REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak legalnie zatrudnić nianię?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Kancelaria Mentzen
Doradztwo podatkowe, prawne oraz księgowość
zatrudnienie niani
zatrudnienie niani
shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Niektórzy z różnych powodów nie chcą posyłać dzieci do żłobka lub przedszkola. Jak zatrudnić nianię, aby wszystko było zgodnie z prawem?

Legalne zatrudnienie niani

Najbardziej popularną, a wręcz dedykowaną dla niań formą zatrudnienia jest zatrudnienie na podstawie umowy uaktywniającej. Jest to umowa o opiekę nad dzieckiem zawarta między rodzicami a nianią. Jej szczególną zaletą jest fakt, iż w momencie spełnienia określonych warunków przez rodziców, część kosztów związanych z zatrudnieniem jest pokrywana przez budżet państwa.

REKLAMA

Zasady zawarcia umowy uaktywniającej

Aby zawrzeć umowę uaktywniającą z nianią należy spełnić następujące warunki:

  • Rodzice muszą pracować na podstawie umowy o pracę, świadczyć usługi na podstawie umowy cywilnoprawnej, która stanowi tytuł do ubezpieczeń społecznych; prowadzić działalność gospodarczą lub rolniczą.
  • Dziecko nie może uczęszczać do żłobka, klubu dziecięcego ani być pod opieką dziennego opiekuna.
  • Dziecko musi mieć ukończone 20 tygodni i nie może mieć więcej niż 3 lata w danym roku przedszkolnym (rok przedszkolny trwa od 1 września do 31 sierpnia następnego roku).
  • Niania nie może być rodzicem dziecka.
  • Niania musi być osobą pełnoletnią.
  • Rodzice nie mogą przebywać na urlopie macierzyńskim, wychowawczym i ojcowskim.

WAŻNE! Dopuszczalne jest zatrudnienie niani do 4 roku życia dziecka, jeżeli nie można zapewnić mu opieki przedszkolnej wynikającej, np. z braku miejsc w placówkach.

Umowa uaktywniająca. Jak ją napisać?

Legalna umowa uaktywniająca zawarta z nianią, powinna zawierać przede wszystkim:

  • strony umowy,
  • czas i miejsce sprawowania opieki,
  • liczbę dzieci powierzonych opiece,
  • szczegółowe obowiązki niani,
  • wysokość wynagrodzenia oraz sposób i termin jego wypłaty,
  • czas, na jaki została zawarta umowa,
  • inne warunki i sposoby zmiany lub rozwiązania umowy.

Tak sporządzoną umowę z nianią należy zgłosić do ZUS w terminie 7 dni od zawarcia umowy.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zgłoszenie niani do ZUS

 Jeżeli rodzic, który zawiera umowę z nianią, nie jest płatnikiem składek, tj. nie prowadzi własnej działalności gospodarczej, w pierwszej kolejności powinien zgłosić siebie jako płatnika składek. Aby to zrobić, musi wypełnić formularz ZUS ZFA i przekazać go do ZUS. Następnie należy zgłosić nianię jako osobę ubezpieczoną. Służy do tego formularz ZUS ZUA (jeżeli niania ma podlegać ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnemu) lub formularz ZUS ZZA (jeżeli niania ma podlegać wyłącznie pod ubezpieczenie zdrowotne), wpisując kod ubezpieczenia niani zaczynający się od cyfr 04 30. Kod osoby ubezpieczonej składa się zawsze z sześciu cyfr. Dwie ostatnie cyfry wpisuje się w zależności od tego, czy osoba ubezpieczona – w tym przypadku niania, ma prawo do emerytury lub renty (cyfra piąta) oraz czy posiada określony stopień niepełnosprawności (cyfra szósta).

Kto może zostać nianią?

Nianią może zostać każda osoba pełnoletnia z wyjątkiem rodziców dziecka.

Nie ma żadnych przeciwwskazań, by nianią dziecka została inna osoba spokrewniona, np. ciocia lub kuzynka. 

