Tematy - Prawa człowieka, Konstytucja

Europejski Trybunał Praw Człowieka (ETPC) w Strasburgu orzekł 9 kwietnia 2024 r., że Szwajcaria jest winna złamania konwencji praw człowieka poprzez brak działań na rzecz walki ze zmianami klimatycznymi.

W świetle z art. 139 Konstytucji Prezydent RP ma możliwość zastosowania prawa łaski. Prawa łaski nie stosuje się jedynie w przypadku osób skazanych przez Trybunał Stanu. Jak wygląda procedura ułaskawienia?

Z punktu widzenia celowości ustanowienia mechanizmu odpowiedzialności konstytucyjnej, można sądzić, że regulacja art. 227 ust. 4 Konstytucji jest bezużyteczna a przy okazji również i groźna - napisał w opinii prawnej konstytucjonalista dr hab. Grzegorz Pastuszko.

Prezentowane przez organy podatkowe podejście do procedury złożenia deklaracji podatkowej przez spółkę narusza zasadę prowadzenia postępowania podatkowego w sposób budzący zaufanie do tych organów, ale również art. 1 Konstytucji RP stanowiący, że Polska jest dobrem wspólnym wszystkich obywateli. Inicjowanie przez organy postępowań bezprzedmiotowych obarcza również ich kosztem obywateli, co z kolei stoi w sprzeczności z wywodzonym z art. 2 Konstytucji prawem do dobrej administracji. Tak orzekł WSA we Wrocławiu w sprawie firmy, której organy dwóch instancji odmówiły skuteczności złożenia deklaracji podatkowej z powodu użycia niewłaściwego formularza.

Trybunał Stanu to organ, przed którym odpowiedzialność za naruszenie Konstytucji lub ustaw ponoszą osoby piastujące najwyższe stanowiska państwowe. Wśród nich znajduje się prezes Narodowego Banku Polskiego. Większość w Sejmie X kadencji zapowiada postawienie przed Trybunałem sprawującego ten urząd Adama Glapińskiego. Czy wniosek o Trybunał dla prezesa NBP ma szanse na przyjęcie w Sejmie? Dlaczego nie należy się spodziewać, by przed Trybunałem stanęli dotychczasowi członkowie rządu? Wyjaśniamy.

Prezes Rady Ministrów, czyli zwyczajowo premier pełni ważną rolę, którą określa Konstytucja. Kto może objąć taki urząd? Jakie kompetencje i obowiązki spoczywają na szefie rządu?

Procedurę wybory premiera określają art. 154 i art. 155 Konstytucji

Konstytucja przewiduje trzy możliwe kroki wyłonienia rządu po wyborach. Jakie są możliwości?

Dziś, 20 lat po śmierci Jana Pawła II, próbuje się wymusić we współczesnym świecie uznanie, że aborcja jest prawem człowieka, czyli że prawem człowieka ma być prawo do zabijania - powiedział 13 października 2023 r. metropolita warszawski kardynał Kazimierz Nycz podczas mszy św. poprzedzającej konferencję naukową z okazji 23. Dnia Papieskiego.

Wysłanie do KSeF faktur, które będą dostępne dla prawie wszystkich organów władzy, jest naruszeniem wszystkich podstawowych zasad konstytucyjnych chroniących naszą prywatność i tajemnice gospodarcze – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

Godna praca i płaca są jednym z fundamentalnych praw człowieka. Ministrowie G-20 potwierdzili swoje poparcie dla godnej pracy, szczególnie w sektorze kultury. Wzywają pracodawców i przedsiębiorstwa do dostosowania warunków zatrudnienia do międzynarodowych standardów pracy. Podkreślają jak ważne są szkolenia umiejętności, skuteczna ochrona socjalna i dialog społeczny. Dokument końcowy został wydany na zakończenie posiedzenia ministrów, które odbyło się w Varanasi w Indiach w dniu 26 sierpnia 2023 r.

