Najważniejsze wydarzenia społeczne w 2018 r.

Podwyżki dla służb mundurowych, ustawa wymuszająca zakaz handlu w określone niedziele miesiąca, wprowadzenie obowiązkowych e-zwolnień, upaństwowienie ratownictwa, zmiana przepisów o dopalaczach, zaostrzenie kar za znęcanie się nad zwierzętami i gwarancja szybszego wzrostu nakładów na zdrowie – to niektóre istotne wydarzenia społeczne mijającego roku.

STYCZEŃ

06.01. – W uroczystość Objawienia Pańskiego, potocznie nazywaną świętem Trzech Króli, ulicami 644 miejscowości w Polsce i 16 poza jej granicami przeszły Orszaki Trzech Króli. Uroczystości odbywały się pod hasłem "Bóg jest dla wszystkich".

26.01. – Sejm zaostrzył kary za znęcanie się nad zwierzętami tak, by za zabijanie, uśmiercanie lub znęcanie się nad zwierzętami groziły 3, a nie 2 lata pozbawienia wolności. Za czyny te dokonane ze szczególnym okrucieństwem górna granica kary została podniesiona z 3 do 5 lat. Ustawa zakłada też m.in., że w razie skazania za przestępstwo zabicia lub znęcania się nad zwierzęciem sąd będzie orzekał wobec sprawcy obligatoryjną nawiązkę na cel związany z ochroną zwierząt w wysokości od 1 tys. do nawet 100 tys. zł.

LUTY

01.02. – Zaczęła działać Służba Ochrony Państwa – nowa formacja, która powstała w miejsce Biura Ochrony Rządu. Nowa służba zyskała m.in uprawnienia operacyjno-rozpoznawcze.

08.02. – Podwyżki dla rezydentów, wzrost nakładów na zdrowie do 6 proc. PKB w 2024 r. i zobowiązanie do dalszego dialogu z zawodami medycznymi – przewidywało porozumienie ministra zdrowia i lekarzy rezydentów. Lekarze protestowali od 2 października. Początkowo prowadzili protest głodowy, z czasem zdecydowali o zmianie formy: zaczęli wypowiadać klauzulę opt-out – umowę, na której mocy lekarze zgadzają się na wydłużenie czasu pracy powyżej 48 godzin tygodniowo, dzięki czemu w wielu szpitalach zapewniona jest całodobowa obsada lekarska.

16.02. – Weszły w życie przepisy, że osoby, które nie ukończyły 18 lat, nie mogą korzystać z solarium. Obowiązkowe stały się ostrzeżenia, że korzystanie z nich zwiększa ryzyko zachorowania na nowotwór złośliwy skóry.

MARZEC

01.03. – Weszła w życie ustawa wymuszająca zakaz handlu w określone niedziele miesiąca. Ustawa stanowi, że handel w niedziele jest dozwolony jedynie w pierwszą i ostatnią niedzielę każdego miesiąca z pewnymi wyjątkami. Od 1 stycznia 2019 r. handel będzie dozwolony tylko w jedną niedzielę w miesiącu – ostatnią. Od 1 stycznia 2020 r. będzie obowiązywał zakaz handlu we wszystkie niedziele z wyjątkiem siedmiu w roku.

KWIECIEŃ

W tym miesiącu nauczyciele otrzymali pierwszą z trzech zaplanowanych podwyżek. Płace wzrosły o 5,38 proc. Zgodnie z rozporządzeniem minister edukacji o minimalnych stawkach wynagrodzenia nauczycieli płace zasadnicze wzrosły w zależności od stopnia awansu zawodowego od 123 do 168 zł brutto. Kolejną podwyżkę – o 5 proc. – nauczyciele mają dostać w styczniu 2019 r., a następną – również o 5 proc. – w styczniu 2020 r. Wszystkie nauczycielskie związki zawodowe uważają, że to za mało. Zarówno ZNP, jak i Sekcja Krajowa Oświaty i Wychowania NSZZ "Solidarność" domagają się podwyżki o 1000 zł.

28.04. – Beatyfikowana została Hanna Chrzanowska, pielęgniarka, prekursorka domowej opieki na chorymi, współpracowniczka abp. Karola Wojtyły. Nabożeństwu w bazylice Bożego Miłosierdzia w Krakowie-Łagiewnikach, podczas którego odbył się obrzęd beatyfikacji, przewodniczył prefekt Kongregacji ds. Kanonizacyjnych kard. Angelo Amato.

