Sąd, Restrukturyzacja

Biuro Obsługi Interesanta pełni kluczową rolę w zapewnieniu sprawnej komunikacji między sądem a obywatelami. Interesantem może być zarówno strona postępowania toczącego się w danym sądzie, wezwany świadek, uczestnik, czy też osoba dopiero zamierzająca skorzystać ze środków ochrony prawnej. Biuro jest pierwszym miejscem, które należy odwiedzić, aby uzyskać niezbędne informacje, czy otrzymać druki formularzy sądowych.

W zakresie postępowania spadkowego i dziedziczenia po zmarłych członkach rodziny wciąż jest dużo pytań i wątpliwości. Jednym z nich jest: Co powinno zawierać oświadczenie o odrzuceniu spadku? Pojawia się wiele pytań szczególnie przy tego typu "perełkach orzeczniczych" - kiedy to sądy wydają dość kontrowersyjne wyroki. W ostatnim czasie taki właśnie zapadł, a dotyczył przyznania przez sąd całego spadku po matce - córce - mimo że córka odrzuciła spadek. Córka nie musiała czekać długo aż zgłoszą się do niej wierzyciele, bo spadek obciążony był długami. Sprawa trafiła do RPO. W tego typu sprawach trzeba też pamiętać o zasadach prawa cywilnego: pro futuro i mortis causa oraz o tym, że na kogo przechodzi spadek po odrzuceniu. Co ważne, przewlekłość procedury związanej z odrzuceniem spadku przez małoletniego spadkobiercę nie może pozbawiać go ustawowego prawa wynikającego z art. 1015 § 1 KC i „ochrony przed spadkiem”. Jednak nieznajomość rzeczywistego stanu spadku - niewiedza, że w skład spadku wchodzą długi może prowadzić do poważnych prawnych konsekwencji. Zatem co z postępowaniem spadkowym? Poniżej komentarze eksperta z prawa cywilnego podsumowujące najważniejsze zagadnienia dot.: złożenia oświadczenia o przyjęciu spadku wprost; złożenie oświadczenia o przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza, złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku. Ponadto wskazówki z Izby Notarialnej w Poznaniu i odpowiedź na pytanie czy na 2026 r. planowane są jakieś zmiany w spadkach? Również odpowiedź na często zadawane pytanie: Ile kosztuje odrzucenie spadku w 2025 roku? Gdzie złożyć odrzucenie spadku? Jaki sąd jest właściwy do rozpoznania wniosku o stwierdzenie nabycia spadku?

Jak to jest z tymi sądami pracy? W praktyce różnie. Przytaczamy jednak ciekawą regulację z kodeksu postępowania cywilnego - dającą sądowi możliwość uprzedzenia o wyniku sprawy. Czy zatem pracownik albo pracodawca szybciej dowie się, że wygra albo przegra sprawę - tak, w pewnym sensie tak.

Zabezpieczenie alimentów jest ważnym i pomocnym rozwiązaniem na czas trwania postępowania. Pozwala na uzyskanie świadczeń na dziecko jeszcze przed wydaniem przez sąd wyroku. Biorąc pod uwagę fakt, iż proces o alimenty może być rozciągnięty w czasie, takie rozwiązanie może realnie pomóc w zabezpieczeniu interesów dziecka.

W serii artykułów poświęconych sądownictwu z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych tym razem przyglądamy się temu, jak orzekał Sąd Najwyższy w ostatnich latach co do ochrony związkowej. Okazuje się bowiem, że są różne linie orzecznicze, bardziej liberalne i mniej. Jednak główny wniosek jak się nasuwa jest taki, że związkowcy nie zawsze są chronieni przed rozwiązaniem umowy, szczególnie w trybie bez zachowania okresu wypowiedzenia.

Jakiś czas temu zapadł istotny wyrok z obszaru świadczeń rodzinnych, a konkretnie co do rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego - MAMA 4+. Z pomocą interpretacji (jak się okazuje spornych i niewystarczająco precyzyjnych) definicji - przyszedł NSA na skutek pozwu matki, której ZUS nie chciał przyznać tzw. "świadczenia matczynego". W sprawie sporne okazało się pojęcie: wychowania dzieci.

Emeryt wywalczył ponowne przeliczenie emerytury i podwyżkę o około 2800 zł miesięcznie. Tak znaczna podwyżka wynika z wyroku Sądu Okręgowego Warszawa – Praga w Warszawie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 14 marca 2025 r. (sygn. akt VII U 1462/24). Wyrok w wykonaniu innego wyroku - tym razem Trybunału Konstytucyjnego z 4 czerwca 2024 r. Spór dotyczył ponownego przeliczenia emerytury niesłusznie pomniejszonej o korzyści z emerytury wcześniejszej. Takie pomniejszenie pokrzywdziło co najmniej 150 000 osób w okresie od 2013 r. do dzisiaj.

