REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

500 plus a opieka naprzemienna - co z uchwałą NSA?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Michalina Topolewska
Michalina Topolewska
Dziennik Gazeta Prawna
Największy polski dziennik prawno-gospodarczy
500 plus a opieka naprzemienna - co z uchwałą NSA?
500 plus a opieka naprzemienna - co z uchwałą NSA?

REKLAMA

REKLAMA

Czy warunkiem przyznania 500+ rodzicowi jest orzeczenie sądu rodzinnego o opiece naprzemiennej, czy też wystarczające jest ustalenie faktycznego sprawowania opieki nad dzieckiem w porównywalnych i powtarzających się okresach? NSA odmówił podjęcia uchwały.

500 plus a opieka naprzemienna. Bez uchwały NSA

W wyrokach sądów administracyjnych nie ma rozbieżności, bo nie jest tak, że jedne wskazują na to, że opieka naprzemienna ma wynikać z orzeczenia sądu powszechnego, a inne dopuszczają możliwość ustalania jej istnienia w postępowaniu administracyjnym.

REKLAMA

REKLAMA

Czy warunkiem przyznania 500+ rodzicowi jest orzeczenie sądu rodzinnego o opiece naprzemiennej, czy też wystarczające jest ustalenie faktycznego sprawowania opieki nad dzieckiem w porównywalnych i powtarzających się okresach? Z wnioskiem o rozstrzygnięcie, która wykładnia przepisów jest właściwa, wystąpił do poszerzonego składu Naczelnego Sądu Administracyjnego Mikołaj Pawlak, rzecznik praw dziecka (RPD). NSA odmówił jednak wydania uchwały, bo jak stwierdził, wyroki sądów administracyjnych nie wykazują sprzeczności w tym zakresie.

Przeciwstawne poglądy

Zgodnie z ustawą z 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 2407 ze zm.) świadczenie wychowawcze jest przyznawane jednemu z rodziców dziecka w wysokości 500 zł. Ta ogólna reguła obowiązuje też w przypadku rodziców rozwiedzionych, będących w separacji lub żyjących w rozłączeniu, ale z jednym wyjątkiem wskazanym w art. 5 ust. 2a ustawy. Jeżeli bowiem na mocy orzeczenia sądu dziecko znajduje się pod opieką naprzemienną obydwojga rodziców - sprawowaną w porównywalnych i powtarzających się okresach - wtedy każdemu z nich przysługuje połowa świadczenia, czyli 250 zł.

Zdaniem RPD stosowanie art. 5 ust. 2a wywołało rozbieżności w wyrokach WSA, co doprowadziło do ukształtowania się dwóch przeciwstawnych linii w ich orzecznictwie. Pierwsza z nich sprowadza się do uznania, że okoliczność istnienia opieki naprzemiennej musi wynikać z orzeczenia sądu przyznającego matce i ojcu opiekę w porównywalnych i powtarzających się okresach. To oznacza, że pozostawanie dziecka pod opieką naprzemienną nie podlega ustaleniu przez strony, organ prowadzący postępowanie w sprawie świadczenia wychowawczego ani przez sąd administracyjny. Co więcej, występowania opieki naprzemiennej nie można domniemywać w toku prowadzonego postępowania oraz badać na podstawie informacji zebranych w ramach wywiadu środowiskowego, bo art. 5 ust. 2a stanowi wyjątek, który nie może być interpretowany rozszerzająco.

REKLAMA

Z kolei druga linia orzecznicza, wymieniona przez RPD jako odmienna od pierwszej, pozwala uznać, że opieka naprzemienna nie musi wynikać wprost z orzeczenia sądu lub ugody mającej moc wyroku sądowego i może podlegać interpretacji stron, organu prowadzącego postępowanie lub sądu administracyjnego. Dlatego nawet jeśli sąd rodzinny nie orzeknie, że rodzice wykonują wobec dziecka opiekę naprzemienną, to można tak przyjąć, jeśli po równo się nim zajmują. W efekcie, gdy orzeczenie sądu powszechnego nie zawiera wspomnianego zwrotu, to zadaniem organów jest samodzielne ustalenie, jaki charakter mają postanowienia zawarte w wyroku i czy mogą świadczyć o sprawowaniu opieki naprzemiennej w konkretnej sprawie.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Nie ma sprzeczności

