REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zgoda na leczenie osoby małoletniej

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Joanna Komandzik- Szałagan
para u lekarza, fot. Fotolia
para u lekarza, fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Temat ten jest szczególnie ważny, ze względu na to, iż jako rodzice niejednokrotnie spotykamy się z leczeniem naszych dzieci, w którym jako przedstawiciele ustawowi bezpośrednio uczestniczymy, nierzadko nie znając swoich praw ani praw dziecka.

 Ustawa o zawodzie lekarza w art. 32 ust. 2 i art. 34 ust 3 wymaga zgody przedstawiciela ustawowego dla podjęcia czynności medycznych zarówno zwykłych, jak i o podwyższonym ryzyku.[1] Zasada ta ma zastosowanie wobec małoletnich do 16 roku życia, gdyż po ukończeniu przez nich 16 lat wymagana jest także zgoda samego małoletniego.[2] W związku z powyższym dla pacjentów, pomiędzy 16 a 18 rokiem życia wymagana jest zgoda podwójna, wyrażona równolegle przez samego małoletniego i jego przedstawiciela ustawowego- najczęściej rodzica.[3] W tym momencie zaznaczyć trzeba, że rodzice tylko wtedy są przedstawicielami ustawowymi dziecka, gdy przysługuje im władza rodzicielska. Przedstawicielstwo ustawowe rodziców jest jednym z elementów władzy rodzicielskiej, co stanowi art. 98 § 1 k.r.o.(ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. „ Kodeks rodzinny i opiekuńczy”).[4] Natomiast w przypadku braku zgody lub wyraźnego sprzeciwu na dokonanie zabiegu medycznego rodziców lub samego małoletniego po 16 roku życia może być przełamany tylko orzeczeniem sądu opiekuńczego.[5] Ta zasada budzi pewne kontrowersje np. M. Safjan twierdzi, że zdolność małoletnich miedzy 16 a 18 rokiem życia jest traktowana tylko jednokierunkowo, ocenia to jako „ szczególny rodzaj kompetencji do samodzielnego wyrażenia zgody, ale już nie sprzeciwu - co należy uznać za istotny mankament przyjętych rozważań”.[6]

REKLAMA

 Zobacz: Zobacz: Prawa pacjenta

W zakresie postępowania w leczeniu pacjentów małoletnich występuje wiele problemów np. polegających na nie wyrażeniu zgody przez rodziców na leczenie pacjenta małoletniego. W powyżej wskazanym przypadku sprawa musi być rozwiązana orzeczeniem sądu opiekuńczego, lecz jeżeli zwłoka spowodowałaby niebezpieczeństwo dla życia lub ciężkiego rozstroju zdrowia lekarz może wykonać zabieg bez zgody sądu.[7] W takiej sytuacji lekarz powinien się jednak porozumieć z innym lekarzem i omówić konieczność wykonania zabiegu, jeżeli nie jest to możliwe, może on przeprowadzić zabieg, także bez konsultacji[8].

O wykonywanych czynnościach lekarz niezwłocznie zawiadamia przedstawiciela ustawowego lub opiekuna faktycznego i sąd opiekuńczy.[9]

REKLAMA

Wobec powyższego przykładu stosuje się zasadę dobra dziecka, która opiera się min. na założeniu, „… że wykonywanie władzy rodzicielskiej przez oboje rodziców będzie prawidłowe wówczas, jeżeli będzie realizowane harmonijnie i w interesie dziecka…”[10] od dawna w doktrynie mówi się, że odmowa udzielenia zgody przez rodziców na dokonanie zabiegu medycznego koniecznego dla ratowania życia dziecka jest sprzeczna z ustawą i zasadami współżycia społecznego.[11]

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Nie do końca można zgodzić się z powyższych poglądem, gdyż niejednokrotnie rodzice nie wyrażają zgody na określony zabieg właśnie ze względu na dobro dziecka, tak jest w przypadku rodziców lekarzy itp.

Zobacz: Kodeks rodzinny i opiekuńczy

 Kolejnym przykładem stwarzającym problemy w procesie leczenia pacjentów małoletnich jest istniejący spór między rodzicami dotyczący zgody na leczenie dziecka.

