REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

21 dodatkowych dni wolnych od pracy dla tej grupy pracowników. Czas pracy i prawo do dodatkowego urlopu dla osób niepełnosprawnych 2024 i 2025

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
niepełnosprawny pracownik, dodatkowy urlop, czas pracy, prawo pracy
21 dodatkowych dni wolnych od pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia dla pracowników z niepełnosprawnością
ShutterStock

REKLAMA

REKLAMA

Pracownikom z niepełnosprawnością – w zależności od stopnia tej niepełnosprawności – przysługuje szereg dodatkowych uprawnień związanych z czasem pracy. Ile godzin pracuje pracownik z orzeczeniem? Ile dni urlopu ma osoba niepełnosprawna? Czy osoba z orzeczeniem o niepełnosprawności może pracować w nadgodzinach lub w porze nocnej?

rozwiń >

Czas pracy osoby z niepełnosprawnością w stopniu lekkim

Do lekkiego stopnia niepełnosprawności, zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności, mogą zakwalifikować osobę, która:

REKLAMA

  • ma naruszoną sprawności organizmu na poziomie powodującym istotne obniżenie u niej zdolności do wykonywania pracy, w porównaniu do zdolności, jaką wykazuje osoba o podobnych kwalifikacjach zawodowych z pełną sprawnością psychiczną i fizyczną (może np. pracować tylko na pół etatu) lub

  • do prawidłowego funkcjonowania potrzebuje pomocy takich urządzeń, jak np. proteza lub implant ślimakowy. 

Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 27.08.1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (t.j. Dz.U. z 2024 r., poz. 44) (dalej u.r.z.s.n.) – czas pracy takiej osoby, nie może przekraczać 8 godzin na dobę i 40 godzin tygodniowo. Oznacza to, że pracodawca nie może w taki sposób ukształtować czasu pracy osoby z lekkim stopniem niepełnosprawności, żeby pracowała np. przez 5 dni w tygodniu, spośród których, w niektórych dniach pracowałaby mniej niż 8 godzin, a w innych więcej. Niedopuszczalnym byłaby również praca przez np. 4 dni w tygodniu, po 10 godzin dziennie. 

Czas pracy osoby z niepełnosprawnością w stopniu umiarkowanym lub znacznym

Osoba o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, czyli osoba, która:

  • ma naruszoną sprawność organizmu na poziomie powodującym potrzebę przystosowania stanowiska pracy do jej schorzenia lub

  • potrzebuje czasowej lub częściowej pomocy innych osób w codziennym funkcjonowaniu, 

jak również osoba o znacznym stopniu niepełnosprawności, czyli osoba, która:

  • ma naruszoną sprawność organizmu na poziomie powodującym potrzebę przystosowania stanowiska pracy do jej schorzenia oraz

  • w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji, potrzebuje stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innych osób w codziennym funkcjonowaniu,

może pracować nie więcej niż 7 godzin na dobę i 35 godzin tygodniowo. Analogicznie jak w przypadku osoby z niepełnosprawnością w stopniu lekkim – i w tym przypadku, muszą być zachowane obie normy czasu pracy jednocześnie (tj. zarówno norma dobowa, jak i tygodniowa). 

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Ponadto, nawet za dobrowolną zgodą niepełnosprawnego pracownika – strony stosunku pracy, nie mogą uzgodnić w umowie o pracę, czasu pracy przekraczającego 7 godzin na dobę i 35 godzin tygodniowo. Przepis art. 15 ust. 2 u.r.z.s.n., z którego wynika powyższa zasada, ma bowiem charakter jednostronnie bezwzględnie obowiązujący, co oznacza, że strony stosunku pracy mogą uzgodnić korzystniejsze dla niepełnosprawnego pracownika warunki zatrudnienia, nie mogą natomiast uzgodnić warunków mniej korzystnych – czyli w tym przypadku – dłuższych norm czasu pracy, niż wynikające z bezwzględnie obowiązującego art. 15 ust. 2 u.r.z.s.n. (zob. wyrok SN z dnia 3.08.201 r., sygn. akt I PK 18/15).

Jeżeli jednak, doszłoby do ustalenia w umowie o pracę czasu pracy niepełnosprawnego pracownika przekraczającego powyższe normy – zakaz pracy powyżej 7 godzin na dobę i 35 godzin tygodniowo, nie pozbawiłby go prawa do wynagrodzenia za każdą przepracowaną godzinę ponad powyższy wymiar oraz dodatku za pracę w godzinach nadliczbowych (zob. wyrok SN z dnia 6.07.2005 r., sygn. akt III PK 51/05). 

