REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zmiany w urlopach: 2 dni wolne na 1 dziecko, 3 na 2 dzieci, 4 na 3 dzieci, 5 na 4 dzieci, a za odmowę udzielenia – 30 tys. zł kary dla pracodawcy

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
urlop, dzieci, dni wolne, opieka, pracodawca
Zmiany w urlopach: 2 dni wolne na 1 dziecko, 3 na 2 dzieci, 4 na 3 dzieci, 5 na 4 dzieci, a za odmowę udzielenia – 30 tys. zł kary dla pracodawcy
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Na 1 dziecko – 2 dni wolne, na 2 dzieci – 3 dni wolne, na 3 dzieci – 4 dni wolne, a na 4 i więcej – 5 dni wolnych, z zachowaniem prawa do pełnego wynagrodzenia, a za odmowę zwolnienia od pracy w ramach ww. puli – 30 tys. zł kary dla pracodawcy. O zmianę art. 188 kodeksu pracy – w dniu 12 kwietnia br., zawnioskowały do Ministry Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, Rzeczniczka Praw Dziecka i Okręgowa Rada Adwokacka, poddając pod wątpliwość zgodność ww. przepisu z konstytucyjną zasadą równości oraz zasadą ochrony praw dziecka. Czy położy to kres absurdowi tylko 2 dni zwolnienia od pracy w roku kalendarzowym, na wszystkie dzieci i łącznie dla obojga rodziców?

rozwiń >

Ile dodatkowych dni wolnych przysługuje rodzicom i opiekunom na opiekę nad zdrowym dzieckiem – zgodnie z obecnym brzmieniem art. 188 kodeksu pracy?

Pracownikom, czyli osobom zatrudnionym na podstawie:

REKLAMA

  • umowy o pracę (niezależnie od tego czy jest to umowa na okres próbny, czas określony, nieokreślony czy w celu zastępstwa nieobecnego pracownika),
  • powołania,
  • wyboru,
  • mianowania lub
  • spółdzielczej umowy o pracę,

będącym:

  • rodzicami,
  • przysposabiającymi (czyli rodzicami adopcyjnymi),
  • rodzicami zastępczymi lub
  • wychowującym bez więzi formalnej (jako macocha lub ojczym),

dziecko w wieku do ukończenia przez nie 14 roku życia – zgodnie z art. 188 kodeksu pracy – przysługuje zwolnienie od pracy w wymiarze 2 dni (lub odpowiednio – 16 godzin) w roku kalendarzowym (potocznie zwane: 2 dniami opieki na dziecko). Warto mieć przy tym na względzie, że prawo do skorzystania z ww. zwolnienia wygasa w dniu ukończenia przez dziecko 14 roku życia, a nie na koniec roku kalendarzowego, w którym dziecko ukończyło 14 lat.

Na jakich warunkach można skorzystać z 2 dni opieki na dziecko?

2 dni opieki na dziecko może zostać wykorzystane w całości albo w częściach – w trybie dniowym lub godzinowym. W tym ostatnim przypadku – będzie to odpowiednio 16 godzin do wykorzystania przez pracownika w danym roku kalendarzowym. Jest to korzystne o tyle, że np. w celu odbycia z dzieckiem krótkiej wizyty lekarskiej, rodzic nie musi brać całego dnia wolnego, a może zwolnić się z pracy tylko na kilka godzin, pozostałą pulę godzinową zwolnienia zachowując do wykorzystania na poczet innych okoliczności. Wykorzystanie zwolnienia w trybie godzinowym będzie jedynie (w niektórych sytuacjach) niekorzystane dla pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy, ponieważ w takim przypadku – przysługująca mu ilość godzin zwolnienia, zostanie ustalona proporcjonalnie do jego wymiaru czasu pracy (niepełną godzinę zwolnienia, zaokrąglając w gorę do pełnej godziny). Jeżeli zatem rodzic pracuje np. po 8 godz., co drugi dzień – korzystniejsze dla niego będzie wykorzystanie zwolnienia w trybie dniowym, ponieważ w takiej sytuacji – będzie mógł skorzystać z pełnych 2 dni zwolnienia. Dla pracującego codziennie po 4 godziny, nie będzie miało to już takiego znaczenia, ponieważ bilans uzyskanych godzin wolnych – będzie w obu przypadkach jednakowy.

