Niepełnosprawni, Zasiłek

W dniu 26 maja 2025 r. zostało wydane rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, które „ugruntowało” w przepisach dotyczących orzekania o niepełnosprawności wcześniejsze wytyczne Pełnomocnika Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych, które miały na celu zakończenie procederu „upokarzania” osób z trwałą niepełnosprawnością, zmuszając je do wielokrotnego stawania przed zespołami orzeczniczymi celem udowadniania braku szans na poprawę stanu zdrowia. Okazuje się jednak, że dla osób niepełnosprawnych, które ukończyły 16 rok życia – nie są one jednak tak korzystne, jak zakładały ww. przełomowe wytyczne Łukasz Krasonia z marca 2025 r.

W dniu 26 maja 2025 r. ministra rodziny, pracy i polityki społecznej Agnieszka Dziemianowicz-Bąk podpisała rozporządzenie wydłużające minimalne okresy ważności orzeczeń o niepełnosprawności i o stopniu niepełnosprawności. Chodzi o rozporządzenie ministra rodziny, pracy i polityki społecznej zmieniającego rozporządzenie w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności. Celem tej nowelizacji jest doprecyzowanie zasad wydawania orzeczeń o niepełnosprawności oraz o stopniu niepełnosprawności, a także wydłużenie okresów ważności tych orzeczeń. Co się dokładnie zmieni i od kiedy?

W dniu 8 maja br. Stały Komitet Rady Ministrów rozpoczął prace nad rządowym projektem ustawy o asystencji osobistej osób z niepełnosprawnościami, który – według informacji przekazanej przez Pełnomocnika Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych Łukasz Krasonia – czyni zadość wymaganiom Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych. Jednocześnie jednak – całkowicie wyklucza on z zakresu wsparcia osoby niepełnosprawne powyżej 65 roku życia. Z ww. Konwencji wynika natomiast, że – państwa, będące stronami Konwencji, zobowiązane są do uznania równego prawa wszystkich osób niepełnosprawnych do życia w społeczeństwie, nie wprowadzając żadnego ograniczenia ze względu na wiek osoby niepełnosprawnej.

Już za chwilę tysiące firm w Polsce mogą stanąć przed poważnym zagrożeniem – nowa unijna dyrektywa EAA oznacza obowiązkowe zmiany, których zignorowanie może skończyć się katastrofą finansową. Kary sięgają nawet 10% rocznego obrotu lub ponad 81 tys. zł. Wystarczy jedna skarga klienta, by urzędnicy wszczęli kontrolę i nałożyli sankcje. Masz czas tylko do 28 czerwca 2025 r. Potem może być za późno.

W dniu 8 maja br. odbyło się posiedzenie sesji plenarnej w Sejmie, podczas którego wiceminister i Pełnomocnik Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych Łukasz Krasoń, przybliżał posłom zagadnienia związane z projektowanymi rozwiązaniami w zakresie wprowadzenia systemowego wsparcia w postaci asystencji osobistej osób niepełnosprawnych – jednej z najważniejszych usług wsparcia, która może realnie zmienić życie setek tysięcy osób z niepełnosprawnościami w Polsce (i kosztować skarb państwa ponad 66 mld zł). Sala sejmowa, niestety, świeciła wówczas pustkami. Czy kwestia poprawy niezależności i jakości życia osób niepełnosprawnych w Polsce nie zasługuje na uwagę polityków?

MOPS nie dał zasiłku osobie niepełnosprawnej bo wcześniej otrzymała ona zasiłek stały 1000 zł, zasiłek celowy na zakup posiłku lub żywności (200 zł), specjalne zasiłki celowe: na częściowe pokrycie opłat mieszkaniowych (100 zł), na pokrycie części kosztów energii elektrycznej (150 zł) i na leki i leczenie (150 zł). Umiarkowany stopień niepełnosprawności i ograniczenia wynikające z chodzenia o kulach nie dają prawa do kolejnych roszczeń do MOPS o zasiłki.

Uniwersalne świadczenie w wysokości 4666 zł miesięcznie dla osób z niepełnosprawnościami – taką propozycję przedstawił Piotr Figiel, wiceprezes fundacji Nowe Spojrzenie, w rozmowie z Infor.pl. Ekspert ostro krytykuje obecny system wsparcia, wskazując, że jest niespójny, pełen pułapek i realnie wyklucza setki tysięcy potrzebujących z pomocy, mimo głośnych zapowiedzi polityków.