Jedynymi wyjątkami, w których osoba niepełnosprawna w stopniu umiarkowanym lub znacznym, mogłaby pracować w takim samym wymiarze czasu pracy jak osoby zdrowe (tj. maksymalnie 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy), są następujące okoliczności:

  1. zatrudnienie osoby niepełnosprawnej przy pilnowaniu oraz

  2. wyrażenie na to zgody, na wniosek osoby niepełnosprawnej, przez lekarza przeprowadzającego badania profilaktyczne pracowników lub lekarza sprawującego opiekę nad tą osobą. 

Czy osoba niepełnosprawna może pracować w nadgodzinach i w nocy?

Osoby niepełnosprawne – niezależnie od stopnia niepełnosprawności – co do zasady, nie mogą pracować ani w godzinach nadliczbowych, ani w porze nocnej

Jedynymi wyjątkami od powyższej reguły – analogicznie jak w przypadku wymiaru czasu osób niepełnosprawnych – w przypadku których, osoba niepełnosprawna mogłaby pracować w nadgodzinach i w nocy, są:

  1. zatrudnienie jej przy pilnowaniu oraz

  2. wyrażenie na to zgody, na jej wniosek, przez lekarza przeprowadzającego badania profilaktyczne pracowników lub lekarza sprawującego nad nią opiekę. 

W kwestii prac w godzinach nocnych – warto również nadmienić, że zgodnie z kodeksem pracy, pora nocna obejmuje co najmniej 8 godzin w przedziale czasowym pomiędzy godziną 21 a 7 rano. Dokładnego określenia godzin pory nocnej, obowiązującej u danego pracodawcy, należy poszukiwać w regulaminie pracy, układzie zbiorowym pracy lub w wydanym, w tym przedmiocie, obwieszczeniu pracodawcy (jeżeli nie jest on obowiązany do ustalenia regulaminu pracy ani nie jest objęty układem zbiorowym pracy). Ostatecznie – dokładny przedział godzin pory nocnej, powinien również znaleźć się w informacji, którą pracodawca zobowiązany jest przekazać pracownikowi nie później niż w terminie 7 dni od dopuszczenia go do pracy. W przypadku niedoprecyzowania przez pracodawcę godzin obowiązywania pory nocnej w żadnym z powyższych dokumentów – przyjmuje się, że obejmuje ona całe 10 godzin w przedziale czasowym od godz. 21 do godz. 7.

Od której godziny może pracować osoba niepełnosprawna?

Dzień pracy osoby niepełnosprawnej, zgodnie z kodeksową definicją pory nocnej, może zatem rozpoczynać się o godz. 7 rano, chyba, że pracodawca określi odmienny (niż godz. 21-7) przedział co najmniej 8 godzin pory nocnej. O wcześniejszej godzinie, może również rozpoczynać pracę osoba niepełnosprawna zatrudniona przy pilnowaniu lub której, na pracę w odmiennych godzinach, wyraził zgodę lekarz przeprowadzający badania profilaktyczne pracowników lub lekarz sprawujący nad nią opiekę. 

Dodatkowy urlop dla osoby niepełnosprawnej

Pracownikom posiadającym orzeczenie o niepełnosprawności w stopniu umiarkowanym lub znacznym, przysługuje dodatkowy urlop wypoczynkowy w wymiarze 10 dni roboczych w roku. Urlop ten, nie przysługuje zatem pracownikom z niepełnosprawnością w stopniu lekkim. 

Po raz pierwszy, prawo do powyższego urlopu, pracownik nabywa po przepracowaniu jednego roku, licząc od następnego dnia po dniu wydania orzeczenia o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności. Dla ustalenia prawa do dodatkowego urlopu, okres jednego roku pracy od wydania orzeczenia o stopniu niepełnosprawności, nie musi mieć miejsca u jednego pracodawcy. Co więcej – w przypadku braku ciągłości zatrudnienia u różnych pracodawców – sumuje się wszystkie okresy pracy.

Jedynym przypadkiem, w którym dodatkowy urlop nie przysługuje, jest posiadanie przez osobę niepełnosprawną uprawnienia do urlopu wypoczynkowego w wymiarze przekraczającym 26 dni roboczych w roku. Urlop w wymiarze 26 dni kalendarzowych w roku, uzyskuje się po 10 latach pracy. W wymiarze jeszcze wyższym, posiadają go natomiast pracownicy uprawnieni do tego na podstawie odrębnych przepisów – np. prawo do urlopu wypoczynkowego w wymiarze 36 dni roboczych w roku, przysługuje nauczycielom akademickim. Nauczycielowi akademickiemu posiadającemu orzeczenie o niepełnosprawności w stopniu umiarkowanym lub znacznym – dodatkowe 10 dni urlopu z u.r.z.s.n., nie będzie już zatem przysługiwać. 