Ważne

Co również istotne w zakresie wymiaru zwolnienia – 2 dni (lub odpowiednio – 16 godzin w roku kalendarzowym) przysługuje łącznie:

  • na wszystkie dzieci w wieku do lat 14 w rodzinie – czyli, jeżeli w rodzinie jest np. troje dzieci w tym wieku – rodzicom nadal będą przysługiwały tylko 2, a nie 6 dni zwolnienia w danym roku (to jednak niebawem może się zmienić),
  • obojgu rodzicom i to bez względu na liczbę pracodawców, u których są zatrudnieni – czyli, w zakresie wykorzystanym przez matkę dziecka (w ramach jej wszystkich stosunków pracy w danym roku kalendarzowym), nie będzie mógł już skorzystać ze zwolnienia ojciec i odwrotnie.

Za czas zwolnienia – pracownik zachowuje prawo do pełnego wynagrodzenia. W zakresie niewykorzystanym – dni (lub odpowiednio – godziny) zwolnienia – nie przechodzą na następny rok kalendarzowy ani nie przysługuje za nie ekwiwalent pieniężny. Warto zatem, do 31 grudnia każdego roku, skorzystać ze zwolnienia w pełnym wymiarze.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

W jaki sposób można skorzystać z 2 dni opieki na dziecko?

REKLAMA

Niezwłocznie po narodzinach dziecka lub po nawiązaniu stosunku pracy, każdy pracownik, który zamierza korzystać z uprawnień rodzicielskich, które przysługują łącznie obojgu rodzicom – czyli inaczej – takich, z których może skorzystać tylko jedno z nich (tj. m.in. z prawa do 2 dni zwolnienia od pracy na opiekę nad dzieckiem) – powinien złożyć pracodawcy tzw. oświadczenie pracownika będącego rodzicem lub opiekunem dziecka o zamiarze lub o braku zamiaru korzystania z uprawnień związanych z rodzicielstwem. Oświadczenie to, składane jest jednorazowo do akt osobowych pracownika. Można je oczywiście zmienić, jeżeli pracownik zmieni zdanie co do kwestii oświadczonych w dokumencie.

Następnym krokiem do skorzystania ze zwolnienia, jest już złożenie przez pracownika wniosku o udzielenie zwolnienia. W pierwszym wniosku w danym roku kalendarzowym – pracownik decyduje w jakim trybie będzie korzystał ze zwolnienia w danym roku (tj. z trybie dniowym czy godzinowym). Wniosku o udzielenie zwolnienia nie trzeba uzasadniać, a pracodawca nie może odmówić udzielenia zwolnienia. W praktyce – zwolnienie to może więc zostać wykorzystane niezależnie od stanu zdrowia dziecka, tj. nie tylko na opiekę nad zdrowym, ale również nad chorym dzieckiem, o ile – na ten czas – pracownik nie chce lub z jakichś względów utrudnione jest uzyskanie przez niego zwolnienia od pracy w celu osobistego sprawowania opieki nad dzieckiem na podstawie zaświadczenia lekarskiego (za czas którego przysługiwałby mu zasiłek opiekuńczy). Przepisy nie określają również w jakim terminie powinno się wystąpić do pracodawcy z wnioskiem o udzielenie zwolnienia. Biorąc pod uwagę interes pracodawcy – należy jednak przyjąć, że pracownik powinien to uczynić z możliwie jak największym wyprzedzeniem.

