REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Prawa żyjących w konkubinacie

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Roma Opoka
Aplikant adwokacki
Rozwód Fot. Fotolia
Rozwód Fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Kwestie dotyczące konkubinatu nie mają odpowiednich uregulowań ustawowych. Wynikają one z orzecznictwa Sądu Najwyższego oraz doktryny prawa. Orzecznictwo Sądu Najwyższego zdefiniowało konkubinat i reguluje dużą część tej tematyki.

Małżonkowie mogą wspólnie rozliczać się z dochodów i dziedziczyć. Ich status jest wyraźnie uregulowany w prawie, co oznacza, że mają wiele wspólnych praw. A co ze związkami niesformalizowanymi?

REKLAMA

REKLAMA

Zobacz: Cofnięcie pozwu o rozwód

Definicja konkubinatu

Wyrok Sądu Najwyższego sprzed 20 lat definiuje konkubinat. Zgodnie z tym wyrokiem konkubinat to wspólne pożycie analogiczne do małżeńskiego, tyle, że pozbawione legalnego węzła. Oznacza to istnienie ogniska domowego charakteryzującego się duchową, fizyczną i ekonomiczną więzią, łączącą kobietę i mężczyznę. Określenie konkubinat, nie odnosi się do związków osób tej samej płci. Związki takowe najczęściej określa się jako związki partnerskie. Jednak Sąd Apelacyjny w Białymstoku w swoim wyroku z 2007 roku określił, że pod pojęciem konkubinatu należy rozumieć stabilną faktyczną wspólnotę osobisto- majątkową dwojga osób. Wyrok ten wprowadza pewną nieścisłość gdyż w Polsce przyjętym jest, iż konkubinat to związek osób płci przeciwnej, a wyrok ten sugeruje, że bez znaczenia dla zaistnienia konkubinatu jest płeć.

REKLAMA

A więc warunkiem zaistnienia konkubinatu jest wspólne pożycie o charakterze trwałym, obejmujące więź psychiczną i fizyczną oraz gospodarczą. Związki takie nie podlegają żadnej rejestracji. 

Dalszy ciąg materiału pod wideo


Władza rodzicielska i świadczenia alimentacyjne


Niektóre aspekty dotyczące związków konkubenckich są podobne jak te dotyczące małżonków. Chodzi tu konkretnie o władzę rodzicielską, świadczenia alimentacyjne, oraz inne aspekty dotyczące rodzicielstwa, oprócz domniemania pochodzenia dziecka od męża matki. Ojciec musi uznać dziecko przed kierownikiem stanu cywilnego, składając w tym zakresie stosowne oświadczenie. Brak też jest możliwości wspólnego adoptowania dziecka oraz łącznego sprawowania funkcji opiekuna.


Dziedziczenie


Nie ma możliwości dziedziczenia ustawowego po zmarłym konkubencie. Właściwym rozwiązaniem wydaje się być zatem sporządzenie testamentu. 


Dziecko urodzone w konkubinacie dziedziczy po swoich rodzicach na równie z dziećmi małżeńskimi, na zasadach ogólnych wynikających z prawa spadkowego.

Zobacz: Darowizna od osoby najbliższej


Nie wspólność a współwłasność


Brak jest też ustroju wspólności ustawowej pomiędzy partnerami żyjącymi w konkubinacie. Cokolwiek zarobi, lub nabędzie osoba w takim związku staje się jej osobistą własnością. Kiedy nabywają cokolwiek wspólnie, ich stosunki własnościowe w tym zakresie kształtują się na zasadzie zwykłej współwłasności z kodeksu cywilnego, czyli że każda z osób ma określony udział w prawie własności, którego jest dysponentem. W każdej chwili można dokonać podziału majątku będącego współwłasnością. Można tego dokonać w drodze dobrowolnej umowy. Jeżeli zaistnieje spór, można rozwiązać go na drodze sądowej.

Rozliczenia majątkowe konkubentów


Współwłasność majątkowa konkubentów może powstać na ogólnych zasadach wynikających z prawa cywilnego. Konkubenci mogą zawierać umowy dotyczące sytuacji majątkowej i zasad wzajemnych rozliczeń. W drodze umowy mogą również określić sposób wykonywania zarządu nad wspólnym majątkiem, a na wypadek rozstania zgodnie określić zasady podziału tego majątku.

