Urlop wypoczynkowy, BHP

Państwo daje więcej wolnego, ale… liczy każdą godzinę. Pracownicy zyskują nowe prawa, lecz w chaosie przepisów łatwo coś przegapić. Nowelizacja work-life balance miała być prostym wdrożeniem unijnych dyrektyw, ale w praktyce nie tylko dołożyła pracownikom solidny pakiet wolnego. Pojawił się solidniejszy zestaw reguł, wyjątków i haczyków. Niby więcej odpoczynku, niby większe bezpieczeństwo, niby europejski standard, ale w szczegółach czają się liczne pułapki.

Z końcem roku wielu pracowników próbuje nadrobić zaległy wypoczynek, ale najnowszy raport enel-med „Łączy nas zdrowie 2025” pokazuje, że Polakom wciąż trudno jest w pełni korzystać z przysługujących im dni wolnych. Tylko co drugi zatrudniony (48%) wykorzystuje cały urlop, co trzeci (34%) nie jest w stanie tego zrobić, a 7% nie odpoczywa w ogóle. Problem dotyczy zwłaszcza dużych firm, gdzie niewykorzystanie urlopu deklaruje 39% pracowników, w mikrofirmach ten odsetek wynosi tylko 24%. Luksusem natomiast w najmniejszych firmach okazuje się regularny 14-dniowy wypoczynek, gdzie tylko 40% pracowników z niego korzysta, w dużych organizacjach 71%. Jednocześnie Polacy jasno sygnalizują, że chcą jeszcze więcej czasu na regenerację: aż 67% badanych chciałoby zwiększenia liczby dni wolnych.

Problemy kierownika budowy to nie tylko BHP. W dzisiejszych czasach kierownik musi ciągle poszerzać wiedzę i godzić obecność pracowników różnych narodowości i religii na jednej budowie. Do tej dochodzą konflikty z inwestorami i negatywne nastawienie do deweloperów przy oddawaniu obiektu do użytkowania.

Okres między Świętami Bożego Narodzenia a Nowym Rokiem to czas, kiedy w wielu firmach robi się spokojniej. Dla pracowników oznacza to możliwość odpoczynku i spokojnego planowania przerwy świątecznej. Dla pracodawców – moment zastanowienia się, czy mogą wysłać pracownika na urlop „na siłę”. Prawo jasno określa granice, a ich znajomość pozwala uniknąć nieporozumień i stresu w tym wyjątkowym okresie.

Z perspektywy zapewnienia efektywnej i kompletnej ochrony pracownikom w obszarach zagrożonych wybuchem, noszenie bielizny o właściwościach trudnopalnych jest uznawane za bezwzględnie konieczne. Chociaż polskie ramy prawne mogą nie zawierać bezpośredniego i jednoznacznego przepisu nakazującego wprost stosowanie bielizny trudnopalnej pod odzieżą ochronną, obowiązek ten wynika pośrednio z ogólnych regulacji dotyczących bezpieczeństwa pracy. Producenci środków ochrony indywidualnej (ŚOI) są zobowiązani do przestrzegania unijnych wymagań określonych w Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/425 oraz odpowiednich norm branżowych.

Już niedługo rozpocznie się nowy rok kalendarzowy, co oznacza, że trzeba będzie przyjrzeć się temu, jak przedstawia się stan urlopów wypoczynkowych przysługujących pracownikom i zaplanować terminy ich wykorzystania. Jak zrobić to prawidłowo?

Pracownicy niepedagogiczni zatrudnieni w szkołach korzystają z urlopów wypoczynkowych na podstawie Kodeksu pracy, podczas gdy nauczycieli obowiązuje Karta nauczyciela. Oznacza to odmienne zasady nabywania i planowania urlopu. Wyjaśniamy, jakie przepisy regulują urlopy pracowników niepedagogicznych, jak ustala się plan urlopów i na co powinni zwrócić uwagę pracodawcy oraz pracownicy.