29 sierpnia 2023 r. Krajowa Rada Sądownictwa podjęła decyzję o zaskarżeniu do Trybunału Konstytucyjnego przepisu dającego możliwość nadania uchwale Sądu Najwyższego, podjętej w składzie siedmiu sędziów, mocy zasady prawnej. KRS wskazała, że wybór siedmiu sędziów "może być dokonywany arbitralnie".

Brak przedawnienia zobowiązań zabezpieczonych hipoteką lub zastawem skarbowym stanowiłby przejaw nierównego traktowania w porównaniu z podatnikami, którzy nie posiadają żadnego majątku – tak wynika z wyroku WSA w Kielcach, który orzekł, że pomimo brzmienia art. 70 § 8 Ordynacji podatkowej i wbrew stanowisku organów skarbowych zabezpieczone w ww. sposób zobowiązania podatkowe ulegają przedawnieniu na zasadach ogólnych (wyrok z 18 maja 2023 r., sygn. akt I SA/Ke 130/23).

Stan klęski żywiołowej – stan nadzwyczajny, który może zostać wprowadzony w celu zapobieżenia skutkom katastrof naturalnych lub awarii technicznych noszących znamiona klęski żywiołowej oraz w celu ich usunięcia.

Stan wyjątkowy – stan nadzwyczajny, który może zostać wprowadzony w sytuacjach szczególnych zagrożeń, jeżeli zwykłe środki konstytucyjne są niewystarczające, w razie zagrożenia konstytucyjnego ustroju państwa, bezpieczeństwa obywateli lub porządku publicznego.

Stan wojenny – stan nadzwyczajny, który może zostać wprowadzony w sytuacjach szczególnych zagrożeń, jeżeli zwykłe środki konstytucyjne są niewystarczające, w razie zewnętrznego zagrożenia bezpieczeństwa, agresji zbrojnej lub zobowiązań sojuszniczych do wspólnej obrony.

Wyrok TK w sprawie ogłaszania Programu Szczepień Ochronnych w komunikacie GIS nie ma wpływu na sam obowiązek poddawania się szczepieniom, odpowiednie rozporządzenie zostanie znowelizowane – przekazał PAP rzecznik Ministerstwa Zdrowia Wojciech Andrusiewicz.

Ogłaszanie Programu Szczepień Ochronnych w komunikacie Głównego Inspektora Sanitarnego jest niezgodne z konstytucją - orzekł Trybunał Konstytucyjny. Według TK program ten powinien być publikowany w rozporządzeniu.

Procedura ustawodawcza to formalny proces tworzenia i wprowadzania nowych ustaw lub zmian w istniejących ustawach w Polsce. Procedura ta jest uregulowana przez Konstytucję RP oraz ustawy o działalności legislacyjnej Sejmu i Senatu. Projekt ustawy może być złożony przez Prezydenta RP, Radę Ministrów, posłów i senatorów, grupę co najmniej 100 tysięcy obywateli, a także inne podmioty. Każdy projekt ustawy musi przejść przez kilka etapów.

Kierowca prowadzący pojazd w stanie nietrzeźwości dożywotnio traci prawo jazdy, m.in. jeśli już był wcześniej skazany za tego typu przestępstwo. Obywatel złożył skargę konstytucyjną, wnosząc o uznanie tego przepisu za niekonstytucyjny. Obligatoryjność orzekania takiego zakazu nadmiernie ogranicza władzę sędziego. Dlaczego Rzecznik Praw Obywatelskich przystąpił do postępowania Trybunału Konstytucyjnego w tej sprawie.

Rzecznik praw obywatelskich kontynuuje starania w celu zapewnienia osadzonym w zakładach karnych prawa do dostępu do stron internetowych instytucji unijnych. Po raz drugi RPO wystąpił w tej sprawie do kierownictwa Służby Więziennej.

