Grzegorz Braun stracił immunitet poselski. Początek końca kariery kontrowersyjnego polityka?

• Grzegorz Braun usłyszy siedem zarzutów
• Grzegorz Braun – poseł w areszcie tymczasowym?
• Grzegorz Braun straci mandat poselski?
• Grzegorz Braun nie będzie mógł kandydować?

Sejm wyraził zgodę na pociągnięcie posła Grzegorza Brauna do odpowiedzialności karnej. Wniosek w tej sprawie złożył prokurator okręgowy w Warszawie. Prokuratura zgromadziła materiał dowodowy uzasadniający podejrzenie popełnienia przez Brauna siedmiu przestępstw, które zostały objęte jednym wnioskiem o uchylenie immunitetu. To „kwestia precedensowa, której do tej pory nie było” – stwierdził pos. Jarosław Urbaniak, przewodniczący komisji regulaminowej, spraw poselskich i immunitetowych przedstawiając na posiedzeniu Sejmu sprawozdanie komisji w sprawie wniosku prokuratury. Chociaż podczas obrad komisji odbyła się łączna dyskusja nad całością wniosku, to jednak nad poszczególnymi zarzutami wskazanymi w jego treści członkowie komisji głosowali oddzielnie. 

Także na posiedzeniu plenarnym Sejmu odbyło się siedem głosowań w sprawie poszczególnych czynów popełnionych przez Grzegorza Brauna. W głosowaniach tych za udzieleniem zgody na pociągnięcie posła do odpowiedzialności karnej opowiedziało się od 394 do 402 posłów; we wszystkich głosowaniach przeciw było 15 posłów klubu Konfederacji, do którego należy Braun, a w jednym z głosowań tak samo jak oni zagłosował pojedynczy poseł Prawa i Sprawiedliwości (Marek Suski). Grzegorz Braun nie brał udziału w żadnym z głosowań w swojej sprawie.

Grzegorz Braun usłyszy siedem zarzutów

Wniosek warszawskiej prokuratury okręgowej o uchylenie immunitetu Grzegorzowi Braunowi wskazuje siedem popełnionych przez niego czynów. Doszło do nich w okresie od marca 2022 r. do grudnia 2023 r. Wydarzenia te są szeroko znane opinii publicznej, m.in. za sprawą samego Brauna, który informował o nich, zamieszczając w Internecie relacje ze swoich działań.

Po uchyleniu immunitetu poselskiego prokuratura będzie mogła przedstawić Grzegorzowi Braunowi zarzuty w następujących sprawach:

1. Naruszenie nietykalności cielesnej funkcjonariusza publicznego 

Grzegorz Braun w marcu 2022 r. naruszył nietykalność cielesną Łukasza Szumowskiego, dyrektora Narodowego Instytutu Kardiologii (a więc funkcjonariusza publicznego) i byłego ministra zdrowia, podczas „interwencji poselskiej” w siedzibie Instytutu – to przestępstwo z art. 222 § 1 Kodeksu karnego zagrożone grzywną, karą ograniczenia wolności albo karą pozbawienia wolności do lat 3.

Równocześnie Braun popełnił czyn polegający na stosowaniu przemocy fizycznej w celu zmuszenia Szumowskiego do określonego zachowania – przestępstwo z art. 191 § 1 Kodeksu karnego, za co grozi kara pozbawienia wolności do lat 3.

2. Pomówienie Łukasza Szumowskiego

Transmitując w Internecie „interwencję poselską” w Narodowym Instytucie Kardiologii Grzegorz Braun pomówił Łukasza Szumowskiego o to, że w czasie pracy znajduje się w stanie po użyciu alkoholu, co mogło poniżyć go w opinii publicznej oraz narazić na utratę zaufania potrzebnego do sprawowania funkcji dyrektora Instytutu oraz wykonywania zawodu lekarza – jest to przestępstwo art. 212 § 1 i 2 Kodeksu karnego, za które grozi grzywna, kara ograniczenia wolności albo kara pozbawienia wolności do roku.

3. Uszkodzenie choinki bożonarodzeniowej

W styczniu 2023 r. Grzegorz Braun uszkodził stojącą w budynku krakowskiego Sądu Okręgowego choinkę bożonarodzeniową oraz zniszczył ozdoby choinkowe należące do Stowarzyszenia Sędziów Polskich „Iustitia” i Stowarzyszenia Sędziów „Themis” – to przestępstwo z art. 288 § 1 Kodeksu karnego, którego sprawca podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.

4. Uszkodzenie sprzętu nagłaśniającego

Podczas wykładu prof. Jana Grabowskiego zatytułowanego „Polski (narastający) problem z historią Holokaustu” w Niemieckim Instytucie Historycznym w Warszawie Grzegorz Braun uszkodził sprzęt nagłaśniający. Do czynu tego doszło w maju 2023 r. – to także przestępstwo z art. 288 § 1 Kodeksu karnego.

5. Naruszenia miru domowego 

Po dokonaniu uszkodzenia urządzeń nagłaśniających w Niemieckim Instytucie Historycznym Grzegorz Braun nie opuścił siedziby Instytutu, pomimo żądania jego dyrektora oraz przybyłych na miejsce funkcjonariuszy policji – to przestępstwo z art. 193 Kodeksu karnego, za które grozi grzywna, kara ograniczenia wolności albo kara pozbawienia wolności do roku.