Dodatkowe dni zwolnienia od pracy dla osoby niepełnosprawnej

Osobie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności przysługuje ponadto:

  • 21 dni roboczych dodatkowego zwolnienia od pracy w roku w celu uczestnictwa w turnusie rehabilitacyjnym, na który może skierować ją lekarz, pod którego opieką się znajduje oraz

  • nieograniczona żadnym limitem dodatkowa pula dni zwolnienia od pracy w celu wykonania badań specjalistycznych, zabiegów leczniczych lub usprawniających, a także w celu uzyskania zaopatrzenia ortopedycznego lub jego naprawy, jeżeli czynności te nie mogą być wykonane poza godzinami pracy.

Za czas powyższych zwolnień od pracy, niepełnosprawny pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia, które oblicza się jak ekwiwalent pieniężny za urlop wypoczynkowy. Podstawą do wypłaty wynagrodzenia za czas zwolnienia celem uczestnictwa w turnusie rehabilitacyjnym, jest przedłożony pracodawcy dokument, który potwierdza pobyt na turnusie, wystawiony przez jego organizatora.

Ustawodawca wprowadził ponadto ograniczenie w zakresie łącznego wymiaru dodatkowych dni wolnych od pracy, przysługujących osobom niepełnosprawnym w danym roku kalendarzowym, zgodnie z którym – łączny wymiar dodatkowego urlopu wypoczynkowego i zwolnienia od pracy w celu uczestnictwa w turnusie rehabilitacyjny, nie może przekroczyć 21 dni roboczych w roku. Jeżeli więc, osoba niepełnosprawna wykorzysta w danym roku 10 dodatkowych dni urlopu wypoczynkowego – płatnych dni zwolnienia od pracy, które może „przeznaczyć” na udział w turnusie rehabilitacyjnym, pozostanie jej już tylko 11. 

Dodatkowa przerwa w pracy

Ostatecznie, w zakresie dodatkowych uprawnień związanych z czasem pracy – wszystkim osobom niepełnosprawnym, przysługuje jeszcze dodatkowa, wliczana do czasu pracy, 15-minutowa przerwa w pracy na wypoczynek lub gimnastykę usprawniającą. 

Od kiedy niepełnosprawnemu pracownikowi przysługują szczególne uprawnienia związane z czasem pracy?

Wszystkie powyższe uprawnienia, przysługują niepełnosprawnemu pracownikowi począwszy od dnia przedstawienia przez niego pracodawcy orzeczenia potwierdzającego jego niepełnosprawność.

Podstawa prawna:

  • Ustawa z dnia 27.08.1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (t.j. Dz.U. z 2024 r., poz. 44)

  • Ustawa z dnia 26.06.1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2023 r., poz. 1465)

  • Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22.05.2003 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania zwolnień od pracy osobom o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności w celu uczestniczenia w turnusie rehabilitacyjnym (Dz.U. z 2003 r., nr 100, poz. 927)

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Stopy procentowe NBP 2025: w październiku obniżka o 0,25 pkt proc.

Rada Polityki Pieniężnej na posiedzeniu w dniach 7-8 października 2025 r. postanowiła obniżyć wszystkie stopy procentowe NBP o 0,25 punktu procentowego. Stopa referencyjna wynosić będzie od 9 października 2025 r. 4,50 proc. - poinformował w komunikacie Narodowy Bank Polski. Decyzja RPP nie była zaskoczeniem dla większości analityków finansowych i ekonomistów, którzy najczęściej oczekiwali właśnie takiej obniżki.

Zdradzeni emeryci? Wstrząsająca petycja żąda zwolnienia z PIT rodziców, którzy wychowali co najmniej dwoje dzieci – padają mocne oskarżenia wobec państwa i polityków

Do Sejmu trafiła petycja BKSP-155-X-651/25, której autorem jest Adam Nycz. Dokument dotyczy zwolnienia przychodów z tytułu otrzymywanych emerytur z ZUS przez rodziców, którzy wychowali co najmniej dwójkę dzieci, z podatku dochodowego od osób fizycznych.

W październiku 2025 r. RPP obniżyła stopy procentowe. O ile i kiedy spadną raty kredytów?

