REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Czy polscy twórcy w końcu zarabiają na swoich dziełach? Dyrektywa DSM a godziwe wynagrodzenie! [Gość Infor.pl]

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Szymon Glonek
Szymon Glonek
Absolwent Wydziału Dziennikarstwa i Nauk Politycznych oraz Podyplomowych Studiów Psychologii Zachowań Rynkowych na Uniwersytecie Warszawskim.
Czy polscy twórcy w końcu zarabiają na swoich dziełach? Dyrektywa DSM a godziwe wynagrodzenie! [Gość Infor.pl]
Czy polscy twórcy w końcu zarabiają na swoich dziełach? Dyrektywa DSM a godziwe wynagrodzenie! [Gość Infor.pl]
INFOR

REKLAMA

REKLAMA

Po niemal roku od implementacji unijnej dyrektywy o prawie autorskim na jednolitym rynku cyfrowym (tzw. Dyrektywy DSM) do polskiego prawa, rynek twórców internetowych wciąż szuka odpowiedzi na kluczowe pytania. Czy nowe przepisy faktycznie rozwiązały spory z gigantami technologicznymi i zapewniły twórcom godziwe wynagrodzenie? O to pytamy adwokata Mikołaja Chałasa z Kancelarii Prawnej Chałas i Wspólnicy.

Polscy twórcy owszem, zarabiają na swoich dziełach w internecie, ale dla większości z nich wynagrodzenie to wciąż jest nieadekwatne. Choć uwagę mediów przyciągają topowi celebryci i influencerzy, którzy zarabiają duże pieniądze na wyświetleniach czy treściach sponsorowanych, nowe przepisy miały na celu wsparcie nie tylko "tych z najwyższej półki", ale całej gamy twórców: średnich, małych i mikro.

REKLAMA

REKLAMA

Czym jest "godziwe wynagrodzenie"?

Kluczowym pojęciem, które wprowadza dyrektywa, jest godziwe, stosowne wynagrodzenie. Jak jednak określić, co jest godziwe?

"Jest to wyrażenie nieostre, tzw. klauzula generalna," wyjaśnia mec. Mikołaj Chałas. "Dopiero praktyka będzie nam pokazywała, czym jest to godziwe wynagrodzenie."

Wskazówką jest zasada, że wynagrodzenie powinno być proporcjonalne do zysku wygenerowanego przez dane dzieło jako całość. To właśnie ma dawać narzędzia twórcom do walki w sytuacjach, gdy np. film z setkami tysięcy wyświetleń na YouTube przynosi autorowi zaledwie 150 złotych. W takim przypadku, niska cena w stosunku do zasięgu, nakładu pracy i potencjału przychodów dla platformy (korzystającego) staje się argumentem do żądania dostosowania wynagrodzenia do należytego poziomu.

REKLAMA

Nowe narzędzia, stara walka

Implementacja Dyrektywy DSM do polskiego prawa trwało długo, a same przepisy nie działają z automatu. Zgodnie z wypowiedzią adwokata, nowe narzędzia muszą być aktywnie zastosowane przez twórcę, który musi mieć przede wszystkim świadomość swoich praw i uprawnień.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Kontrola i informacja to podstawa

Najważniejszą zmianą jest wprowadzenie mechanizmów mających zwiększyć kontrolę twórcy nad wykorzystaniem jego dzieła i przyznanie mu dostępu do informacji:

  1. Odpowiedzialność platform: W przypadku dużych platform jak YouTube, które wcześniej tłumaczyły się funkcją hostingową, Dyrektywa DSM zmienia zasady gry. Platforma staje się korzystającym z utworu i musi zadbać o posiadanie uprawnień do jego udostępniania.
  2. Prawo do informacji (klauzula bestselleru): Twórca ma prawo wystąpić do zamawiającego/korzystającego (np. platformy) o informacje, jak dokładnie jego utwór był wykorzystywany, gdzie i jakie zyski wygenerował. To kluczowe narzędzie, które ma pomóc w udowodnieniu, że pierwotnie ustalone wynagrodzenie jest rażąco niskie w stosunku do późniejszego sukcesu dzieła. Nawet jeśli wynagrodzenie było ryczałtowe, dostęp do tych informacji powinien być zagwarantowany.
  3. Renegocjacja wynagrodzenia: W przypadku rażącej dysproporcji między wynagrodzeniem twórcy a korzyściami podmiotu korzystającego (tzw. klauzula bestselleru), twórca ma możliwość żądania podwyższenia wynagrodzenia.

Kim jest twórca w świetle nowego prawa?

