REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Udział obrońcy w postępowaniu aresztowym

Obrońca może być ustanowiony z wyboru albo z urzędu.
Obrońca może być ustanowiony z wyboru albo z urzędu.
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Zgodnie z konstytucyjną zasadą prawa do obrony – oskarżony lub podejrzany ma prawo do obrony, w tym ma prawo do posiadania obrońcy. Uprawnienie to istnieje również na etapie orzekania przez sąd o tymczasowym aresztowaniu. Trzeba jednak dodać, iż w istocie istnieją pewne obostrzenia (czy też trudności) związane z realizacją takiego prawa.

Omawiając powyższe zagadnienie trzeba zasadniczo poruszyć 3 problemy:

1. kwestia ustanowienia obrońcy w sytuacji jego uprzedniego braku

REKLAMA

2. kwestia udziału obrońcy w postępowaniu

3. kwestia dostępu obrońcy do akt postępowania przygotowawczego

Ad. 1 kwestia ustanowienia obrońcy

Obrońca może być ustanowiony albo z tzw. “wyboru” (czyli poprzez umowę o świadczenie usługi obrony, w sytuacji, gdy to oskarżony/podejrzany wybrał kto ma go bronić) lub też z urzędu (gdy spełnione są ku temu przesłanki, wtedy wyznacza go sąd, a opłaca go Skarb Państwa)

REKLAMA

Problem związany z ustanowieniem obrońcy w postępowaniu aresztowym opiera się na tym, że wniosek o areszt (ten pierwszy w sprawie) jest składany jest w ciągu 48 godzin od zatrzymania danej osoby (tak zresztą nakazuje Konstytucja RP oraz KPK).

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Powyższe oznacza, że jeżeli zatrzymany nie ma znajomego adwokata to może liczyć tylko na to, że rodzina wyznaczy mu obrońcę z wyboru (bo to możliwe). W praktyce z uwagi na problem czasu zdarzają się trudności z znalezieniem obrońcy. (szerzej na ten temat: B. Nita “Dostęp osoby zatrzymanej do pomocy obrońcy. Uwagi w związku z wyrokiem ETPCZ z 10 marca 2009 w sprawie Płonka v. Polska” Palestra nr 11-12/2011 str. 43-54)

Ad. 2 kwestia udziału obrońcy w postępowaniu

Udział w pierwszym posiedzeniu aresztowym

Oskarżony lub podejrzany ma prawo posiadać obrońcę, z tym, że trzeba podkreślić, iż przepis art. 249 § 1 Kodeksu postępowania karnego stwierdza, iż zawiadomienie obrońcy o terminie przesłuchania nie jest obowiązkowe, chyba że oskarżony o to wnosi, a nie utrudni to przeprowadzenia czynności. Wówczas zawiadamia się obrońcę o terminie posiedzenia (przeważnie jest to zawiadomienie w trybie “nagłym” za pomocą faksu lub telefonu).

Niezależnie od powyższego – obrońcę dopuszcza się do udziału w posiedzeniu, jeżeli się stawi (czyli np. nie był zawiadamiany o terminie posiedzenia, ale sam się o nim dowiedział w sekretariacie sądu lub od rodziny zatrzymanego)

Z kolei prokuratora zawsze zawiadamia się o posiedzeniu (co pokazuje “nierówność broni” stron”, natomiast również jego niestawiennictwo nie blokuje prowadzenia posiedzenia.

Udział obrońcy w innych (niż pierwsze) posiedzeniach aresztowych

Natomiast, jeżeli chodzi o inne niż “pierwsze” posiedzenia aresztowe, czyli np. rozpoznanie zażalenia na postanowienie sądu o stosowaniu tymczasowego aresztowania, czy też posiedzenie w przedmiocie przedłużenia tymczasowego aresztu – istnieje obowiązek zawiadomienia obrońcy o terminie posiedzenia, a zaniechanie tego obowiązku uważa się za naruszenie prawa do obrony i rażącą obrazę przepisów postępowania (tak w post. Sąd Apelacyjny w Krakowie z dnia 26 kwietnia 2001, sygn. II Akz 118/01, KZS 2001 nr 5 poz. 31)

Zobacz: Jak przebiega składanie wniosku o uchylenie tymczasowego aresztowania?