REKLAMA

W razie sprzecznych stanowisk odnośnie do leczenia dziecka rodzice powinni sami niezwłocznie wstąpić do sądu opiekuńczego o rozstrzygnięcie spornej „ istotnej sprawy dziecka”[12]. Artykuł 22 ust 2 ustawy o zakładach opieki zdrowotnej stanowi, że „ jeżeli przedstawiciel ustawowy żąda wypisania ze szpitala osoby, której stan zdrowia wymaga leczenia, kierownik zakładu opieki zdrowotnej lub lekarz przez niego upoważniony może odmówić wypisania do czasu wydania w tej sprawie orzeczenia przez właściwy ze względu na siedzibę zakładu sąd opiekuńczy…”( ustawa z dnia 30.08.1991 r. „o zakładach opieki zdrowotnej).[13] Konkludując, do czasu rozstrzygnięcia sprawy przez sąd opiekuńczy lekarz ma prawo zatrzymać małoletniego w szpitalu.[14] Należy podkreślić, że dotyczy to sytuacji ujawnionej rozbieżności, co oznacza, że „ jeżeli lekarz dysponuje zgodą jednego rodzica, a stanowisko drugiego jest mu nieznane, to nie musi poszukiwać tego z rodziców, który nie wyraził swej woli. Wystarczy wówczas zgoda tylko jednego z rodziców.”[15]

Omawiając sytuację małoletniego pacjenta podkreślić również trzeba, że w przypadku samego tylko badania pacjenta dla legalności tej czynności wystarczająca jest zgoda opiekuna faktycznego pacjenta małoletniego, i nie wymaga się zgody przedstawiciela ustawowego.[16] Zastosowanie powyższe obowiązuje, gdy pacjent nie ma przedstawiciela ustawowego albo porozumienie się z nim jest niemożliwe.[17] Jednakże zgoda opiekuna faktycznego nie wystarczy, jeżeli małoletni ukończył 16 lat, sprzeciwia się czynnością medycznym, wówczas poza jego zgodą wymagana jest zgoda sadu opiekuńczego.[18]

Zobacz: PoradnikPraw Pacjenta

W tym momencie warto omówić sytuację, w której sam małoletni  i jego rodzice  wyrażają sprzeciw i nie chcą zgodzić na określony sposób lub formę leczenia. Sytuacja tak występuj bardzo często u Świadków Jehowy, którzy uważają, że pacjent małoletni, który potrafi podejmować samodzielnie decyzje oraz rozumie skutki proponowanego leczenia jest „dojrzałym małoletnim”[19] Jako podstawę prawną swych poglądów wskazują na treść art.12 przyjętej przez ONZ i ratyfikowanej przez Polskę Konwencji o prawach dziecka. Przytaczają oni ust. 1 tej normy, który stanowi, że – Państwa zapewniają dziecku, które jest zdolne do kształtowania swych własnych poglądów, prawo do swobodnego wyrażania tychże poglądów.

Milczeniem natomiast pomijają ust.4 art. 12 konwencji, który zezwala na ograniczenie prawa dziecka do samostanowienia m.in. w celu ochrony zdrowia.[20] Odmowa przetoczenia krwi przez przedstawicieli ustawowych nie będzie stanowiła zagrożenia życia dziecka, jeżeli jego potrzeby zdrowotne zaspokoi leczenie bez krwi. W takim przypadku rodzice mają prawo domagać się zastosowania postępowania alternatywnego.[21] Jednak, jeżeli transfuzja jest jedynym środkiem do skutecznego wyleczenia małoletniego, lekarz mimo sprzeciwu rodziców powinien tę transfuzje przeprowadzić.[22]

Zobacz: Odpowiedzialność za błąd lekarski

Reasumując, mimo, iż rodzice, czy tez przedstawiciele ustawowi mają prawo decydować o podstawowych sprawach dziecka nie mają jednak prawa decydowania o ich życiu. Dziecko nie jest naszą własnością i ze względu na nasze przekonania religijne, czy tez społeczno- moralne nie możemy ingerować w jego autonomię. W tym przypadku decydujące znaczenie zawsze będzie miało zdanie lekarza, jednak powinniśmy znać swoje prawa jako rodziców przypadkach, kiedy nie zgadzamy się z sposobem leczenia podjętego przez lekarza.

 

[1] M.Świderska, „ Zgoda pacjenta na zabieg medyczny”, Toruń 2007 r.; str.43

[2] M. Boratyńska, P. Konieczniak „ Prawa pacjenta” ,Warszawa 2001, str.237

[3] M. Boratyńska, P. Konieczniak ,tamże, str.237

[4] Dz. U.z 1964 r. Nr.9, poz. 59 z późń.zm.; Por. H. Ciepła „ Kodeks rodzinny i opiekuńczy z komentarzem”, Warszawa 2001 r., str. 527

[5] M. Boratyńska, P. Konieczniak ,tamże, str.238

[6] M.Safjan „ Polskie prawo a Europejska Konwencja Bioetyczna” , „ Prawo i Medycyna” nr. 5, 2000 r. , str.12