MAJ

11.05. – Minister zdrowia Łukasz Szumowski i dyrektor Lotniczego Pogotowia Ratunkowego Robert Gałązkowski podpisali umowę przewidującą budowę i modernizację baz Lotniczego Pogotowia Ratunkowego. Wartość projektu to ponad 22 mln zł. W jego ramach powstaną nowoczesne bazy Śmigłowcowej Służby Ratownictwa Medycznego, tzw. HEMS (ang. Helicopter Emergency Medical Service) w Olsztynie i Lublinie, zmodernizowana zostanie baza w Płocku.

14.05. – Prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę wprowadzającą szczególne uprawnienia w dostępie do świadczeń opieki zdrowotnej, usług farmaceutycznych oraz wyrobów medycznych dla osób ze znacznym stopniem niepełnosprawności. Prezydent podpisał też nowelę ustawy podnoszącą rentę socjalną do 100 proc. kwoty najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. Renta socjalna wzrosła z 865,03 zł do 1029,80 zł.

22.05. – Prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę o ochronie danych osobowych. Zakładała ona m.in. kary za naruszenie przepisów o ochronie danych osobowych, powołanie Urzędu Ochrony Danych Osobowych w miejsce Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych oraz skrócenie postępowań dotyczących naruszeń danych osobowych.

25.05. – Prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę zakładającą upaństwowienie ratownictwa medycznego. Istniejące umowy na wykonywanie zadań zespołów ratownictwa medycznego mają obowiązywać na okres, na jaki zostały zawarte, nie dłużej niż do 31 marca 2019 r.

27.05. – Po 40 dniach protestu osoby niepełnosprawne i ich opiekunowie zadecydowali o zawieszeniu protestu i opuszczeniu budynku Sejmu.

CZERWIEC

01.06. – Premier Mateusz Morawiecki podpisał rozporządzenie w sprawie wypłaty jednorazowego świadczenia w wysokości 300 zł dla każdego uczącego się dziecka. Pieniądze mają być wypłacane w ramach programu "Dobry start".

13.06. – Pod hasłem "Pacjent i system – zasady działania opieki medycznej" odbyła się pierwsza z cyklu konferencji planowanych w ramach debaty "Wspólnie dla zdrowia". Debata ma pokazać, jakie powinny być kierunki zmian w systemie, jakie cele i priorytety. W jej ramach zaplanowano serię konferencji, które mają odbywać się od czerwca br. do czerwca 2019 r.

LIPIEC

Polscy strażacy przebywali w Szwecji. Ich wyjazd wynikał z oficjalnej prośby tamtejszych władz, które za pośrednictwem Europejskiego Mechanizmu Ochrony Ludności zwróciły się o wsparcie ratownicze w walce z pożarami lasów. Pożary były skutkiem fali upałów, z którymi zmagała się cała Skandynawia.

05.07. – Sejm znowelizował ustawę zakładającą przyspieszenie tempa wzrostu nakładów finansowych na publiczny system ochrony zdrowia tak, by nie mniej niż 6 proc. produktu krajowego brutto było od 2024 r. przeznaczane na ten cel Wcześniej zakładano, że nastąpi to w 2025 r.

19.07. – Prezydent Andrzej Duda podpisał nowelizację ustawy o Radzie Dialogu Społecznego. Zakładała ona zwiększenie kompetencji rady, która będzie mogła opiniować nie tylko ustawy, ale także rządowe strategie i programy.

SIERPIEŃ

21.08. – Osoby sprzedające dopalacze traktowane są tak samo jak osoby sprzedające narkotyki – zaczęły obowiązywać przepisy, które mają ograniczyć wytwarzanie i wprowadzanie do obrotu środków zastępczych i nowych substancji psychoaktywnych.

WRZESIEŃ

Od września szkoły mogą wydawać uczniom i słuchaczom legitymacje szkolne w postaci papierowej (jak dotychczas) lub w postaci elektronicznej. Legitymacje elektroniczne mają formę plastikowych kart wielkości karty kredytowej. Możliwe jest też zainstalowanie w smartfonach specjalnej aplikacji (tzw. mLegitymacji) potwierdzającej posiadanie przez ucznia legitymacji papierowej lub elektronicznej.

