Małżeństwo, Spadek

Jeszcze do niedawna, nawet jeśli ktoś odziedziczył po babci mieszkanie albo po ojcu działkę, zanim mógł ją sprzedać czy obciążyć hipoteką, musiał wyruszyć w małą urzędową pielgrzymkę. Kluczowym przystankiem był urząd skarbowy. To tam trzeba było zdobyć zaświadczenie, że podatek od spadków i darowizn został zapłacony, nie jest należny lub uległ przedawnieniu. Bez tego dokumentu notariusz nie mógł ruszyć dalej, choćby wszystko inne było dopięte na ostatni guzik.

Badania pokazują, że większość osób w Polsce nie spisało testamentu. W praktyce oznacza to, że majątek po śmierci dziedziczony jest ustawowo – nie zawsze zgodnie z wolą zmarłego. Sprawdź, jak prosto uregulować sprawy spadkowe i ochronić najbliższych.

Niedopełnianie obowiązków rodzinnych może wpływać na późniejsze kwestie dotyczące dziedziczenia. Niekiedy jednak odsunięcie krewnych od spadku nie należy do najłatwiejszych. Trzeba pamiętać o szeregu wymogów. Jakich?

Bardzo wielu Polaków wierzy, że testament sporządzony u notariusza jest praktycznie „nie do ruszenia”. Tymczasem obowiązujące aktualnie prawo przewiduje sytuacje, w których nawet taki dokument traci swoją moc. Sprawdź, co może przekreślić Twoją wolę i odebrać spadkobiercom dziedzictwo.

W praktyce dość często zdarza się, że spadkobiercy osób, które zmarły kilka, kilkanaście a nawet kilkadziesiąt lat temu nie złożyli zeznania podatkowego w podatku od spadków i darowizn. Kiedy następuje przedawnienie zobowiązania podatkowego w przypadku spadku niezgłoszonego do opodatkowania? Czy jeżeli spadkobierca później uzyska (przed sądem lub notariuszem) stwierdzenie nabycia spadku, to musi składać deklarację podatkową? Jak orzekają w takich sprawach sądy? Zdaniem NSA właściwy jest w takich przypadkach 3-letni termin przedawnienia, bo przy odnowieniu obowiązku podatkowego na podstawie art. 6 ust. 4 u.p.s.d. (przy sądowym stwierdzeniu nabycia spadku, albo notarialnym akcie poświadczenia dziedziczenia) podatnik nie ma obowiązku składania zeznania podatkowego.

„Kilka lat temu, kiedy byłem jeszcze kawalerem, zmarła moja mama. Teraz jestem już żonaty i niedawno zmarł mój ojciec. Jakie prawa do spadku ma moja żona? Czy dziedziczy ona razem ze mną?” – pyta Czytelnik.

Rząd zapowiada przełom w przepisach o podatku od spadków i darowizn. Przyjęty przez Radę Ministrów projekt ma umożliwić przywrócenie utraconych terminów, chronić spadkobierców przed utratą zwolnień podatkowych i uprościć procedury dziedziczenia. Zmiany mają wejść w życie jeszcze w 2025 roku i – jak zapowiada Ministerstwo Finansów – „przywrócić sprawiedliwość w sytuacjach niezawinionych przez podatników”.

Od sprzedaży przed upływem 5 lat, nieruchomości nabytej w drodze spadku (jeżeli przychodu uzyskanego z takiej transakcji nie przeznaczy się w całości na własne cele mieszkaniowe) trzeba zapłacić podatek dochodowy i to niemały, bo wynoszący aż 19% osiągniętego dochodu. „Kluczem” do uniknięcia ww. podatku jest zatem (jeżeli przychodu nie przeznacza się na zakup własnego domu czy mieszkania) upływ ww. 5-letniego okresu. Na sposób jego obliczania, ma wpływ najnowszy, przełomowy wyrok WSA w Rzeszowie, który wielu spadkobiercom pozwoli na uniknięcie kosztownego podatku.

Czy pary z co najmniej 50-letnim stażem małżeńskim otrzymają jednorazowe wsparcie finansowe od państwa? Trwają aktualnie prace nad petycją dotyczącą tzw. „500 plus dla małżeństw” – nowego świadczenia, które miałoby docenić trwałość długoletnich związków. Senacka Komisja Petycji analizuje projekt ustawy przewidujący wypłaty od 5000 do nawet 8000 zł, zależnie od liczby wspólnie przeżytych lat.

Wiele osób słyszało pojęcia: „odrzucenie spadku” i „zrzeczenie się dziedziczenia”. Pojęcia te są często używane zamiennie, co jest błędem. Pojęcia te zdecydowanie należy odróżnić- gdyż odnoszą się one do różnych „instytucji prawnych”, mają różne skutki, etc. W niniejszym artykule zakreślone zostaną podstawowe cechy różniące obie te instytucje, ale - dla pełnego obrazu- pokazane zostaną też ich najważniejsze podobieństwa.

Coraz więcej Polaków wybiera Cypr, Maltę czy Dubaj, by obniżyć podatki. Ale mało kto zdaje sobie sprawę, że taka decyzja może diametralnie zmienić zasady dziedziczenia majątku. Różnica między rezydencją podatkową a miejscem zwykłego pobytu w prawie spadkowym sprawia, że nieprzemyślana zmiana może kosztować rodzinę lata sporów i ogromne pieniądze.

Rząd planuje istotne zmiany w podatku od spadków i darowizn. Na stronie Rządowego Centrum Legislacji opublikowano projekt nowelizacji, który ma wprowadzić większą przejrzystość, uproszczenie procedur oraz ochronę spadkobierców przed utratą zwolnień podatkowych. Najważniejsze rozwiązania to możliwość przywrócenia terminu na zgłoszenie spadku oraz doprecyzowanie momentu powstania obowiązku podatkowego, co ma zakończyć wieloletnie wątpliwości i pułapki prawne.