Zgodnie z polskim prawem autorskim definicja twórcy jest szeroka (dziennikarze, poeci, pisarze, muzycy). Należy jednak pamiętać, że programy komputerowe są literalnie wyłączone z zakresu Dyrektywy DSM, co jest istotne dla polskiej branży IT. Mimo to, kwestie praw autorskich wciąż dotykają szeroko pojętej branży gamingowej, modów, czy assetów.

Szanse w sporze z gigantami

Jedną z największych obaw twórców jest perspektywa walki prawnej z globalnymi korporacjami (Facebook, Google). Mec. Chałas podkreśla, że twórca nie musi jechać do Doliny Krzemowej. Dzięki nowym przepisom ma narzędzia, by skutecznie dochodzić swoich roszczeń w Polsce.

Choć rynek wciąż próbuje obchodzić i modyfikować uprawnienia wprowadzone dyrektywą, możliwości wyłączenia czy zawężenia praw twórców są bardzo małe. W kontekście renegocjacji warunków, dobrym przykładem historycznym jest sprawa Andrzeja Sapkowskiego i CD Projektu, która pokazała, że w przypadku nieoczekiwanego sukcesu dzieła, renegocjacje są możliwe.

"Dalej uważam, że absolutnie tu nie ma co deprecjonować tego tysiąca [złotych], bo mieć tysiąc i nie mieć to już dwa," podsumowuje Mikołaj Całas, zachęcając twórców, by nie poddawali się i aktywnie korzystali z przysługujących im uprawnień. "Zdecydowanie idziemy w dobrą stronę, natomiast myślę, że potrzebujemy jeszcze trochę dłuższego przydziału czasowego, żeby w pełni sobie podsumować, czy możemy mówić o sukcesie, czy jeszcze jest coś do zrobienia."

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Luka w przepisach. Opiekun niepełnosprawnych traci 847 zł miesięcznie (4134 zł - 3287 zł). Zyskuje święty spokój

W okresie przyznawania świadczenia wspierającego (kiedy nie wiadomo, czy osoba niepełnosprawna otrzyma odpowiednio dużo punktów poziomu potrzeby wsparcia), opiekun otrzymuje świadczenie pielęgnacyjne. Potem musi je oddać wstecznie, a za ten sam okres osoba niepełnosprawna ma świadczenie wspierające. Rząd podpowiada (za przepisami), że rodzina osoby niepełnosprawnej może wybrać świadczenie pielęgnacyjne rezygnując ze wspierającego. Tyle, że to się nie opłaca bo świadczenie pielęgnacyjne jest niższe od wspierającego (w jego maksymalnej wysokości).

Nie jest źle. Świadczenie pielęgnacyjne z podwyżką o 99 zł. Tragedia w zasiłku pielęgnacyjnym 215,84 zł

Jak wygląda ranking świadczeń w 2026 r.? Zasiłek pielęgnacyjny nie będzie miał podwyżki (aż do początku 2028 r.). Jak rząd tłumaczy, dlatego, że 1 mln osób z zasiłkiem pielęgnacyjnym (większa część ze stopniem umiarkowanym niepełnosprawności) może się starać o świadczenie wspierające, które otrzymywało na koniec marca 2025 r. około 120 000 osób niepełnosprawnych (większa część beneficjentów ma stopień znaczny niepełnosprawności). Zupełnie inna sytuacja w 2026 r. (i kolejnych latach jest w świadczeniu pielęgnacyjnym (zarówno "starym" jak i "nowym"). W 2026 r. świadczenie to będzie podwyższone o 99 zł. To 3% podwyżka na 2026 r. Nie tak duża jak w latach minionych, kiedy mieliśmy galopująca inflację. Ale porównując z 0% podwyżki dla zasiłku pielęgnacyjnego, nie wygląda to źle. Opiekunowie osób niepełnosprawnych otrzymają w 2026 r. 3386 zł.

Wytyczne w MOPS, żeby dawać jak najmniej zasiłków. Fałsz czy prawda? Na przykładzie zasiłku celowego 200 zł i zasiłku stałego dla stopnia umiarkowanego [List]

Wiele osób piszących do Infor.pl opisuje swoje doświadczenia co do teorii, że zostało wydane odgórne polecenie ograniczania świadczeń wypłacanych przez MOPS. Przykładowo w artykule publikujemy list czytelnika, który twierdzi, że ma informację o poleceniach wydawanych dla pracowników socjalnych w MOPS, aby starali się ograniczyć kwoty przeznaczane na świadczenia dla potrzebujących. Od czasu zaniżania punktacji w WZON co do świadczenia wspierającego (poziom potrzeby wsparcia) stale widzę na forach internetowych tego typu opinie. Jak w każdej teorii spiskowej nie wiadomo, kto miałby wydawać takie zalecenia oraz jak możliwe jest ich wdrożenie i kontrolowanie. Niemniej zjawisko takiego postrzegania MOPS, PZON. WZON, PFRON istnieje od lat i chyba się nasila od 2024 r. (prawdopodobnie z uwagi na powszechnie krytykowaną praktykę przyznawania punktów do świadczenia wspierającego).

