REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

500 plus a opieka naprzemienna - co z uchwałą NSA?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Michalina Topolewska
Michalina Topolewska
Dziennik Gazeta Prawna
Największy polski dziennik prawno-gospodarczy
500 plus a opieka naprzemienna - co z uchwałą NSA?
500 plus a opieka naprzemienna - co z uchwałą NSA?

REKLAMA

REKLAMA

Czy warunkiem przyznania 500+ rodzicowi jest orzeczenie sądu rodzinnego o opiece naprzemiennej, czy też wystarczające jest ustalenie faktycznego sprawowania opieki nad dzieckiem w porównywalnych i powtarzających się okresach? NSA odmówił podjęcia uchwały.

500 plus a opieka naprzemienna. Bez uchwały NSA

W wyrokach sądów administracyjnych nie ma rozbieżności, bo nie jest tak, że jedne wskazują na to, że opieka naprzemienna ma wynikać z orzeczenia sądu powszechnego, a inne dopuszczają możliwość ustalania jej istnienia w postępowaniu administracyjnym.

REKLAMA

REKLAMA

Czy warunkiem przyznania 500+ rodzicowi jest orzeczenie sądu rodzinnego o opiece naprzemiennej, czy też wystarczające jest ustalenie faktycznego sprawowania opieki nad dzieckiem w porównywalnych i powtarzających się okresach? Z wnioskiem o rozstrzygnięcie, która wykładnia przepisów jest właściwa, wystąpił do poszerzonego składu Naczelnego Sądu Administracyjnego Mikołaj Pawlak, rzecznik praw dziecka (RPD). NSA odmówił jednak wydania uchwały, bo jak stwierdził, wyroki sądów administracyjnych nie wykazują sprzeczności w tym zakresie.

Przeciwstawne poglądy

Zgodnie z ustawą z 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 2407 ze zm.) świadczenie wychowawcze jest przyznawane jednemu z rodziców dziecka w wysokości 500 zł. Ta ogólna reguła obowiązuje też w przypadku rodziców rozwiedzionych, będących w separacji lub żyjących w rozłączeniu, ale z jednym wyjątkiem wskazanym w art. 5 ust. 2a ustawy. Jeżeli bowiem na mocy orzeczenia sądu dziecko znajduje się pod opieką naprzemienną obydwojga rodziców - sprawowaną w porównywalnych i powtarzających się okresach - wtedy każdemu z nich przysługuje połowa świadczenia, czyli 250 zł.

Zdaniem RPD stosowanie art. 5 ust. 2a wywołało rozbieżności w wyrokach WSA, co doprowadziło do ukształtowania się dwóch przeciwstawnych linii w ich orzecznictwie. Pierwsza z nich sprowadza się do uznania, że okoliczność istnienia opieki naprzemiennej musi wynikać z orzeczenia sądu przyznającego matce i ojcu opiekę w porównywalnych i powtarzających się okresach. To oznacza, że pozostawanie dziecka pod opieką naprzemienną nie podlega ustaleniu przez strony, organ prowadzący postępowanie w sprawie świadczenia wychowawczego ani przez sąd administracyjny. Co więcej, występowania opieki naprzemiennej nie można domniemywać w toku prowadzonego postępowania oraz badać na podstawie informacji zebranych w ramach wywiadu środowiskowego, bo art. 5 ust. 2a stanowi wyjątek, który nie może być interpretowany rozszerzająco.

REKLAMA

Z kolei druga linia orzecznicza, wymieniona przez RPD jako odmienna od pierwszej, pozwala uznać, że opieka naprzemienna nie musi wynikać wprost z orzeczenia sądu lub ugody mającej moc wyroku sądowego i może podlegać interpretacji stron, organu prowadzącego postępowanie lub sądu administracyjnego. Dlatego nawet jeśli sąd rodzinny nie orzeknie, że rodzice wykonują wobec dziecka opiekę naprzemienną, to można tak przyjąć, jeśli po równo się nim zajmują. W efekcie, gdy orzeczenie sądu powszechnego nie zawiera wspomnianego zwrotu, to zadaniem organów jest samodzielne ustalenie, jaki charakter mają postanowienia zawarte w wyroku i czy mogą świadczyć o sprawowaniu opieki naprzemiennej w konkretnej sprawie.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Nie ma sprzeczności

