Komu przysługuje urlop macierzyński

Urlop macierzyński przysługuje pracownikowi. W związku z tym urlop przysługuje tylko osobom zatrudnionym na podstawie umowy zlecenia. Nie mogą z niego skorzystać osoby zatrudnione na umowę zlecenie, czy umowę o dzieło. Z urlopu nie skorzysta także osoba bezrobotna.

Prawo do urlopu macierzyńskiego nie mają pracownicy przebywający na urlopie bezpłatnym. W trakcie urlopu bezpłatnego ulegają zawieszeniu prawa pracownika.

Matka, która rezygnuje z wychowania dziecka i oddaje je innej osobie w celu adopcji lub oddaje dziecko do domy małego dziecka, ma prawo do urlop macierzyńskiego. Przysługujący jej urlop macierzyński po porodzie nie może wynosić mniej niż 8 tygodniu Jednak nie przysługuje jej urlop po oddaniu dziecka.

Szczególna ochrona

Zarówno matka, jak i ojciec przebywający na urlopie macierzyńskim podlegają szczególnej ochronie. Najważniejszym przejawem ochrony jest zakaz zwolnienia pracownika. Jedynie w przypadku ogłoszenia likwidacji i upadłości lub przyczyn uzasadniających rozwiązanie umowy z pracownikiem bez wypowiedzenia, pracodawca może zwolnić pracownika.

Pracownikowi i pracownicy przebywającym na urlopie macierzyńskim przysługuje prawo do zasiłku macierzyńskiego. Zasiłek macierzyński wynosi 100 proc. podstawy wymiaru zasiłku. Ponadto urlop macierzyński zaliczany jest jako okres składkowy do emerytury.

Komu jeszcze przysługuje urlop macierzyński

W szczególnych przypadkach prawo do urlopu macierzyńskiego przysługuje ojcu dziecka. Możemy wyróżnić trzy sytuacje, kiedy to ojciec będzie opiekował się dzieckiem na urlopie macierzyńskim.
Pierwszy przypadek, kiedy matka dziecka rezygnuje z części urlop macierzyńskiego. Matka po 14 tygodniach może zrezygnować z urlop. Pozostałą część urlopu macierzyńskiego może wykorzystać ojciec dziecka. Pracownik musi złożyć u swojego pracodawcy wniosek o udzielenie mu pozostałej części urlopu. Matka dziecka u swojego pracodawcy składa rezygnację z urlopu wraz z zaświadczeniem potwierdzającym rozpoczęcie przez ojca dziecka urlopu macierzyńskiego. Wniosek o rezygnację z urlopu macierzyńskiego pracownica powinna złożyć najpóźniej na 7 dni przed przystąpieniem do pracy.

Zobacz serwis: Urlopy

Drugim przypadkiem wykorzystania przez ojca urlopu macierzyńskiego jest sytuacja, kiedy matka dziecka przebywa w szpitalu. Po wykorzystaniu przez pracownicę po porodzie urlopu macierzyńskiego w wymiarze 8 tygodni, ojcu wychowującemu dziecko przysługuje prawo do części urlopu macierzyńskiego odpowiadającej okresowi, w którym pracownica uprawniona do urlopu wymaga opieki szpitalnej ze względu na stan zdrowia uniemożliwiający jej sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem. Łączny wymiar takiego urlopu macierzyńskiego nie może przekroczyć wymiaru urlopu macierzyńskiego, czyli od 20 do 37 tygodni, w zależności od liczby urodzonych dzieci podczas porodu.

Trzecim przypadkiem, kiedy to ojciec a nie matka korzysta z urlopu macierzyńskiego jest sytuacja, kiedy matka dziecka umiera. W razie zgonu pracownicy w czasie urlopu macierzyńskiego, pracownikowi-ojcu wychowującemu dziecko przysługuje prawo do niewykorzystanej części tego urlopu.

Zobacz: Ile wynosi urlop ojcowski w 2011 roku

Urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego

Prawo do urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego mają pracownicy, którzy adoptowali dziecko. Prawo zrównuje ich z biologicznymi rodzicami. Pracownik, który przyjął dziecko na wychowanie i wystąpił do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka lub który przyjął dziecko na wychowanie jako rodzina zastępcza ma prawo do urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego. Wyjątkiem jest przyjęcie dziecka przez rodzinę zastępczą zawodową niespokrewnioną z dzieckiem.

Zobacz: Jaki jest wymiar urlopu macierzyńskiego

Urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego nie może trwać dłużej niż do ukończenia przez dziecko 7 roku życia. W przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, nie dłużej niż do ukończenia przez nie 10 roku życia. Jeśli pracownik przyjął dziecko w wieku do 7 roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, do 10 roku życia, ma prawo do 9 tygodni urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego.

Podstawa prawna: Art. 177, 180-182 Kodeksu pracy