Spadek i zachowek a obowiązki rodzinne. Przepisy po zmianach

Niedopełnianie obowiązków rodzinnych może wpływać na późniejsze kwestie dotyczące dziedziczenia. Niekiedy jednak odsunięcie krewnych od spadku nie należy do najłatwiejszych. Trzeba pamiętać o szeregu wymogów. Jakich?

REKLAMA

Znalazłeś pracę, ale ją straciłeś? Nowe przepisy pozwalają bezrobotnym wrócić do zasiłku

1 czerwca 2025 roku weszła w życie nowa ustawa o rynku pracy, która wprowadza zmiany dotyczące powrotu do zasiłku dla bezrobotnych. Zgodnie z nowymi przepisami, osoba bezrobotna, która podjęła pracę lub rozpoczęła działalność gospodarczą, będzie mogła ponownie ubiegać się o zasiłek, jeśli spełni ustalone kryteria. Jakie? Oto szczegóły.

W 2026 roku pracownik z najniższym wynagrodzeniem dostanie ponad 14 tys. zł za rozwiązanie umowy. Skąd ta kwota?

Na co mogą liczyć najniżej wynagradzani pracownicy w przypadku niespodziewanej utraty pracy? Obowiązujące przepisy jasno regulują ich prawa i obowiązki pracodawców. Jednym z nich jest wypłata odprawy pieniężnej. Ale czy będzie należała się każdemu?

Umiarkowany stopień niepełnosprawności. Co przysługuje [LISTA 2026]

Osoby z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności nierzadko zastanawiają się nad tym, na jakiego rodzaju wsparcie mogą liczyć. Co daje orzeczenie? Jakie są przywileje w pracy? Czy w 2026 r. wzrosną kwoty dostępnych świadczeń i zasiłków? Co z kryteriami dochodowymi? Kto może dostać świadczenie wspierające z ZUS? Prezentujemy najważniejsze zasady w MOPS, PFRON i nie tylko.

Sąd unieważnił kredyt hipoteczny z WIBOR-em. W umowie zabrakło tych ważnych informacji. Co to oznacza dla innych kredytobiorców?

W dniu 23 października 2025 r. Sąd Okręgowy w Suwałkach, I Wydział Cywilny sygn. akt I C 600/23 unieważnił umowę kredytu hipotecznego opartego na stawce referencyjnej WIBOR, zawartą w 2021 r. z BNP Paribas Bank Polski S.A. To ważny sygnał dla rynku - sądy coraz uważniej przyglądają się przejrzystości umów kredytowych i temu, czy konsument ma realną szansę zrozumieć mechanizm oprocentowania.

REKLAMA

Urlop regeneracyjny dla wszystkich. Aż 3 miesiące płatnego wolnego po spełnieniu prostych warunków. Od kiedy będzie można korzystać?

Czy już niedługo każdy pracownik będzie mógł skorzystać aż z 3 miesięcy płatnego wolnego co 7 lat? Jedynym warunkiem, który trzeba by spełnić, byłoby odpowiednio długie świadczenie pracy na rzecz jednego pracodawcy. Problemy zdrowotne nie byłyby warunkiem udzielenia wolnego.

Choroba się przedłuża i kończy się zasiłek chorobowy? ZUS: bez obaw – jest jeszcze świadczenie rehabilitacyjne. Jak je uzyskać?

Świadczenie rehabilitacyjne może dostać osoba, która po wyczerpaniu zasiłku chorobowego nadal jest chora, a dalsze leczenie lub rehabilitacja dają jej szanse na odzyskanie zdolności do pracy. Świadczenie nie jest przyznawane z urzędu, tylko trzeba złożyć wniosek. O stanie zdrowia i konieczności przyznania świadczenia rehabilitacyjnego orzeka lekarz orzecznik ZUS - wyjaśnia Beata Kopczyńska, regionalny rzecznik prasowy ZUS województwa śląskiego.

REKLAMA