REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zasady postępowania cywilnego

Łukasz Matys
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

W polskim prawie występują trzy zasadnicze rodzaje procedur. Procedura cywilna, procedura administracyjna, procedura karna. Każda procedura ma pewne zasady. Przy czym każda z nich ma inne.

Proces cywilny toczy się według z góry ustalonych reguł. Przepisy prawa określają kto i co może zrobić. Określa się to mianem procedury cywilnej. Procedura ta naznaczona jest pewnymi ogólnymi zasadami. Wynikają one wprost z przepisów prawa lub też powstają na skutek interpretacji przepisów.

REKLAMA

Procedura cywilna, kieruje się następującymi zasadami:

  • zasada prawdy,
  • zasada równości stron,
  • zasada kontradyktoryjności,
  • zasada jawności,
  • zasada ustności,
  • zasada koncentracji materiału dowodowego,
  • zasada formalizmu procesowego.

Każdej z tych zasad wypada poświęcić kilka słów.

Zasada prawdy

Oznacza ona tyle, że sąd powinien oprzeć na prawdzie wydając swoje orzeczenie. Jednocześnie sąd nie powinien przeprowadzać postępowania dowodowego, gdyż jest to domeną stron. Sąd powinien jedynie dopuszczać dowody zgłaszane przez strony i brać je pod uwagę wydając wyrok.

Zasada równości stron

W postępowaniu cywilnym strony powinny mieć takie same prawa i obowiązki. Nie może być tak, że wobec powoda stosuje się inne zasady niż wobec pozwanego. I na odwrót. Każda ze stron musi posiadać możliwość korzystania z jednakowych środków prawnych w celu obrony swoich interesów. Jest to jedna z naczelnych zasad znajdująca swoje oparcie w przepisach Konstytucji RP.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zasada kontradyktoryjności

REKLAMA

Zasada kontradyktoryjności nazywana jest inaczej zasadą sporności. Jest to jedna z najbardziej istotnych zasad postępowania cywilnego. Zakłada ona, że między stronami procesu toczy się spór i na nich ciąży obowiązek udowodnienia swoich racji. W tak rozumianym procesie sąd odgrywa jedynie rolę arbitra, który wydaje wyrok. W tak rozumianym procesie sąd nie powinien prowadzić postępowania dowodowego i udzielać informacji stronom.

Przeciwieństwem tej zasady jest zasada inkwizycyjności postępowania. W takim procesie większość czynności wykonuje sąd. To on gromadzi dowody, docieka prawdy i dba o dobro stron procesu. Inkwizycyjne elementy odnajdujemy w procedurze administracyjnej także karnej, gdzie sąd z urzędu może przeprowadzić dowód.

Zasada jawności

Jest to zasada konstytucyjna. Art. 45 Konstytucji RP stanowi, że sprawy rozpoznawane przed sądami w Polsce są jawne. Takie sformułowanie gwarantuje bezstronność sędziego. Każda ze stron ma dostęp do akt sprawy i może uczestniczyć w rozprawach oraz do otrzymywania odpisów orzeczeń i protokołów. Powoduje to, że są one na bieżąco informowane o postępach w sprawie.

REKLAMA

Zasada jawności oznacza również, że na sprawę mają dostęp osoby postronne. Zasadą jest, że każdy może wejść na rozprawę i śledzić jej przebieg. Osoby trzecie nie mają jednak dostępu do akt sprawy, nie mogą występować o protokoły rozpraw.

Nie jest to jednak zasada absolutna. To znaczy istnieją od niej pewne odstępstwa. Wyłączenie jawności w każdej sprawie może nastąpić ze względu na moralność, bezpieczeństwo, porządek publiczny, ochronę życia prywatnego stron lub ważny interes prywatny. Wyrok w takich sprawach ogłasza się jednak publicznie. Niektóre sprawy z mocy prawa odbywają się przy drzwiach zamkniętych. Jest tak na przykład w sprawach o rozwód czy o unieważnienie małżeństwa.

Zasada ustności

Oznacza ona tyle, że zasadniczym sposobem komunikacji stron z sądem jest droga ustna. Zasadą jest, że wydanie wyroku następuje po rozprawie. Na przewodniczącym spoczywa obowiązek przygotowania i poprowadzenia rozprawy.

Natomiast na rozprawie najpierw powód a następnie pozwany przedstawiają swoje stanowiska. Każda ze stron zobowiązana do złożenia oświadczeń co do twierdzeń strony przeciwnej.

Ważną rolę w procesie odgrywają pisma procesowe. To pismo powoda (pozew) wszczyna postępowanie. Strony przed rozprawą jak i w trakcie procesu mogą składać pisma procesowe, w których prezentują swoje twierdzenia i wnioski. Sąd natomiast wszystkie swoje działania przeprowadza w formie pisemnej.

Zasada koncentracji materiału dowodowego

Koncentracja materiału dowodowego ma przeciwdziałać przewlekłości postępowania. Zgodnie z nią sąd dąży do tego aby rozstrzygnięcie w każdej sprawie zapadło na pierwszej rozprawie. Jest to oczywiście postulat ustawodawcy. W rzeczywistości bowiem bardzo rzadko się zdarza, aby wyrok zapadł już na pierwszej rozprawie. Przewlekłości postępowania mają przeciwdziałać terminy prekluzyjne oraz dyskrecjonalna władza sędziego. Sędzia może dyscyplinować strony. Wzywać strony i świadków na posiedzenia sądowe, nakazać im składanie pism, nakładać koszty za niesumienne i oczywiście niewłaściwe postępowanie. Wszystkie te działania mają przyśpieszyć postępowanie.

