REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zmiany w Kodeksie pracy 2019 – ochrona innych członków najbliższej rodziny korzystających z urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Zmiany w Kodeksie pracy 2019 – ochrona innych członków najbliższej rodziny korzystających z urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego. / fot. Shutterstock
Zmiany w Kodeksie pracy 2019 – ochrona innych członków najbliższej rodziny korzystających z urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego. / fot. Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Zmiany w Kodeksie pracy w 2019 r. wprowadzają szczególną ochronę przed rozwiązaniem stosunku pracy innych członków najbliższej rodziny korzystających z urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego. Ochrona takich osób została zrównana z ochroną pracownika-ojca wychowującego dziecko. Które przepisy zostały znowelizowane?

Zmiany Kodeksu pracy w 2019 r.

Ustawa o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw została podpisana przez Prezydenta 3 czerwca 2019 r. Zakłada 9 zmian w Kodeksie pracy. Jedne z najważniejszych dotyczą modyfikacji w urlopach macierzyńskich i rodzicielskich.

REKLAMA

Pracownik-inny członek najbliższej rodziny i prawo do urlopu macierzyńskiego/rodzicielskiego

Obecny stan prawny przyznaje możliwość korzystania z urlopów macierzyńskich oprócz oczywiście matki dziecka, pracownika-ojca wychowującego dziecko, także pracownikowi-innemu członkowi najbliższej rodziny. Regulacja ta weszła w życie 2 czerwca 2016 r. Inny członek najbliższej rodziny to nie matka i nie ojciec, czyli np. babcia, dziadek, brat, siostra. Dodatkowy warunek konieczny do skorzystania z urlopów związanych z rodzicielstwem to „bycie pracownikiem”, a więc podleganie ubezpieczeniom społecznym.

Co istotne, inny członek najbliższej rodziny nie może zawsze skorzystać z urlopu macierzyńskiego czy rodzicielskiego tak jak matka. Kodeks pracy ściśle określa sytuacje, kiedy taka osoba może przejść na urlopy związane z rodzicielstwem:

  1. matka dziecka przebywa w szpitalu albo innym zakładzie leczniczym podmiotu leczniczego wykonującego działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne ze względu na stan zdrowia uniemożliwiający jej sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem;
  2. zgon matki dziecka,
  3. porzucenie dziecka przez matkę,
  4. niemożność sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem przez matkę legitymującą się orzeczeniem o niezdolności do samodzielnej egzystencji.

Polecamy: Świadczenia dla pracujących rodziców. Urlopy, zasiłki, ochrona

Brakowało jednak uregulowania ochrony pracownika-innego członka najbliższej rodziny na tym samym poziomie jak pracownika-ojca wychowującego dziecko i korzystającego z urlopów związanych z rodzicielstwem. Ojcu i matce przysługuje bowiem szczególna ochrona przed rozwiązaniem stosunku pracy. Właśnie z tym problemem uporała się omawiana nowelizacja Kodeksu pracy z 2019 r. Nowe przepisy zrównują ochronę stosunku pracy, a także przysługujące uprawnienia pracownikowi-ojcu wychowującemu dziecko i pracownikowi-członkowi najbliższej rodziny, którzy korzystają z urlopów macierzyńskich/rodzicielskich.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zmiany w Kodeksie pracy w 2019 r. dotyczące zwiększenia ochrony innych członków najbliższej rodziny

1. Wynagrodzenie za cały okres pozostawania bez pracy (rozwiązanie umowy za wypowiedzeniem)

Pierwsza zmiana w Kodeksie pracy polega na dodaniu pracownika-innego członka najbliższej rodziny do katalogu osób, którym, w razie nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę i powrotu do pracy po stwierdzeniu tego faktu (przywrócenie do pracy), należy się wynagrodzenie za cały okres pozostawania bez pracy.

Nowe brzmienie art. 47 Kodeksu pracy:

„Pracownikowi, który podjął pracę w wyniku przywrócenia do pracy, przysługuje wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy, nie więcej jednak niż za 2 miesiące, a gdy okres wypowiedzenia wynosił 3 miesiące – nie więcej niż za 1 miesiąc. Jeżeli umowę o pracę rozwiązano z pracownikiem, o którym mowa w art. 39, albo z pracownicą w okresie ciąży lub urlopu macierzyńskiego, wynagrodzenie przysługuje za cały czas pozostawania bez pracy; dotyczy to także przypadku, gdy rozwiązano umowę o pracę z pracownikiem-ojcem wychowującym dziecko lub pracownikiem-innym członkiem najbliższej rodziny, w okresie korzystania z urlopu macierzyńskiego, albo gdy rozwiązanie umowy o pracę podlega ograniczeniu z mocy przepisu szczególnego.”

