REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zmiany w Kodeksie pracy 2019 – ochrona innych członków najbliższej rodziny korzystających z urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Zmiany w Kodeksie pracy 2019 – ochrona innych członków najbliższej rodziny korzystających z urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego. / fot. Shutterstock
Zmiany w Kodeksie pracy 2019 – ochrona innych członków najbliższej rodziny korzystających z urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego. / fot. Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Zmiany w Kodeksie pracy w 2019 r. wprowadzają szczególną ochronę przed rozwiązaniem stosunku pracy innych członków najbliższej rodziny korzystających z urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego. Ochrona takich osób została zrównana z ochroną pracownika-ojca wychowującego dziecko. Które przepisy zostały znowelizowane?

Zmiany Kodeksu pracy w 2019 r.

Ustawa o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw została podpisana przez Prezydenta 3 czerwca 2019 r. Zakłada 9 zmian w Kodeksie pracy. Jedne z najważniejszych dotyczą modyfikacji w urlopach macierzyńskich i rodzicielskich.

REKLAMA

Pracownik-inny członek najbliższej rodziny i prawo do urlopu macierzyńskiego/rodzicielskiego

Obecny stan prawny przyznaje możliwość korzystania z urlopów macierzyńskich oprócz oczywiście matki dziecka, pracownika-ojca wychowującego dziecko, także pracownikowi-innemu członkowi najbliższej rodziny. Regulacja ta weszła w życie 2 czerwca 2016 r. Inny członek najbliższej rodziny to nie matka i nie ojciec, czyli np. babcia, dziadek, brat, siostra. Dodatkowy warunek konieczny do skorzystania z urlopów związanych z rodzicielstwem to „bycie pracownikiem”, a więc podleganie ubezpieczeniom społecznym.

Co istotne, inny członek najbliższej rodziny nie może zawsze skorzystać z urlopu macierzyńskiego czy rodzicielskiego tak jak matka. Kodeks pracy ściśle określa sytuacje, kiedy taka osoba może przejść na urlopy związane z rodzicielstwem:

  1. matka dziecka przebywa w szpitalu albo innym zakładzie leczniczym podmiotu leczniczego wykonującego działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne ze względu na stan zdrowia uniemożliwiający jej sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem;
  2. zgon matki dziecka,
  3. porzucenie dziecka przez matkę,
  4. niemożność sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem przez matkę legitymującą się orzeczeniem o niezdolności do samodzielnej egzystencji.

Polecamy: Świadczenia dla pracujących rodziców. Urlopy, zasiłki, ochrona

Brakowało jednak uregulowania ochrony pracownika-innego członka najbliższej rodziny na tym samym poziomie jak pracownika-ojca wychowującego dziecko i korzystającego z urlopów związanych z rodzicielstwem. Ojcu i matce przysługuje bowiem szczególna ochrona przed rozwiązaniem stosunku pracy. Właśnie z tym problemem uporała się omawiana nowelizacja Kodeksu pracy z 2019 r. Nowe przepisy zrównują ochronę stosunku pracy, a także przysługujące uprawnienia pracownikowi-ojcu wychowującemu dziecko i pracownikowi-członkowi najbliższej rodziny, którzy korzystają z urlopów macierzyńskich/rodzicielskich.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zmiany w Kodeksie pracy w 2019 r. dotyczące zwiększenia ochrony innych członków najbliższej rodziny

1. Wynagrodzenie za cały okres pozostawania bez pracy (rozwiązanie umowy za wypowiedzeniem)

Pierwsza zmiana w Kodeksie pracy polega na dodaniu pracownika-innego członka najbliższej rodziny do katalogu osób, którym, w razie nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę i powrotu do pracy po stwierdzeniu tego faktu (przywrócenie do pracy), należy się wynagrodzenie za cały okres pozostawania bez pracy.

Nowe brzmienie art. 47 Kodeksu pracy:

„Pracownikowi, który podjął pracę w wyniku przywrócenia do pracy, przysługuje wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy, nie więcej jednak niż za 2 miesiące, a gdy okres wypowiedzenia wynosił 3 miesiące – nie więcej niż za 1 miesiąc. Jeżeli umowę o pracę rozwiązano z pracownikiem, o którym mowa w art. 39, albo z pracownicą w okresie ciąży lub urlopu macierzyńskiego, wynagrodzenie przysługuje za cały czas pozostawania bez pracy; dotyczy to także przypadku, gdy rozwiązano umowę o pracę z pracownikiem-ojcem wychowującym dziecko lub pracownikiem-innym członkiem najbliższej rodziny, w okresie korzystania z urlopu macierzyńskiego, albo gdy rozwiązanie umowy o pracę podlega ograniczeniu z mocy przepisu szczególnego.”