Czy obciążenie obywateli obowiązkiem finansowana składki zdrowotnej w całości właściwie wpisuje się w ciążący na władzy publicznej konstytucyjny nakaz zapewnienia ochrony zdrowia? Takie pytanie zadał rzecznik praw obywatelskich Marcin Wiącek ministrowi zdrowia Adamowi Niedzielskiemu. Nie można podzielić stanowiska, że zmiany legislacyjne wprowadzone ustawą Polski Ład doprowadziły do stanu niekonstytucyjności regulacji składki zdrowotnej lub prawnego systemu publicznej opieki zdrowotnej – odpowiedział 8 marca 2023 r. minister zdrowia.

Miesięcznica smoleńska a prawo do kontrmanifestacji. Konstytucyjna wolność zgromadzeń publicznych obejmuje prawo organizowania kontrmanifestacji i publicznego prezentowania poglądów przeciwnych innemu zgromadzeniu w tym samym miejscu i czasie, a pokojowe manifestowanie poglądów uczestników kontrmanifestacji nie powinno być podstawą interwencji Policji. Potwierdza to orzecznictwo sądów.

We wtorek wieczorem sejmowe komisje finansów publicznych oraz obrony narodowej zdecydowały o odroczeniu posiedzenia w sprawie projektu ustawy o zmianie Konstytucji RP do czasu dostarczenia opinii ekspertów.

Do końca roku PiS powinno złożyć projekt zmiany konstytucji ws. zmiany zakresu immunitetu - powiedział w poniedziałek rzecznik PiS Radosław Fogiel.

Przystąpienie Polski do Unii Europejskiej w 2004 oraz do strefy Schengen kilka lat później sprawiło, że paszporty stały się w jakimś sensie zbędne. Każdy może przekroczyć pieszo granice z Niemcami lub Czechami i nie zwrócić na to większej uwagi. Jednak na strefie Schengen świat się nie kończy. Wycieczka w dalsze rejony świata wiąże się z koniecznością posiadania paszportu. Od czego zacząć, aby wyrobić paszport?

Zmiany w Polskim Ładzie. Koalicja Obywatelska wstrzymała się w Sejmie od głosu w głosowaniu nad nowelą ustawy, która obniża dolną stawkę PIT z 17 na 12 procent, bo nie zostały przyjęte poprawki zgłoszone przez nasz klub - mówi poseł Jarosław Urbaniak. Jak ponadto ocenił, nowela ustawa może być sprzeczna z konstytucją.

Projekt zmian Konstytucji może złożyć co najmniej 1/5 ustawowej liczby posłów, Senat lub prezydent; pierwsze czytanie odbywa się nie wcześniej niż trzydziestego dnia od złożenia projektu. Zmianę konstytucji uchwala Sejm większością co najmniej 2/3 głosów oraz Senat bezwzględną większością głosów. Rzecznik rządu Piotr Müller powiedział 21 marca 2022 r., że liczy, iż projekt zmian w konstytucji w najbliższych dniach zostanie "doszlifowany" i będzie możliwe złożenie go w tym tygodniu w Sejmie. Chodzi m.in. o kwestie wyłączenia z reguły finansowej wydatków na armię i konfiskatę majątków rosyjskich oligarchów.

Przedstawiciele biznesu twierdzą, że zamknięcie jednej gałęzi działalności gospodarczej przy jednoczesnym zezwoleniu na działanie innych, to dyskryminacja, a udzielone wsparcie to marna rekompensata.

Włoski Sąd Najwyższy orzekł, iż głośna spłuczka w WC narusza prawa człowieka i zakłóca spokój. W wydanym wyroku nakazał wypłatę odszkodowania sąsiadom, którzy słyszą hałas przez ścianę.

Stan wyjątkowy został określony w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Jak i kiedy może być wprowadzony?

Rozporządzenie o ruchu granicznym - zmiany dokonane w przepisach to odpowiedź polskiego rządu na sytuację na granicy z Białorusią. Według prawników i organizacji pomagających uchodźcom wprowadza ono zakazaną przez prawo międzynarodowe praktykę push-back.