[7] Edyta L. Wedrychowska, „ Jak ma się zachować lekarz, jeżeli małoletniemu pacjentowi zagraża niebezpieczeństwo, a rodzice nie wyrażają zgody na zabieg ? ” Gazeta Lekarska nr.11, 2005 r. http:// www.prawoizdrowie.pl

[8] Edyta L. Wedrychowska, tamże. http:// www.prawoizdrowie.pl

[9] M.Świderska, „ Zgoda pacjenta na zabieg medyczny”, Toruń 2007 r.; str.49

[10] B.Walaszek „ Dobro dziecka jako przesłanka niektórych uregulowań kodeksu rodzinnego i opiekuńczego PRL” Instytut Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk, Studia Prawnicze, zeszyt 26-27,

 str. 284

[11] M. Safian „ Z problematyki zgody chorego na poddanie się zabiegowi leczniczemu” , Polski Tygodnik Lekarski 1960 r., nr. 46, str. 1784

[12] J. Ignaczewski „ Zgoda pacjenta na leczenie” Warszawa 2003 r., str.51

[13] Dz.uU z 2007 r., Nr.14 poz. 89.

[14] J. Ignaczewski, tamże., str.52

[15] J. Ignaczewski, „ Zgoda pacjenta na leczenie” Warszawa 2003 r., str.51;

[16] M.Świderska, „ Zgoda pacjenta na zabieg medyczny”, Toruń 2007 r.; str.57;

[17] M. Świderska, tamże, str. 57;

[18] M. Świderska, tamże, str. 58;

[19] J. Ignaczewski , tamże, str. 42;

[20] J. Ignaczewski , tamże, str. 42;

[21] D. Karkowska „Zgoda pacjenta na transfuzję krwi”http://www.abc.com.pl/problem/157/7

[22] J. Ignaczewski , tamże, str. 43;

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Nadchodzą rewolucyjne zmiany w świadectwie pracy? Chodzi o jedną rubrykę. Prezes UODO pisze do MRPiPS

Współczesny rynek pracy wymaga elastyczności, kompetencji i transparentności, a prawo musi podążać za zmianami społecznymi, technologicznymi ale co ciekawe czasami także za prywatnymi decyzjami pracowników. W tym wszystkim istotne znaczenie ma świadectwo pracy, którego wzór jest uregulowany jako załącznik do rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 30 grudnia 2016 r. w sprawie świadectwa pracy (Dz.U. 2016 poz. 2292). Co zatem się zmieni?

Koniec z oszukiwaniem w CV. Pracodawcy sprawdzą dyplom a uczelnie będą miały nowy obowiązek

Fałszywy dyplom w CV? Już wkrótce ten problem może odejść do lamusa. Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego przygotowało projekt ustawy, który da pracodawcom narzędzie do weryfikacji wykształcenia kandydatów do pracy. To rewolucja w rekrutacji, która kończy z dotychczasową bezradnością pracodawców wobec przepisów o ochronie danych.

Nowe podatki w budżecie UE po 2028 roku: firmy i konsumenci zapłacą więcej

Unia Europejska planuje głęboką reformę budżetu na lata 2028–2034, której centrum stanowią nowe źródła dochodów – de facto nowe unijne podatki. ETS, CBAM, opłata od e-odpadów, wyższy podatek od plastiku, a także kontrowersyjna składka CORE dla dużych firm mają przynieść blisko 60 mld euro rocznie. Choć środki mają wspierać transformację energetyczną, bezpieczeństwo i konkurencyjność, przedsiębiorcy ostrzegają przed ryzykiem nadmiernego obciążenia, zwłaszcza dla małych i średnich firm.

Staż pracy a urlop. Czy w 2025 r. będą zmiany?

Staż pracy a urlop. Czy w 2025 r. będą zmiany? Być może, szczególnie w obliczu gruntownych zmian prawa w zakresie zaliczania do stażu pracy okresu zatrudnienia w ramach JDG i umów zleceń! Co więcej, w polskiej debacie publicznej coraz głośniej wybrzmiewa postulat, który może zrewolucjonizować podejście do praw pracowniczych – wprowadzenie powszechnego tzw. urlopu stażowego. Wówczas nie-pracownicy również skorzystaliby na zmianach. Pomysł, choć nie nowy, nabiera impetu w kontekście rosnącej świadomości na temat potrzeby zachowania równowagi między życiem zawodowym a prywatnym. Czy dodatkowe dni wolne, uzależnione od lat spędzonych na rynku pracy, wejdą w życie? W wielu zawodach już tak jest! Być może stanie się to więc powszechnym prawem.