Ad. 3 Dostęp obrońcy do akt postępowania przygotowawczego

a) brzmienie przepisów

REKLAMA

Zgodnie z treścią przepisu art. 156 § 5a Kodeksu postępowania karnego w toku postępowania przygotowawczego należy udostępnić akta sprawy w części dotyczącej zawierającej dowody wskazane we wniosku o zastosowanie lub przedłużenie tymczasowego aresztowania oraz wymienione w postanowieniu o zastosowaniu albo przedłużeniu tymczasowego aresztowania.

Prokurator może odmówić zgody na udostępnienie akt w tej części tylko wówczas, gdy zachodzi uzasadniona obawa, że narażałoby to na niebezpieczeństwo utraty życia lub zdrowia pokrzywdzonego lub innego uczestnika postępowania, groziło zniszczeniem lub ukryciem dowodów albo tworzeniem dowodów fałszywych, groziło niemożnością ustalenia i ujęcia współsprawcy czynu zarzucanego podejrzanemu lub sprawców innych czynów ujawnionych w toku postępowania, ujawniałoby prowadzone czynności operacyjno-rozpoznawcze lub zagrażałoby utrudnieniem postępowania przygotowawczego w inny bezprawny sposób.

Należy wskazać, iż przytoczone brzmienie przepisu art. 156 § 5a Kodeksu postępowania karnego zostało wprowadzone w celu zapewnienia zgodności przepisów postępowania karnego z konstytucją po wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 3 czerwca 2008 r. (wyrok TK z dnia 3 czerwca 2008 r., sygn. L 42/07)

b) problemy praktyczne

Należy wskazać, iż pomimo dość klarownego brzmienia cytowanego przepisu 156 § 5a  KPK - w praktyce pojawia się jednak pewien problem.

Przedmiotowy problem polega na tym, że sądy dopuszczają bez zgody prokuratora obrońcę do akt sądowych w zakresie postępowania o tymczasowe aresztowanie (akta takie zawsze mają sygnaturę KP) , natomiast zawarty tam materiał to przeważnie wniosek prokuratora o areszt oraz postanowienie sądu. Natomiast dowody, na które powołuje się prokurator – są w aktach, co do analizy, których prokurator musi wydać zgodę.

Zdarza się, że prokurator wyraża z góry zgodę na zapoznanie się z pewną częścią akt (już w wniosku o stosowanie tymczasowego aresztowania), ale też czasem prokurator nie porusza tej kwestii.

Problem, który wówczas powstaje jest taki, że trzeba udać się do prokuratura (czyli umówić się z nim – co nie zawsze jest łatwe) I dostać od niego taką zgodę (a powinien on ją wydać). Dopiero z taką zgodą można zapoznać się dowodami wskazanymi w wniosku o tymczasowe aresztowanie. Jest to troszeczkę zdaniem autora “kwadratura koła” skoro w postanowieniu o tymczasowym aresztowaniu są wskazane konkretne dokumenty, czy zeznania w oparciu, o które sąd ma rozpoznawać wniosek.

Tym samym praktyka niektórych sądów, czy prokurator prowadzi do czasochłonnego “krążenia” obrońcy – najpierw do prokuratora, potem do sądu (bo prokurator fizycznie nie akt przecież), ewentualnie odwrotnie: z sądu do prokuratora i znowu do sądu.

Powyższa sytuacja poza problemem organizacyjnym i czasowym rodzi też komplikację w postaci upływu czasu na wniesienie zażalenia. Czasem zdarza się, że obrońca musi pisać o ogólnikach, a znajomość pewną akt ma dopiero na posiedzeniu sądowym.

Zobacz serwis: Więziennictwo

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Wynagrodzenie minimalne 2023 [quiz]
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/15
Kiedy będą miały miejsce podwyżki minimalnego wynagrodzenia w 2023 roku?
od 1 stycznia i od 1 lipca
od 1 stycznia i od 1 czerwca
od 1 lutego i od 1 lipca
Następne
Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
12 rat dla powodzian. Rząd pomoże spłacić kredyt hipoteczny

Rząd zapowiedział możliwości wsparcia dla kredytobiorców poszkodowanych w wyniku powodzi. Rozwiązanie zakłada, że Fundusz Wsparcia Kredytobiorców spłaci 12 rat kredytu hipotecznego dla powodzian. Rząd pracuje też nad wprowadzeniem ulg dla powodzian w spłatach także innych zobowiązań – nie tylko tych hipotecznych.