Prokurator Przemysław Ostojski, który reprezentował w trakcie rozprawy stanowisko prokuratora generalnego, przekonywał, że NSA powinien odmówić podjęcia uchwały z uwagi na to, że wbrew temu, co twierdzi RPD, orzecznictwo jest jednolite i nie reprezentuje w części wyroków poglądu, jakoby rolą organów administracji publicznej było zastępowanie sądu w ustalaniu opieki naprzemiennej. - Sądy zgodnie twierdzą, że nie chodzi o orzeczenie ustalające opiekę naprzemienną, ale każde orzeczenie sądu powszechnego dotyczące kwestii związanych z opieką naprzemienną, na podstawie którego organ może określić, czy spełnione są warunki art. 5 ust. 2a ustawy - mówił.

Pomoc dla rodzin / Dziennik Gazeta Prawna - wydanie cyfrowe

Dziennik Gazeta Prawna - wydanie cyfrowe

NSA podzielił tę argumentację i wydał postanowienie o odmowie podjęcia uchwały. Sędzia Marek Stojanowski, przedstawiając ustne motywy, podkreślił, że podjęcie uchwały mającej na celu wyjaśnienie przepisów prawnych, których stosowanie wywołało rozbieżności w orzecznictwie, wymaga zidentyfikowania przedmiotu rozbieżności. Tymczasem ani w osnowie wniosku, ani w jego uzasadnieniu nie został on precyzyjnie wskazany. W ocenie poszerzonego składu NSA w postawionym przez RPD pytaniu można by szukać rozbieżności w przyjmowaniu przez część sądów wymogu posłużenia się literalnie pojęciem opieki naprzemiennej. Jednak wyroki przywołane na poparcie pierwszej linii orzeczniczej nie formułują takiego warunku. Rozbieżności można by też dowodzić, gdyby w jednych wyrokach sądów administracyjnych orzeczenie sądu powszechnego ustalającego opiekę naprzemienną było elementem koniecznym, a w innych to stan faktyczny byłby elementem wystarczającym do stwierdzenia jej istnienia. Tego również nie potwierdzają wymienione wyroki.

- Zarówno w pierwszym, jak i drugim przypadku sądy przyjmują, że istnienie opieki naprzemiennej jest ustalane na podstawie orzeczenia sądów powszechnych lub równoważnych z nimi ugód - uzasadniał sędzia Stojanowski.

Dodał, że przywołane przez RPD wyroki nie mówią też o tym, iż ustalenie opieki naprzemiennej może nastąpić jedynie na podstawie okoliczności ustalonych w postępowaniu administracyjnym. Jeśli zaś w orzeczeniu sądu powszechnego nie jest użyty zwrot o opiece naprzemiennej, to jego postanowienia podlegają wykładni na podstawie kryteriów z art. 5 ust. 2a ustawy. ©℗

orzecznictwo

Postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z 8 listopada 2021 r., sygn. akt I OPS 1/21. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Nowe zasady nadawania polskiego obywatelstwa w ramach realizacji strategii migracyjnej – co się zmieni?

Propozycje Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji dotyczące zaostrzenia zasad nadawania obywatelstwa polskiego to istotna zmiana w polityce migracyjnej państwa. Kierunek zaproponowany przez resort obejmuje m.in. wprowadzenie testu integracyjnego, obowiązek dobrej znajomości języka polskiego, deklarację lojalności wobec Rzeczypospolitej oraz wydłużenie wymaganego okresu pobytu. Celem rządu jest wzmocnienie znaczenia obywatelstwa jako przywileju, a nie wyłącznie formalnego statusu administracyjnego.

To koniec z mrożeniem cen prądu - Minister Energii wydał jasny komunikat. W 2026 zapłacimy więcej?

Ceny prądu dla odbiorców mają pozostać zamrożone jedynie do końca tego roku, a rząd nie będzie kontynuował programu mrożenia cen prądu. To oznacza, że ceny za energię elektryczną zostaną uwolnione od stycznia 2026 r. Czy to oznacza, że już od stycznia trzeba będzie sięgać głębiej do portfela przy rachunkach za prąd?

Ranking lokat bankowych [październik 2025 r.] Masowa obniżka oprocentowania oszczędności

W październiku 2025 r. aż 12 banków pogorszyło warunki lokat i rachunków oszczędnościowych. Podobny ruch zaplanował też Minister Finansów ogłaszając od listopada kolejne cięcie oprocentowania detalicznych papierów skarbowych. Na razie napływ oszczędności do banków nie maleje, bo Polacy spodziewając się dalszych cięć stóp procentowych, chcą skorzystać z dotychczasowych ofert - ocenia Bartosz Turek, niezależny analityk rynku finansowego.