Jeszcze w tym roku można mieć naprawdę długi weekend (a w zasadzie tydzień). Musisz tylko załatwić u pracodawcy 2 dni urlopu w tych dniach, a wtedy będziesz miał aż 9 dni wolnego pod rząd. Daty te są związane z nowym dniem wolnym od pracy w tym roku oraz okresem świąteczno-noworocznym. Wigilia wypada w tym roku w środę i jest pierwszy raz dniem wolnym od pracy, więc może to być naprawdę długi świąteczny weekend bez potrzeby korzystania z większej ilości dni urlopu wypoczynkowego.

Problem: Pracodawca wyznaczył dodatkowy dzień wolny za święto 1 listopada 2025 r. (Wszystkich Świętych) na dzień, w którym pracownik przebywał na zwolnieniu lekarskim, a inny pracownik był na urlopie. Czy dzień wolny w listopadzie im przepada? Główny Inspektor Pracy, Marcin Stanecki tłumaczy zagadnienie.

W prawie pracy zaszły rewolucyjne zmiany. Jednak choć wprowadzające je przepisy wejdą w życie 1 stycznia 2026 roku, to większość pracowników odczuje płynące z nich korzyści dopiero w maju. Nie należy spodziewać się ani urlopu, ani pieniędzy już w styczniu,

To dość częsta i wywołująca sporo wątpliwości sytuacja. Pracownik ma zaległy urlop ale nie wypełnia wniosków urlopowych i „chomikuje” ten urlop na przyszłość. Na różne nieprzewidziane sytuacje. Dla pracodawcy to kłopot, bo może być w niektórych sytuacjach ukarany za to grzywną przez Państwową Inspekcję Pracy od 1 tys. do 30 tys. zł (art. 282 § 1 pkt 2 kodeksu pracy). A ponadto pracodawca może być zobowiązany do tworzenia tzw. rezerw (tak naprawdę są to bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów) w bilansie na o wynagrodzenia za czas urlopu zaległego (niewykorzystanego w terminie). Czy zatem pracodawca może zmusić (tj. skutecznie skłonić metodami zgodnymi z prawem) pracownika do wykorzystania urlopu lub zaległego urlopu z poprzedniego roku? Przecież urlop to uprawnienie pracownika i jest udzielany na wniosek pracownika.

Rząd pracuje nad nowym typem urlopu wypoczynkowego. To ma być dodatek do urlopu wypoczynkowego 26 dni. Dodatkowy urlop może wynieść od 2 do 10 dni. Prace nad tą obietnicą prowadziło MPRiPS już w 2024 r. Zobaczymy co się z projektem stanie w 2025 r. Dodatkowy urlop ma być przeznaczony tylko dla opiekunek i opiekunów pracujących w żłobkach, ale wprowadzenie tego rozwiązania otworzy dyskusję o rozszerzeniu nowej instytucji na inne zawody.

Każdy pracodawca, zatrudniając pracownika, musi pamiętać o szeregu obowiązków, a jednym z nich jest udzielanie urlopu wypoczynkowego. Jeśli pracownik nie wykorzysta wszystkich przysługujących mu dni wolnych w bieżącym roku, ma czas do 30 września roku następnego, żeby to nadrobić. Termin ten dotyczy również zaległego urlopu za 2024 rok, który trzeba wykorzystać do 30 września 2025 roku.

Posiadanie odpowiedniego stażu pracy jest konieczne, aby otrzymać emeryturę w Polsce. Powstaje jednak pytanie, jak w tym kontekście traktować okresy nauki np. w liceum, czy w szkole średniej, które nie zawsze przekładają się na doświadczenie zawodowe. Co się wlicza do stażu pracy do emerytury? Oto szczegóły.

Klimatyzacja w miejscu pracy ma zapewniać komfort termiczny pracowników i zapobiegać protestom kadry przed pracą w zbyt wysokich temperaturach. Czy to jednak jest dobre dla zdrowia zatrudnionych osób?

Jak objęcie w wakacje stanowiska dyrektora szkoły wpływa na urlop nauczyciela? Prezentujemy najważniejsze przepisy i praktyczny przykład.