To już koniec orzekania o niepełnosprawności w takim kształcie jak teraz. Zmiany w orzekaniu o niepełnosprawności są nieuniknione, od lat! Wiedziało o tym społeczeństwo, wiedział i rząd. Przedstawiamy 10 kluczowych zmian, które jeśli wejdą w życie w 2025 r., to zrewolucjonizują system. Czego dotyczy projekt ustawy i 10 kluczowych zmian? W szczególności orzekania o stopniach niepełnosprawności. Nowa propozycja przepisów szczegółowo reguluje sytuacje osób, których niepełnosprawność została potwierdzona orzeczeniem: o zakwalifikowaniu przez organy orzekające do jednego z trzech stopni niepełnosprawności (lekki, umiarkowany, znaczny); o całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy na podstawie odrębnych przepisów, lub o niepełnosprawności, wydanym przed ukończeniem 16 roku życia. Komisje będą pracowały inaczej i na innych zasadach będą wydawały orzeczenia. Czy będzie szybciej i lepiej? Zobaczymy, póki co opisujemy też zmiany, które mają wejść w życie już do 28 czerwca 2025 r.

Łączenie życia zawodowego z rodzicielstwem nie należy do najłatwiejszych. Znacznie trudniejsze zadanie do wykonania mają pracujący rodzice i opiekunowie dzieci z niepełnosprawnościami. Wychowywanie dziecka z niepełnosprawnością to nie tylko codzienność pełna wyzwań, ale także konieczność balansowania między życiem zawodowym a obowiązkami rodzicielskimi. Rodzice takich dzieci często stają przed trudnymi wyborami i potrzebują wsparcia, aby skutecznie pogodzić pracę z troską o dobrostan swoich pociech. Z tego powodu polskie prawo przewiduje szereg przywilejów, które mają na celu ułatwienie im codziennego funkcjonowania. W artykule przyjrzymy się jednemu z aspektów, a mianowicie organizacji czasu pracy. 

Od stycznia tego roku więcej dorosłych osób z niepełnosprawnością uzyskało prawo do świadczenia wspierającego – nawet do 4133 zł miesięcznie. Nowe zasady obejmują osoby z oceną potrzeby wsparcia na poziomie 78–86 pkt. Wkrótce ruszy kolejna tura wypłat tego świadczenia.

Wypełniając roczne zeznanie podatkowe PIT podatnicy, którzy mają orzeczoną niepełnosprawność lub mają na utrzymaniu osoby z niepełnosprawnościami - mogą odliczyć ponoszone w zeszłym roku wydatki na samochód osobowy, którego są właścicielami lub współwłaścicielami. Mogą także odliczyć wydatki na przystosowanie pojazdów mechanicznych do potrzeb wynikających z niepełnosprawności. Jakie są zasady i limity tej ulgi podatkowej? Jak należy dokumentować odliczane wydatki? Warunki i limity tej ulgi są w 2025 roku takie same jak w 2024 roku.

W wielu gminach w Polsce obowiązują specjalne programy, które uprawniają do otrzymywania miesięcznego dodatku do zakupów leków. Jest to tzw. PROGRAM LEK. Pogramy obowiązują zwykle cały rok, a teraz ma właśnie miejsce kwietniowa dopłata do leków od 200 do 300 zł. Leki to niezbędna potrzeba życiowa dla wielu osób, które często ze względu na trudną sytuację finansową muszą odmawiać sobie nie tyle jedzenia, czy ubrań, ale właśnie niektórych leków. Co ciekawe, są gminy, w których program ten obowiązuje już ponad 20 lat. W społeczeństwie wciąż jednak nie wie się o takich dodatkach, ponieważ nie wystarczająco dużo się o tym mówi i pisze. Czas to zmienić. Podpowiadamy na jakiej zasadzie działają programy i gdzie szukać informacji.

Komu przysługuje zasiłek chorobowy? Po jakim czasie? Na jakich zasadach? Jaka jest wysokość zasiłku chorobowego? Jak długo można pobierać zasiłek chorobowy? Komu nie będzie przysługiwał zasiłek chorobowy?

Rzecznik Praw Obywatelskich przygotował raport pt. "Wsparcie uczniów z niepełnosprawnościami przez nauczycieli współorganizujących proces edukacyjny, pomoc nauczyciela oraz asystenta osobistego ucznia ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi”. Zatem co przysługuje uczniowi z orzeczeniem i jak zmienia się jego sytuacja?

