REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Pożyczka pieniędzy od członka rodziny. Kto płaci 0,5 proc. podatku PCC, a kto i w jakich przypadkach jest zwolniony?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Pożyczka pieniędzy od członka rodziny - jaki podatek w 2025 r. Kto płaci 0,5 proc. PCC, a kto jest zwolniony z podatku?
Pożyczka pieniędzy od członka rodziny - jaki podatek w 2025 r. Kto płaci 0,5 proc. PCC, a kto jest zwolniony z podatku?
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Pożyczka pieniędzy między członkami rodziny to częste sytuacje. Trzeba wiedzieć, że (co do zasady) od umowy pożyczki trzeba zapłacić 0,5% podatku od czynności cywilnoprawnych. Ale w przypadku pożyczek w rodzinie można skorzystać ze zwolnień podatkowych. Jakie warunki trzeba spełnić, by nie zapłacić podatku?

Pożyczka pieniędzy jest opodatkowana podatkiem od czynności cywilnoprawnych (PCC)

Co do zasady pożyczka pieniężna jest opodatkowana podatkiem od czynności cywilnoprawnych (PCC) na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy z 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (dalej: "ustawa o PCC").

Obowiązek podatkowy w PCC powstaje w tym przypadku:
- z datą dokonania czynności cywilnoprawnej (czyli zawarcia - nawet ustnie - umowy pożyczki) albo
- z datą każdorazowej wypłaty pieniędzy, jeżeli umowa pożyczki określa, że wypłata nastąpi niejednokrotnie i łączna suma pożyczki nie jest znana w chwili zawarcia umowy albo
- z datą powołania się przez podatnika na fakt dokonania czynności cywilnoprawnej (tu pożyczki) – jeżeli podatnik nie złożył deklaracji w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych w terminie 5 lat od końca roku, w którym upłynął termin płatności podatku, a następnie powołuje się przed organem podatkowym na fakt jej dokonania.

Od umowy pożyczki pieniędzy trzeba na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 4 ustawy o PCC zapłacić podatek w wysokości 0,5% podstawy opodatkowania, czyli od kwoty pożyczonych pieniędzy.

Podatek PCC od pożyczki trzeba  (bez wezwania) zapłacić do urzędu skarbowego w ciągu 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego (np. zawarcia umowy) i w tym terminie powinien złożyć też deklarację PCC-3.
Ale gdy umowa pożyczki jest zawierana przed notariuszem, to notariusz ma obowiązek pobrać podatek i wpłacić do urzędu skarbowego.

Nie opłaca się nie zapłacić tego 0,5% podatku PCC, bo jak potem przy jakiejś okazji powołamy się przed fiskusem (np. przy kontroli podatkowej) na fakt zawarcia umowy pożyczki – to wtedy organ podatkowy wymierzy podatek PCC od takiej umowy pożyczki wg karnej stawki 20%.

Więcej na ten temat: Pożyczka pieniędzy – kiedy trzeba zapłacić podatek

REKLAMA

REKLAMA

Pożyczki pieniędzy w najbliższej rodzinie są zwolnione z podatku PCC. Ale trzeba spełnić pewne warunki

Osoby z kręgu najbliższej rodziny są zwolnieni z podatku PCC od pożyczek pieniężnych. Na podstawie art. 9 pkt 10 lit. b ustawy o PCC zwolnione z tego podatku są pożyczki pieniężne (bez względu na kwotę) udzielane na podstawie umowy zawartej między osobami, o których mowa w art. 4a ustawy z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn, w wysokości przekraczającej kwotę wolną, określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 tej ustawy (aktualnie 36 120 zł), pod warunkami:
- złożenia deklaracji w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC-3) właściwemu organowi podatkowemu w terminie 14 dni od daty dokonania czynności,
- udokumentowania otrzymania przez biorącego pożyczkę pieniędzy na rachunek bankowy, albo jego rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym.