2. Żądanie przywrócenia do pracy na poprzednich warunkach lub odszkodowania

Zgodnie z art. 50 § 3 Kodeksu pracy: „Jeżeli wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas określony nastąpiło z naruszeniem przepisów o wypowiadaniu takiej umowy, pracownikowi przysługuje wyłącznie odszkodowanie.” Oznacza to, że nie może on wnosić do sądu pracy o przywrócenie do pracy na poprzednich warunkach. Sąd w przypadku orzeczenia o bezskuteczności wypowiedzenia, gdy umowa uległa już rozwiązaniu, nakłada na pracodawcę obowiązek wypłaty odszkodowania. Art. 50 § 5 Kodeksu pracy zawiera jednak wyłączenia od tej zasady. Zgodnie z nowelizacją niemożność przywrócenia do pracy na poprzednich warunkach w wyżej omówionej sytuacji nie dotyczy także pracownika-innego członka najbliższej rodziny w okresie korzystania z urlopu macierzyńskiego.

Nowe brzmienie art. 50 § 5 Kodeksu pracy:

„Przepisu § 3 nie stosuje się w razie wypowiedzenia umowy o pracę pracownicy w okresie ciąży lub urlopu macierzyńskiego, pracownikowi-ojcu wychowującemu dziecko lub pracownikowi-innemu członkowi najbliższej rodziny, w okresie korzystania z urlopu macierzyńskiego, a także pracownikowi w okresie korzystania z ochrony stosunku pracy na podstawie przepisów ustawy o związkach zawodowych. W tych przypadkach stosuje się odpowiednio przepisy art. 45.”

3. Wynagrodzenie za cały okres pozostawania bez pracy (rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia)

W świetle art. 56 § 1 Kodeksu pracy „Pracownikowi, z którym rozwiązano umowę o pracę bez wypowiedzenia z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę w tym trybie, przysługuje roszczenie o przywrócenie do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowanie. O przywróceniu do pracy lub odszkodowaniu orzeka sąd pracy.” Zmiana Kodeksu pracy polega na dodaniu pracownika-członka najbliższej rodziny do kręgu osób, którym w ramach szczególnej ochrony przysługuje wynagrodzenie za cały czas pozostawania bez pracy. Jest to więc regulacja bardzo podobna do art. 47 Kodeksu pracy (rozwiązanie umowy u pracę za wypowiedzeniem).

Nowe brzmienie art. 57 § 2 Kodeksu pracy:

 „Jeżeli umowę o pracę rozwiązano z pracownikiem, o którym mowa w art. 39, albo z pracownicą w okresie ciąży lub urlopu macierzyńskiego, wynagrodzenie przysługuje za cały czas pozostawania bez pracy; dotyczy to także przypadku, gdy rozwiązano umowę o pracę z pracownikiem-ojcem wychowującym dziecko lub pracownikiem-innym członkiem najbliższej rodziny, w okresie korzystania z urlopu macierzyńskiego, albo gdy rozwiązanie umowy o pracę podlega ograniczeniu z mocy przepisu szczególnego.”

  1. Udzielenie urlopu wypoczynkowego bezpośrednio po urlopie macierzyńskim

Pracownica wracająca do pracy po urlopie macierzyńskim, czy rodzicielskim może złożyć wniosek o bezpośrednie wykorzystanie po nim urlopu wypoczynkowego. Pracodawca nie może odmówić udzielenia urlopu. Taką możliwość przyznano także pracownikowi-ojcu wychowującemu dziecko, a wraz z najnowszą regulacją również pracownikowi-członkowi najbliższej rodziny. Oznacza to, że np. babcia, która przebywała na urlopie macierzyńskim i chce bezpośrednio po nim skorzystać z urlopu wypoczynkowego, składa stosowny wniosek, a pracodawca musi przychylić się do jej prośby.

Nowe brzmienie art. 163 § 3 Kodeksu pracy:

 „Na wniosek pracownicy udziela się jej urlopu bezpośrednio po urlopie macierzyńskim; dotyczy to także pracownika-ojca wychowującego dziecko lub pracownika innego członka najbliższej rodziny, który korzysta z urlopu macierzyńskiego.”

Wszystkie powyższe przepisy, zgodnie z art. 1821g Kodeksu pracy, stosuje się odpowiednio do urlopu rodzicielskiego.