Główny Inspektorat Sanitarny wyjaśnił w komunikacie z 5 kwietnia 2024 r., że decyzję o tym, czy wpuszczać zwierzęta np. do sklepu, restauracji czy kawiarni podejmuje - co do zasady - właściciel tego lokalu. Właściciel takiego lokalu może, ale nie musi zezwalać na przebywanie w tym lokalu zwierząt. Do takiego lokalu nie można zakazać wstępu tylko psu asystującemu osobie z niepełnosprawnością.

W 2025 r. przez Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnoprawnych realizowany jest bardzo interesujący program pomocowy dla osób z niepełnosprawnościami. Chodzi o usługi stomatologiczne dla osób z lekkim, umiarkowanym i znacznym stopniem niepełnosprawności. Wreszcie świadczenia i sposób ich realizacji w gabinetach dentystycznych będą dostosowane do osób z niepełnosprawnościami.

W stosunku do niektórych osób z niepełnosprawnościami z orzeczonym stopniem znacznym i umiarkowanym upłynął termin ważności kart parkingowych w dniu 31 marca 2025 r., o ile takowe posiadali. Termin ważności tych kart i tak był wydłużony z 30 września 2024 r. właśnie do końca marca 2025 r. Sprawdź czy sytuacja Cię dotyczy i jakie są zasady wydawania kart na 2025 r.

Standardem jest, że pracownicy mają 20 lub 26 dni urlopu wypoczynkowego w roku. Niektórzy pracownicy są uprawnieni do nawet 36 dni urlopu. Kto i kiedy może liczyć na tak długi urlop?

Wydatki poniesione przez podatnika z orzeczoną niepełnosprawnością na zakup telefonu komórkowego (smartfona), smartwatcha i tabletu oraz oprogramowania i baterii do tych urządzeń (a także na naprawy tych urządzeń), można uznać za wydatki, podlegające odliczeniu w ramach ulgi rehabilitacyjnej określonej w art. 26 ust. 1 pkt 6 w zw. z art. 26 ust. 7a pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Podstawowym warunkiem tego odliczenia jest to, by te urządzenia ułatwiały wykonywanie czynności życiowych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności. Takie jest stanowisko Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej zaprezentowane np. w interpretacji indywidualnej z 19 listopada 2024 r.

Wreszcie 100% zasiłku z ZUS. Rewolucyjna zmiana w KP od 19 marca 2025 r. To prawdziwy prezent dla ogromnej grupy Polek i Polaków. Setki tysięcy pracowników zyskają nowe uprawnienie. To prawdziwa wisienka na torcie uprawnień tej grupy pracowniczej.

Zmiany w programie Rodzina 800 plus są nieuchronne i pozostaje tylko kwestią czasu, kiedy nastąpią. Projektów jest wiele - od waloryzacji zasiłku o inflację po całkowitą jego likwidację. Dyskusja o tak daleko posuniętych zmianach jest możliwa, bo połowa Polaków przystałaby na likwidację 800 plus. Ale są też pomysły idące w drugą stronę, korzystne dla dzieci i rodzin dzieci wychowujcych.

800 plus, 300 plus - tylko otwierają długą listę zasiłków i świadczeń aktualnie wypłacanych przez ZUS. Na obsługę tego skomplikowanego systemu idą miliardy złotych i zajmują się tym tysiące osób podczas gdy w gospodarce brakuje rąk do pracy. Już choćby z tych dwóch powodów trzeba zreformować system!

Reforma systemu zasiłków i innych form pomocy społecznej, fachowo określanych mianem transferów z budżetu państwa jest konieczna. Poza tym, że zasiłki kosztują i większość jest nieefektywna, spełniając głównie rolę "kiełbasy wyborczej", zwiększa się dług publiczny, który w najbliższym czasie jeszcze bardziej wystrzeli przez wydatki na obronność i zbrojenia.

Niepełnosprawność i niezdolność do pracy to dwa zupełnie odmienne orzeczenia, wydawane przez różne instytucje i w innym celu. Warto o tym pamiętać, by wiedzieć, gdzie uzyskać dane orzeczenie oraz z jakich świadczeń czy ulg można korzystać.

Bezwarunkowy dochód podstawowy to zasiłek, który ma się należeć każdemu. Choć jego wypłacanie rozważano jeszcze przed pandemią, to COVID-19 zahamował ten proces. Obecnie w wielu krajach, po ustabilizowaniu się sytuacji, podejmowane są działania w tym kierunku - na razie eksperymentalnie. Czy są szanse, by taki uniwersalny zasiłek, bez dodatkowych warunków, pojawił się także w Polsce?