03.09. – Nowy rok szkolny 2018/2019, który rozpoczął się 3 września, jest drugim rokiem wprowadzania reformy edukacji i zmiany struktury szkół. Uczniowie, którzy w czerwcu jako pierwszy rocznik skończyli naukę w VII klasach szkół podstawowych, rozpoczęli we wrześniu naukę jako pierwszy rocznik w klasie VIII. W gimnazjach pozostał ostatni rocznik uczniów – trzecioklasiści. We wrześniu 2019 r. gimnazja przestaną istnieć.

05.09. – Odbyła się druga konferencja w ramach narodowej debaty "Wspólnie dla zdrowia". Obradowała pod hasłem "Medycyna, finanse, gospodarka".

05.09. – Resort rodziny, pracy i polityki społecznej poinformował, że do konsultacji społecznych trafił projekt ustawy o tzw. matczynych emeryturach. Zakłada on przyznanie minimalnej emerytury osobom, które urodziły i wychowały przynajmniej czworo dzieci.

21.09. – Ks. Jacek Stryczek, twórca organizującego Szlachetną Paczkę stowarzyszenia Wiosna, zrezygnował z funkcji jego prezesa. Decyzja wiązała się z artykułem, który opisywał mobbing w Wiośnie.

PAŹDZIERNIK

01.10. – Weszły w życie przepisy zakładające, że kierowcy mogą zostawić w domu dowód rejestracyjny i polisę OC. W dalszym ciągu trzeba mieć przy sobie prawo jazdy.

16.10. – Kościół katolicki obchodził 40. rocznicę wyboru kard. Karola Wojtyły na papieża. Metropolita krakowski został papieżem 16 października 1978 r. Przybrał imię Jan Paweł II. Był pierwszym od 455 lat papieżem spoza Włoch i najmłodszym z papieży, jakich wybrano od półtora wieku.

17.10. – Ministerstwo Zdrowia, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Państwowy Instytut Wydawniczy podpisały porozumienie "Z książką zdrowiej!" o przekazaniu do prawie 500 szpitali, w których są oddziały dziecięce lub onkologiczne, około 50 tys. książek.

23.10. – Sejm uchwalił ustawę zakładającą utworzenie Solidarnościowego Funduszu Wsparcia Osób Niepełnosprawnych. Ma on być zasilany z części składki na Fundusz Pracy i z daniny solidarnościowej od osób zarabiających ponad milion złotych rocznie.

LISTOPAD

08.11. – Szef MSWiA Joachim Brudziński podpisał porozumienie ze związkami zawodowymi służb mundurowych. Dzięki temu od 1 stycznia 2019 r. funkcjonariusze służb mundurowych podległych MSWiA otrzymają podwyżkę w wysokości 655 zł miesięcznie brutto. W skład tej kwoty wchodzi podwyżka wynikająca z tzw. ustawy modernizacyjnej, w wysokości 309 zł. Porozumienie zakłada także podwyżkę w wysokości 500 zł brutto, która wejdzie w życie od 1 stycznia 2020 r.

09.11. – Biskupi uczestniczący w 381. Zebraniu Plenarnym Konferencji Episkopatu Polski na Jasnej Górze przyjęli Stanowisko w sprawie wykorzystywania seksualnego osób małoletnich przez niektórych duchownych. W dokumencie hierarchowie przeprosili Boga, ofiary wykorzystania, ich rodziny i wspólnotę Kościoła za wszystkie krzywdy wyrządzone dzieciom i ludziom młodym oraz ich bliskim.

09.11. – Sejm zdecydował o odrzuceniu obywatelskiego projektu, który przewiduje likwidację obowiązku szczepień ochronnych. Głosami sejmowej większości kilka tygodni wcześniej projekt został skierowany do komisji. Politycy Prawa i Sprawiedliwości wyjaśniali, że klub głosował za skierowaniem projektu do komisji, bo PiS obiecało, że nie będzie odrzucało w pierwszym czytaniu projektów obywatelskich. Podnosili także, że procedowanie może być okazją do edukowania na temat zasadności szczepień. Stanowisko rządu wobec projektu jest negatywne.

11.11. – Z udziałem prezydenta Andrzeja Dudy i premiera Mateusza Morawieckiego przeszedł ulicami Warszawy Biało-Czerwony Marsz "Dla Ciebie Polsko", zorganizowany z okazji stulecia odzyskania przez Polskę niepodległości. Policja szacuje, że uczestniczyło w nim 250 tys. osób.

