REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

21 dodatkowych dni wolnych od pracy dla tej grupy pracowników. Czas pracy i prawo do dodatkowego urlopu dla osób niepełnosprawnych 2024 i 2025

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
niepełnosprawny pracownik, dodatkowy urlop, czas pracy, prawo pracy
21 dodatkowych dni wolnych od pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia dla pracowników z niepełnosprawnością
ShutterStock

REKLAMA

REKLAMA

Pracownikom z niepełnosprawnością – w zależności od stopnia tej niepełnosprawności – przysługuje szereg dodatkowych uprawnień związanych z czasem pracy. Ile godzin pracuje pracownik z orzeczeniem? Ile dni urlopu ma osoba niepełnosprawna? Czy osoba z orzeczeniem o niepełnosprawności może pracować w nadgodzinach lub w porze nocnej?

rozwiń >

Czas pracy osoby z niepełnosprawnością w stopniu lekkim

Do lekkiego stopnia niepełnosprawności, zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności, mogą zakwalifikować osobę, która:

REKLAMA

  • ma naruszoną sprawności organizmu na poziomie powodującym istotne obniżenie u niej zdolności do wykonywania pracy, w porównaniu do zdolności, jaką wykazuje osoba o podobnych kwalifikacjach zawodowych z pełną sprawnością psychiczną i fizyczną (może np. pracować tylko na pół etatu) lub

  • do prawidłowego funkcjonowania potrzebuje pomocy takich urządzeń, jak np. proteza lub implant ślimakowy. 

Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 27.08.1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (t.j. Dz.U. z 2024 r., poz. 44) (dalej u.r.z.s.n.) – czas pracy takiej osoby, nie może przekraczać 8 godzin na dobę i 40 godzin tygodniowo. Oznacza to, że pracodawca nie może w taki sposób ukształtować czasu pracy osoby z lekkim stopniem niepełnosprawności, żeby pracowała np. przez 5 dni w tygodniu, spośród których, w niektórych dniach pracowałaby mniej niż 8 godzin, a w innych więcej. Niedopuszczalnym byłaby również praca przez np. 4 dni w tygodniu, po 10 godzin dziennie. 

Czas pracy osoby z niepełnosprawnością w stopniu umiarkowanym lub znacznym

Osoba o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, czyli osoba, która:

  • ma naruszoną sprawność organizmu na poziomie powodującym potrzebę przystosowania stanowiska pracy do jej schorzenia lub

  • potrzebuje czasowej lub częściowej pomocy innych osób w codziennym funkcjonowaniu, 

jak również osoba o znacznym stopniu niepełnosprawności, czyli osoba, która:

  • ma naruszoną sprawność organizmu na poziomie powodującym potrzebę przystosowania stanowiska pracy do jej schorzenia oraz

  • w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji, potrzebuje stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innych osób w codziennym funkcjonowaniu,

może pracować nie więcej niż 7 godzin na dobę i 35 godzin tygodniowo. Analogicznie jak w przypadku osoby z niepełnosprawnością w stopniu lekkim – i w tym przypadku, muszą być zachowane obie normy czasu pracy jednocześnie (tj. zarówno norma dobowa, jak i tygodniowa). 

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Ponadto, nawet za dobrowolną zgodą niepełnosprawnego pracownika – strony stosunku pracy, nie mogą uzgodnić w umowie o pracę, czasu pracy przekraczającego 7 godzin na dobę i 35 godzin tygodniowo. Przepis art. 15 ust. 2 u.r.z.s.n., z którego wynika powyższa zasada, ma bowiem charakter jednostronnie bezwzględnie obowiązujący, co oznacza, że strony stosunku pracy mogą uzgodnić korzystniejsze dla niepełnosprawnego pracownika warunki zatrudnienia, nie mogą natomiast uzgodnić warunków mniej korzystnych – czyli w tym przypadku – dłuższych norm czasu pracy, niż wynikające z bezwzględnie obowiązującego art. 15 ust. 2 u.r.z.s.n. (zob. wyrok SN z dnia 3.08.201 r., sygn. akt I PK 18/15).

Jeżeli jednak, doszłoby do ustalenia w umowie o pracę czasu pracy niepełnosprawnego pracownika przekraczającego powyższe normy – zakaz pracy powyżej 7 godzin na dobę i 35 godzin tygodniowo, nie pozbawiłby go prawa do wynagrodzenia za każdą przepracowaną godzinę ponad powyższy wymiar oraz dodatku za pracę w godzinach nadliczbowych (zob. wyrok SN z dnia 6.07.2005 r., sygn. akt III PK 51/05). 

