GPS w samochodzie służbowym - kiedy zgodnie z prawem?

Odpowiedź na postawione wyżej pytanie należy rozpocząć od analizy art. 22 § 1 Kodeksu pracy, który stanowi, że przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca - do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem.

Z tego wynika, że jedną z cech stosunku pracy jest tzw. podporządkowanie – pracownik wykonuje pracę pod kierownictwem pracodawcy i zgodnie z jego poleceniami. Ponadto pracodawca ma prawo wymagać od pracownika, aby ten w godzinach pracy wykonywał prace określonego rodzaju oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę. W przypadku więc, gdy pracownik dostaje od pracodawcy do dyspozycji samochód służbowy, to - aby w  zachować wyżej wymienioną cechę stosunku pracy - pracodawca może np. założyć w samochodzie służbowym system monitorowania i zarządzania pojazdami w oparciu o system GPS.

Tego typu kontrola pracowników, wymaga spełnienia pewnych warunków.

Polecamy serwis: Samochód w firmie

Ochrona danych osobowych pracownika

Jak wynika z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. o ochronie danych osobowych (dalej – uoodo) każdy ma prawo do ochrony dotyczących go danych osobowych. Innymi słowy prawo do ochrony danych osobowych stanowi istotny element prawa do ochrony własnej prywatności, tj. do tego, aby pozostać anonimowym i móc samemu decydować o tym, jakie informacje można udostępnić osobom trzecim.

W przypadku nawiązania stosunku pracy ustawodawca jedynie w art. 22¹ KP określił jakich danych osobowych może żądać pracodawca od pracownika. Ponadto pracodawca może też żądać od pracownika podania innych danych osobowych, jeżeli jest to konieczne ze względu na korzystanie przez pracownika ze szczególnych uprawnień przewidzianych w prawie pracy a także jeśli obowiązek podania danych osobowych wynika z odrębnych przepisów.

Zgodnie art. 6 ust. 1 uoodo.,  w rozumieniu ustawy za dane osobowe uważa się wszelkie informacje dotyczące zidentyfikowanej lub możliwej do zidentyfikowania osoby fizycznej.

Za Wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 19 maja 2011 r., I OSK 1079/2010, należy stwierdzić, iż gromadzenie danych o pracowniku za pomocą GPS jest gromadzeniem danych osobowych w rozumieniu ww. ustawy, albowiem jak wypowiedział się NSA w pkt. 1 sentencji powołanego orzeczenia: „Informacją dotyczącą osoby jest zarówno informacja odnosząca się do niej wprost, jak i taka, która odnosi się bezpośrednio do przedmiotów czy urządzeń, ale poprzez możliwość powiązania tych przedmiotów czy urządzeń z określoną osobą pośrednio stanowi informację także o niej samej.”

Autopromocja

Kodeks pracy 2025. Praktyczny komentarz z przykładami

Sprawdź

Analiza art. 23 ust. 1 pkt. 5 uoodo wskazuje, że zgoda pracownika na zainstalowanie systemu GPS w samochodzie służbowym nie jest potrzebna, ale tylko wtedy, gdy przetwarzanie danych jest niezbędne dla wypełnienia prawnie usprawiedliwionych celów realizowanych przez administratorów danych albo odbiorców danych, a przetwarzanie nie narusza praw i wolności osoby, której dane dotyczą. Taki prawnie usprawiedliwiony cel odnaleźć można właśnie w art. 22¹ KP, poprzez który pracodawca jest uprawniony do kontroli prawidłowo wykonywanych jego poleceń przez pracownika.

Polecamy serwis: Praca

Kontrola tylko w godzinach pracy

Należy zaznaczyć, że dotyczy to kontroli pracownika tylko i wyłącznie w godzinach pracy, poza którymi takie działanie naruszałoby prawo do ochrony jego prywatności chyba, że pracownik wyraził na to zgodę (art. 23 ust. 1 pkt 1 uoodo). Mogą bowiem zdarzyć się takie sytuację, że pracodawca zezwala swojemu pracownikowi używać samochód służbowy także do celów prywatnych, które z istoty swej najczęściej wykonuje się poza godzinami pracy. Wówczas gromadzenie danych za pomocą wspomnianego systemu z pewnością wkraczałoby w sferę prywatności pracownika niezwiązanej w ogóle z jego obowiązkami pracowniczymi.

Pracownik poinformowany o zainstalowanym systemie

Odnośnie zaś poinformowania pracownika o zainstalowanym systemie GPS, tudzież gromadzeniu poprzez ten system danych osobowych, to zasadne wydaje się przyjęcie stanowiska, że jest to konieczne w każdym przypadku.  Stwierdzenie takie uzasadnia  art. 24 uoodo regulujący tzw. pierwotne gromadzenie danych osobowych przez administratorów danych, o którym poinformowanie osoby, tudzież pracownika, powinno nastąpić w chwili zbierania danych.

Podsumowanie

Pracodawca może założyć swoim pracownikom w samochodzie służbowym system monitorowania i zarządzania pojazdami w oparciu o system GPS, jednakże w każdym przypadku powinien ich o tym poinformować, a uzyskać zgodę tylko wtedy, gdy zezwala na korzystanie z samochodu dla celów prywatnych.

Zobacz również: Podróż służbowa a czas pracy