Milczące załatwienie sprawy - problem ze stosowaniem nowych przepisów

Postępowanie uproszczone: Nowe przepisy administracyjne martwe od ponad roku

Nowelizacja kodeksu postępowania administracyjnego, która weszła w życie ponad rok temu (1 czerwca 2017 r.), była największą od lat reformą tej procedury. W nowych przepisach duży nacisk położono na przyspieszenie biegu postępowań, czemu miało służyć m.in. uregulowanie dotyczące milczącego załatwienia sprawy. Stanowi ono alternatywę dla tradycyjnego modelu zakończenia postępowania decyzją. Polega to na tym, że jeśli urząd nie wyda decyzji we wskazanym terminie (co do zasady w ciągu miesiąca), strona (obywatel) będzie mogła uznać, że organ odpowiedział na jej wniosek pozytywnie.

Procedury prostsze, ale przepisy martwe

Tryb ten od lat funkcjonuje w kilku aktach prawnych, np. w prawie budowlanym, natomiast po wejściu w życie nowelizacji k.p.a. miał być szerzej wykorzystywany. Od początku było jednak wiadomo, że nie znajdzie zastosowania w każdym postępowaniu. Dopiero w przepisie szczególnym ustawodawca miał upoważnić organ do milczącego załatwienia konkretnych spraw.

– Problem w tym, że cały rozdział, który reguluje ten tryb, jest typowym przykładem tzw. prawa martwego, czyli takiego, które co prawda obowiązuje, ale nie jest stosowane. Nie wiadomo bowiem, kiedy ustawodawca zdecyduje się przeprowadzić nowelizacje w różnych działach prawa administracyjnego, które umożliwiłyby korzystanie z niego – mówi dr hab. Aleksander Maziarz, administratywista z Akademii Leona Koźmińskiego. Zwraca przy tym uwagę, że od roku nie weszły w życie żadne nowe regulacje szczególne, które dawałyby taką możliwość. I zastanawia się, kiedy doczekamy szerszego stosowania tego przepisu.

Na ten problem zwraca również uwagę Mateusz Karciarz, prawnik z Kancelarii Radców Prawnych Zygmunt Jerzmanowski i Wspólnicy w Poznaniu. W jego ocenie po stronie rządowej brakuje kompleksowej i przemyślanej analizy nie tylko dotychczasowych regulacji prawnych w tym zakresie, ale również pod kątem możliwości wprowadzenia milczącego załatwienia sprawy do kolejnych, nowych postępowań.

Ale to niejedyne zastrzeżenia wobec nowej instytucji.

– Kodeks postępowania administracyjnego pozwala na zaskarżenie nawet rozstrzygnięć pozytywnych. Skoro jednak przy milczącym załatwieniu sprawy nie jest wydawana decyzja, pojawia się problem z wniesieniem odwołania – mówi Aleksander Maziarz. Wskazuje jednocześnie, że typowa decyzja administracyjna zawiera też pouczenie o przysługujących stronie środkach zaskarżenia. – W przypadku milczącego załatwienia sprawy takiego pouczenia strona jednak nie uzyska i może mieć problemy z wniesieniem odwołania – podkreśla ekspert.