  1. Ochrona przed rozwiązaniem stosunku pracy

Zgodnie z art. 177 § 1 Kodeksu pracy: „Pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie ciąży, a także w okresie urlopu macierzyńskiego pracownicy, chyba że zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z jej winy i reprezentująca pracownicę zakładowa organizacja związkowa wyraziła zgodę na rozwiązanie umowy.” Przytoczonego przepisu nie stosuje się jednak do pracownicy w okresie próbnym nieprzekraczającym jednego miesiąca.

W świetle art. 177 § 4 Kodeksu pracy: „Rozwiązanie przez pracodawcę umowy o pracę za wypowiedzeniem w okresie ciąży lub urlopu macierzyńskiego może nastąpić tylko w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy. Pracodawca jest obowiązany uzgodnić z reprezentującą pracownicę zakładową organizacją związkową termin rozwiązania umowy o pracę. W razie niemożności zapewnienia w tym okresie innego zatrudnienia, pracownicy przysługują świadczenia określone w odrębnych przepisach. Okres pobierania tych świadczeń wlicza się do okresu zatrudnienia, od którego zależą uprawnienia pracownicze.

Powyższe dwa artykuły stanowią szczególną ochronę przed rozwiązaniem stosunku pracy. Najnowsza nowelizacja Kodeksu pracy do katalogu osób chronionych szczególnie dodaje pracownika-innego członka najbliższej rodziny.

Nowe brzmienie art. 177 § 5 Kodeksu pracy:

„Przepisy § 1, 2 i 4 stosuje się odpowiednio także do pracownika-ojca wychowującego dziecko lub pracownika-innego członka najbliższej rodziny, w okresie korzystania z urlopu macierzyńskiego.”

Wejście w życie

Wszystkie powyższe zmiany wejdą w życie z upływem 3 miesięcy od daty ogłoszenia. Stanie się to jeszcze w 2019 r.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 16 maja 2019 r. o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Lista wszystkich dodatków do emerytur 2026. Nawet 1000 zł ekstra co miesiąc z ZUS! Komu przysługują i jakie kwoty po waloryzacji?

Podwyżka emerytur o 4,88% od 1 marca 2026 r. to nie wszystko. Wraz z waloryzacją wzrastają również wszystkie dodatki i świadczenia wypłacane przez ZUS. Dla wielu seniorów to właśnie te dodatki stanowią realne wsparcie finansowe, często wynoszące nawet kilkaset złotych ekstra co miesiąc. Sprawdź pełną listę siedmiu najważniejszych dodatków do emerytury na 2026 r., poznaj ich nowe kwoty i dowiedz się, jak o nie zawnioskować.

Wyrównanie Emerytur Czerwcowych 2009-2019: Kto dostanie nawet 12 000 zł z ZUS? Ustawa wchodzi w życie w 2026 r.

To koniec wieloletniej batalii prawnej i błędu w ustawie emerytalnej! Od 2026 r. wchodzi w życie ustawa o ponownym przeliczeniu tzw. emerytur czerwcowych, przyznanych w latach 2009–2019. ZUS wyrówna i podwyższy świadczenia dla blisko 95 tys. seniorów, których emerytury były zaniżone wyłącznie z powodu terminu złożenia wniosku. Kwoty zaległego wyrównania mogą sięgać nawet kilkunastu tysięcy złotych! Sprawdź, kogo obejmie przeliczenie i czy musisz złożyć wniosek, by otrzymać wyższe pieniądze.

Żołnierz według kalkulatora ma prawo do 250 023.89 zł. Ale brakuje kilku miesięcy do 20 lat stażu. Być może uratuje go art. 47. Inaczej z nagrodą jubileuszową. Art. 444 nie pomoże

Jednym z warunków otrzymania odprawy mieszkaniowej jest osiągnięcie stażu 15 lat. Ale jest on korzystnie liczony. Wystarczy rozpocząć 15 rok służby. Taką możliwość przewiduje art. 47 ustawy z 22 czerwca 1995 r.o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej. Podobnie jest w przypadku stażu 20 lat powołanym przykładowo w artykule. W przypadku nagrody jubileuszowej art. 444 ustawa z 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny żołnierzom zawodowym przysługują nagrody jubileuszowe po osiągnięciu wymaganych w przepisie lat służby - okres ten musi upłynąć i żołnierz musi być dalej w służbie.

Zasiłek pogrzebowy dostaniesz także z KRUS - jaka wysokość i zasady przyznawania w 2025 r. i w 2026 r.

Zasiłek pogrzebowy nie jest świadczeniem przysługującym wyłącznie w przypadku posiadania ubezpieczenia w ZUS. Uzyskanie zasiłku pogrzebowego jest możliwe także w przypadku ubezpieczenia w KRUS, to jest Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. Jego warunki ulegną korzystnym zmianom od 1 stycznia 2026 r.