Wniosek premiera do Trybunału Konstytucyjnego dotyczy wyższości polskiego prawa konstytucyjnego nad prawem unijnym.

Jak organizacje piłkarskie wspierają ochronę praw człowieka? Krótką charakterystykę działań poszczególnych federacji należy zacząć od opisu przedsięwzięć podejmowanych przez samą FIFA.

Premier zdecydował o skierowaniu do Trybunału Konstytucyjnego wniosku o zbadanie zgodności konwencji stambulskiej z konstytucją. Jak podkreślił "sprawy tak wielkiej wagi należy rozpatrywać w ramach przejrzystej, prawomocnej procedury".

Obecne władze państwowe konsekwentnie odmawiają wprowadzenia w Polsce jednego ze stanów nadzwyczajnych, w tym narzucającego się w zaistniałych okolicznościach, stanu klęski żywiołowej. Ostatnio, koronnym argumentem przemawiającym rzekomo przeciwko ogłoszeniu stanu klęski żywiołowej jest wiążąca się z nim konieczność naprawienia szkód, które w prywatnych majątkach spowodują wprowadzone wraz ze stanem klęski żywiołowej ograniczenia. Przedstawiciele władz tłumaczą, że taniej dla budżetu Państwa będzie utrzymywać quasi stan nadzwyczajny, wprowadzając – na podstawie ustawy z 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi oraz specjalnej ustawy „koronawirusowej” z 2 marca 2020 r. – takie same ograniczenia, które zostałyby wprowadzone w ramach stanu klęski żywiołowej, jednak nie ogłaszając formalnie stanu nadzwyczajnego. Czy na pewno – tłumaczy adw. Tomasz Ludwik Krawczyk, partner w kancelarii GKR Legal.

Rzecznik Praw Obywatelskich podaje uwagi do specustawy dotyczącej koronawirusa. Jakie zasady konstytucyjne mogą zostać naruszone?

Prawo do wypoczynku jest jednym z wielu uprawnień, jakie przysługują pracownikom i służy regeneracji sił. Dodatkowo, prawo do wypoczynku jest szerszym uprawnieniem niż prawo do urlopu. Jak zatem należy rozumieć prawo do wypoczynku?

Trybunał Konstytucyjny orzekł, iż trzymiesięczny termin na wznowienie postępowania cywilnego w sytuacji, gdy wyrok został oparty na dokumencie podrobionym jest zgodny z Konstytucją. Zdaniem TK regulacja ta nie jest nadmiernie restrykcyjna.

ETPCz wydał wyrok w sprawie Strand Lobben i Inni przeciwko Norwegii, stwierdzając naruszenie prawa do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego. Odebranie władzy rodzicielskiej i zezwolenie rodzinie zastępczej na adopcję nastąpiło z licznymi błędami.

Europejski Trybunał Praw Człowieka wydał w maju 2019 r. wyrok o nadmiernym stosowaniu środków przymusu przez polską policję. Naruszony został zakaz tortur oraz nieludzkiego i poniżającego traktowania. ETPC zasądził na rzecz poszkodowanego 25 tys. zł zadośćuczynienia.

Trybunał Konstytucyjny za niekonstytucyjny uznał przepis nakładający na sąd obowiązek wymierzenia kary łącznej pozbawienia wolności przy łączeniu kary pozbawienia wolności i ograniczenia wolności. Zdaniem trybunału taka sytuacja pozbawia sąd możliwości oceny okoliczności indywidualnej sprawy.

Europejski Trybunał Praw Człowieka wydał wyrok w sprawie Kanciał przeciwko Polsce. W opinii ETPCz Polska naruszyła zakaz tortur oraz nieludzkiego i poniżającego traktowania. Zastosowano nadmierny przymus bezpośredni w trakcie i po zatrzymaniu. Nie przeprowadzono ponadto odpowiedniego postępowania wyjaśniającego w tej sprawie.