6. Znieważenie grupy osób z powodu przynależności wyznaniowej

Grzegorz Braun 12 grudnia 2023 r. w budynku Sejmu znieważył grupę ludności z powodu jej przynależności wyznaniowej – to przestępstwo z art. 257 Kodeksu karnego, zagrożone karą pozbawienia wolności do lat 3. Dokonał tego poprzez złośliwe przeszkodzenie publicznemu wykonywaniu aktu religijnego zapalenia świec chanukowych – co jest przestępstwem z art. 195 Kodeksu karnego, za które grozi grzywna, kara ograniczenia wolności albo kara pozbawienia wolności do lat 2.

Jednocześnie Braun publicznie znieważył przedmiot czci religijnej poprzez zgaszenie, przy użyciu gaśnicy proszkowej zapalonych świec chanukowych; w ten sposób obraził uczucia religijne wyznawców judaizmu – to przestępstwo z art. 196 Kodeksu karnego, którego sprawca podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo karze pozbawienia wolności do lat 2.

7. Naruszenie nietykalności cielesnej

Podczas incydentu polegającego na gaszeniu świec chanukowych Grzegorz Braun kierując w stronę jednej z osób strumień proszku z gaśnicy naruszył nietykalność cielesną tej osoby – to przestępstwo z art. 217 Kodeksu karnego, za które grozi grzywna, kara ograniczenia wolności albo kara pozbawienia wolności do roku. 

Swoim działaniem Grzegorz Braun spowodował ponadto u tej osoby lekki uszczerbek na zdrowiu (rozstrój zdrowia psychicznego) trwający nie dłużej niż 7 dni – co stanowi przestępstwo z art. 157 § 2 Kodeksu karnego zagrożone grzywną, karą ograniczenia wolności albo karą pozbawienia wolności do lat 2.

Grzegorz Braun – poseł w areszcie tymczasowym?

Grzegorza Brauna czekają teraz postępowania karne w sprawach, w których Sejm zgodził się na pociągnięcie go do odpowiedzialności. W trakcie któregokolwiek z nich prokurator może wystąpić do sądu, a sąd może uwzględnić wniosek prokuratora o zastosowanie tymczasowego aresztowania wobec Brauna. W takiej sytuacji Grzegorz Braun trafi do aresztu śledczego. 

Co stanie się wtedy z jego mandatem poselskim? Pomimo osadzenia w areszcie Braun pozostanie posłem, ale – zgodnie z przepisami ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora – nie będzie w czasie pozbawienia wolności wykonywał wynikających z tej ustawy praw i obowiązków.

Grzegorz Braun straci mandat poselski?

Sytuację Grzegorza Brauna jako posła może diametralnie zmienić wyrok skazujący go na karę pozbawienia wolności. Jeżeli w którejkolwiek ze spraw, w których ściganie przestępstwa odbywa się z oskarżenia publicznego zapadnie prawomocny wyrok skazujący Brauna na karę pozbawienia wolności, a zarazem sąd stwierdzi, że Braun przestępstwo popełnił umyślnie, jego mandat poselski wygaśnie. 

W przypadku natomiast, gdy Grzegorz Braun zostanie skazany na karę pozbawienia wolności za pomówienie, naruszenie nietykalności cielesnej (osoby niebędącej funkcjonariuszem publicznym) lub spowodowanie rozstroju zdrowia – które to przestępstwa ściga się z oskarżenia prywatnego – jego sytuacja będzie analogiczna, jak w przypadku tymczasowego aresztowania. Będzie odbywał karę pozostając posłem na Sejm; nie będzie jednak wykonywać praw i obowiązków określonych ustawą o wykonywaniu mandatu posła i senatora.

Grzegorz Braun nie będzie mógł kandydować?

Wygaśnięcie mandatu poselskiego to nie jedyna konsekwencja ewentualnego wyroku skazującego. Prawomocny wyrok skazujący na karę pozbawienie wolności za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego pozbawia osobę skazaną biernego prawa wyborczego (prawo wybieralności) we wszelkiego rodzaju wyborach odbywających się na podstawie Kodeksu wyborczego. 

Jeżeli zatem taki wyrok zapadnie wobec Grzegorza Brauna, nie będzie mógł kandydować w wyborach do Sejmu i Senatu, do Parlamentu Europejskiego, a także w wyborach prezydenckich i samorządowych. 

Taka sytuacja będzie utrzymywać się dopóki wyrok skazujący będzie wywierał skutki prawne, czyli do chwili, kiedy nastąpi zatarcie skazania. Z tą chwilą skazanie uważa się za niebyłe, a wpis o skazaniu ulegnie usunięciu się z rejestru skazanych. W efekcie osoba, której dotyczy zatarcie skazania odzyskuje prawo wybieralności.

W przypadku, gdy Grzegorz Braun zostanie skazany na karę pozbawienia wolności nieprzekraczającą 3 lat będzie mógł wystąpić do sądu z wnioskiem o zarządzenie zatarcia skazania już po upływie 5 lat od wykonania lub darowania kary albo od przedawnienia jej wykonania. Taki wniosek sąd może uwzględnić o ile Grzegorz Braun w tym okresie przestrzegał porządku prawnego. 

Jeżeli natomiast zatarcie skazania nie nastąpi na wniosek bądź też w przypadku, gdy Grzegorz Braun zostanie skazany na karę pozbawienia wolności dłuższą niż 3 lata (to możliwe w odniesieniu do przestępstw uszkodzenia mienia, które zagrożoną są karą do 5 lat), będzie musiał czekać na zatarcie skazania do chwili, w której upłynie 10 lat od wykonania kary. Wówczas zatarcie skazania nastąpi z mocy prawa („automatycznie”).

Dopiero wtedy Grzegorz Braun będzie mógł ponownie kandydować.