Jakie konsekwencje poniesie pracodawca, który odmówi udzielenia zwolnienia od pracy, o którym mowa w art. 188 kodeksu pracy?

Jak zostało już wspomniane powyżej – zwolnienie od pracy, o którym mowa w art. 188 kodeksu pracy (potocznie zwane 2 dniami opieki na dziecko) – to zwolnienie, którego udzielenia pracodawca nie może odmówić. Co więcej – pracodawca, który odmówi udzielenia uprawnionemu pracownikowi ww. zwolnienia – dopuszcza się popełnienia wykroczenia, o którym mowa w art. 281 par. 1 pkt 5 kodeksu pracy, polegającego na naruszeniu przepisów o uprawnieniach pracowników związanych z rodzicielstwem, za które może zostać ukarany grzywną sięgającą nawet 30 tys. zł.

Koniec z absurdem tylko 2 dni zwolnienia od pracy na wszystkie dzieci i łącznie dla obojga rodziców – od teraz dodatkowy dzień wolnego na każde kolejne dziecko

REKLAMA

To wspólny postulat Rzeczniczki Praw Dziecka i Naczelnej Rady Adwokackiej, wyrażony w piśmie z dnia 12 kwietnia br. (znak: ZZS.401.1.2025.KT) do Ministry Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, w którym zwróciły się one z wnioskiem zmianę treści art. 188 kodeksu pracy (z którego wynika omówione powyżej uprawnienie do 2 dni opieki na dziecko) w taki sposób, aby liczba dni wolnych na opiekę, ulegała zwiększeniu wraz z liczbą posiadanych dzieci poniżej 14 roku życia.

„Obecne brzmienie tego przepisu [red.: art. 188 kodeksu pracy] przewiduje, że pracownikowi wychowującemu przynajmniej jedno dziecko w wieku do 14 lat przysługuje w ciągu roku kalendarzowego zwolnienie od pracy w wymiarze 16 godzin albo 2 dni, z zachowaniem prawa do wynagrodzenia. Powyższa liczba dni wolnych na opiekę nie ulega zwiększeniu wraz z liczbą posiadanych dzieci poniżej 14 roku życia, w przeciwieństwie do innych uprawnień pracowniczych takich jak urlop macierzyński, dodatkowy urlop macierzyński, urlop z tytułu przysposobienia, a także dodatkowy urlop z tytułu przysposobienia. Większa liczba posiadanych dzieci w tym wieku zwiększa liniowo prawdopodobieństwo wystąpienia okoliczności wymagających nieobecności w pracy w związku ze zdarzeniami nagłymi, przerwami w funkcjonowaniu żłobków, przedszkoli czy szkół.” – argumentują RPD i ORA.

Co więcej – w ocenie wnioskodawców – obecny stan prawny w zakresie prawa rodziców i opiekunów do wyłącznie 2 dni opieki na wszystkie dzieci – może budzić wątpliwości co do zgodności z konstytucyjną zasadą równości, wyrażoną w art. 32 Konstytucji RP, a kwestia obowiązku zapewnienia prawidłowej opieki nad dzieckiem, może być postrzegana również przez pryzmat zasady konstytucyjnej ochrony praw dziecka, która wynika z art. 72 Konstytucji.

W związku z powyższym – RPD i ORA zaproponowały taką zmianę art. 188 kodeksu pracy, aby uprawnienia rodziców i opiekunów dzieci do dodatkowych dni wolnych na opiekę nad dziećmi, ulegały stopniowemu zwiększaniu, wraz z liczbą posiadanych dzieci, jednak w sposób nie obciążający nadmiernie pracodawców (aby nie spowodować tym samym – w skrajnych przypadkach pracodawców, którzy działają na progu rentowności – likwidacji miejsc pracy, w związku z nadmiernym zwiększeniem obciążeń tych pracodawców). I tak: do art. 188 par. 1 kodeksu pracy, zaproponowano dodanie drugiego zdania w brzmieniu – „W przypadku pracownika wychowującego jednocześnie dwoje lub więcej dzieci w wieku do 14 lat wymiar zwolnienia od pracy ulega proporcjonalnemu zwiększeniu o 8 godzin lub 1 dzień na każde dziecko, z tym, że łączny wymiar zwolnienia nie może przekroczyć 40 godzin lub 5 dni w ciągu roku kalendarzowego”.