Zasiłek opiekuńczy na zdrowe dziecko. Do 60 dni w roku. ZUS przypomina, który rodzic może dostać te pieniądze. Sprawdź zasady

Zasiłek opiekuńczy na zdrowe dziecko. Do 60 dni w roku. ZUS przypomina, że każdy może dostać te pieniądze. Jest to informacja szczególnie istotna dla osób z terenów dotkniętych powodzią, na których zajęcia w przedszkolach i szkołach zostały zawieszone.

ZUS: Świadczenia na zalanych terenach wypłacane są na bieżąco

Rzecznik Prasowy ZUS Paweł Żebrowski poinformował, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych na bieżąco wypłaca świadczenia na terenach dotkniętych powodzią, w tym 14 emerytury. Obecnie około 85 proc. emerytów w ZUS otrzymuje emeryturę bezpośrednio na rachunek bankowy

MON: Ubrać szpiega - kwoty na zakup cywilnego ubrania przez funkcjonariuszy Służby Wywiadu Wojskowego

Zmieni się wysokość równoważnika pieniężnego i kwota na zakup ubrania typu cywilnego w zamian za umundurowanie przyznawanego funkcjonariuszom Służby Wywiadu Wojskowego. W Ministerstwie Obrony Narodowej trwają prace nad nowelizacją przepisów.

REKLAMA

Rewolucja w szkołach! Czy biologia, chemia i geografia znikną ze szkół podstawowych? MEN stawia sprawę jasno

Rewolucja w szkołach! Czy biologia, chemia i geografia znikną ze szkół podstawowych? Ministerstwo Edukacji Narodowej stawia sprawę jasno. Założenia dotyczące profilu absolwenta przedszkola i szkoły podstawowej są już przygotowane.

Lex Kamilek: Niespójne przepisy powodują problemy organizacyjne w szkołach. Środowisko pedagogiczne skupia się na biurokracji

Ustawa Kamilka, lub inaczej lex Kamilek, wywołała pewne zamieszanie w kręgach m.in. nauczycieli i dyrektorów szkół. Ich wątpliwości budzi m. in. przepis o konieczności przedstawienia zaświadczenia z Krajowego Rejestru Karnego. Ten fragment ustawy pozostawia szerokie pole do interpretacji.

Wcześniejsze emerytury dla tych pracowników w 2025 r.

Wcześniejsze emerytury dla tych pracowników w 2025 r. Kto może liczyć na wcześniejszą emeryturę w 2025 r.? Czy pracownik musi osiągnąć powszechny wiek emerytalny, by uzyskać prawo do emerytury? Co z emeryturami stażowymi?

Zmiany w wypłatach emerytur. Niektórzy szybciej dostaną pieniądze. Może się zmienić sposób wypłaty. Sprawdź zasady.

Zmiany w procesie wypłat emerytur. Wiele osób szybciej dostanie pieniądze. Może się też zmienić sposób wypłaty. Wcześniejsza wypłata i specjalne punkty poboru świadczeń – sprawdź, czy to dotyczy również ciebie.

REKLAMA

Większość Polaków nie liczy na godne życie z emerytury. Przygnębiające wyniki badania

W argumenty o odkładaniu na godną, państwową emeryturę nie wierzy blisko 3/4 Polaków. Ich zdaniem waloryzacja emerytur nigdy nie dogoni wzrostu realnych cen. Polacy nie wierzą też w argumenty rządu za wprowadzeniem pełnego ozusowania umów o dzieło i zleceń.

Rząd jednak wprowadzi zakaz podwyższania cen? Od kiedy, czy dla wszystkich i na jak długo? Sprawdź, jakie rozwiązania są dopuszczalne

Rząd jednak wprowadzi zakaz podwyższania cen? Od kiedy, czy dla wszystkich i na jak długo? Na terenach poszkodowanych przez powódź trwają spekulacje cen. Rząd apeluje do przedsiębiorców i zapowiada konsekwencje.

REKLAMA