Zatrudnienie niani – dofinansowanie 

Dofinansowanie z budżetu państwa jest niezależne od sytuacji finansowej rodziny. Jeżeli niania została zatrudniona po 1 stycznia 2018 roku, od połowy minimalnego wynagrodzenia przysługującego w danym roku, składki pokrywane są z budżetu państwa. Oznacza to, że jeżeli niania w 2022 roku zarabia 1505,00 zł brutto, to składki od tej umowy są w pełni opłacane przez budżet państwa. Natomiast, jeżeli niania w 2022 roku zarabia 3010,00 zł brutto, to budżet państwa opłaca jej składki od kwoty 1505,00 zł, a rodzic – 

od pozostałej kwoty 1505,00 zł.

Takie zasady obowiązują w sytuacji, gdy wynagrodzenie niani jest równe minimalnemu wynagrodzeniu za dany rok lub jest od niego niższe.

W sytuacji, gdy kwota na umowie z nianią jest wyższa niż minimalne wynagrodzenie za dany rok, rodzic będzie płacił połowę składki, liczonej do kwoty minimalnego wynagrodzenia oraz składkę od kwoty przewyższającej minimalne wynagrodzenie. Zatem jeśli w 2022 roku, niania będzie zatrudniona na kwotę 4000 zł brutto, to rodzic zapłaci połowę składek do kwoty 3010,00 zł brutto (czyli składki od kwoty 1505,00 zł brutto), a także pełne składki od kwoty 990,00 zł brutto.

Co w przypadku utraty pracy lub rozwiązania umowy z nianią?

W sytuacji, gdy rodzic utraci w jakiś sposób prawo do dofinansowania z budżetu państwa, zobowiązany jest do niezwłocznego poinformowania o tym zdarzeniu ZUS. Jeśli tego nie uczyni, a przykładowo straci pracę i nadal będzie korzystał z usług niani z tytułu umowy uaktywniającej, ZUS w wyniku kontroli wezwie go do zwrotu nienależnie pobranych składek za okres, podczas którego nie spełniał warunków do ich pobierania – w tej sytuacji nie spełnił warunku swojego zatrudnienia.

W momencie utraty prawa do dofinansowania rodzic musi wyrejestrować nianię z ubezpieczeń na formularzu ZUS ZWUA, w terminie maksymalnie 7 dni od momentu utraty minionego prawa. Jeśli zatrudnia tylko nianię i nie prowadzi swojej działalności, musi także wyrejestrować siebie jako płatnika składek na formularzu ZUS ZWPA.

Oliwia Klein, Kancelaria Mentzen 

 

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Palenie gałęzi na własnej posesji 2025 - czy można palić gałęzie na własnej posesji? Kiedy można palić gałęzie na działce?

Palenie gałęzi i liści, nawet na własnej posesji, może skończyć się mandatem. Zakaz obowiązuje nie tylko w miastach, ale też na wsiach i działkach rekreacyjnych. Sprawdź, co grozi za spalanie gałęzi w 2025 roku i gdzie zgłosić uciążliwego sąsiada, który zadymia okolicę.

Afera z dofinansowaniami z KPO. PARP zapowiada kontrole, opozycja mówi o gigantycznym skandalu i podaje kolejne przykłady

Wiele kontrowersji wzbudziła interaktywna mapa projektów, które uzyskały dofinansowanie z Krajowego Planu Odbudowy, którą opublikowano na kpo.gov.pl. Co ciekawe od rana 8 sierpnia 2025 r. cała strona kpo.gov.pl nie jest dostępna (występują problemy techniczne z jej wyświetleniem). Szeroko krytykuje się zasadność wydatkowania tych środków zwłaszcza w branży HoReCa. PARP zapowiedział kontrolę w tym sektorze. Premier Tusk powiedział, że nie zaakceptuje żadnego marnotrawienia środków z KPO. Prezes PiS Jarosław Kaczyński nazwał całą sprawę gigantycznym skandalem a inni politycy PiS mówią o największej aferze obecnego rządu

Seniorzy nie muszą płacić za wywóz śmieci. Wystarczy, że spełnią ten jeden warunek. Jaki?

W ostatnim czasie w wielu miastach podniesiono opłaty za odbiór śmieci, co szczególnie dotyka polskich emerytów. Częściowe lub całkowite zwolnienie z tych opłat to duża ulga dla ich domowych budżetów. Kto może skorzystać z takiej pomocy? Oto szczegóły.