W dniu 8 października 2025 r. Rada Polityki Pieniężnej po raz kolejny obniżyła stopy procentowe. Stopa referencyjna będzie wynosić od jutra (9 października) 4,5%. To oczywiście dobra wiadomość dla osób spłacających lub planujących zaciągnąć kredyt hipoteczny. Z wyliczeń Rankomat.pl wynika, że w przypadku kredytu na kwotę 500 000 zł zaciągniętego na 30 lat rata spadnie o kolejne 83 zł. Łącznie, po czterech tegorocznych obniżkach, zmniejszy się o 458 zł – z 3 651 zł do 3 193 zł. Jeszcze większą obniżkę, bo wynoszącą 838 zł, można uzyskać poprzez refinansowanie kredytu z 2022 r. z oprocentowaniem 9%.

273,00 złote dodatku do emerytury. Trzeba złożyć dokumenty, wypłata do 15 dnia miesiąca. Tym razem nie wypłaca ZUS

Po złożeniu tego wniosku emeryci mogą dostać co miesiąc dodatkowe świadczenie w wysokości 273 złotych. Trzeba spełnić określone warunki. Pieniędzy nie wypłaca ZUS, a trafiają one na konto do 15 dnia miesiąca.

REKLAMA

Wojsko to nie tylko mundur, pieniądze i doświadczenie. Po zwolnieniu ze służby żołnierzom przysługują konkretne uprawnienia

Młodzi ludzie obecnie przychylniej niż przed laty patrzą na służbę wojskową. Do jej podjęcia zachęcają ich kampanie społeczne i warunki finansowe. Jednak jakie są pozostałe konsekwencje służby wojskowej dla późniejszej kariery cywilnej?

500+ dla seniora, wszystko co musisz wiedzieć o nowym świadczeniu. Wnioski można składać już od 3 listopada 2025 r.

Rząd w celu wykluczenia ubóstwa energetycznego wprowadził od 30 września ustawę o bonie ciepłowniczym oraz o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia wysokości cen energii elektrycznej. W związku z podwyżkami cen ogrzewania systemowego (nawet o 80-90%), ustawodawca postanowił wesprzeć najuboższe gospodarstwa. Jednocześnie ustawodawca scedował obsługę wniosków dot. bonu ciepłowniczego na gminy.

Pod domem pojawi się nowy (pomarańczowy) worek na odpady. Nie będzie już trzeba odbywać wycieczek do PSZOK-u

Niektóre miasta i gminy w Polsce decydują się na wprowadzenie nowego (pomarańczowego) worka na odpady – aby „ułatwić życie” swoim mieszkańcom (a zwłaszcza seniorom) zwalniając ich z konieczności wizyt w gminnych punktach selektywnego zbierania odpadów (tzw. PSZOK-ach) oraz aby zapobiec powstawaniu „dzikich” wysypisk odpadów na terenie miasta. Jest to rozwiązanie prospołeczne i proekologiczne, z którego mogą brać przykład również inne miasta i gminy w Polsce.

W 2026 r. trzynasta pensja dla każdego etatowego pracownika na minimalnej płacy – otrzymaj nawet 5.379,20 zł więcej w skali roku

Od września 2025 r. są znane kwoty wynagrodzenia minimalnego miesięcznego oraz minimalnej stawki godzinowej. Jest pewien sposób aby zarabiać więcej będąc nadal tylko na minimalnej płacy – nawet o nieco więcej niż jedną dodatkową minimalną pensję w roku! Można otrzymać dodatkowo nawet 5.379,20 zł.

REKLAMA

Kolejne pytanie do TSUE o kredyty z WIBOR-em. Czy polskie prawo wystarczająco chroni kredytobiorców?

Sąd Okręgowy w Krakowie w osobie sędzi Anny Baran postanowił skierować do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE), pytanie czy polskie regulacje dotyczące zasad oprocentowania kredytów hipotecznych są zgodne z unijnym prawem chroniącym konsumentów. Analizy pytania prejudycjalnego i jego uzasadnienia, dokonuje radca prawny Paweł Stalski, specjalizujący się w prawie ochronnych konsumentów i w sporach sądowych z bankami.

Kto może dostać orzeczenie o niepełnosprawności na stałe? Przepisy w 2025 r.

W czerwcu 2025 r. weszły w życie nowe przepisy, które określają minimalne okresy, na jakie – w określonych przypadkach – można otrzymać orzeczenie o niepełnosprawności lub jej stopniu. Czy zmianom uległy również zasady dotyczące wydawania orzeczeń na stałe? Jakie są aktualnie zasady? Rozwiewamy wątpliwości.

REKLAMA