Zgodnie z powyższym:

  • na 1 dziecko (i to nie tylko własne, ale także partnera lub partnerki, jeżeli się je wychowuje i ze zwolnienia tego nie korzysta owy partner lub partnerka) – przysługiwać miałyby nadal 2 dni (lub 16 godzin) zwolnienia od pracy, ale
  • na 2 dzieci – już 3 dni (lub 24 godziny) zwolnienia od pracy,
  • na 3 dzieci4 dni (lub 32 godziny) zwolnienia od pracy,
  • a na 4 dzieci i więcej (w związku z wynikającym z przepisu limitem) – 5 dni (lub 40 godzin) zwolnienia od pracy.

Pod rozwagę Ministry Rodziny Pracy i Polityki Społecznej – RPD i ORA poddały jednocześnie pomysł, aby ciężar ponoszenia wynagrodzenia za czas powyższego zwolnienia od pracy, w rozmiarze przekraczającym 2 dni w roku – przenieść z pracodawcy na ZUS.

Z pełną treścią pisma RPD i ORA do resortu pracy, można zapoznać się poniżej:

Wniosek RPD i ORA o zmianę art. 188 kodeksu pracy

Stan prawny w zakresie przysługującej w Polsce ilości dni opieki na dziecko, miałby zrównać się z tym, który obowiązuje w Niemczech

Jak informują w swoim piśmie do Ministry Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, Rzeczniczka Praw Dziecka i ORA – W Niemczech istnieje możliwość pobrania przez pracownika krótkoterminowego urlopu do 10 dni w roku, który wiąże się z otrzymywaniem zasiłku ze środków publicznych lub urlopu długoterminowego do 6 miesięcy, który wiąże się jednak z możliwością uzyskania niskoprocentowej pożyczki, ze środków publicznych. Uprawnienie to i jego wymiar jest niezależne od ilości osób wymagających opieki.”

Jeżeli zostałaby wprowadzona do polskiego porządku prawnego (w zakresie art. 188 par. 1 kodeksu pracy) postulowana przez RPD i ORA zmiana, polegająca na zwiększeniu ilości dni opieki na dziecko do maksymalnie 5 i doliczyłoby się do tego przysługujący już – w myśl art. 1731 kodeksu pracy – urlop opiekuńczy (również) w wymiarze 5 dni, w celu zapewnienia osobistej opieki lub wsparcia osobie będącej członkiem rodziny lub zamieszkującej w tym samym gospodarstwie domowym, która wymaga opieki lub wsparcia z poważnych względów medycznych – co dałoby łączną liczbę 10 dni opieki – byłby to taki sam wymiar urlopu, który przysługuje w zbliżonych okolicznościach, obywatelom Niemiec (z tą różnicą, że – w Polsce przysługiwałby on tylko rodzinom wychowującym łącznie 4 lub więcej dzieci poniżej 14 roku życia).

Polecamy: Kodek pracy 2025

Podstawa prawna:

  • Ustawa z dnia 26.06.1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2025 r., poz. 277)
  • Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2.04.1997 r. (Dz.U. z 1997 r., nr 78, poz. 483 z późn. zm.)
Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Zabronią nam budowy domów na własnej działce? Wszystko przez zmianę przepisów

Czy to możliwe, że tysiące działek stracą charakter budowlany? Boją się tego ich właściciele. Skąd te obawy? Chodzi o decyzje o warunkach zabudowy, które tylko do końca tego roku będą wydawane bezterminowo. Od stycznia 2026 roku okres ich ważności wyniesie pięć lat. Ta zmiana przepisów powoduje, że na samorządy spadła lawina wniosków o tak zwane wuzetki.