W związku ze zmianą klimatu i wynikającymi z niej coraz częstszymi falami upałów, w czasie których temperatury niejednokrotnie przekraczają 30 st. C – MRPiPS zdecydowało się na dookreślenie w przepisach o BHP maksymalnych progów temperatury (wynikającej z warunków atmosferycznych), których przekroczenie skutkować będzie zakazem wykonywania pracy przez pracowników. Projekt resortu pracy nie obejmuje jednak, na tych samych zasadach, wszystkich pracowników – ochroną przed pracą w upalnych warunkach, nie zostaną objęci m.in. pracownicy gastronomii, hoteli czy opiekunowie małych dzieci. Pracodawcę łamiącego nowe zakazy – czekać będą natomiast surowe konsekwencje.

W sezonie wakacyjnym wielu pracowników zadaje sobie pytanie: czy oprócz wynagrodzenia za urlop przysługuje mi jakieś dodatkowe świadczenie? Odpowiedź brzmi: tak, jeśli spełnione są odpowiednie warunki — możesz otrzymać tzw. świadczenie urlopowe lub „wczasy pod gruszą”. Co to dokładnie oznacza? Wyjaśniamy!

Standardowo pracownicy mogą skorzystać z puli 20 albo 26 dni urlopu w ciągu roku. Niektórym przysługuje urlop w dłuższym wymiarze. Co to za grupy? Na jakich zasadach przysługuje dodatkowy urlop w 2025 r.? Czy będą kolejne przywileje?

Pytanie: Po wielu latach pracy zmieniłem pracodawcę. Zgodnie ze stażem pracy miałem prawo do 26 dni urlopu wypoczynkowego w roku kalendarzowym. Umowę na okres próbny zawarłem od 1 stycznia 2025 roku na trzy miesiące. Ile dni urlopu mi przysługuje? Kiedy mogę wziąć urlop u nowego pracodawcy?

Praca w wysokich temperaturach jest szczególnie uciążliwa, a nawet może zagrażać zdrowiu i życiu pracowników. Przy jakich temperaturach pracodawca zapewnia wodę i napoje? Czy w pracy musi być klimatyzacja? Poznaj aktualnie obowiązujące przepisy BHP.

Czy pracownik musi raz w roku kalendarzowym wykorzystać 14 dni urlopu wypoczynkowego z rzędu? Zgodnie z art. 162 Kodeksu pracy na wniosek pracownika urlop może być podzielony na części, ale co najmniej jedna część wypoczynku powinna trwać nie mniej niż 14 kolejnych dni kalendarzowych.

Jakich działań ze strony pracodawcy wymaga nowoczesne podejście do BHP? Czym jest dziś bezpieczeństwo pracy? Jak zmiany klimatu wpływają na zarządzanie bezpieczeństwem w firmie?

Lato od zawsze kojarzy się z planowaniem wypoczynku, jednak w roku 2025 kalendarz urlopowy jest wyjątkowo napięty. Powód? Zaległe dni wolne z 2024 r. Zgodnie z art. 168 Kodeksu pracy trzeba zacząć je wykorzystywać najpóźniej 30 września 2025 r. Jeśli tego nie zrobisz, Twój szef naraża się na sankcje finansowe, a Ty ryzykujesz utratę dni wolnych.

Do Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej trafiła bardzo ciekawa petycja w lutym 2025 r., a resort pracy już 15 maja 2025 r. odpowiedział na pomysł wnioskodawczyni. Sprawa dotyczy urlopu wypoczynkowego i jego godzinowego wymiaru. Wiemy przecież jak wielu z nasz zużywa urlop na cele wypoczynkowe, jak i inne cele. Wynika to z tego, że nie wszystkie sprawy można załatwić w dni wolne od pracy lub po godzinach pracy. Umożliwienie wykorzystania kilku godzin urlopu na aktywności „nie wypoczynkowe" pozwoli na wykorzystanie większej (pozostałej) liczby dni w celu „wypoczynkowym". Co na to MRPiPS? Mamy stanowisko resortu!