REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

500 plus a opieka naprzemienna - co z uchwałą NSA?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Michalina Topolewska
Michalina Topolewska
Dziennik Gazeta Prawna
Największy polski dziennik prawno-gospodarczy
500 plus a opieka naprzemienna - co z uchwałą NSA?
500 plus a opieka naprzemienna - co z uchwałą NSA?

REKLAMA

REKLAMA

Czy warunkiem przyznania 500+ rodzicowi jest orzeczenie sądu rodzinnego o opiece naprzemiennej, czy też wystarczające jest ustalenie faktycznego sprawowania opieki nad dzieckiem w porównywalnych i powtarzających się okresach? NSA odmówił podjęcia uchwały.

500 plus a opieka naprzemienna. Bez uchwały NSA

W wyrokach sądów administracyjnych nie ma rozbieżności, bo nie jest tak, że jedne wskazują na to, że opieka naprzemienna ma wynikać z orzeczenia sądu powszechnego, a inne dopuszczają możliwość ustalania jej istnienia w postępowaniu administracyjnym.

REKLAMA

Czy warunkiem przyznania 500+ rodzicowi jest orzeczenie sądu rodzinnego o opiece naprzemiennej, czy też wystarczające jest ustalenie faktycznego sprawowania opieki nad dzieckiem w porównywalnych i powtarzających się okresach? Z wnioskiem o rozstrzygnięcie, która wykładnia przepisów jest właściwa, wystąpił do poszerzonego składu Naczelnego Sądu Administracyjnego Mikołaj Pawlak, rzecznik praw dziecka (RPD). NSA odmówił jednak wydania uchwały, bo jak stwierdził, wyroki sądów administracyjnych nie wykazują sprzeczności w tym zakresie.

Przeciwstawne poglądy

REKLAMA

Zgodnie z ustawą z 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 2407 ze zm.) świadczenie wychowawcze jest przyznawane jednemu z rodziców dziecka w wysokości 500 zł. Ta ogólna reguła obowiązuje też w przypadku rodziców rozwiedzionych, będących w separacji lub żyjących w rozłączeniu, ale z jednym wyjątkiem wskazanym w art. 5 ust. 2a ustawy. Jeżeli bowiem na mocy orzeczenia sądu dziecko znajduje się pod opieką naprzemienną obydwojga rodziców - sprawowaną w porównywalnych i powtarzających się okresach - wtedy każdemu z nich przysługuje połowa świadczenia, czyli 250 zł.

Zdaniem RPD stosowanie art. 5 ust. 2a wywołało rozbieżności w wyrokach WSA, co doprowadziło do ukształtowania się dwóch przeciwstawnych linii w ich orzecznictwie. Pierwsza z nich sprowadza się do uznania, że okoliczność istnienia opieki naprzemiennej musi wynikać z orzeczenia sądu przyznającego matce i ojcu opiekę w porównywalnych i powtarzających się okresach. To oznacza, że pozostawanie dziecka pod opieką naprzemienną nie podlega ustaleniu przez strony, organ prowadzący postępowanie w sprawie świadczenia wychowawczego ani przez sąd administracyjny. Co więcej, występowania opieki naprzemiennej nie można domniemywać w toku prowadzonego postępowania oraz badać na podstawie informacji zebranych w ramach wywiadu środowiskowego, bo art. 5 ust. 2a stanowi wyjątek, który nie może być interpretowany rozszerzająco.

Z kolei druga linia orzecznicza, wymieniona przez RPD jako odmienna od pierwszej, pozwala uznać, że opieka naprzemienna nie musi wynikać wprost z orzeczenia sądu lub ugody mającej moc wyroku sądowego i może podlegać interpretacji stron, organu prowadzącego postępowanie lub sądu administracyjnego. Dlatego nawet jeśli sąd rodzinny nie orzeknie, że rodzice wykonują wobec dziecka opiekę naprzemienną, to można tak przyjąć, jeśli po równo się nim zajmują. W efekcie, gdy orzeczenie sądu powszechnego nie zawiera wspomnianego zwrotu, to zadaniem organów jest samodzielne ustalenie, jaki charakter mają postanowienia zawarte w wyroku i czy mogą świadczyć o sprawowaniu opieki naprzemiennej w konkretnej sprawie.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Nie ma sprzeczności

Prokurator Przemysław Ostojski, który reprezentował w trakcie rozprawy stanowisko prokuratora generalnego, przekonywał, że NSA powinien odmówić podjęcia uchwały z uwagi na to, że wbrew temu, co twierdzi RPD, orzecznictwo jest jednolite i nie reprezentuje w części wyroków poglądu, jakoby rolą organów administracji publicznej było zastępowanie sądu w ustalaniu opieki naprzemiennej. - Sądy zgodnie twierdzą, że nie chodzi o orzeczenie ustalające opiekę naprzemienną, ale każde orzeczenie sądu powszechnego dotyczące kwestii związanych z opieką naprzemienną, na podstawie którego organ może określić, czy spełnione są warunki art. 5 ust. 2a ustawy - mówił.