Idea była taka. Osoba niepełnosprawna otrzymuje świadczenie wspierające w wysokości np. 30 000 zł. Za okres np. 10 miesięcy. Po otrzymaniu tych pieniędzy opiekun osoby niepełnosprawnej oddaje (do MOPS) równoważne 30 000 zł (świadczenie pielęgnacyjne). Chodziło o to, aby w okresie rozpatrywania wniosku o przyznanie świadczenia wspierającego, rodzina osoby niepełnosprawnej (najczęściej stopień znaczny) miała środki na utrzymanie osoby niepełnosprawnej. Finansować to miało świadczenie pielęgnacyjne, które następnie (jako pewien kredyt społeczny) trzeba zwrócić do MOPS. Taki miał być model rozliczenia między świadczeniem wspierającym a pielęgnacyjnym. W praktyce nie mamy z obu stron po 30 000 zł. Dla 2024 r. za okres 10 miesięcy otrzymywało się 29 880 zł świadczenia pielęgnacyjnego (miesięcznie 2988 zł), a maksymalna wysokość świadczenia wspierającego to za 10 miesięcy 39 180 zł (miesięcznie 3918 zł). W zależności od tempa przyznawania świadczenia wspierającego można było tak rozliczać okresy 5 miesięcy jak i np. 14 miesięcy.

W dniu 16 kwietnia 2025 r. Prezydent RP podpisał ustawę, która wprowadza zmiany w sądownictwie, a konkretnie w zakresie delegowania sędziów. Jednocześnie w Ministerstwie Sprawiedliwości toczą się rozmowy i prace nad rewolucją w sądach. W założeniu ma być wprowadzony Cyfrowy Sąd i Digitalny Asystent Sędziego. Czy rzeczywiście sztuczna inteligencja może decydować o sprawiedliwości? MS podkreśla: "Naszym celem jest to, żebyśmy przeszli z doręczania wszystkiego w formie papierowej, do sytuacji, kiedy możemy skorzystać z usług wymiaru sprawiedliwości, za pomocą komputera czy telefonu komórkowego"

Wiele osób z niepełnosprawnościami nie jest świadomych co do tego, że często organ postępuje wadliwie w ich sprawie. Organ zamiast wydać decyzję administracyjną o prawie lub braku prawa do świadczenia, wydaje informację o sposobie rozpatrzenia wniosku bez uzasadnienia. To nie jest to samo co decyzja administracyjna, która zawiera ściśle określone elementy. Jednostka powinna mieć gwarancję rozpoznania jej wniosku w formie decyzji, wydawanej w odpowiedniej procedurze, która następnie podlega kontroli. Odnosi się to zwłaszcza do rozstrzygnięć opartych na uznaniu, czy na ocenie nieostrych przesłanek - w stosunku do osób z niepełnosprawnościami.

Branża handlowa nie ma się najlepiej. Ale przed falą upadłości ratuje ją restrukturyzacja. Przez dwa pierwsze miesiące 2025 r. w porównaniu do roku ubiegłego, odnotowano już 40% wzrost postępowań restrukturyzacyjnych w sektorze spożywczym i 50% wzrost upadłości w handlu odzieżą i obuwiem.

Zdarza się, iż o zachowek upominają się członkowie rodziny, którzy za życia nie interesowali się spadkodawcą albo nie mieli z nim dobrego kontaktu. Czy w takiej sytuacji można powoływać się na zasady współżycia społecznego? Kiedy sąd może zdecydować o zmniejszeniu należnego zachowku?

Zazwyczaj w przypadku znacznego stopnia niepełnosprawności sądy z automatu przyjmują, że osoba niepełnosprawna może otrzymać wyższy zachowek. W praktyce osoba niepełnosprawna w stopniu znacznym nie może trwale wykonywać żadnej pracy. Oznacza to prawo do 2/3 udziału spadkowego, a nie ½. Przy udziale w spadku wynoszącym 240 000 zł osoba niepełnosprawna otrzyma 160 000 zł z zachowku. Dla porównania osoba zdrowa może wygrać w sądzie 120 000 zł. Różnica wynosi 40 000 zł na korzyść osoby niepełnosprawnej.