Zobacz: W mediacji nie ma przegranych


Wspólne podpisywanie umów


Podział dorobku majątkowego w przypadku rozpadu związku jest pewnym problemem. Konkubenci powinni pamiętać, by wszystkie umowy dotyczące nabywanych przedmiotów majątkowych podpisywać wspólnie. Jeżeli tego nie zrobią, w przypadku zaistnienia sporu, trzeba będzie udowodnić wspólne nabycie. Dobrze jest również wszelkie nakłady pieniężne poczynione z majątku jednego z partnerów, na rzecz drugiego z nich dokumentować stosowną umową.

Zobacz:  Zgoda na leczenie osoby małoletniej


Majątek wspólny, współwłasność w częściach ułamkowych


Konkubenci nabywając podczas trwania związku przedmioty majątkowe, pomnażają majątek wspólny. Majątek wspólny konkubentów nie posiada charakteru tożsamego do tego, który powstaje w przypadku małżonków. Przyjmuje się, że podstawą prawną rozliczeń majątkowych pomiędzy osobami konkubentów są: zastosowanie przepisów o współwłasności w częściach ułamkowych, o spółce cywilnej oraz zastosowanie przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu. Nie ma jednak zgodnej linii orzeczniczej w tym względzie. Tu znów z pomocą przychodzi orzecznictwo Sądu Najwyższego, zgodne z którego uchwałą dokonując rozliczeń między konkubentami sąd stosuje następujące zasady: co do roszczeń z tytułu nieruchomości i rzeczy ruchomych nabytych wspólnie, na własność lub w posiadanie, jak również z tytułu nakładów dokonanych na te przedmioty - przepisy o zniesieniu współwłasności, natomiast co do roszczeń z tytułu nakładów dokonanych przez jedną z wymienionych osób w przedmiotach należących do drugiej, a wchodzących w skład wspólnego gospodarstwa - przepisy o bezpodstawnym wzbogaceniu.


Zniesienie współwłasności


Zniesienie współwłasności może nastąpić w drodze umowy między współwłaścicielami. W przypadku sporu zastąpi je orzeczenie sądu.
Podstawowym sposobem zniesienia współwłasności jest podział rzeczy wspólnej w naturze. Nie można takiego podziału dokonać gdyby był on sprzeczny z przepisami prawa lub ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem rzeczy albo pociągałby za sobą istotną zmianę rzeczy lub znaczne zmniejszenie jej wartości. Dokonując podziału w naturze sąd może zasądzić między byłymi współwłaścicielami dopłaty pieniężne. Jeżeli podział w naturze jest niedopuszczalny, zniesienie współwłasności następuje poprzez przyznanie rzeczy wspólnej jednemu ze współwłaścicieli. W takim przypadku ma on obowiązek spłacić współwłaściciela.

Ostatecznie, gdy podział rzeczy wspólnej jest niedopuszczalny, i nie ma podstaw do przyznania jej żadnemu z współwłaścicieli, sąd zarządzi sprzedaż rzeczy.


Konkubenci pozostający jednocześnie w innych związkach małżeńskich


Rozliczenia pomiędzy konkubentami, którzy pozostają jednocześnie w innych związkach małżeńskich, w których nie było zawartych umów o rozdzielności majątkowej. Majątek konkubentów, wchodzi wówczas w skład majątku wspólnego konkubenta
z małżonkiem i w przypadku, gdy dojdzie do rozwodu, do połowy tego majątku prawo będzie miał były małżonek jednego z konkubentów. W przypadku, gdy przedmioty majątkowe znajdujące się w ramach związku pozamałżeńskiego, stanowią współwłasność konkubentów objętą reżimem prawa rzeczowego, to do podlegającemu działowi majątku małżeńskiego wchodzi jedynie udział we współwłasności, należący do konkubenta - małżonka.
Konkubentów nie dotyczą również kwestie łożenia na rzecz drugiego konkubenta świadczeń alimentacyjnych, kwestie obowiązku wzajemnej opieki i pomocy.