Chodzi tu więc o pożyczki od małżonka, zstępnych (dzieci, wnuków, prawnuków), wstępnych (rodziców, dziadków, pradziadkówe) pasierba, rodzeństwa (siostry, brata), ojczyma i macochy.

Omawiane przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn jako rodziców  traktują także przysposabiających, a za zstępnych także przysposobionych i ich zstępnych. Oprócz tego jako zstępnych ustawa o podatku od spadków i darowizn traktuje również osoby, które przebywają lub przebywały w rodzinie zastępczej, w rodzinnym domu dziecka, w placówce opiekuńczo-wychowawczej lub w regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej, o których mowa w ustawie z 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, a za wstępnych także odpowiednio osoby tworzące rodzinę zastępczą, prowadzące rodzinny dom dziecka lub pracujące z dziećmi w placówce opiekuńczo-wychowawczej lub w regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej.

A więc aby skorzystać z tego zwolnienia trzeba w szczególności złożyć do urzędu skarbowego w ciągu 14 dni od otrzymania pożyczki deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych na formularzu PCC-3. Pożyczkobiorca korzystający z całkowitego zwolnienia z podatku w poz. 31 formularza (podstawa opodatkowania) powinien wpisać kwotę udzielonej pożyczki. Natomiast w poz. 33 (kwota obliczonego podatku) wpisać trzeba 0.

W Broszurze informacyjnej „Pożyczka między członkami najbliższej rodziny – zwolnienie z podatku PCC” Ministerstwo Finansów wyjaśniło, że zwolnienie to dotyczy pożyczek pieniędzy między członkami najbliższej rodziny, przekraczających kwotę 36.120,- zł [to jest kwota wolna w podatku od spadków i darowizn od 1 lipca 2023 r.] (łącznie z wartością pożyczek pieniędzy lub rzeczy otrzymanych ostatnio i tych otrzymanych dotychczas od tej samej osoby w roku, w którym nastąpiła ostatnia pożyczka i w okresie 5 lat poprzedzających ten rok). Ta kwota dotyczy pożyczek udzielonych od 1 lipca 2023 r.

Ministerstwo Finansów ostrzega też, że jeżeli pożyczkobiorca z najbliższej rodziny pożyczkodawcy nie złoży deklaracji PCC w ciągu 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego (spóźni się nawet jeden dzień), to nie może skorzystać z omawianego zwolnienia podatkowego. W takiej sytuacji pożyczka powinna być opodatkowana na ogólnych zasadach (0,5% podatku od kwoty pożyczki). Co istotne, nie ma możliwości przywrócenia terminu do skorzystania ze zwolnienia, bez względu na powody spóźnienia i czy przekroczenie terminu było zawinione czy nie (np. z powodu choroby).

Pożyczki do 36 120 zł w najbliższej rodzinie – zwolnione z podatku bez konieczności składania deklaracji PCC-3

Innym zwolnieniem podatkowym dla członków najbliższej rodziny (ale w nieco szerszym kręgu) jest objęta umowa pożyczki w wysokości do 36 120 zł (czyli do wysokości kwoty wolnej od podatku od spadków i darowizn dla tzw. I grupy podatkowej).

Z tego zwolnienia mogą korzystać wcześniej wskazane osoby z najbliższej rodziny a ponadto zięć, synowa, teściowie – jako osoby dające lub biorące pożyczkę. To zwolnienie jest określone w art. 9 pkt 10 lit. c) ustawy o PCC.

Ministerstwo Finansów podkreśla, że ww. limit (kwota 36.120,- zł) dotyczy łącznej wartości pożyczek pieniężnych lub rzeczowych otrzymanych ostatnio i tych otrzymanych dotychczas od tej samej osoby w roku, w którym nastąpiła ostatnia pożyczka i w okresie 5 lat poprzedzających ten rok.