REKLAMA

Te obligacje skarbowe warto zamienić w październiku 2025 r. Można na tym zarobić nawet 5%

Nawet o ponad 1/4 spadło oprocentowanie części detalicznych obligacji Skarbu Państwa. Sprawa dotyczy papierów co najmniej czteroletnich i zgodnie z najnowszymi prognozami NBP – grono osób, których dotyczyć będzie ten problem, będzie w najbliższych miesiącach dynamicznie rosło. Wszystko przez inflację, która wyraźnie wyhamowała i według prognoz na dłużej wróciła w okolice celu inflacyjnego NBP. Zdaniem Bartosza Turka są trzy zasadnicze powody, dla których warto rozważyć zamianę posiadanych obligacji skarbowych na te nowej emisji sprzedawanych w październiku 2025 r.

Czy można pracować na urlopie macierzyńskim lub rodzicielskim? Praktyczne rady dla rodziców

Urlop macierzyński i rodzicielski to czas, który ustawodawca przeznacza na opiekę nad dzieckiem i regenerację sił. W praktyce jednak wiele młodych mam (i ojców) zastanawia się, czy mogą podjąć pracę podczas trwania tych urlopów – zwłaszcza w kontekście rosnących kosztów życia i chęci utrzymania aktywności zawodowej. W artykule rozwiewamy wątpliwości i omawiamy, czy można pracować podczas urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego, w jakiej formie i jakie są ograniczenia prawne.

Najem okazjonalny: na czym polega, jakie są wymogi zawarcia umowy, czy możliwa jest szybsza eksmisja lokatora?

Umowa najmu okazjonalnego to coraz częściej wybierana forma umowy przez właścicieli nieruchomości udostępniających swoje lokale na wynajem. Ten szczególny rodzaj umowy najmu wiąże się jednak z dodatkowymi wymaganiami formalnymi. Czym dokładnie jest umowa najmu okazjonalnego, jakie korzyści oferuje wynajmującym i najemcom oraz jakie dokumenty są niezbędne do jej skutecznego zawarcia?

Dni wolne na opiekę – który wariant wybrać? PIP tłumaczy zasady

Zgodnie z najnowszymi wyjaśnieniami Państwowej Inspekcji Pracy, pracownicy mają możliwość skorzystania z różnych form usprawiedliwionej nieobecności w pracy, jeśli pojawi się potrzeba nagłego wyjścia. Takie prawo przysługuje w trzech przypadkach: zwolnienia z powodu siły wyższej, urlopu opiekuńczego oraz opieki nad dzieckiem.

REKLAMA

Zapłakany kurier i złamane prawo: wielka cisza państwa wobec współczesnego niewolnictwa. Anatomia wyzysku i czarna lista zaniechań

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej milczy, gdy tu i teraz, na naszych ulicach, uprawiane jest współczesne niewolnictwo. Nie gdzieś daleko, nie w obozach pracy czy na plantacjach, ale w centrum Wrocławia, Warszawy i Krakowa. Tysiące młodych ludzi – imigrantów, studentów, desperatów – jeździ na „rowerach”, które rowerami już dawno nie są, wozi jedzenie bez badań sanitarnych, pracuje bez umów i bez ubezpieczenia. Algorytm przydziela im zlecenia, flotowiec odbiera połowę zarobku, a państwo odwraca wzrok.To nie jest „innowacja”. To nie jest „elastyczny rynek pracy”. To jest systemowy wyzysk, ubrany w kolorowe aplikacje i slogany o nowoczesności. Współczesne niewolnictwo – tyle że w białych rękawiczkach – pisze adwokat Grzegorz Prigan.

Komornik zajmie nawet minimalne wynagrodzenie – dłużnicy mają się czego obawiać. Koniec z „patologią egzekucyjną”, „pro dłużniczymi” przepisami i nierównym traktowaniem wierzycieli

Zmniejszenie kwoty wolnej od potrąceń sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne do kwoty stanowiącej równowartość 80% (a nie jak obecnie – 100%) minimalnego wynagrodzenia za pracę – to postulat petycji obywatelskiej, nad którą już niebawem „pochyli” się Sejm. Żądana zmiana przepisów miałaby położyć kres „dramatycznemu stanowi egzekucji w naszym kraju”, który w ocenie petytorki – spowodowany jest „deprecjonowaniem od wielu lat postępowania egzekucyjnego w Polsce poprzez coraz większe ograniczenia w samej egzekucji, stanowiące pro dłużnicze, a jednocześnie przeciwne interesom Wierzyciela przepisy.”

REKLAMA