Polonia uzyska swoich przedstawicieli w Senacie - to efekt zaproponowanych zmian w Konstytucji. Jeżeli przepisy wejdą w życie to liczba senatorów zwiększy się ze 100 do 102. Przepisy będą obowiązywać od następnej kadencji Senatu.

Zgodnie z Artykułem 41 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, jeżeli Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu stwierdzi, że nastąpiło naruszenie Konwencji lub jej Protokołów, oraz jeżeli prawo wewnętrzne Polski pozwala tylko na częściowe usunięcie konsekwencji tego naruszenia, Trybunał orzeka, gdy zachodzi taka potrzeba, o przyznaniu słusznego zadośćuczynienia pokrzywdzonej stronie.

Prawo dostępu do informacji publicznej gwarantowane jest przez Konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (art. 61), natomiast tryby udzielania informacji, o których mowa w art. 61 ust. 1 i 2 Konstytucji RP zostały określone w ustawie z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej. Należy podkreślić, iż dostęp do informacji publicznej stanowi jeden z najistotniejszych aspektów funkcjonowania demokratycznego państwa prawnego. Wskazuje się, że celem prawa do informacji jest zapewnienie jawności życia publicznego, przejrzystości działań organów państwa i innych instytucji wykonujących zadania publiczne, a w konsekwencji zapewnienie możliwości wpływania obywateli na postępowanie władz publicznych w zakresie, w jakim pozwala na to system demokratycznego państwa prawnego. Jednakże zarówno definicja informacji publicznej, jak i pozostałe przepisy ustawy o dostępie do informacji publicznej niezmiennie budzą wątpliwości podmiotów zobowiązanych do jej udzielania. To z kolei powoduje, że kierowane do tych podmiotów wnioski często są nieuwzględniane. Poniżej przedstawiona została problematyka związana z udostępnianiem informacji publicznej na wniosek.

Senat nie wyraził w środę zgody na zarządzenie przez prezydenta referendum ogólnokrajowego ws. zmian w konstytucji. Za wyrażeniem zgody na przeprowadzenie referendum opowiedziało się zaledwie 10 senatorów, przeciw było 30, od głosu wstrzymało się 52, w tym 50 senatorów PiS. Większość konieczna do wyrażenia zgody na referendum wynosiła 47 głosów

Vox populi, vox dei – ta łacińska sentencja najlepiej oddaje sens instytucji referendum. Mówiąc ,,po polsku’’ referendum to forma głosowania o charakterze powszechnym będąca przejawem demokracji bezpośredniej. Dzięki referendum obywatele całego kraju lub danego obszaru mogą podejmować bezpośrednio decydować o sprawach będących przedmiotem głosowania.

Na 10 pytań mają odpowiedzieć Polacy podczas referendum konstytucyjnego. Termin referendum w prezydenckim projekcie został wyznaczony na 10-11listopada 2018 r.

Czy Konstytucja gwarantuje bezpłatny dostęp do opieki zdrowotnej? Równy dostęp do świadczeń opieki zdrowotnej, który gwarantuje Konstytucja, nie może być interpretowany jako bezpłatny dostęp – mówi w rozmowie z PAP profesor prawa z UKSW dr hab. Marek Świerczyński.

Prawa człowieka, Konstytucja

ETPC: Szwajcaria winna złamania konwencji praw człowieka, bo niedostatecznie walczy ze zmianami klimatycznymi

Na czym polega prawo łaski? Kiedy Prezydent RP ma możliwość zastosowania tego prawa?

Prezes NBP nie może prowadzić działalności, której nie da się pogodzić z godnością urzędu. Co to oznacza? [Opinia prawna]

Organy podatkowe naruszają zasady postępowania i Konstytucję. Wyrok WSA

Trybunał Stanu dla Adama Glapińskiego? Czy wniosek o postawienie w stan oskarżenie ma szanse na przyjęcie przez Sejm

Prezes Rady Ministrów

Art. 154 i art. 155 Konstytucji określają zasady wyboru premiera. Znasz te przepisy?

