Czy pracownikowi, który rozwiązał umowę o pracę bez wypowiedzenia, przysługuje odszkodowanie?

Do zakończenia stosunku pracy z pracownikiem doszło w wyniku rozwiązania przez niego umowy o pracę bez wypowiedzenia, a nie na skutek wypowiedzenia dokonanego przez Państwa. Zatem nie ma podstaw do wypłaty odszkodowania za 2 miesiące skróconego okresu wypowiedzenia. Pracownik może jednak domagać się od Państwa przed sądem odszkodowania w wysokości 3-miesięcznego wynagrodze­nia w związku z rozwiązaniem umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracodawcy.

Umowa o pracę tego pracownika rozwiąże się nie w wyniku wypowiedzenia przez pracodawcę, lecz w trybie bez wypowiedzenia z winy pracodawcy na podstawie art. 55 § 11 Kodeksu pracy i taką podstawę ustania stosunku pracy powinni Państwo podać w świadectwie pracy.

Zobacz serwis: Prawa pracownika

Rozwiązanie umowy o pracę przez pracownika z powodu ciężkiego naruszenia przez pracodawcę podstawowych obowiązków musi być poprzedzone winą umyślną lub co najmniej rażącym niedbalstwem pracodawcy. Dodatkowo takie zachowanie zatrudniającego powinno naruszać istotne interesy pracowni­ka. W wyroku z 4 kwietnia 2000 r. (I PKN 516/99, OSNP 2001/16/516) Sąd Najwyższy stwierdził, że: pracodawca, który nie wypłaca pracownikowi w terminie całości wynagrodzenia, ciężko narusza swój podstawowy obowiązek z winy umyślnej, choćby z przyczyn niezawinionych nie uzyskał środków finansowych na wynagrodzenia.

Należy przy tym wziąć pod uwagę, że rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia przez pracow­nika jest skuteczne, bez względu na to, czy wskazane przez niego przyczyny rzeczywiście występują. Natomiast odszkodowanie z tego tytułu przysługuje pracownikowi tylko w sytuacji uzasadnionego roz­wiązania przez niego umowy o pracę. Oznacza to, że jeżeli pracodawca wykaże przed sądem, że nie było podstaw do zakończenia stosunku pracy w trybie natychmiastowym z winy zakładu pracy, to pracownik nie będzie miał prawa do odszkodowania. W takim przypadku pracodawca nie może żądać przywrócenia pracownika do pracy, ale może przed sądem wystąpić o odszkodowanie od pracownika.

Zobacz serwis: Czas pracy

Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z 29 kwietnia 2005 r. (III PK 2/05, OSNP 2005/23/372):

nieuzasadnione rozwiązanie przez pracownika umowy o pracę bez wypowiedzenia na podstawie SN art. 55 § 11 k.p. usprawiedliwia żądanie od pracownika odszkodowania (art. 61¹ k.p.), niezależnie od tego, czy pracodawca poniósł szkodę.

Autopromocja

Kodeks pracy 2025. Praktyczny komentarz z przykładami

Sprawdź

Pracownik działu technicznego rozwiązał umowę o pracę bez wypowiedzenia w związku z tym, że jego przełożony - dyrektor ds. technicznych - odmówił mu skierowania na roczny kurs języka niemieckie­go. Dyrektor uzasadnił swoją decyzję tym, że znajomość tego języka nie jest niezbędna przy wykony­waniu pracy przez tego pracownika. Po ustaniu stosunku pracy okazało się, że pracownik wyjechał do Niemiec do pracy. Przełożony wykazał, że nie doszło do naruszenia przez pracodawcę podstawowych obowiązków wobec pracownika, który rozstał się w sposób natychmiastowy z pracodawcą w celu wyjazdu do pracy za granicę. Wobec tego wystąpił z pozwem do sądu pracy o odszkodowanie od pracownika na podstawie art. 61¹ Kodeksu pracy i wygrał proces.

Podstawa prawna:

• art. 36¹ § 1, art. 55 § 11 i § 2, art. 61¹ ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy - j.t. Dz.U. z 2014 r., poz. 1502; ost.zm. Dz.U. z 2014 r., poz. 1662

• § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównaw­czych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy - Dz.U. Nr 62, poz. 289; ost.zm. Dz.U. z 2003 r. Nr 230, poz. 2292