Odpowiedzialność za kredyty


Osoby żyjące w konkubinacie nie odpowiadają za długi czy kredyty, które partner zaciągnął na własną rękę chyba, że zostaną żyrantem pożyczki. Nie dotyczą ich również poręczenia, jakich konkubent udzielił np. znajomemu, żyrując mu kredyt. Konkubenci odpowiadają wspólnie tylko za zaciągnięte wspólnie zobowiązania.

Sprawy codzienne

Zdecydowanie uprzywilejowane w załatwianiu codziennych spraw są małżeństwa. Konkubenci miewają problemy z odebraniem listu poleconego adresowanego do drugiego konkubenta, czy z uzyskaniem informacji od lekarza w razie pobytu drugiego z nich w szpitalu. Aby uniknąć takich problemów, wystarczy napisać stosowne oświadczenia, upoważniające partnera do decydowania w sprawach codziennych.

Do czego nie ma prawa osoba żyjąca w konkubinacie

Osoby żyjące w konkubinacie nie mają prawa żądania od byłego partnera alimentów na siebie, nawet w przypadku gdy znajdują się po rozstaniu w bardzo trudnej sytuacji materialnej. Nie mają też prawa ubiegania się o rentę rodzinną po zmarłym partnerze, czy rozliczania się z podatku dochodowego od osób fizycznych wspólnie z partnerem. Nie korzystają również ze zwolnienia od podatku od spadku i darowizn, które przysługuje osobom bliskim. W przypadku darowizny od partnera, kwota wolna od podatku wynosi 4902 zł. Wszystko ponad tej kwoty podlega opodatkowaniu, gdyż konkubenci nie korzystają ze zwolnienia dla najbliższych.

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Osoby niepełnosprawne i ich rodziny: Dlaczego nam to robicie? Komisje orzecznicze uzdrawiają

PZON: Przez 10 lat stopień znaczny niepełnosprawności. I nagle w 2025 r. cudowne ozdrowienie. Stan zdrowia bez zmian osoby niepełnosprawnej, ale orzeczenia o znacznym stopniu już nie. W mojej ocenie (być może mylnej) narasta problem „cudownych” ozdrowień dzieci i młodych ludzi obciążonych zespołem Aspergera. To samo dotyczy autyzmu. Chodzi o to, że PZON zmieniły praktykę orzeczniczą. Przy niezmienonym stanie zdrowia 10-latek otrzymywał znaczny stopień niepełnosprawności, a dziś już tak nie jest (drugi wariant takiej sytuacji to zabranie z orzeczenia pkt 7 i 8). Wczoraj był stopień znaczny niepełnosprawności i świadczenie pielęgnacyjne. Dziś cudowne uzdrowienie i nie ma znacznego stopnia niepełnosprawności.

Czy, gdyby Tato wystąpił po świadczenie wspierające, to czy ja nadal mogłabym otrzymywać świadczenie pielęgnacyjne, jak dotychczas?

Założeniem obecnego systemu wspierania osób niepełnosprawnych jest wygaszenie świadczenia pielęgnacyjnego (starego) dla opiekunów niepełnosprawnych osób dorosłych. Tylko osoby dorosłe mogą otrzymać świadczenie wspierające. Więc osoba niepełnosprawna (dorosła) składając wniosek o świadczenie wspierające "zabiera" np. swojej córce świadczenie pielęgnacyjne (stare). Nowe świadczenie pielęgnacyjne jest tylko dla opiekunów opiekujących się dziećmi do 18. życia (które nie mają prawa do świadczenia wspierającego).

Mitem jest, że MOPS daje tylko jeden zasiłek na osobę. W przykładzie wypłacił 6 zasiłków. Na jedzenie, buty, ciuchy, leki i lekarz, czynsz

Czy jedna osoba z MOPS otrzymuje średnio tylko jeden rodzaj zasiłku? A może jest możliwa kumulacja świadczeń i jedna osoba potrzebująca otrzyma ich wiele rodzajów (albo na różne cele)? W artykule przykład na drugą sytuację - wyrok sądu dla osoby, która otrzymała z MOPS 6 zasiłków w trzy miesiące. Jedzenie, buty, ciuchy, leki i lekarz, czynsz. Beneficjentka zasiłków poszła do sądu nie dlatego, że nie otrzymała zasiłku. Spierała się (skutecznie) o zbyt niską jego wartość.