2. Żądanie przywrócenia do pracy na poprzednich warunkach lub odszkodowania

Zgodnie z art. 50 § 3 Kodeksu pracy: „Jeżeli wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas określony nastąpiło z naruszeniem przepisów o wypowiadaniu takiej umowy, pracownikowi przysługuje wyłącznie odszkodowanie.” Oznacza to, że nie może on wnosić do sądu pracy o przywrócenie do pracy na poprzednich warunkach. Sąd w przypadku orzeczenia o bezskuteczności wypowiedzenia, gdy umowa uległa już rozwiązaniu, nakłada na pracodawcę obowiązek wypłaty odszkodowania. Art. 50 § 5 Kodeksu pracy zawiera jednak wyłączenia od tej zasady. Zgodnie z nowelizacją niemożność przywrócenia do pracy na poprzednich warunkach w wyżej omówionej sytuacji nie dotyczy także pracownika-innego członka najbliższej rodziny w okresie korzystania z urlopu macierzyńskiego.

Nowe brzmienie art. 50 § 5 Kodeksu pracy:

„Przepisu § 3 nie stosuje się w razie wypowiedzenia umowy o pracę pracownicy w okresie ciąży lub urlopu macierzyńskiego, pracownikowi-ojcu wychowującemu dziecko lub pracownikowi-innemu członkowi najbliższej rodziny, w okresie korzystania z urlopu macierzyńskiego, a także pracownikowi w okresie korzystania z ochrony stosunku pracy na podstawie przepisów ustawy o związkach zawodowych. W tych przypadkach stosuje się odpowiednio przepisy art. 45.”

3. Wynagrodzenie za cały okres pozostawania bez pracy (rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia)

W świetle art. 56 § 1 Kodeksu pracy „Pracownikowi, z którym rozwiązano umowę o pracę bez wypowiedzenia z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę w tym trybie, przysługuje roszczenie o przywrócenie do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowanie. O przywróceniu do pracy lub odszkodowaniu orzeka sąd pracy.” Zmiana Kodeksu pracy polega na dodaniu pracownika-członka najbliższej rodziny do kręgu osób, którym w ramach szczególnej ochrony przysługuje wynagrodzenie za cały czas pozostawania bez pracy. Jest to więc regulacja bardzo podobna do art. 47 Kodeksu pracy (rozwiązanie umowy u pracę za wypowiedzeniem).

Nowe brzmienie art. 57 § 2 Kodeksu pracy:

 „Jeżeli umowę o pracę rozwiązano z pracownikiem, o którym mowa w art. 39, albo z pracownicą w okresie ciąży lub urlopu macierzyńskiego, wynagrodzenie przysługuje za cały czas pozostawania bez pracy; dotyczy to także przypadku, gdy rozwiązano umowę o pracę z pracownikiem-ojcem wychowującym dziecko lub pracownikiem-innym członkiem najbliższej rodziny, w okresie korzystania z urlopu macierzyńskiego, albo gdy rozwiązanie umowy o pracę podlega ograniczeniu z mocy przepisu szczególnego.”

  1. Udzielenie urlopu wypoczynkowego bezpośrednio po urlopie macierzyńskim

Pracownica wracająca do pracy po urlopie macierzyńskim, czy rodzicielskim może złożyć wniosek o bezpośrednie wykorzystanie po nim urlopu wypoczynkowego. Pracodawca nie może odmówić udzielenia urlopu. Taką możliwość przyznano także pracownikowi-ojcu wychowującemu dziecko, a wraz z najnowszą regulacją również pracownikowi-członkowi najbliższej rodziny. Oznacza to, że np. babcia, która przebywała na urlopie macierzyńskim i chce bezpośrednio po nim skorzystać z urlopu wypoczynkowego, składa stosowny wniosek, a pracodawca musi przychylić się do jej prośby.

