REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Doszło do zasiedzenia? Uchwała Sądu Najwyższego otwiera drzwi do uzyskania wynagrodzenia przez właścicieli, którzy zostali pozbawieni prawa do nieruchomości

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
radca prawny
Doszło do zasiedzenia? Uchwała Sądu Najwyższego otwiera drzwi do uzyskania wynagrodzenia przez właścicieli, którzy zostali pozbawieni prawa do nieruchomości
Doszło do zasiedzenia? Uchwała Sądu Najwyższego otwiera drzwi do uzyskania wynagrodzenia przez właścicieli, którzy zostali pozbawieni prawa do nieruchomości
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Sąd Najwyższy uznał, że byli właściciele nieruchomości lub innej rzeczy, pozbawieni własności przez zasiedzenie przez innych, mogą domagać się wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z niej w okresie przed datą pozbawienia ich własności. To precedensowe rozstrzygnięcie SN z 3 kwietnia 2024 r., bowiem do tej pory tacy właściciele nie mieli prawa do żadnych roszczeń.

Jest to ważny dla byłych właścicieli wyrok Sądu Najwyższego. Argumenty aksjologiczne i prawne przemawiają za odmiennym od dotychczasowego stanowiska Sądu Najwyższego, jakoby funkcja zasiedzenia sprzeciwiała się przyznaniu byłemu właścicielowi rzeczy wobec jej posiadacza, który stał się właścicielem, wszelkich roszczeń, u których podstaw leży prawo własności – stwierdził SN w postanowieniu z 3 lutego 2022 r. (sprawa II CSKP 371/22). Teraz, po 2 latach, jego stanowisko potwierdził skład 7 sędziów SN. Dochodzi więc do zamiany przeciwnej interpretacji instytucji zasiedzenia obowiązującej dotychczas w polskim porządku prawnym. Byli właściciele rzeczy, w tym nieruchomości, pozbawieni ich na skutek zasiedzenia, będą mogli domagać się zapłaty wynagrodzenia za okres, w którym osoby zasiedzające korzystały z nich zanim nabyły własność przez zasiedzenie.

REKLAMA

Pozbawieni własności w drodze zasiedzenia a prawo do roszczeń

REKLAMA

Sprawa z 2022 roku dotyczyła nieruchomości należącej do jednego z uniwersytetów. Sąd rejonowy stwierdził, że z dniem 1 października 2005 roku część tej nieruchomości stała się własnością innych podmiotów wskutek zasiedzenia. Uniwersytet domagał się od nich 270 tys. zł wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z niej przez 10 lat, oraz 30 tys. zł z tytułu żądania zwrotu pobranych w tym czasie pożytków z nieruchomości.

Sądy dwóch instancji wydały niekorzystne dla byłego właściciela nieruchomości wyroki, m.in. w oparciu o regulację art. 224 i 225 Kodeksu cywilnego. Stanowi ona, że samoistny posiadacz rzeczy nie jest zobowiązany do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy, jak i nabywa własność do pożytków uzyskanych w czasie posiadania. Jest on zobowiązany do wynagrodzenia dopiero od chwili, w której dowiedział się o wytoczeniu przeciw niemu powództwa o wydanie rzeczy. Jak wskazał sąd apelacyjny, celem instytucji zasiedzenia jest ustabilizowanie stosunków prawnych między obecnymi a poprzednimi właścicielami. Zasiedzenie stanowi na gruncie prawa pierwotny sposób nabycia własności, a więc nabywca nie wywodzi swojego prawa własności od poprzednika prawnego. Zgodnie więc z utrwaloną linią orzeczniczą, właścicielowi, który utracił własność na skutek zasiedzenia, nie przysługuje wobec zasiedzającego roszczenie o wynagrodzenie za korzystanie z rzeczy bez tytułu prawnego w okresie poprzedzającym dzień zasiedzenia. Pogląd ten został ukształtowany i ugruntowany uchwałą Sądu Najwyższego z 30 listopada 2016 r. (sygn. akt III CZP 77/16).