Co bardzo ważne: taka pożyczka do 36.120,- zł jest zwolniona z podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC) bez konieczności składania deklaracji PCC-3, ani przekazywania pieniędzy na konto pożyczkobiorcy (czyli może być pożyczka w gotówce).

Pożyczki w najbliższej rodzinie a podatek PCC – wyjaśnienia Ministerstwa Finansów

W wyżej wskazywanej Broszurze, Ministerstwo Finansów udzieliło odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania podatników dot. opodatkowania pożyczek podatkiem PCC. Cytujemy poniżej najciekawsze z nich:

Czy jeżeli prześlę do urzędu skarbowego kopię umowy pożyczki na 50 000 zł od siostry, to wystarczy, żeby nie płacić podatku?
Odpowiedź MF: Nie. Trzeba złożyć deklarację PCC-3 w terminie 14 dni od zawarcia umowy. Na ewentualną prośbę urzędu skarbowego trzeba również udokumentować otrzymanie pieniędzy w odpowiedniej formie. Nie musisz wysyłać kopii umowy do urzędu skarbowego.

Czy żeby skorzystać ze zwolnienia z podatku pożyczki od brata do deklaracji PCC-3 należy dołączyć kopię umowy pożyczki i kopię przelewu?
Odpowiedź MF: Nie ma takiej konieczności. Składasz deklarację, a wymienione dokumenty przedstawisz w razie ewentualnego wezwania urzędu skarbowego. Jeśli chcesz załączyć dokumenty, aby uniknąć ewentualnego wezwania z urzędu skarbowego, możesz to zrobić.

Czy pożyczka 15 000 zł od mojej matki jest zwolniona z podatku? Czy muszę to zgłaszać? A jeżeli w kolejnym roku zaciągnę u niej następną pożyczkę?

Odpowiedź MF: Pożyczka pomiędzy najbliższymi do 36 120 zł jest zwolniona od podatku, nie trzeba wtedy składać deklaracji PCC-3, ani zgłaszać pożyczki w innej formie.
Jeżeli przekroczysz ten limit w ciągu 5 lat (licząc wartość ostatniej pożyczki i tych otrzymanych dotychczas od tej samej osoby w roku, w którym nastąpiła ostatnia pożyczka i w okresie 5 lat poprzedzających ten rok), aby skorzystać ze zwolnienia, złóż terminowo deklarację PCC-3. Zrób to w ciągu 14 dni od tej ostatniej pożyczki. Powinieneś też udokumentować otrzymanie pieniędzy w odpowiedniej formie – w razie wezwania z urzędu.

Zawarłem z ojcem umowę pożyczki 10 sierpnia, ale przelał mi pieniądze dopiero 15 sierpnia. Kiedy złożyć deklarację PCC-3, żeby nie płacić podatku?
Odpowiedź MF: PCC-3 złóż w ciągu 14 dni od daty zawarcia umowy pożyczki, czyli do 24 sierpnia. Obowiązek podatkowy przy umowie pożyczki powstaje bowiem z chwilą zawarcia umowy. W razie potrzeby udokumentuj otrzymanie pieniędzy w odpowiedniej formie.

Czy zwrot pożyczki wymaga ode mnie jakichkolwiek czynności, żeby nie stracić prawa do zwolnienia?
Odpowiedź MF: Nie, zwolnienie przysługuje bez względu na to, czy pożyczka zostanie zwrócona i kiedy (terminowo, po terminie).

Ojciec pożyczył mi i bratu 200 000 zł. Chcemy skorzystać ze zwolnienia. Czy wystarczy, że pożyczkę zgłosi jeden z nas? A gdybyśmy zawarli takie umowy odrębnie i każdy z nas otrzymałby po 100 000 zł?