Pomoc dla rodzin / Dziennik Gazeta Prawna - wydanie cyfrowe

Dziennik Gazeta Prawna - wydanie cyfrowe

REKLAMA

NSA podzielił tę argumentację i wydał postanowienie o odmowie podjęcia uchwały. Sędzia Marek Stojanowski, przedstawiając ustne motywy, podkreślił, że podjęcie uchwały mającej na celu wyjaśnienie przepisów prawnych, których stosowanie wywołało rozbieżności w orzecznictwie, wymaga zidentyfikowania przedmiotu rozbieżności. Tymczasem ani w osnowie wniosku, ani w jego uzasadnieniu nie został on precyzyjnie wskazany. W ocenie poszerzonego składu NSA w postawionym przez RPD pytaniu można by szukać rozbieżności w przyjmowaniu przez część sądów wymogu posłużenia się literalnie pojęciem opieki naprzemiennej. Jednak wyroki przywołane na poparcie pierwszej linii orzeczniczej nie formułują takiego warunku. Rozbieżności można by też dowodzić, gdyby w jednych wyrokach sądów administracyjnych orzeczenie sądu powszechnego ustalającego opiekę naprzemienną było elementem koniecznym, a w innych to stan faktyczny byłby elementem wystarczającym do stwierdzenia jej istnienia. Tego również nie potwierdzają wymienione wyroki.

- Zarówno w pierwszym, jak i drugim przypadku sądy przyjmują, że istnienie opieki naprzemiennej jest ustalane na podstawie orzeczenia sądów powszechnych lub równoważnych z nimi ugód - uzasadniał sędzia Stojanowski.

Dodał, że przywołane przez RPD wyroki nie mówią też o tym, iż ustalenie opieki naprzemiennej może nastąpić jedynie na podstawie okoliczności ustalonych w postępowaniu administracyjnym. Jeśli zaś w orzeczeniu sądu powszechnego nie jest użyty zwrot o opiece naprzemiennej, to jego postanowienia podlegają wykładni na podstawie kryteriów z art. 5 ust. 2a ustawy. ©℗

orzecznictwo

Postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z 8 listopada 2021 r., sygn. akt I OPS 1/21. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Czy to w porządku? Ministerstwo odmówiło ochrony osób niepełnosprawnych (stopień znaczny) przed opłatami. Bo to działka innego ministerstwa

O jakie opłaty ponoszone przez osoby niepełnosprawne chodzi? To opłaty, które płacą za pomoc w sporządzaniu wniosków o świadczenie wspierające. Jego maksymalna wysokość 4134 zł (w 2025 r.). Za pomoc w jego przyznaniu firmy pośredniczące i kancelarie życzą sobie wielokrotność świadczenia. Może to być nawet 6-krotność wartości przyznanego świadczenia (czyli prawie 25 000 zł z: 6 x 4134 zł). To są wygórowane opłaty. Od kilku miesięcy posłowie alarmują rząd o tym procederze, który dotyka osoby niepełnosprawne w najpoważniejszym stopniu niepełnosprawności (często starsze). Rząd odmówił interwencji. Na dziś.

Jednolity plik ubezpieczeniowy (JPU) i kilkadziesiąt innych zmian w relacjach z ZUS-em. MRPiPS chce uproszczenia procedur dla płatników. Co wynika z założeń projektu nowelizacji ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych

W dniu 26 sierpnia 2025 r. w Wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów opublikowano założenia projektu nowelizacji ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw. Celem tej nowelizacji jest ograniczenie obowiązków płatników składek, w tym przedsiębiorców, względem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) oraz uproszczenie procedur dla płatników składek związanych ze sporządzaniem i przekazywaniem do ZUS dokumentów ubezpieczeniowych oraz eliminacja powielania danych, które są już dostępne w systemie informatycznym ZUS. Głównym założeniem przygotowywanych w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zmian jest, aby zakres danych, które płatnik składek musiałby udostępnić ZUS był ograniczony do niezbędnego minimum. ZUS opierałby się na danych już zgromadzonych na kontach oraz w wewnętrznych systemach (np. zasiłkowych), jak również zaciągałby dane z systemów zewnętrznych (np. z MF). Rząd planuje przyjąć i skierować do Sejmu tę nowelizację w I kwartale 2026 roku.