Jedynymi wyjątkami, w których osoba niepełnosprawna w stopniu umiarkowanym lub znacznym, mogłaby pracować w takim samym wymiarze czasu pracy jak osoby zdrowe (tj. maksymalnie 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy), są następujące okoliczności:

  1. zatrudnienie osoby niepełnosprawnej przy pilnowaniu oraz

  2. wyrażenie na to zgody, na wniosek osoby niepełnosprawnej, przez lekarza przeprowadzającego badania profilaktyczne pracowników lub lekarza sprawującego opiekę nad tą osobą. 

Czy osoba niepełnosprawna może pracować w nadgodzinach i w nocy?

Osoby niepełnosprawne – niezależnie od stopnia niepełnosprawności – co do zasady, nie mogą pracować ani w godzinach nadliczbowych, ani w porze nocnej

Jedynymi wyjątkami od powyższej reguły – analogicznie jak w przypadku wymiaru czasu osób niepełnosprawnych – w przypadku których, osoba niepełnosprawna mogłaby pracować w nadgodzinach i w nocy, są:

  1. zatrudnienie jej przy pilnowaniu oraz

  2. wyrażenie na to zgody, na jej wniosek, przez lekarza przeprowadzającego badania profilaktyczne pracowników lub lekarza sprawującego nad nią opiekę. 

W kwestii prac w godzinach nocnych – warto również nadmienić, że zgodnie z kodeksem pracy, pora nocna obejmuje co najmniej 8 godzin w przedziale czasowym pomiędzy godziną 21 a 7 rano. Dokładnego określenia godzin pory nocnej, obowiązującej u danego pracodawcy, należy poszukiwać w regulaminie pracy, układzie zbiorowym pracy lub w wydanym, w tym przedmiocie, obwieszczeniu pracodawcy (jeżeli nie jest on obowiązany do ustalenia regulaminu pracy ani nie jest objęty układem zbiorowym pracy). Ostatecznie – dokładny przedział godzin pory nocnej, powinien również znaleźć się w informacji, którą pracodawca zobowiązany jest przekazać pracownikowi nie później niż w terminie 7 dni od dopuszczenia go do pracy. W przypadku niedoprecyzowania przez pracodawcę godzin obowiązywania pory nocnej w żadnym z powyższych dokumentów – przyjmuje się, że obejmuje ona całe 10 godzin w przedziale czasowym od godz. 21 do godz. 7.

Od której godziny może pracować osoba niepełnosprawna?

Dzień pracy osoby niepełnosprawnej, zgodnie z kodeksową definicją pory nocnej, może zatem rozpoczynać się o godz. 7 rano, chyba, że pracodawca określi odmienny (niż godz. 21-7) przedział co najmniej 8 godzin pory nocnej. O wcześniejszej godzinie, może również rozpoczynać pracę osoba niepełnosprawna zatrudniona przy pilnowaniu lub której, na pracę w odmiennych godzinach, wyraził zgodę lekarz przeprowadzający badania profilaktyczne pracowników lub lekarz sprawujący nad nią opiekę. 

Dodatkowy urlop dla osoby niepełnosprawnej

Pracownikom posiadającym orzeczenie o niepełnosprawności w stopniu umiarkowanym lub znacznym, przysługuje dodatkowy urlop wypoczynkowy w wymiarze 10 dni roboczych w roku. Urlop ten, nie przysługuje zatem pracownikom z niepełnosprawnością w stopniu lekkim. 

Po raz pierwszy, prawo do powyższego urlopu, pracownik nabywa po przepracowaniu jednego roku, licząc od następnego dnia po dniu wydania orzeczenia o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności. Dla ustalenia prawa do dodatkowego urlopu, okres jednego roku pracy od wydania orzeczenia o stopniu niepełnosprawności, nie musi mieć miejsca u jednego pracodawcy. Co więcej – w przypadku braku ciągłości zatrudnienia u różnych pracodawców – sumuje się wszystkie okresy pracy.

Jedynym przypadkiem, w którym dodatkowy urlop nie przysługuje, jest posiadanie przez osobę niepełnosprawną uprawnienia do urlopu wypoczynkowego w wymiarze przekraczającym 26 dni roboczych w roku. Urlop w wymiarze 26 dni kalendarzowych w roku, uzyskuje się po 10 latach pracy. W wymiarze jeszcze wyższym, posiadają go natomiast pracownicy uprawnieni do tego na podstawie odrębnych przepisów – np. prawo do urlopu wypoczynkowego w wymiarze 36 dni roboczych w roku, przysługuje nauczycielom akademickim. Nauczycielowi akademickiemu posiadającemu orzeczenie o niepełnosprawności w stopniu umiarkowanym lub znacznym – dodatkowe 10 dni urlopu z u.r.z.s.n., nie będzie już zatem przysługiwać. 