Inauguracja pontyfikatu Leona XIV [Transmisja na żywo]

W niedzielę 18 maja nastąpi uroczysta inauguracja pontyfikatu Leona XIV. O godz. 10:00 w Bazylice Świętego Piotra i na Placu przed nią Papież Leon XIV oficjalnie rozpocznie swoją posługę jako następca Świętego Piotra, i pasterz Kościoła katolickiego. Na Papieża zostaną nałożone m.in. paliusz i Pierścień Rybaka.

Od 1 września 2025 r. nowy zakaz w usługach. Szczególnie ucierpią kobiety i pracownicy pracujący w tej branży

Od 1 września 2025 r. będzie nowy zakaz dla przedsiębiorców, co wpłynie znacznie na branże usług i sytuacje pracowników. Zmiany będą też wpływały na klientów salonów, szczególnie kobiety! Chodzi o konieczność wdrożenia do polskiego porządku prawnego przepisów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1223/2009 z dnia 30 listopada 2009 r. dotyczące produktów kosmetycznych (Dz.U.UE.L.2009.342.59) i jego załączników. Sanepid już alarmuje, że przedsiębiorcy powinni się przygotować na zmianę.

Wybory na Prezydenta RP [RELACJA NA ŻYWO]

Dziś w godzinach 7:00-20:00 odbędzie się głosowanie na Prezydenta RP.

REKLAMA

Wyborcze ABC w wyborach prezydenckich w 2025 r. Jak znaleźć swoją komisję wyborczą i oddać ważny głos? Co każdy wyborca wiedzieć powinien

Na konferencji prasowej w dniu 16 maja 2025 r. przedstawiciele Państwowej Komisji Wyborczej przedstawili najważniejsze dane i zasady dot. najbliższych wyborów prezydenckich, które odbędą się w niedzielę 18 maja (I tura) i ew. 1 czerwca (II tura).

Wieczór wyborczy na żywo – już 18 maja!

Zapraszamy na wyjątkową transmisję wieczoru wyborczego, przygotowaną wspólnie przez redakcje infor.pl, dziennik.pl, forsal.pl oraz Dziennik Gazeta Prawna.

5 mniej znanych świadczeń z MOPS. Kto je otrzymuje?

Wsparcie udzielane przez ośrodki pomocy społecznej obejmuje nie tylko zasiłki stałe, okresowe, pielęgnacyjne czy dodatki mieszkaniowe. Jakie jeszcze świadczenia można uzyskać z MOPS? Prezentujemy aktualne kryteria i kwoty obowiązujące w 2025 r.

Osoby niepełnosprawne: Jesteśmy schorowani, zmęczeni, bezradni i zdeterminowani. Zróżnicowanie z uwagi na wiek [Drugi dodatek do renty]

Opublikowaliśmy artykuł o bieżącym stanie prac rządu nad ustawą wprowadzającą drugi dodatek do rent - tym razem nie chodzi o rentę socjalną, a chorobową. Po artykule otrzymaliśmy listy od czytelników. Jeden publikujemy.

REKLAMA

Wybory 2025. W tych miastach w niedzielę darmowa komunikacja

18 maja odbędą się wybory na Prezydenta RP. Mieszkańcy wielu miast będą mogli w ten dzień jeździć komunikacją za darmo.

Darowizna od najbliższych a podatek – czy trzeba coś zapłacić?

Darowizna pieniężna od rodzica dla dziecka może być całkowicie zwolniona z podatku – ale tylko wtedy, gdy spełnione zostaną konkretne warunki. Nawet niewielki błąd formalny, np. niewłaściwy sposób przekazania środków, może kosztować podatnika sporo. Jak więc prawidłowo przeprowadzić darowiznę i uniknąć podatkowych pułapek?

REKLAMA