Prokurator Przemysław Ostojski, który reprezentował w trakcie rozprawy stanowisko prokuratora generalnego, przekonywał, że NSA powinien odmówić podjęcia uchwały z uwagi na to, że wbrew temu, co twierdzi RPD, orzecznictwo jest jednolite i nie reprezentuje w części wyroków poglądu, jakoby rolą organów administracji publicznej było zastępowanie sądu w ustalaniu opieki naprzemiennej. - Sądy zgodnie twierdzą, że nie chodzi o orzeczenie ustalające opiekę naprzemienną, ale każde orzeczenie sądu powszechnego dotyczące kwestii związanych z opieką naprzemienną, na podstawie którego organ może określić, czy spełnione są warunki art. 5 ust. 2a ustawy - mówił.

Pomoc dla rodzin / Dziennik Gazeta Prawna - wydanie cyfrowe

Dziennik Gazeta Prawna - wydanie cyfrowe

NSA podzielił tę argumentację i wydał postanowienie o odmowie podjęcia uchwały. Sędzia Marek Stojanowski, przedstawiając ustne motywy, podkreślił, że podjęcie uchwały mającej na celu wyjaśnienie przepisów prawnych, których stosowanie wywołało rozbieżności w orzecznictwie, wymaga zidentyfikowania przedmiotu rozbieżności. Tymczasem ani w osnowie wniosku, ani w jego uzasadnieniu nie został on precyzyjnie wskazany. W ocenie poszerzonego składu NSA w postawionym przez RPD pytaniu można by szukać rozbieżności w przyjmowaniu przez część sądów wymogu posłużenia się literalnie pojęciem opieki naprzemiennej. Jednak wyroki przywołane na poparcie pierwszej linii orzeczniczej nie formułują takiego warunku. Rozbieżności można by też dowodzić, gdyby w jednych wyrokach sądów administracyjnych orzeczenie sądu powszechnego ustalającego opiekę naprzemienną było elementem koniecznym, a w innych to stan faktyczny byłby elementem wystarczającym do stwierdzenia jej istnienia. Tego również nie potwierdzają wymienione wyroki.

- Zarówno w pierwszym, jak i drugim przypadku sądy przyjmują, że istnienie opieki naprzemiennej jest ustalane na podstawie orzeczenia sądów powszechnych lub równoważnych z nimi ugód - uzasadniał sędzia Stojanowski.

Dodał, że przywołane przez RPD wyroki nie mówią też o tym, iż ustalenie opieki naprzemiennej może nastąpić jedynie na podstawie okoliczności ustalonych w postępowaniu administracyjnym. Jeśli zaś w orzeczeniu sądu powszechnego nie jest użyty zwrot o opiece naprzemiennej, to jego postanowienia podlegają wykładni na podstawie kryteriów z art. 5 ust. 2a ustawy. ©℗

orzecznictwo

Postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z 8 listopada 2021 r., sygn. akt I OPS 1/21. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Stawki płatności bezpośrednich i PWK za 2025 rok - aktualizacja MRiRW

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi poinformowało 10 października 2025 r., że minister rolnictwa i rozwoju wsi Stefan Krajewski podpisał rozporządzenie określające wysokość stawek płatności bezpośrednich oraz przejściowego wsparcia krajowego (PWK) na rok 2025.

ZUS zyska nowe uprawnienia i będzie mógł się domagać składek nawet za 20 lat wstecz. Co z kosztami i przychodami przedsiębiorców?

Trwa dyskusjach o przepisach, nad którymi toczą się już prace. Czy ZUS zyska prawo do tego, by domagać się składek za nieograniczony czas wstecz? Co wtedy z rozliczeniami podatkowymi przedsiębiorców? Czy sądy zaleje fala odwołań, a niewydolny już teraz system będzie działał jeszcze gorzej?

Świadczenie pielęgnacyjne 2026. Ponad 3000 zł dla opiekunów osób niepełnosprawnych!