Dodatkowe dni zwolnienia od pracy dla osoby niepełnosprawnej

Osobie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności przysługuje ponadto:

  • 21 dni roboczych dodatkowego zwolnienia od pracy w roku w celu uczestnictwa w turnusie rehabilitacyjnym, na który może skierować ją lekarz, pod którego opieką się znajduje oraz

  • nieograniczona żadnym limitem dodatkowa pula dni zwolnienia od pracy w celu wykonania badań specjalistycznych, zabiegów leczniczych lub usprawniających, a także w celu uzyskania zaopatrzenia ortopedycznego lub jego naprawy, jeżeli czynności te nie mogą być wykonane poza godzinami pracy.

Za czas powyższych zwolnień od pracy, niepełnosprawny pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia, które oblicza się jak ekwiwalent pieniężny za urlop wypoczynkowy. Podstawą do wypłaty wynagrodzenia za czas zwolnienia celem uczestnictwa w turnusie rehabilitacyjnym, jest przedłożony pracodawcy dokument, który potwierdza pobyt na turnusie, wystawiony przez jego organizatora.

Ustawodawca wprowadził ponadto ograniczenie w zakresie łącznego wymiaru dodatkowych dni wolnych od pracy, przysługujących osobom niepełnosprawnym w danym roku kalendarzowym, zgodnie z którym – łączny wymiar dodatkowego urlopu wypoczynkowego i zwolnienia od pracy w celu uczestnictwa w turnusie rehabilitacyjny, nie może przekroczyć 21 dni roboczych w roku. Jeżeli więc, osoba niepełnosprawna wykorzysta w danym roku 10 dodatkowych dni urlopu wypoczynkowego – płatnych dni zwolnienia od pracy, które może „przeznaczyć” na udział w turnusie rehabilitacyjnym, pozostanie jej już tylko 11. 

Dodatkowa przerwa w pracy

Ostatecznie, w zakresie dodatkowych uprawnień związanych z czasem pracy – wszystkim osobom niepełnosprawnym, przysługuje jeszcze dodatkowa, wliczana do czasu pracy, 15-minutowa przerwa w pracy na wypoczynek lub gimnastykę usprawniającą. 

Od kiedy niepełnosprawnemu pracownikowi przysługują szczególne uprawnienia związane z czasem pracy?

Wszystkie powyższe uprawnienia, przysługują niepełnosprawnemu pracownikowi począwszy od dnia przedstawienia przez niego pracodawcy orzeczenia potwierdzającego jego niepełnosprawność.

Podstawa prawna:

  • Ustawa z dnia 27.08.1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (t.j. Dz.U. z 2024 r., poz. 44)

  • Ustawa z dnia 26.06.1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2023 r., poz. 1465)

  • Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22.05.2003 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania zwolnień od pracy osobom o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności w celu uczestniczenia w turnusie rehabilitacyjnym (Dz.U. z 2003 r., nr 100, poz. 927)

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Już od 14 sierpnia 2025 r. będzie łatwiej o orzeczenie o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności, uprawniające do szeregu świadczeń, ulg i uprawnień. Nowe przepisy wchodzą w życie

W dniu 14 sierpnia 2025 r. wchodzi w życie rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 28.07.2025 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności, dzięki któremu będzie można szybciej uzyskać orzeczenie o niepełnosprawności (i odpowiednio – stopniu niepełnosprawności), a co się z tym wiąże – szybciej korzystać z przysługujących na jego podstawie świadczeń, ulg i innych uprawnień.

To już przesądzone: Co najmniej dwie niedziele handlowe w miesiącu, zakupy w pierwszą i trzecią niedzielę każdego miesiąca, koniec z zakazem handlu w kolejne 20 niedziel w roku?

Na III czytanie sejmowej Komisji Gospodarki i Rozwoju oczekuje projekt ustawy o zmianie ustawy o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni oraz ustawy - Kodeks pracy (druk sejmowy nr 384), który ma na celu zmianę regulacji dotyczących zasad prowadzenia handlu i czynności związanych z handlem w niedziele, poprzez wprowadzenie co najmniej dwóch niedziel handlowych w każdym miesiącu roku kalendarzowego. Dotychczasowe 4 niedziele handlowe (wyznaczone na ostatnią niedzielę w styczniu, kwietniu, czerwcu i sierpniu) – zostałyby zatem zastąpione aż 24 takimi niedzielami, w które nie obowiązywałby zakaz handlu. W związku z wyborem Karola Nawrockiego na nowego Prezydenta RP i jego deklaracjami, które padły w tym zakresie w czasie kampanii prezydenckiej – wydaje się, że dalsze losy tego projektu są już jednak przesądzone.