SN uznał, że byłym właścicielom przysługuje prawo do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy przed zasiedzeniem

REKLAMA

Ale 6 lat później SN w innym składzie przyznał, że choć nabycie własności w drodze zasiedzenia ma charakter pierwotny, to jednak znaczy to wyłącznie tyle, iż brak w tej sytuacji następstwa prawnego. Nie oznacza natomiast, że wygasają wszystkie uprawnienia byłego właściciela związane z rzeczą. Zasiedzenie jest pewnego rodzaju sankcją dla właściciela za niewykonywanie swoich uprawnień do rzeczy w okresie, gdy takie uprawnienia wykonuje kto inny, jednocześnie nierzadko pokrywając koszty związane z jej utrzymywaniem. W tych okolicznościach słusznie nie zachodzi konieczność rozliczenia się z nabycia prawa własności.

Jeśli jednak chodzi o wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z rzeczy, to brak ustawowych podstaw do wygaśnięcia roszczeń byłego właściciela z tego tytułu. W sytuacji bowiem, gdyby właściciel dochodził takiego wynagrodzenia przed upływem okresu zasiedzenia i sprawę przed tym terminem wygrał, otrzymałby je. Brak więc uzasadnienia, aby wbrew konstytucyjnym nakazom równości wobec prawa, stawiać w gorszej sytuacji tego samego, ale już byłego właściciela, tylko dlatego, że doszło do zasiedzenia. Teraz pogląd ten potwierdził uchwałą skład 7 sędziów Sądu Najwyższego (III CZP 103/22).

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Podsumowując, najnowsza uchwała Sądu Najwyższego otwiera drzwi do uzyskania wynagrodzenia przez właścicieli, którzy zostali pozbawieni prawa do nieruchomości lub innych rzeczy, przez zasiedzenie przez inne podmioty. Wobec wcześniejszej linii orzeczniczej nie mieli na to żadnych szans.

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Drastyczne pogorszenie sytuacji prawnej i życiowej obywateli Ukrainy - co dalej z ustawą?

Nowelizacja ustawy pomocowej dla obywateli Ukrainy może drastycznie pogorszyć ich sytuację prawną i życiową - wskazuje RPO w swoich uwagach do projektu zmian przepisów. O co dokładnie chodzi? Przedstawiamy kluczowe problemy i ich potencjalne skutki.

Jest decyzja w sprawie parkomatów i opłat za postój. Szykują się zmiany: ma być lepiej dla seniorów i osób z niepełnosprawnościami

Jest decyzja w sprawie parkomatów i opłat za postój. Sprawą zajął się sam Rzecznik Praw Obywatelskich co sprawiło, że Ministerstwo Infrastruktury zajęło oficjalne stanowisko w sprawie. Wydaje się, że szykują się zmiany, bo ma być lepiej dla seniorów i osób z niepełnosprawnościami - które dotychczas mogą mieć utrudniony dostęp do płatnego postoju.

Gotówka w strefie płatnego parkowania: RPO interweniuje, rząd przyznaje rację kierowcom

Rzecznik Praw Obywatelskich Marcin Wiącek zwrócił się do ministra infrastruktury w sprawie skarg kierowców, którzy zostali obciążeni opłatami dodatkowymi, ponieważ nie mieli możliwości zapłaty za parkowanie gotówką. Problem dotyczy stref, w których zlikwidowano tradycyjne parkomaty, pozostawiając jedynie urządzenia obsługujące płatności bezgotówkowe. Ministerstwo Infrastruktury przyznaje, że każdemu kierowcy należy zapewnić realną możliwość uiszczenia opłaty w formie gotówkowej – co może oznaczać konieczność zmiany przepisów ustawy o drogach publicznych.

Koniec ze swobodnym obrotem gotówką: zgłoszenie obowiązkowe, odbiór tylko osobiście. Jakiej kwoty już nie wypłacisz bez formalności?