D. Tusk o rozsądnym rozważeniu opuszczenia Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. Rzecznik rządu prostuje

W wywiadzie dla brytyjskiego dziennika „Sunday Times”, opublikowanym 26 października 2025 r., premier polskiego rządu Donald Tusk zauważył, że istotną częścią problemu migracji jest sztywna i rozszerzająca się interpretacja Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. Jak cytował Tuska brytyjski dziennik: jeśli 46 sygnatariuszy konwencji nie może dojść do porozumienia w sprawie jej modyfikacji, to jego zdaniem całkiem rozsądne będzie rozważenie po prostu opuszczenia konwencji”. W dniu 27 października 2025 r. rzecznik rządu Adam Szłapka powiedział Polskiej Agencji Prasowej, że Polska nie miała i nie ma planu wypowiedzenia Europejskiej Konwencji Praw Człowieka.

REKLAMA

Przyrost naturalny nadal jest ujemny. Pierwszy krok do poprawy sytuacji to podwyższenie wieku emerytalnego dla bezdzietnych kobiet

Sytuacja demograficzna Polski nadal jest trudna. Przyrost naturalny jest ujemny, liczba osób w wieku produkcyjnym spada, a społeczeństwo się starzej. Co będzie z emeryturami? Pierwsza propozycja to podwyższenie wieku emerytalnego dla bezdzietnych kobiet.

Rząd chce zakazać sprzedaży alkoholu na stacjach benzynowych. Branża alarmuje: to cios w małe firmy

Ministerstwo Zdrowia chce wprowadzić całkowity zakaz sprzedaży alkoholu na stacjach benzynowych. Projekt ustawy podzielił opinię publiczną. Lekarze mówią o konieczności walki z alkoholizmem, a przedsiębiorcy ostrzegają przed stratami i dyskryminacją. Sprawdzamy, co naprawdę oznaczają planowane zmiany i kto na nich straci.

Bon senioralny, najem senioralny i nowy program pobytu dziennego - 3 filary polityki senioralnej w Polsce

Rząd kończy prace nad trzema rozwiązaniami, które mają odmienić życie osób starszych w Polsce. Bon senioralny, najem senioralny oraz nowy program dziennych miejsc pobytu to kompleksowy pakiet wsparcia, który ma zapewnić seniorom bezpieczeństwo, lepsze warunki mieszkaniowe i codzienną opiekę. Minister Marzena Okła-Drewnowicz zapowiada, że to początek nowej jakości w polityce senioralnej – opartej na godności, aktywności i realnym wsparciu dla osób starszych oraz ich rodzin.

Karta sportowa to twój benefit? Pamiętaj, że to przychód, a z podatku musisz rozliczyć się sam. Wiele osób o tym zapomina, a to oznacza kłopoty

Karta sportowa to jeden z najbardziej popularnych benefitów, na który można liczyć nawiązując współpracę. Jednak każda uzyskana korzyść ma swoje konsekwencje podatkowe. Korzystający często o tym zapominają i wpadają w kłopoty.

REKLAMA

Obligacje skarbowe (oszczędnościowe) - w listopadzie 2025 r. kolejne cięcie oprocentowania. Do końca października można jeszcze kupić obligacje z wyższymi odsetkami

Po obniżkach oprocentowania obligacji skarbowych (detalicznych - oszczędnościowych) w maju, czerwcu, sierpniu i październiku 2025 r. - w listopadzie kolejny raz w tym roku Ministerstwo Finansów tnie (o 0,25 pkt proc.) odsetki nowych emisji tych obligacji.

Czy można fajerwerkami świętować Dzień Niepodległości 11 listopada? Są za to kary czy nie?

Jeżeli ktoś ma pomysł obchodzić z hukiem – i to dosłownie – Święto Niepodległości, które już niebawem, bo do 11 listopada pozostało niewiele dni, powinien przemyśleć sposób świętowania i podejść do używania fajerwerków czy petard w ten dzień ostrożnie. Niewłaściwe użycie fajerwerków w Dzień Niepodległości może bowiem grozić karami.

REKLAMA