzić zachowku na drodze sądowej

Czym jest zachowek

Jak kogoś wydziedziczyć

Kto i kiedy jest uprawniony do dziedziczenia