Coraz bardziej restrykcyjne stają się ograniczenia w obrocie gotówką – zarówno dla firm, jak i osób fizycznych. W Polsce przedsiębiorstwa już nie mogą realizować transakcji między sobą za więcej niż 15 000 zł gotówką, a od 2027 r. w całej Unii będą obowiązywały limity na maks. 10 000 € (z możliwością obniżenia do 3 000 €) . Co więcej, poza już obowiązującymi lub dopiero nadchodzącymi limitami, wprowadzane są nowe – niespotykane wcześniej rozwiązania. Wszystko „w trosce o walkę z finansowaniem terroryzmu".

REKLAMA

Kalendarz roku szkolnego 2025/2026: Uczniów czekają zmiany, które dotyczą nie tylko ferii

Nowy rok szkolny 2025/2026 przyniesie uczniom i nauczycielom nie tylko znane terminy przerw i ferii, ale również istotne zmiany w organizacji zajęć. Modyfikacjom ulegną lekcje religii i etyki, pojawi się też nowy przedmiot – edukacja zdrowotna. Warto poznać szczegóły, ponieważ będą one miały bezpośredni wpływ na codzienne życie szkolne.

Wysokość alimentów w 2025 r. według nowej tablicy alimentacyjnej [Przykład]

Ministerstwo Sprawiedliwości zaprezentowało nową tablicę alimentacyjną. Co istotne, nie ma ona charakteru wiążącego. Jak podkreśla resort, tabele będą narzędziem pomocowym dla sędziów i uczestników postępowania.

Polacy chcą szybko na emeryturę, ale nie chcą przestać żyć aktywnie. Tylko nieliczni pracują po 60-tce

Choć prawo pozwala łączyć emeryturę z pracą, robi to zaledwie 11,6 proc. Polaków w wieku 50–74 lat. Ponad połowa osób zbliżających się do wieku emerytalnego nie wyobraża sobie dalszej aktywności zawodowej. Eksperci ostrzegają: bez zachęt do pracy po 60. roku życia system emerytalny może się nie utrzymać.

Nowe prawo planistyczne 2026: Co oznacza dla właścicieli gruntów rolnych? Ekspert wyjaśnia

Najistotniejszą zmianą wydaje się fakt, iż „dla właścicieli gruntów rolnych tych najlepszych klas bonitacyjnych, położonych poza granicami miast zasadniczo do czasu uchwalenia planu ogólnego nie będzie możliwe uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy, a więc i faktyczne odrolnienie nieruchomości.” – mówi Barbara Pancer w wywiadzie z ekspertem INFOR, [Radca prawny, local partner w warszawskiej praktyce nieruchomości kancelarii Greenberg Traurig].

REKLAMA

Rekonstrukcja rządu stała się faktem. Premier Donald Tusk ogłosił: mniej ministrów, więcej odpowiedzialności, nowa jakość zarządzania państwem

Rekonstrukcja rządu: „Porządek, bezpieczeństwo i przyszłość” – to trzy filary, które mają kierować nowym gabinetem Donalda Tuska. Premier ogłosił zmniejszenie liczby ministrów konstytucyjnych z 26 do 21, utworzenie nowych superministerstw, powołanie kontrolingu pracy ministrów i całkowicie nowe podejście do energetyki, finansów i relacji międzynarodowych.

Niższa renta: dla jednych tak a dla drugich nie. RPO interweniuje

Niższa renta: dla jednych tak a dla drugich nie. RPO interweniuje - dlaczego? Chodzi o osiemnaste urodziny i rentę rodzinną. Mówi się, że 18-stka to symboliczny próg dorosłości, czas nowych praw, ale też i obowiązków. Chociaż dla większości młodych ludzi to radosny moment, to istnieje jednak grupa, dla której ten dzień, zamiast otwierać nowe możliwości, przynosi pewne bolesne finansowe rozczarowanie. Chodzi o rentę rodzinną, która dla niektórych nie jest już tak wysoka, jak przed ukończeniem 18. roku życia.

REKLAMA