Wydawało się, że dziedziczenie przynosi przede wszystkim zysk - no nie zawsze. Dla pewnego młodego mężczyzny okazało się jednak, że spuścizna może mieć zupełnie inny wymiar. Gdy jego dziadek zmarł, nastoletni wówczas wnuk zdawał się jedynym spadkobiercą – i jednocześnie dłużnikiem. Taka właśnie sprawa (zresztą już nie pierwsza tego typu) rozegrała się w polskim sądzie i de facto zmusiła Rzecznika Praw Obywatelskich do interwencji. W komunikacie RPO czytamy: "Jako dziecko odziedziczył dług dziadka - po latach sąd nakazał mu spłatę. Zasadna skarga nadzwyczajna RPO". Poniżej szczegóły tego interesującego przypadku.

Odziedziczenie spadku opiera się na złożonym wniosku o potwierdzenie jego nabycia. Wniosek o nabycie spadku to formalne pismo, nieodzowne przy wypłacie środków z konta należącego wcześniej do zmarłego lub przy transakcjach związanych ze zbyciem nieruchomości. Kto może złożyć taki wniosek i o jakim zdaniu należy pamiętać, składając go? Oto szczegóły.

Klamka zapadła. Sejm przyklepał poprawki Senatu do nowelizacji ustawy o podatku od spadków i darowizn. Cel? Chodzi o wyrwanie ludzi z biurokratycznego labiryntu, gdzie co miesiąc trzeba przynosić te same papiery. Teraz piłka jest po stronie prezydenta.

W dniu 23 czerwca 2025 r. Komisja Kodyfikacyjna Prawa Rodzinnego, będąca organem działającym przy Ministrze Sprawiedliwości przyjęła projekt nowelizacji kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, który zakłada eliminację orzekania o winie rozkładu pożycia w sprawach o rozwód i separację. Z powyższym, ściśle związana jest również zmiana zasad alimentacji po rozwodzie i separacji – na przyznanie alimentów nie ma już mieć wpływu odpowiedzialność byłego współmałżonka za rozpad małżeństwa. Nadrzędnym celem wprowadzenia zmian, jest ochrona dzieci przed negatywnymi konsekwencjami spierania się ich rodziców.

„Na jakiej podstawie można pozbawić spadku osobę, która nie opiekowała się rodzicem? Czy przepisy w tym zakresie się zmieniły?” – pyta Czytelnik. Oto najważniejsze zasady!

Jak nie przysporzyć bliskim finansowych kłopotów po własnej śmierci? Niektórzy już za życia wykazują się dużą zapobiegliwością. Nie tylko stawiają sobie nagrobki, ale także wydają dyspozycje dotyczące bankowego konta, dzięki czemu, bez postępowania spadkowego, rodzina zyskuje szybki dostęp do dużej sumy pieniędzy. Nie wszyscy o takiej możliwości wiedzą. Jak to zrobić?

NSA wypowiedział się w sprawie zeznań podatkowych i terminów związanych z dziedziczeniem. Podjęta przez sąd uchwała okazuje się korzystna dla obywateli.

Wprowadzenie nowego świadczenia "500 plus dla małżeństw" to pomysł, który może zrewolucjonizować wsparcie dla długoletnich związków małżeńskich w Polsce. Zgodnie z propozycją, pary z co najmniej 50-letnim stażem mogą liczyć na jednorazowe wsparcie finansowe, które wynosi od 5000 zł do 8000 zł, zależnie od długości małżeństwa. Czy uda się wprowadzić „małżeńskie świadczenie jubileuszowe”? Prace nad projektem ustawy są już w toku.

Jak nie przysporzyć bliskim finansowych kłopotów po własnej śmierci? Niektórzy już za życia wykazują się dużą zapobiegliwością. Nie tylko stawiają sobie nagrobki, ale także wydają dyspozycje dotyczące bankowego konta, dzięki czemu, bez postępowania spadkowego, rodzina zyskuje szybki dostęp do dużej sumy pieniędzy. Nie wszyscy o takiej możliwości wiedzą. Jak to zrobić?

Zdarza się, że spadkobiercy osób, które zmarły kilka, kilkanaście lat temu lub wcześniej nie złożyli zeznania podatkowego w podatku od spadków i darowizn. Czy i kiedy następuje przedawnienie zobowiązania podatkowego w przypadku spadku niezgłoszonego do opodatkowania? Czy powołanie się na fakt nabycia spadku przed fiskusem powoduje odnowienie obowiązku podatkowego mimo przedawnienia?

Zgodnie z Kodeksem cywilnym prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób. Jest to zasada, od której przepisy przewidują wyjątki. Jakie? Oto przykładowe sytuacje!

Umowna rozdzielność majątkowa jest bardzo popularnym sposobem regulowania majątkowych stosunków małżeńskich, ponieważ daje ona małżonkom poczucie większej swobody i niezależności, jednocześnie zabezpieczając ich przed ewentualnymi kłopotami finansowymi drugiego małżonka. Co obejmuje?

Świadczenie 500 plus dla małżeństw bardzo prawdopodobne! Senacka Komisja Petycji ma już projekt nowelizacji ustawy o świadczeniach rodzinnych, który wprowadza „małżeńskie świadczenie jubileuszowe”. Chodzi o świadczenia dla małżonków posiadających przynajmniej 50-letni staż małżeński - co 5 lat od złotych godów, kwota podstawowa 5000 zł.