REKLAMA

Darowizna dla córki z konta firmowego taty. Czy taki przelew korzysta ze zwolnienia podatkowego? KIS wyjaśnia

Skarbówka potwierdził, że przekazanie środków pieniężnych bezpośrednio z konta firmowego spółki, której darczyńca jest wspólnikiem, na konto obdarowanego – przy spełnieniu ustawowych formalności – może korzystać ze zwolnienia z podatku od darowizn. To jest dobra wiadomość dla podatników.

4-dniowy tydzień pracy: hit czy mit? Nabór wniosków od 14 sierpnia do 15 września 2025 r.

Skrócenie tygodnia pracy do czterech dni nie jest już tylko trendem na zachodzie. Jeszcze kilka lat temu koncepcja czterodniowego tygodnia pracy wydawała się futurystycznym eksperymentem. Dziś coraz więcej firm testuje ten model, motywowane realnymi korzyściami: większym zaangażowaniem zespołów, niższą rotacją, a nawet oszczędnościami kosztowymi, np. dzięki programowi pilotażowemu z MRPiPS. Etap II programu to właśnie testowanie zaproponowanego modelu skróconego czasu pracy w środowisku pracy – zaczyna się 1 stycznia 2026 r. i trwa do 31 grudnia 2026 r.

Wzrost wynagrodzeń w budżetówce. Coś się zmienia po 10 latach, ale to nie jest dobra wiadomość

Po raz pierwszy od dekady doszło do bezprecedensowego porozumienia w Radzie Dialogu Społecznego - zarówno związki zawodowe, jak i organizacje pracodawców jednomyślnie sprzeciwiły się rządowej propozycji zaledwie 3-procentowej podwyżki płac w budżetówce. Uchwała nr 139 RDS, przyjęta 14 lipca 2025 roku, to nie tylko wyraz wspólnego stanowiska wobec zbyt niskiego wzrostu wynagrodzeń, lecz także sygnał narastającego kryzysu w dialogu społecznym i zapowiedź otwartego sporu z rządem.

Okulary za kierownicą: kiedy grozi mandat nawet w wysokości 500 zł? O tym musisz pamiętać

Kierowcy z wadami wzroku powinni zachować szczególną ostrożność. Mimo że jazda w okularach korekcyjnych wydaje się standardowa, w niektórych przypadkach może skutkować mandatem w wysokości nawet 500 zł. Wysokość kary zależy od kodów, które są wpisane w twoim prawie jazdy. Upewnij się, że znasz obowiązujące przepisy, aby uniknąć nieprzyjemnych konsekwencji.

REKLAMA

Unia chce słuchać dzieci, zanim uchwali prawo. Nadchodzi rewolucja w legislacji?

Parlament Europejski chce wprowadzenia obowiązkowego testu praw dziecka dla wszystkich nowych przepisów wychodzących z Komisji Europejskiej. – Dzieci wiedzą, czego chcą, i potrafią to jasno powiedzieć – przekonuje Ewa Kopacz, wiceprzewodnicząca PE. Bezpieczeństwo w sieci, walka z mową nienawiści, edukacja o prawach i realna pomoc dla ofiar przemocy to tylko część postulatów najmłodszych obywateli UE. Unia słucha ich coraz uważniej – i właśnie to może całkowicie zmienić sposób, w jaki tworzone jest prawo w Europie. Czy nadchodzi era legislacji pisanej oczami dziecka?

5 tys. zł grzywny, konfiskata sprzętu, a nawet areszt za korzystanie z kamery samochodowej. Nowe przepisy są bezlitosne, bo kierowców nie uratuje nawet „nieumyślność”, ale – będą zmiany

W związku z trwającym właśnie sezonem urlopowo-wakacyjnym – wielu Polaków odbywa teraz dłuższe wyprawy samochodowe, korzystając przy tym z rejestratorów obrazu w postaci kamer samochodowych. Motywy rejestrowania jazdy są różne – ale większość kierowców robi to po prostu dla bezpieczeństwa (zarejestrowany obraz pełni funkcję dowodową w przypadku kolizji lub wypadku oraz może okazać się pomocy w namierzaniu „piratów drogowych”), niewiele osób zdaje sobie jednak sprawę z tego, że takim – z pozoru nikomu nieszkodzącym działaniem – może nabawić się nie lada problemów. Na szczęście rząd zajął się już tymi „nadmiarowymi” regulacjami, ale ci, którzy będą używać kamer samochodowych w najbliższym czasie – muszą nadal mieć się na baczności.

REKLAMA