Każda z tych zasad ma duże znaczenie dla procedury cywilnej. Dzięki nim możemy lepiej zrozumieć jej istotę.

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Wynagrodzenie minimalne 2023 [quiz]
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/15
Kiedy będą miały miejsce podwyżki minimalnego wynagrodzenia w 2023 roku?
od 1 stycznia i od 1 lipca
od 1 stycznia i od 1 czerwca
od 1 lutego i od 1 lipca
Następne
Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Zmiany w wypłatach emerytur. Niektórzy szybciej dostaną pieniądze. Może się zmienić sposób wypłaty. Sprawdź zasady.

Zmiany w procesie wypłat emerytur. Wiele osób szybciej dostanie pieniądze. Może się też zmienić sposób wypłaty. Wcześniejsza wypłata i specjalne punkty poboru świadczeń – sprawdź, czy to dotyczy również ciebie.

Większość Polaków nie liczy na godne życie z emerytury. Przygnębiające wyniki badania

W argumenty o odkładaniu na godną, państwową emeryturę nie wierzy blisko 3/4 Polaków. Ich zdaniem waloryzacja emerytur nigdy nie dogoni wzrostu realnych cen. Polacy nie wierzą też w argumenty rządu za wprowadzeniem pełnego ozusowania umów o dzieło i zleceń.

Rząd jednak wprowadzi zakaz podwyższania cen? Od kiedy, czy dla wszystkich i na jak długo? Sprawdź, jakie rozwiązania są dopuszczalne

Rząd jednak wprowadzi zakaz podwyższania cen? Od kiedy, czy dla wszystkich i na jak długo? Na terenach poszkodowanych przez powódź trwają spekulacje cen. Rząd apeluje do przedsiębiorców i zapowiada konsekwencje.

W piątek ostatnia wypłata czternastej emerytury. Wynosi 1780,96 zł brutto, ale nie wszyscy otrzymają ją w pełnej wysokości

Ostatnia wypłata 1780,96 zł brutto dla emerytów. Emeryci mogą spodziewać się jej już w piątek. 20 września prawie 1,29 mln uprawnionych do dodatkowego świadczenia emerytalnego otrzyma czternastą emeryturę. Ile w sumie wyniosły wypłaty czternastych emerytur?

REKLAMA

Do 500 zł miesięcznie nie tylko dla osób starszych. Jakie kryteria i orzeczenia? [zmiany 2024 i 2025]

Świadczenie uzupełniające, często nazywane jest „500 plus dla seniora” lub „500 plus dla osób niepełnosprawnych”. Należy jednak pamiętać, iż przysługuje ono nie tylko osobom starszym. Ponadto o przyznaniu pomocy decyduje niezdolność do samodzielnej egzystencji.

MEN i MS: W szkołach zaświadczenia o niekaralności. Na odbiór dziecka. Na wycieczkę. Na basen. Na teatr. Dyrektorka przedszkola o nowych kłopotach

Dziennikarze PAP zwrócili się do MEN i Ministerstwa Sprawiedliwości z serią pytań o zaświadczenia przedstawiane przez osoby odbierające dzieci ze szkoły (np. czy dziadkowie mogą?). I zaświadczenia rodziców opiekujących się dziećmi na wycieczce, na basenie, w teatrze, które w szkołach muszą przedstawiać rodzice opiekujący się dziećmi.

Będą spore zmiany przepisów dla cudzoziemców w Polsce. Na lepsze? Od kiedy?

Jak co roku, po przerwie wakacyjnej, wypoczęci i naładowani wracamy do trybu pracy. Wyjątkiem nie są nasi ustawodawcy. Choć sporo tematów jest na porządku dziennym, dużo wymaga zmian i poprawy, w poniższym artykule omówimy planowane zmiany dotyczące cudzoziemców, ich pobytu i zatrudnienia w Polsce.

Aktywni rodzice w pracy. Na czym polega warunek łącznej aktywności zawodowej rodziców?

Świadczenie „aktywni rodzice w pracy” przysługuje w przypadku gdy oboje rodzice osiągają przychód, którego podstawa wymiaru składek wynosi co najmniej 100% minimalnego wynagrodzenia za pracę. Jest to tzw. warunek łączonego poziomu aktywności zawodowej.

REKLAMA

MRPiPS: Składki ZUS od umów zlecenia i o dzieło możliwe od 1 stycznia 2026 r. lub 1 stycznia 2027 r.

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przygotowuje się do wdrożenia oskładkowania umów zlecenia i umów o dzieło. Wiceminister Sebastian Gajewski poinformował, że decyzja w sprawie terminu wdrożenia reformy jeszcze nie zapadła. Na pewno nie nastąpi to od 1 stycznia 2025 r., może to być 1 stycznia 2026 r. czy 1 stycznia 2027 r.

Odwołanie od orzeczenia o niepełnosprawności. Jak napisać? [punkt 7, przykład, wzór]

Odwołanie jest ważnym pismem w procesie ubiegania się o orzeczenie o niepełnosprawności. Może ono dotyczyć różnych elementów orzeczenia, m.in. punktu 7. W jakim terminie wnosi się odwołanie i do jakiego organu? Oto najważniejsze informacje i przykładowy wzór pisma.

REKLAMA