Wyzwanie to nowa sytuacja, z którą trzeba się zmierzyć, aby osiągnąć zakładane pozytywne rezultaty. Mówiąc o wyzwaniach prawa zakładamy, że na co dzień mierzą się z nimi praktycy, ale oczekujemy, że ostatecznie właściwe rozwiązania znajdą decydenci, a w szczególności twórcy prawa. Jakie są aktualne wyzwania prawa restrukturyzacyjnego?

Czy świadczenie wychowawcze tzw. 800 plus wpływa na wysokość ponoszonych przez rodziców alimentów na dziecko? Od czego zależy wysokość takich świadczeń. Oto istotne przepisy i przykładowe orzeczenia sądów.

Nieobecność oznacza brak działania. Brak działania z kolei oznacza brak kosztów i utraconych korzyści. Wszystko to razem oznacza natomiast, że za ten czas nie należą się diety i nie ma w tym zakresie swobody dokonywania ustaleń.

Kolejny rok z rzędu rośnie liczba firm, które ogłosiły upadłość. Trend wzrostowy dotyczy także przedsiębiorstw, które próbują ratować swój byt w procesie restrukturyzacji. Na rynku jest równie źle jak w okresie pandemii Covid.

Sposobem na skrócenie czasu oczekiwania na wyrok sądu jest uniknięcie przeprowadzania rozprawy. Sąd wydaje wtedy wyrok w czasie posiedzenia niejawnego (na podstawie dostarczonych przez nas dokumentów). Nie zaszkodzi złożyć wniosek o wydanie wyroku na takim posiedzeniu. Ale prawdziwym warunkiem jest to, aby w pozwie nie było wniosku o wysłuchanie - ten wniosek z automatu zmusza sędziego do przeprowadzenia rozprawy. Brzmi skomplikowanie, ale nie jest takie.

Z grudniowego raportu MGBI wynika, że w 2024 r. liczba postępowań restrukturyzacyjnych w Polsce osiągnęła rekordowe wyniki, co pokazuje, że przedsiębiorcy coraz częściej są świadomi, że jest alternatywa dla upadłości. Jakie są prognozy na 2025 rok?

Czy wszystkie firmy mogą skorzystać z restrukturyzacji? Czym różni się ona od upadłości? Co w sytuacji, gdy się nie powiedzie? Odpowiedzi na pytania dla Infor.pl udziela Patryk Kruczek, adwokat i doradca restrukturyzacyjny w kancelarii Kruczek+Partnerzy.

W opublikowanym 18 października 2024 projekcie nowelizacji ustawy – Prawo restrukturyzacyjne i ustawy – Prawo upadłościowe (nr z wykazu: UC43) znajdziemy szereg znaczących zmian, które mają na celu implementację Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1023 z dnia 20 czerwca 2019 r. w sprawie ram restrukturyzacji zapobiegawczej, zwanej „dyrektywą drugiej szansy”. Nowe przepisy mają wejść w życie w 2025 roku. Wprowadzają one regulacje, które mogą znacząco wpłynąć na procesy restrukturyzacyjne oraz na sytuację przedsiębiorstw borykających się z problemami finansowymi.

Nie można pójść do ZUS (a potem do sądu) z wnioskiem o ponowne przeliczenie emerytury tylko na podstawie argumentu "Bo zmieniła się kwota bazowa". Emeryci starają się wtedy powoływać na art. 114 ustawy omówionej w tekście. Ale przepis ten wymaga zaistnienie nowych okoliczności, które były znane przed przyznaniem emerytury. Logika przepisu jest taka - zostało coś pominięte przy przyznawaniu emerytury (emeryt nie doniósł dokumentów, ZUS o nich nie wiedział). Emeryt donosi dokumenty, ZUS wylicza raz jeszcze emeryturę. Nowe tabele emerytalne, kwoty bazowe nie są podstawą do takiego przeliczenia. To nie są dokumenty, o których mowa w art. 114 ustawy emerytalnej.  

Kryzys gospodarczy staje się coraz bardziej widoczny. W pierwszych dziewięciu miesiącach 2024 roku liczba ogłoszonych upadłości wzrosła o 14% w porównaniu do tego samego okresu w roku ubiegłym, podczas gdy liczba rozpoczętych postępowań restrukturyzacyjnych spadła o 6,9%. Jedna z branż, która ma najtrudniej to branża transportowa.

Ponad 200 tysięcy polskich emerytów, którzy zdecydowali się na wcześniejszą emeryturę, otrzymuje niższe świadczenie, niż im przysługuje. Trybunał Konstytucyjny potwierdził, że takie rozwiązanie jest niesprawiedliwe, ale jego wyrok wciąż nie obowiązuje. Jedynym sposobem na odzyskanie utraconych pieniędzy jest skierowanie sprawy do sądu.