Odpowiedź MF: Jeżeli pożyczka wynika z jednej umowy, trzeba złożyć deklarację PCC-3 i informację PCC-3/A, z danymi obu pożyczkobiorców. W przypadku odrębnych umów, każdy z pożyczkobiorców składa osobną deklarację PCC-3, dotyczącą swojej, „odrębnej” pożyczki. Celem skorzystania ze zwolnienia trzeba również udokumentować otrzymanie pieniędzy w odpowiedniej formie.

Czy udzielenie lub otrzymanie pożyczki trzeba wykazać w zeznaniu PIT za dany rok?

Odpowiedź MF: Nie. Pożyczki są zgłaszane odrębnie w deklaracji PCC-3, którą składa tylko pożyczkobiorca. Jeśli jest kilku pożyczkobiorców, wówczas składają PCC-3 z informacją lub informacjami PCC-3/A. Ani pożyczkobiorca, ani pożyczkodawca nie wykazują pożyczki w zeznaniu PIT.

Czy aby skorzystać ze zwolnienia od podatku wysokiej (1 000 000 zł) pożyczki od brata, muszę ją zawrzeć w formie aktu notarialnego?
Odpowiedź MF: Nie ma takiego wymogu. Musisz jednak złożyć deklarację PCC-3 i udokumentować, na prośbę urzędu, otrzymanie środków na rachunek płatniczy lub inny rachunek w banku lub w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, lub przekazem pocztowym.

Warto też wskazać, że opisane w artykule zasady opodatkowania i przepisy je określające nie zmienią się od 1 stycznia 2025 r.

Podstawa prawna:
- ustawa z 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych,
- ustawa z 28 lipca 1983 roku o podatku od spadków i darowizn,
- rozporządzenie Ministra Finansów z 25 listopada 2015 r. w sprawie sposobu pobierania i zwrotu podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2015 r., poz. 1999).

Źródło: Broszura informacyjna - Pożyczka między członkami najbliższej rodziny – zwolnienie z podatku PCC. Ministerstwo Finansów zastrzega, że broszura ta ma charakter informacyjny i nie stanowi wykładni prawa.

REKLAMA

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Infor.pl
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Renta wdowia 2025 – ile wynosi, kto może ją dostać i jak złożyć wniosek w ZUS

Renta wdowia w 2025 roku to długo wyczekiwana zmiana, która pozwala wdowom i wdowcom połączyć dwa świadczenia: rentę rodzinną oraz własną emeryturę lub rentę. Zamiast wybierać tylko jedno, można zyskać nawet kilkaset złotych miesięcznie więcej. Z nowych zasad skorzystają również osoby z niepełnosprawnością, które wcześniej były wykluczane z powodu wieku. Sprawdź, kto ma prawo do renty wdowiej, ile dokładnie wynosi dodatek i jak złożyć wniosek w ZUS.

Prezydent RP zwołuje Radę Bezpieczeństw Narodowego po „kompleksowym ataku dronów”. „Musimy wyciągnąć pełne konsekwencje z tego, co się stało”

W dniu 10 września 2025 r., po incydencie naruszenia polskiej przestrzeni powietrznej przez drony, które miało miejsce w minioną noc (z 9 na 10 września br.), Prezydent Karol Nawrocki, zdecydował o zwołaniu Rady Bezpieczeństwa Narodowego. „To jest bezprecedensowy moment w historii Sojuszu Północnoatlantyckiego (NATO), ale też w historii najnowszej Polski. Ten atak dronów jest rzeczywiście wyjątkowy, więc musimy wyciągnąć pełne konsekwencje z tego, co się stało” – poinformował Prezydent RP.

Zmiany w prawie budowlanym. Nowe przepisy mają zwiększyć bezpieczeństwo pożarowe budynków [Gość Infor.pl]

Polskie przepisy dotyczące bezpieczeństwa pożarowego budynków od lat pozostawały w tyle za realiami nowoczesnego budownictwa. Teraz szykują się zmiany, które – jak podkreślają eksperci – mogą realnie wpłynąć na bezpieczeństwo mieszkańców oraz użytkowników hal przemysłowych i obiektów użyteczności publicznej.