Darowizna spółdzielczego prawa z majątku wspólnego bez podatku? Oto bezpieczna ścieżka przekazania nieruchomości w rodzinie

Planujesz przekazać mieszkanie bliskim i boisz się podatku? Najnowsza interpretacja skarbówki pokazuje, jak zrobić to legalnie, bez żadnej daniny. Sprawdź, jak darowizna z majątku wspólnego w rodzinie może być całkowicie zwolniona z podatku.

REKLAMA

TSUE zmienia zasady gry dla frankowiczów. Koniec z teorią dwóch kondykcji?

Wyrok TSUE z 19 czerwca 2025 r. może zrewolucjonizować sposób rozliczania nieważnych umów „frankowych”. Sąd unijny opowiedział się za prostszą i tańszą dla konsumentów teorią salda, podważając dominującą dotąd teorię dwóch kondykcji. Dlaczego część prawników bije na alarm i czy naprawdę chodzi o interes kredytobiorców? Oddzielamy fakty od mitów.

Nie zaparkujesz już pod swoim blokiem – koniec z wymogiem 1,5 miejsca postojowego na każde mieszkanie, „na rzecz zwiększania ruchu pieszego i rowerowego”. Prezydent podpisał ustawę popierającą „patodeweloperkę”

W dniu 21 sierpnia 2025 r. wchodzi w życie ustawa, która znosi obowiązujący dotychczas – na szczeblu krajowym – wymóg co najmniej 1,5 miejsca postojowego (a w przypadku zabudowy śródmiejskiej – co najmniej 1 miejsca postojowego) na każde mieszkanie w ramach realizowanej inwestycji mieszkaniowej. Jak wynika z uzasadnienia projektu ustawy, którą zmiana ta została wprowadzona – „jest ona spójna z wprowadzanymi przez gminy rozwiązaniami na rzecz zwiększania ruchu pieszego i rowerowego, w tym w obszarach śródmiejskich”, a także ma na celu umożliwienie uwzględniania przy realizacji inwestycji mieszkaniowej m.in. – „lokalizacji terenu inwestycji, stopnia rozwoju transportu publicznego, czy sieci dróg rowerowych”.

ZUS przeliczy świadczenia (osobom pobierającym emerytury i renty rodzinne po emerytach czerwcowych) z urzędu – bez wniosków. Wypłaty w nowej wysokości od 2026 roku. Senat za

Od 2026 roku ZUS przeliczy świadczenia osobom pobierającym emerytury i renty rodzinne po emerytach, którzy przeszli na emeryturę w czerwcu w latach 2009–2019. Chodzi o wyrównanie strat wynikających z dawnych przepisów, które nie uwzględniały waloryzacji kwartalnych. Ustawa została przyjęta przez Senat bez poprawek i czeka teraz na podpis prezydenta.

Projekt ustawy dla frankowiczów 2025. Jakie zmiany w sporach z bankami?

Projekt ustawy z 30 czerwca 2025 r. dotyczący spraw frankowych to dokument, który może radykalnie zmienić krajobraz procesów dotyczących kredytów denominowanych lub indeksowanych do franka szwajcarskiego. Regulacja przedstawia rozwiązania procesowe i materialne, które mają wspierać konsumentów, ale także – co mniej zauważalne –usystematyzować obecność spraw frankowych w przestrzeni prawnej.

REKLAMA

Emerytura bez lat pracy. Czy można otrzymać emeryturę bez lat pracy? Czy jest to możliwe?

Czy można otrzymać emeryturę bez lat pracy? Zazwyczaj prawo do emerytury nabywa się po osiągnięciu wymaganego wieku i udokumentowaniu odpowiedniego stażu pracy, jednak istnieją pewne wyjątki od tej reguły. W wyjątkowych sytuacjach przepisy dopuszczają możliwość uzyskania takiej emerytury. Kto może liczyć na emeryturę bez lat pracy i jakie kryteria musi spełnić? Oto szczegóły.

Nowy prezydent, stare napięcia: Polityczny start Karola Nawrockiego i reakcja rządu [Gość Infor.pl]

„Nie będę podejmował decyzji w zgodzie z podziałami politycznymi, będę podejmował decyzje wbrew podziałom politycznym, a w zgodzie z interesem państwa polskiego” – zadeklarował Karol Nawrocki tuż po zaprzysiężeniu. Brzmi dobrze, ale co to oznacza w praktyce?

REKLAMA