Nowe brzmienie art. 163 § 3 Kodeksu pracy:

 „Na wniosek pracownicy udziela się jej urlopu bezpośrednio po urlopie macierzyńskim; dotyczy to także pracownika-ojca wychowującego dziecko lub pracownika innego członka najbliższej rodziny, który korzysta z urlopu macierzyńskiego.”

Wszystkie powyższe przepisy, zgodnie z art. 1821g Kodeksu pracy, stosuje się odpowiednio do urlopu rodzicielskiego.

  1. Ochrona przed rozwiązaniem stosunku pracy

Zgodnie z art. 177 § 1 Kodeksu pracy: „Pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie ciąży, a także w okresie urlopu macierzyńskiego pracownicy, chyba że zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z jej winy i reprezentująca pracownicę zakładowa organizacja związkowa wyraziła zgodę na rozwiązanie umowy.” Przytoczonego przepisu nie stosuje się jednak do pracownicy w okresie próbnym nieprzekraczającym jednego miesiąca.

W świetle art. 177 § 4 Kodeksu pracy: „Rozwiązanie przez pracodawcę umowy o pracę za wypowiedzeniem w okresie ciąży lub urlopu macierzyńskiego może nastąpić tylko w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy. Pracodawca jest obowiązany uzgodnić z reprezentującą pracownicę zakładową organizacją związkową termin rozwiązania umowy o pracę. W razie niemożności zapewnienia w tym okresie innego zatrudnienia, pracownicy przysługują świadczenia określone w odrębnych przepisach. Okres pobierania tych świadczeń wlicza się do okresu zatrudnienia, od którego zależą uprawnienia pracownicze.

Powyższe dwa artykuły stanowią szczególną ochronę przed rozwiązaniem stosunku pracy. Najnowsza nowelizacja Kodeksu pracy do katalogu osób chronionych szczególnie dodaje pracownika-innego członka najbliższej rodziny.

Nowe brzmienie art. 177 § 5 Kodeksu pracy:

„Przepisy § 1, 2 i 4 stosuje się odpowiednio także do pracownika-ojca wychowującego dziecko lub pracownika-innego członka najbliższej rodziny, w okresie korzystania z urlopu macierzyńskiego.”

Wejście w życie

Wszystkie powyższe zmiany wejdą w życie z upływem 3 miesięcy od daty ogłoszenia. Stanie się to jeszcze w 2019 r.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 16 maja 2019 r. o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Abp Przybylski: Lekcje religii i etyki powinny być dla uczniów obowiązkowe [wywiad]

"Lekcje religii i etyki powinny być dla uczniów obowiązkowe" – powiedział nowy metropolita katowicki abp Andrzej Przybylski w wywiadzie dla PAP. Dodał, że człowiek z natury jest religijny i etyczny, dlatego potrzebuje wiedzy o religii i wyborach moralnych, żeby harmonijnie się rozwijać.

Na firmę i jej pracowników można nałożyć obowiązkowe świadczenia po wybuchu wojny. Pracownika powołanego do wojska firma nie może zwolnić [Prawo]

Przepisy przewidują możliwość nałożenia na firmę świadczeń rzeczowych na rzecz wojska po wybuchu wojny. Pracodawcy muszą uwzględnić ryzyko prowadzenia działalności w sytuacji rekrutacji części pracowników do służby wojskowej. Pracownicy w czasie zatrudnienia mogą wykonywać świadczenia osobiste na rzecz wojska przerywając na ten okres (jednorazowo do 7 dni) świadczenie pracy dla pracodawcy.

Odpowiedź na pozew o zachowek. Jak napisać po zmianach?

Czym jest odpowiedź na pozew o zachowek i jakie ma znaczenie procesowe? Co powinno zawierać takie pismo? Prezentujemy najważniejsze informacje i aktualne przepisy.

Jawność wynagrodzeń w Polsce – co zmieni się od Wigilii 2025 roku? Jak się przygotować (checklista)? Co powinni wiedzieć pracownicy i pracodawcy?

Transparentność wynagrodzeń to temat, który od lat budzi emocje zarówno wśród pracowników, jak i pracodawców. Z jednej strony – jawne płace to większa równość i eliminacja dyskryminacji płacowej. Z drugiej – to rewolucja w podejściu do rekrutacji, polityki kadrowej i zarządzania firmą. W dniu 24 grudnia 2025 roku wejdzie w życie nowelizacja Kodeksu pracy - Ustawa z 4 czerwca 2025 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy, która nałoży na pracodawców szereg nowych obowiązków związanych z jawnością wynagrodzeń. Jest to efekt wdrażania unijnej Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/970 z 10 maja 2023 r., której celem jest wzmocnienie stosowania zasady równego wynagrodzenia kobiet i mężczyzn za taką samą pracę lub pracę o tej samej wartości.