Tych pieniędzy pracodawca nie może odmówić pracownikowi. Wielu to robi, a pracownicy nie reagują, bo nie znają swoich praw

Wakacje to w zakładach pracy czas planowania urlopów i organizowania pracy z niepełnym zespołem pracowników. To jednak również czas wypłaty wczasów pod gruszą i nieporozumień między pracodawcami a pracownikami.

REKLAMA

Przymusowy urlop we wrześniu? To możliwe, pracodawca ma takie prawo

Zgodnie z przepisami prawa pracy pracodawca może we wrześniu wysłać pracownika na przymusowy urlop. Chodzi tu o urlop zaległy z 2024 r. Zasadą jest bowiem wykorzystywanie urlopu w roku, w którym nabyło się do niego prawo.

Na jakie choroby można otrzymać orzeczenie o niepełnosprawności w 2025 roku? Lista i symbole

Nie każda choroba daje orzeczenie, ale wiele tak. W 2025 roku komisje korzystają z nowego katalogu 208 jednostek chorobowych, które mogą uprawniać do orzeczenia o niepełnosprawności. Nie wystarczy sama diagnoza – liczy się to, jak choroba wpływa na Twoje życie. Sprawdź, czy Twoje schorzenie kwalifikuje się do orzeczenia i jakich symboli używa zespół orzekający.

Środowisko testowe KSeF 2.0 (dot. API) od 30 września, Moduł Certyfikatów i Uprawnień do KSeF 2.0 od 1 listopada 2025 r. MF: API KSeF 1.0 nie jest kompatybilne z API KSeF 2.0

Ministerstwo Finansów poinformowało w komunikacie z 10 września 2025 r., że wprowadzone zostały nowe funkcjonalności wcześniej niedostępne w API KSeF1.0 (m.in. FA(3) z węzłem Zalacznik, tryby offline24 czy certyfikaty KSeF). W związku z wprowadzonymi zmianami konieczna jest integracja ze środowiskiem testowym KSeF 2.0., które zostanie udostępnione 30 września.

Osoby, które skończyły 56 lat, mogą otrzymać ponad 4000 zł od ZUS. Mało kto zdaje sobie z tego sprawę

Istnieją sytuacje, w których seniorzy mogą otrzymać wysokie przelewy z ZUS, nawet przed osiągnięciem wieku emerytalnego. Dotyczy to świadczenia kompensacyjnego, które przysługuje osobom spełniającym określone warunki. Jakie konkretnie? Oto szczegóły.

REKLAMA

KSeF 2.0 już nadchodzi: co oznacza mrożenie rozwoju KSeF 1.0, nowe funkcjonalności i testowe środowisko od września? Wszystko, co musisz wiedzieć o rewolucji w e-fakturowaniu

Już od 1 lutego 2026 r. w Polsce zacznie obowiązywać nowy, obligatoryjny KSeF 2.0. Ministerstwo Finansów ogłosiło, że wersja produkcyjna KSeF 1.0 zostaje „zamrożona” i nie będzie dalej rozwijana, a przedsiębiorcy muszą przygotować się do pełnej migracji. Ważne terminy nadchodzą szybko – środowisko testowe wystartuje 30 września 2025 r., a od 1 listopada ruszy Moduł Certyfikatów i Uprawnień. To oznacza prawdziwą rewolucję w e-fakturowaniu, której nie można przespać.

Do kiedy można wykorzystać urlop ojcowski? Termin złożenia wniosku [Przykład]

Uprawnieniem rodzicielskim z Kodeksu pracy, które przysługuje wyłącznie ojcu dziecka jest urlop ojcowski. Do kiedy można go wykorzystać? Już nie przysługuje do 24 miesiąca życia. Termin ten został skrócony. Kiedy najpóźniej złożyć wniosek, aby żaden dzień urlopu nie przepadł? Podajemy przykład.

REKLAMA