133 korzystne wyroki sądów powszechnych w sprawach dot. wyroku TK z 4 czerwca 2024 r. SK 140/20, w tym 16 prawomocnych – uruchomienie pierwszej w Polsce wyszukiwarki wyroków

Orzecznictwo w sprawach art. 25 ust. 1b ustawy emerytalnej po wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 4 czerwca 2024 r. sygn. akt SK 140/20 jest bardzo niejednolite. Wskazana niejednolitość przejawia się na wielu płaszczyznach, przede wszystkim niektóre sądy powszechne orzekają na korzyść emerytów poprzez zmianę decyzji ZUS, inne z kolei orzekają na niekorzyść, oddalając odwołania emerytów. Również w ramach orzeczeń korzystnych, można zaobserwować spore różnice. We wpisie przedstawiam zbiór znanych mi korzystnych orzeczeń dotyczących art. 25 ust. 1b ustawy emerytalnej, wydanych po wyroku TK z 4 czerwca 2024 roku sygn. akt SK 140/20.

Czas pracy w 2026 roku – dni robocze, święta, Wigilia [TABELA]

W 2026 roku obowiązuje 14 dni ustawowo wolnych od pracy, w tym Wigilia (24 grudnia), która od 2025 roku również jest dniem wolnym. W efekcie pracownicy na pełnym etacie będą mieli do przepracowania 2008 godzin w ciągu roku, przy 251 dniach roboczych i 114 dniach wolnych (wliczając weekendy).

REKLAMA

Renta wdowia miała być wsparciem: Dziś wielu czuje się pominiętych. Kontrowersyjne przepisy wywołują burzę

Renta wdowia – dla wielu miała być finansowym wsparciem i symboliczną pomocą po utracie najbliższej osoby. Dziś coraz więcej osób mówi o rozczarowaniu, a nawet o poczuciu wykluczenia. Dlaczego świadczenie, które miało łagodzić życiowy dramat, stało się źródłem frustracji i oburzenia?

4 043 zł z PFRON na wózek lub skuter elektryczny – ruszył nabór wniosków

Masz wózek lub skuter z napędem elektrycznym? PFRON rusza z nowym wsparciem – możesz dostać nawet 4 043 zł na serwis, naprawę lub wymianę akumulatorów. O dofinansowanie mogą wnioskować osoby z umiarkowanym lub znacznym stopniem niepełnosprawności. Wnioski przyjmowane są do 31 sierpnia przez system SOW.

Język ukraiński jako drugi język obcy w szkołach podstawowych – jest nowa podstawa programowa

25 lipca 2025 r. opublikowano nową podstawę programową do nauczania języka ukraińskiego jako drugiego języka obcego dla klas VII–VIII szkół podstawowych w Polsce. Dokument ten został opracowany z myślą o nauczycielach języka ukraińskiego pracujących w szkołach podstawowych.

Podatek katastralny - jak to działa w praktyce. Przewodnik dla Polaków kupujących nieruchomości w Hiszpanii

Coraz więcej Polaków kupuje mieszkania czy domy w Hiszpanii, dlatego rośnie zainteresowanie hiszpańskim systemem podatkowym. Jednym z kluczowych obciążeń w tym państwie jest podatek katastralny, zwany lokalnie IBI (Impuesto sobre Bienes Inmuebles).

REKLAMA

MRiT ogłasza wielki powrót użytkowania wieczystego w mieszkalnictwie, choć – miliony Polaków zapłaciło (lub cały czas jeszcze płaci) za wykup od Skarbu Państwa udziału w nieruchomości związanego z posiadanym mieszkaniem

Podczas posiedzenia Senatu, które odbyło się w dniu 17 lipca 2025 r. – wiceminister rozwoju i technologii Tomasz Lewandowski ujawnił, że resort ma już gotowy projekt ustawy mającej na celu przywrócenie użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowych zabudowanych na cele mieszkaniowe. Co więcej – przewiduje on nie tylko powrót do budownictwa na gruntach należących do Skarbu Państwa lub samorządu terytorialnego, ale również zupełnie nową kategorię użytkowania wieczystego, z którą związane będą odmienne niż dotychczas (tj. sprzed zmiany stanu prawnego, która miała miejsce 1 stycznia 2019 r.) opłaty.

Nowi biedni emeryci. W Polsce już ponad 430 tys. osób z emeryturą niższą od minimalnej

W Polsce rośnie liczba osób pobierających emeryturę niższą od minimalnej. Zdecydowaną większość tej grupy stanowią kobiety. Przyczyną niskich świadczeń jest najczęściej zbyt krótki okres opłacania składek – wynikający z przerw w pracy, zatrudnienia na czarno, złego stanu zdrowia czy pracy za granicą.

REKLAMA