Czym jest oskarżenie prywatne

Nie każde przestępstwo ścigane jest z urzędu. W polskim prawie karnym istnieje grupa czynów, w których to sam pokrzywdzony musi wystąpić w roli oskarżyciela – składając do sądu prywatny akt oskarżenia. Jakie to przestępstwa? Jak wygląda procedura?

Małżeńskie jubileusze w Polsce – czy państwo powinno płacić za wierność? Dlaczego potrzebne są regulacje, które umożliwią uhonorowanie par z długim stażem?

Małżeńskie jubileusze w Polsce, czyli uhonorowanie par, które wspólnie przeżyły 50, 60 czy 70 lat, stało się pięknym zwyczajem kultywowanym przez samorządy w całym kraju. W wielu gminach jubilaci otrzymują nie tylko medale „Za długoletnie pożycie małżeńskie”, ale także listy gratulacyjne, nagrody rzeczowe czy nawet świadczenia pieniężne. Problem pojawia się jednak wtedy, gdy wkracza prawo – Regionalne Izby Obrachunkowe i sądy administracyjne wskazują, że brak jest jednoznacznej podstawy ustawowej do finansowania takich gratyfikacji ze środków publicznych. Pojawia się więc pytanie: czy państwo powinno płacić za wierność i wspólne życie małżonków? Dyskusja wokół jubileuszy małżeńskich dotyka nie tylko kwestii tradycji i wartości rodzinnych, ale także zasady legalizmu, konstytucyjnej równości obywateli i ograniczeń prawa finansów publicznych. Spór o to, jak uregulować świadczenia dla małżeńskich jubilatów, trafił już do Senatu – i może zadecydować o przyszłości tego wyjątkowego zwyczaju.

REKLAMA

Reklama aptek wraca? Przełomowy projekt ustawy po wyroku TSUE

Rząd planuje uchylenie całkowitego zakazu reklamy aptek. Zmiana jest konsekwencją wyroku TSUE, który uznał polskie przepisy za zbyt restrykcyjne i sprzeczne z prawem unijnym. Nowa ustawa ma pozwolić aptekom na reklamę, ale w ściśle określonych ramach i z wyższymi karami za nadużycia.

14. emerytura z KRUS - ile i dla kogo w 2025 roku. Kiedy wypłata?

Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego poinformowała w komunikacie, że dodatkowe roczne świadczenie pieniężne dla emerytów i rencistów, potocznie zwane "czternastą emeryturą", będzie w 2025 roku wypłacone we wrześniu, podobnie jak w poprzednich dwóch latach. Kto ma prawo do tego świadczenia, ile wyniesie w tym roku?

Rachunki uśpione wreszcie dostępne dla spadkobierców! Prezydent podpisał nowelę Prawa bankowego

Prezydent Karol Nawrocki podpisał nowelizację Prawa bankowego, która umożliwia szybkie zamknięcie tzw. „rachunków uśpionych” i ułatwia spadkobiercom dostęp do środków po zmarłych. Równocześnie przyjął ustawę wydłużającą terminy na przechowywanie nawozów naturalnych w gospodarstwach rolnych, a zdecydowanie zawetował przepisy obniżające kary za przestępstwa skarbowe.

Umowa szkoleniowa (tzw. „Lojalka”) – zasady, terminy, plusy i minusy. Kiedy trzeba dać pracownikowi urlop szkoleniowy?

Sfinansowanie przez pracodawcę kosztownego szkolenia czy studiów pracownika to inwestycja. W naturalny sposób rodzi się pytanie: co jeśli pracownik po zakończeniu nauki szybko odejdzie z firmy? Jednym z narzędzi, które mają chronić pracodawcę przed stratą takiej inwestycji, jest umowa szkoleniowa, potocznie nazywana lojalką.

REKLAMA

Świadczenia alimentacyjne. MRPiPS zapowiada ważną zmianę

Wprawdzie kryterium dochodowe pozostanie, ale ma podlegać corocznej waloryzacji. Aktualnie próg dochodowy dla świadczeń z funduszu alimentacyjnego zmienia się raz na trzy lata.

Nawet 6,3 tys. zł miesięcznie dla studentów tych uczelni. MON już uszczelnia przepisy!

Studia wojskowe kuszą wysokim uposażeniem już od pierwszego roku, jednak atrakcyjny system sprzyja nadużyciom. MON wprowadza zmiany i uszczelnia przepisy, by ograniczyć rezygnacje studentów-żołnierzy oraz straty dla budżetu państwa.

REKLAMA