Konstytucja przewiduje trzy kroki wyłonienia rządu. Jakie są możliwości?

Dzień Papieski 2023. Kard. Nycz: dziś próbuje się wymusić uznanie, że aborcja jest prawem człowieka; że prawem człowieka ma być prawo do zabijania

prof. Modzelewski: Obowiązkowe wysyłanie faktur do KSeF narusza prawo do prywatności

Godna praca

Czy zasady prawne uchwał 7 sędziów SN są zgodne z konstytucją? KRS: naruszenie zasady niezawisłości sędziowskiej

Czy zobowiązania podatkowe zabezpieczone hipoteką lub zastawem ulegają przedawnieniu?

Stan klęski żywiołowej

Stan wyjątkowy

Stan wojenny

Wyrok TK w sprawie szczepień ochronnych. Konieczna nowelizacja rozporządzenia!

Obowiązkowe szczepienia ochronne. Co orzekł Trybunał Konstytucyjny?

Kto ma prawo ustawodawcze? W jaki sposób uchwala się ustawy w Polsce?

Dożywotni przepadek prawa jazdy nietrzeźwego kierowcy. Rzecznik przystąpił do sprawy w TK

RPO: Dlaczego osadzeni nie mają dostępu do stron z domeny europa.eu?

Składka zdrowotna to niepodatkowa danina publiczna zgodna z Konstytucją. Minister zdrowia odpowiada RPO

Miesięcznica smoleńska a prawo do kontrmanifestacji - RPO pisze do policji

Projekt zmian Konstytucji RP - sejmowe komisje zdecydowały o odroczeniu posiedzenia

Kiedy projekt zmiany konstytucji dotyczący immunitetu?

Jak wyrobić paszport? Wszystko, co musisz wiedzieć

Zmiany w Polskim Ładzie od lipca 2022 - wątpliwości konstytucyjne wobec ustawy

Zmiana Konstytucji RP - projekt, zasady, większość głosów

Niekonstytucyjne zamknięcie dyskotek a odszkodowania

Włoski Sąd Najwyższy: głośna spłuczka w WC narusza prawa człowieka

Stan wyjątkowy - Konstytucja

MSWiA zmieniło rozporządzenie o ruchu granicznym

Konstytucja a prawo unijne - wniosek premiera do TK

Jak organizacje piłkarskie wspierają ochronę praw człowieka?

Decyzja premiera o skierowaniu do TK wniosku o zbadanie zgodności konwencji stambulskiej z konstytucją

Quasi stan nadzwyczajny będzie dla państwa odszkodowawczo droższy niż stan nadzwyczajny

Czy specustawa dotycząca koronawirusa narusza Konstytucję RP?

Prawo do wypoczynku w rozumieniu Kodeksu pracy

Wyrok oparty na podrobionym dokumencie - konstytucyjny termin na wznowienie sprawy cywilnej

Odebranie władzy rodzicielskiej i adopcja z błędami - wyrok ETPCz

Nadmierny przymus policji - wyrok ETPC

Łączenie kar pozbawienia wolności i ograniczenia wolności - niekonstytucyjne przepisy

Polska naruszyła zakaz tortur oraz nieludzkiego i poniżającego traktowania - wyrok ETPCz

Zmiany w Konstytucji - zwiększy się liczba senatorów

ETPCz w Strasburgu - roszczenia o słuszne zadośćuczynienie

Udostępnianie informacji publicznej na wniosek

Referendum nie będzie! Senat nie wyraził zgody

Czym jest referendum i jakie są jego rodzaje?

Referendum konstytucyjne - Prezydent przedstawił pytania

Czy Konstytucja gwarantuje bezpłatny dostęp do opieki zdrowotnej?