Świadczenie pielęgnacyjne w 2026 roku może przekroczyć nawet 3000 zł. To kluczowa wiadomość dla tysięcy opiekunów osób niepełnosprawnych. Czy będzie można pracować nie tracąc pieniędzy? Jest pewna pułapka. Dowiedz się, ile dokładnie wyniesie pomoc i co zrobić, aby jej nie stracić.

Byłeś prześladowany przez władze? Możesz dostać zadośćuczynienie – nawet po latach

Byłeś represjonowany za działalność polityczną, internowany w stanie wojennym albo niesłusznie aresztowany przez władze PRL? Polskie prawo pozwala dziś dochodzić sprawiedliwości, także po wielu latach. Możesz ubiegać się o zadośćuczynienie za krzywdy moralne i odszkodowanie za straty materialne. Sprawdź, komu przysługuje rekompensata i jak złożyć skuteczny wniosek.

REKLAMA

Do premiera: Otrzymują świadczenia o różnej wysokości, a sam dodatek dopełniający przewyższa wysokość świadczenia podstawowego innego niż renta socjalna

Osoby niepełnosprawne jako społecznicy) skierowali list otwarty do m.in. premiera D. Tuska w sprawie niedotrzymania obietnicy uchwalenia przepisów dającym wszystkim osobom z orzeczeniem o całkowitej niezdolności do samodzielności świadczenia takiego jak dodatek dopełniający do renty socjalnej.

Czy polscy twórcy w końcu zarabiają na swoich dziełach? Dyrektywa DSM a godziwe wynagrodzenie! [Gość Infor.pl]

Po niemal roku od implementacji unijnej dyrektywy o prawie autorskim na jednolitym rynku cyfrowym (tzw. Dyrektywy DSM) do polskiego prawa, rynek twórców internetowych wciąż szuka odpowiedzi na kluczowe pytania. Czy nowe przepisy faktycznie rozwiązały spory z gigantami technologicznymi i zapewniły twórcom godziwe wynagrodzenie? O to pytamy adwokata Mikołaja Chałasa z Kancelarii Prawnej Chałas i Wspólnicy.

Ważne zmiany dla osób, które się rozwodzą. Na dopełnienie formalności jest teraz rok. Później traci się do tego prawo

Rozwód to sprawa, która wiąże się nie tylko z silnymi emocjami, ale również z koniecznością dopełnienia szeregu obowiązków formalnych. Choć zostały one określone w obowiązujących przepisach, to nie zawsze wywiązanie się z nich jest proste.

Od 752 zł do 4134 zł bez względu na dochód do końca 2025 r. tylko dla osób z co najmniej 78 punktami. Jak uzyskać? Tylko 3 miesiące na złożenie wniosku do ZUS

ZUS w komunikacie przypomniał zasady przyznawania i uzyskiwania świadczenia wspierającego w 2025 roku. W bieżącym roku prawo do tego świadczenia mają pełnoletnie osoby mieszkające legalnie w Polsce, którym wojewódzki zespół ds. orzekania o niepełnosprawności przyznał w decyzji przynajmniej 78 punktów. Miesięczna wysokość świadczenia wspierającego zależy od ustalonego poziomu potrzeby wsparcia i wynosi aktualnie od 752 zł do 4134 zł.

REKLAMA

Wdowy po działaczach opozycji antykomunistycznej z dodatkowymi pieniędzmi [PROJEKT]

Dodatek kompensacyjny i ryczałt energetyczny to ważne świadczenia przysługujące wdowom po kombatantach. Posłowie chcą, by z tych uprawnień mogły korzystać też wdowy po działaczach opozycji antykomunistycznej.

Stałe orzeczenie o niepełnosprawności w 2026 r. Kto dostanie orzeczenie bezterminowe i jakie są nowe zasady?

Czekasz na bezterminowe orzeczenie o niepełnosprawności? Przepisy mają się zmienić, aby ulżyć w biurokracji osobom ze schorzeniami trwałymi i nieodwracalnymi. Kto w 2026 r. ma szansę pożegnać się z ponownymi wizytami na komisjach? Jakie kryterium jest kluczowe i co z orzeczeniami wydanymi przed nowelizacją? Zapoznaj się z planowanymi zmianami w systemie orzekania.

REKLAMA