Zdolność kredytowa w październiku 2025 r. Kolejny rekord pobity: prawie milion złotych dla rodziny ze średnimi zarobkami

W ciągu roku zdolność kredytowa trzyosobowej rodziny dysponującej dwiema średnimi krajowymi wzrosła o 1/4. Najmocniej sytuacja poprawiła się w ciągu ostatnich 6 miesięcy, w trakcie których mediana zdolności kredytowej konsekwentnie wyznaczała kolejne historyczne rekordy. Dziś kwota, którą banki skłonne są pożyczyć na zakup mieszkania rodzinie z dwiema średnimi krajowymi, to 940 tysięcy złotych. Choć nominalnie jest to najwyższy zanotowany wynik, to po korekcie o inflację do rekordu wciąż brakuje kilkunastu procent.

REKLAMA

Ile weźmiesz trzynastki w 2026 - nowa wysokość świadczenia

Nie jest wprawdzie jeszcze oficjalnie wiadome, ile dokładnie wyniesie trzynastka w 2026 roku, ale na podstawie dostępnych danych gospodarczych z GUS oraz przepisów, można już oszacować z dużą dokładnością tę kwotę świadczenia. Dowiedz się już teraz, ile wyniesie nowa trzynastka. W artykule znajdziesz szczegółowe obliczenia oparte o dotychczas dostępne dane makroekonomiczne.

Uwaga na nowy sposób oszustów! Bazuje na zmianie przepisów. Każdy powinien wiedzieć i ostrzec seniorów

Koniec roku to moment, w którym oszuści intensyfikują swoje działania. W tym okresie często bazują na informacji o tym, że od nowego roku ma nastąpić zmiana przepisów, w związku z którą na obywateli zostaną nałożone nowe obowiązki. Warto więc wiedzieć, jaka jest prawda i odpowiednio wcześnie ostrzec seniorów.

31 października – ważna data dla studentów z rentą rodzinną. ZUS: Z tym obowiązkiem nie można się spóźnić

Jak co roku, do końca października część studentów pobierających rentę rodzinną z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych ma obowiązek dostarczenia do ZUS-u zaświadczenia z uczelni potwierdzającego kontynuowanie nauki. Brak takiego dokumentu spowoduje wstrzymanie wypłaty renty rodzinnej.

Ograniczenia w używaniu fajerwerków. Toczą się prace na nowymi przepisami. Chodzi o dobrostan zwierząt. Już nie będzie można postrzelać w Sylwestra?

Rząd popiera zmiany zmierzające do ograniczenia możliwości używania fajerwerków i petard. Toczą się prace nad nowymi przepisami. Chodzi o materiały pirotechniczne klas F1, F2 i F3. Już nie będzie można strzelać w Sylwestra? Od kiedy?

REKLAMA

Nowe uprawnienia dla młodzieży. Prezydent podpisał ustawę 15 października 2025 r.

W dniu 15 października 2025 r. Prezydent RP Karol Nawrocki podpisał szereg ustaw. Jedną z nich jest ustawa z dnia 12 września 2025 r. o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz ustawy o funduszu sołeckim (dalej jako: ustawa). Co zmienia i jakie są jej konsekwencje? Warto wiedzieć - bo ustawa zacznie obowiązywać już od 1 stycznia 2026 roku. i daje nowe prawa młodzieży!

Sejm przegłosował zakaz hodowli na futro. Polacy czekali co najmniej 10 lat

17 października Sejm ponadpartyjną większością poparł wprowadzenie zakazu hodowli zwierząt na futro w Polsce. Na piątkowym głosowaniu 339 posłów zagłosowało za zakazem, 78 przeciw, a 19 wstrzymało się od głosu. Jeśli zmiany zostaną zaakceptowane przez Senat i prezydenta, ustawa wejdzie w życie jeszcze w tym roku, a fermy futrzarskie w Polsce będą musiały zamknąć działalność do końca 2033 roku.

REKLAMA