Bądź świadomym konsumentem

„Konsument musi mieć realną możliwość dokonywania świadomego wyboru na rynku. Służy temu rzetelna informacja o cechach i cenach oferowanych towarów, o efektywnych metodach ich użytkowania. Konsument musi znać swoje prawa i obowiązki, w szczególności powinien wiedzieć o procedurach dochodzenia swych praw” - czytamy w katalogu praw konsumenta. Jednak, mimo prawnego uchwalenia podobnych ustaw, kwestię prymarną w świadomym wyborze produktów powinna pełnić nasza ostrożność i zasada ograniczonego zaufania.

Kupuj z pomyślunkiem

W czasach ciągłego pośpiechu rzadko zastanawiamy się nad tym, co kupujemy. Sięgamy po upragnioną rzecz, po czym jak najszybciej udajemy się do kasy. Nie przywiązujemy wagi do sposobu i warunków, w jakich dany produkt został wykonany. Prym wiedzie ilość i cena. Co za tym idzie, coraz rzadziej można napotkać osoby, które nazwać można świadomym konsumentem - kimś, kto nie wykonuje pochopnych zakupów, komu nie jest obojętne pochodzenie produktu. Tak naprawdę, wystarczy chwila uwagi i zastanowienia, aby uniknąć wspierania firm, które przy produkcji nie stronią od wyrządzania krzywdy - czy to ludziom, nie zapewniając im godziwych warunków pracy i wynagrodzenia, czy zwierzętom, testując na nich swoje utwory. Jak widać, świadomość zakupu jest zatem dobra nie tylko dla nas, ale i dla wielu innych istnień…

Zobacz serwis: Prawa konsumenta

Co należy wiedzieć, aby uniknąć marketingowych pułapek?

Z dystansem do reklamy

Świadomy konsument powinien, przede wszystkim, z dużą ostrożnością podchodzić do sposobów zachęceń, jakie stosuje współczesny sprzedawca. Nie od dziś wiadomo, że reklama specjalizuje się w rozmaitych trikach psychologicznych, mających na celu skłonienie klientów do kupna danego produktu. Ogromne napisy „okazja!”, „promocja!”, „najtaniej!” - nierzadko okazują się wystarczające, aby skłonić nas do dokonania zakupu. Zanim damy się porwać perswazji reklamy, powinniśmy chłodno podejść do tej kwestii i zadać sobie kilka pytań: czy ta rzecz jest mi niezbędna? Czy w innym miejscu mogę nabyć ją taniej? Czy w tym wypadku wysoka cena = wysoka jakość?

Zobacz serwis: Reklamacje

Czy wiesz, co jesz?

Wszelkie rodzaje produkcji mają usankcjonowane zasady, których firmy produkujące powinny się trzymać. Wyjątkowo jasno zostało to ustalone m.in. w przypadku produktów spożywczych; istnieją tu normy, regulujące odpowiedni opis produktu. Zgodnie z tymi zasadami, na opakowaniu winny znaleźć się następujące informacje:

1. Nazwa produktu;
2. Cechy żywieniowe / przeznaczenie produktu;
3. Skład ilościowy i jakościowy produktu;
4. Masa (zawartość) netto, numer serii;
5. Dane identyfikujące producenta lub wprowadzającego produkt do obrotu w kraju oraz kraj, w którym wyprodukowano produkt;
6. Inne informacje, jeżeli ich podanie jest istotne ze względu na ochronę zdrowia lub życia człowieka Np. data ważności, warunki przechowywania, instrukcja przygotowania.

7. Informacja żywieniowa - musi być wyraźna i opatrzona nagłówkiem, produkt „ekologiczny” musi być poparty atestami.

8. Wartość odżywcza produktu, wyrażona w kJ i kcal oraz zawartość składników odżywczych (węglowodanów, białka, tłuszczu) w 100g lub 100 ml lub w określonej porcji produktu, proponowanej do spożycia.

9. Informacja o składnikach mineralnych, witaminach i zalecanym dziennym spożyciu.

Zobacz: Żądania konsumenta

Przemysł spożywczy i przymykanie oka na prawo

Mimo pozornie jasnych zasad, prawo notorycznie zostaje naginane. Wbrew częstym kontrolom i temu, że minister zdrowia regularnie wprowadza nowe rozporządzenia, dotyczące dopuszczalnych ilości dodatków do produktów spożywczych, na światło dzienne wychodzą nowe wykroczenia. W ciągu ostatnich lat wykazano m.in.: zbyt dużą ilość konserwantów w sprzedawanych napojach gazowanych czy nadmiar cukru w, pozornie naturalnych i zdrowych, dżemach. Miejsce mają też sytuacje skrajne; mowa o wprowadzaniu do żywności groźnego dla zdrowia aspartamu, który jest coraz bardziej powszechnym składnikiem jogurtów, gum do żucia, słodzików i batonów. W kupowanych przez nas produktach nie brak również różnego rodzaju, mniej lub bardziej szkodliwych, barwników i ulepszaczy smaku.

Zysk dla środowiska

Świadomość tego, co kupujemy, może mieć również wpływ na naszą planetę. Wprowadzając w plan dnia codziennego kilka drobnych zmian, mamy szansę przyczynić się do poprawy stanu środowiska na naszej planecie. Co możesz zmienić?

1. Niech każdy twój zakup będzie przemyślany. Staraj się nie kupować pod wpływem impulsu.
2. Rób zakupy z własną torbą wielokrotnego użytku. Produkcja jednorazowych toreb stanowi dużą szkodę dla atmosfery.
3. Sięgaj po opakowania i  produkty z recyklingu.
4. Kupuj lokalne produkty. Bądź świadomy, jak wiele paliwa trzeba zużyć na dowóz produktów z dalszych regionów.

Fair trade, czyli handel sposobem na pomoc

Mimo wszechobecnych pułapek, handel okazał się dobrym narzędziem pomocy potrzebującym. Sprawiedliwy handel (Fair Trade) - to ruch społeczny, wykorzystujący podejście rynkowe, w celu poprawy sytuacji krajów rozwijających się. Generalnym założeniem tej organizacji jest ochrona praw nieuprzywilejowanych producentów oraz pracowników z krajów Globalnego Południa i oferowanie lepszych warunków handlowych. Projekt pojawił się w latach 60-tych, początkowo realizowany przez władze kościelne Wielkiej Brytanii oraz Holandii. W skład najważniejszych zasad Fair Trade wchodzą:

1. Uczciwa cena, jaką otrzymują producenci za swoje produkty.
2. Bezpieczne i oparte na zasadach szacunku praktyki handlowe.
3. Sprawiedliwe płace i odpowiednie warunki socjalne.
4. Demokratyczne zarządzanie organizacją producencką
5. Dążenie do zwiększania niezależności producentów
6. Zwiększanie wiedzy i świadomości konsumentów

Zobacz: Konsument w sieci

Bądź na bieżąco

Sumując - miejmy oczy szeroko otwarte. Byciu świadomym konsumentem sprzyja, przede wszystkim, krytyczne podejście do wszelkich zakupów, dystans do akcji reklamowych oraz śledzenie zmian prawnych, dotyczących sprzedaży. Dla dobra zdrowia i kieszeni warto być jak najbardziej zaznajomionym z tym, co trafia do naszego zakupowego koszyka.

Autor: Joanna Stanuch