REKLAMA

Składki emerytalne, rentowe i zdrowotne za opiekuna osoby ze świadczeniem wspierającym zapłaci budżet państwa. Jakie warunki trzeba spełnić? Konieczny wniosek do ZUS

Od 1 stycznia 2024 r. opiekunowie osób pobierających świadczenie wspierające mogą zostać objęci ubezpieczeniem emerytalnym, rentowym i zdrowotnym. Składki w całości finansuje budżet państwa. Wystarczy złożyć elektroniczny wniosek do ZUS. Opiekun zgłoszony do ubezpieczenia zdrowotnego z tytułu sprawowania opieki nad osobą pobierającą świadczenie wspierające może zgłosić do tego ubezpieczenia także członków swojej rodziny.

Opinia Rzecznika Generalnego TSUE ws. WIBOR – kto faktycznie wygrał? Banki, czy kredytobiorcy - "wiborowicze"?

W dniu 11 września 2025 r. została wydana z dawana wyczekiwana opinia Rzecznika Generalnego (właściwie Rzecznik Generalnej) TSUE dotycząca WIBOR, w sprawie C-471/24, gdzie pozwanym jest PKO BP. Pytania prejudycjalne w tej sprawie zadał Sąd Okręgowy w Częstochowie.Wielu uznawało, że odpowiedzi będą absolutnie kluczowe dla spraw z powództwa „wiborowiczów” przeciwko bankom. Nic dziwnego, że po ogłoszeniu opinii każda ze stron – zarówno banki, jak i konsumenci – prześcigają się w ogłaszaniu swojej wygranej w mediach.

Sejm: Od 900 zł do 1800 zł dla mundurowych - bo na około 160 000 funkcjonariuszy przypada zasób mieszkaniowy niespełna 9000 lokali

Projekt ustawy obejmuje Policję, Straż Graniczną, Państwową Straż Pożarną i Służbę Ochrony Państwa. Dotyczy także funkcjonariuszy Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Wywiadu Wojskowego i Służby Kontrwywiadu Wojskowego. I pracuje nad nim odpowiednia komisja sejmowa. Sama ustawa - tak ważna dla funkcjonariuszy i żołnierzy - już niebawem będzie uchwalona.

Osoba niepełnosprawna, PFRON i UP: Wyciągano bzdurne i bezzasadne zarzuty żeby tylko dotacji nie przyznać. Np. bo 17 lat temu dostałem dotację z UP jako osoba młoda i sprawna, że lata wcześniej kierowano mnie na kursy

Redakcja Infor.pl otrzymuje sygnały od czytelników, że nie jest łatwo osobom niepełnosprawnym otrzymać dotację z PFRON na rozpoczęcie działalności gospodarczej. Publikujemy list od czytelnika, który takiej dotacji nie otrzymał.

REKLAMA

Wyrok TSUE: ochrona przed dyskryminacją w miejscu pracy obejmuje również rodziców dzieci z niepełnosprawnościami

W dniu 11 września 2025 r. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydał wyrok, w którym uznał, że ochrona praw osób niepełnosprawnych przed dyskryminacją pośrednią obejmuje również rodziców dzieci z niepełnosprawnościami. Zdaniem TSUE pracodawca powinien dostosować warunki zatrudnienia i pracy rodziców takich dzieci w taki sposób, żeby mogli oni sprawować opiekę nad swoimi dziećmi bez obawy, że będą przez to narażeni na dyskryminację pośrednią.

Przechodzisz na emeryturę? ZUS: Dzień i miesiąc złożenia wniosku mogą wpłynąć na jej wysokość

Kiedy najlepiej przejść na emeryturę? Dzień i miesiąc złożenia wniosku mogą przesądzić o tym, ile pieniędzy co miesiąc trafi na konto seniora - informuje Krystyna Michałek, regionalna rzeczniczka prasowa ZUS w województwie kujawsko-pomorskim. Dlatego przyszli emeryci powinni z rozwagą zaplanować moment zakończenia aktywności zawodowej.

REKLAMA