– Msza św. w intencji ojczyzny z udziałem m.in. prezydenta Andrzeja Dudy i premiera Mateusza Morawieckiego w Świątyni Opatrzności Bożej w Warszawie. Mszy św. w setną rocznicę odzyskania niepodległości przewodniczył nuncjusz apostolski w Polsce abp Salvatore Pennacchio, a homilię wygłosił przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski abp Stanisław Gądecki.

20.11. – Prezydent Andrzej Duda skierował do Sejmu projekt ustawy o realizowaniu usług społecznych przez centrum usług społecznych. Z usług nowej instytucji będą mogli korzystać zainteresowani mieszkańcy. W centrum na podstawie potrzeb sygnalizowanych przez samych mieszkańców będą tworzone indywidualne plany usług społecznych – spersonalizowane pakiety usług społecznych na okres od trzech do dwunastu miesięcy.

22.11. – Ministerstwo Zdrowia poinformowało, że prowadzone są prace analityczne, które mają na celu opracowanie rozwiązań prawnych i mechanizmów organizacyjnych zwiększających efektywność wykorzystania osocza pochodzącego od polskich dawców. Polska nie ma fabryki frakcjonowania osocza.

26.11. – Sześć instytucji państwowych, w tym Główny Inspektor Sanitarny, komendant główny policji, szef Krajowej Administracji Skarbowej, Prokurator Krajowy, komendant główny Straży Granicznej i Główny Inspektor Sanitarny, podpisało porozumienie, którego celem jest przeciwdziałanie zagrożeniom zdrowia publicznego i szkodom społecznym, jakie powoduje obecność na nielegalnym rynku nowych narkotyków.

29.11. – Pod hasłem "Własność, zarządzanie, odpowiedzialność" obradowała w Łodzi trzecia z cyklu konferencji organizowanych w ramach debaty "Wspólnie dla zdrowia".

30.11. – Oficjalnie przekazano dwa śmigłowce S-70i Black Hawk dla policji. Kolejne trzy takie maszyny mają trafić do tej formacji w przyszłym roku. Policja eksploatuje 11 śmigłowców, z których najstarszy ma 47 lat.

GRUDZIEŃ

01.12. – Papierowe zwolnienia lekarskie przeszły do historii. Termin wprowadzenia e-zwolnień był wcześniej dwukrotnie przekładany.

– Rozpoczął się proces beatyfikacyjny ks. Romana Kotlarza – kapelana radomskiego Czerwca '76

06.12. – Autorzy projektu, który zakłada wprowadzenie jako dodatkowego kryterium przyjmowanie dzieci do przedszkola lub żłobka wykonanie obowiązkowych szczepień ochronnych, złożyli w Sejmie zawiadomienie o utworzeniu komitetu w sprawie obywatelskiej inicjatywy.

11.12. – Rząd przyjęła projekt ustawy o Agencji Badań Medycznych. Do jej zadań będzie należeć m.in. organizacja niekomercyjnych badań klinicznych, prowadzenie analiz oraz inicjowanie rozwoju nauk medycznych. ABM ma przynieść korzyści pacjentom i systemowi.

12.12. – Prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę, która m.in. wydziela w policji służbę odpowiadającą za prowadzenie działań kontrterrorystycznych. Do tej pory takie działania prowadziły niezależne względem siebie oddziały antyterrorystyczne policji.

14.12. – Sejm uchwalił nowelizację ustawy w sprawie waloryzacji emerytur i rent. Zgodnie z rządową nowelizacją od 1 marca 2019 r. emerytury i renty wzrosną o co najmniej 70 zł. Najniższe będą wynosiły 1100 zł.

– Mikołaj Pawlak, który w listopadzie został wybrany na urząd Rzecznika Praw Dziecka, złożył ślubowanie w Sejmie. Od tego momentu formalnie rozpoczął pięcioletnią kadencję na tym stanowisku.

16.12. – Ruszyła zbiórka funduszy na budowę kliniki "Budzik" dla dorosłych w Warszawie. Na stworzenie kliniki, która ma powstać obok Mazowieckiego Szpitala Bródnowskiego w Warszawie, potrzeba około 40 mln zł.

21.12. – Podpisano umowę na budowę w Legionowie filii Wojskowego Instytutu Medycznego. Rozpoczęcie inwestycji planowane jest na pierwsze półrocze 2019 r., a zakończenie w 2022 r. Podstawowym źródłem finansowania inwestycji będą pieniądze resortu obrony narodowej