REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zabieg leczniczy bez zgody pacjenta

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Marta Zdanowska
Zabieg leczniczy bez zgody pacjenta/fot. Fotolia
Zabieg leczniczy bez zgody pacjenta/fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Lekarz może wykonać badanie, przeprowadzić zabieg lub udzielić innych świadczeń zdrowotnych, co do zasady, wyłącznie za zgodą pacjenta. Za wykonanie zabiegu bez uzyskania takiej zgody grozi odpowiedzialność karna – grzywna, kara ograniczenia wolności albo kara pozbawienia wolności do lat 2.

Kto może wyrazić skuteczną prawnie zgodę?

Jak stanowi art. 32 ustawy o zawodzie lekarza i lekarza dentysty w przypadku pacjentów małoletnich lub niezdolnych do świadomego wyrażenia zgody czy też ubezwłasnowolnionych całkowicie wymagana jest zgoda przedstawiciela ustawowego (a więc rodziców, opiekunów prawnych). Jeśli nie mają oni przedstawiciela ustawowego lub porozumienie się z nim jest niemożliwe konieczne jest zezwolenie sądu opiekuńczego.

REKLAMA

Jeżeli pacjent ukończył 16 lat, wymagana jest tzw. podwójna zgoda – zarówno jego jak i jego przedstawiciela ustawowego. Jeśli jedna z tych osób nie wyraża zgody wymagane jest zezwolenie sądu opiekuńczego. Takie zezwolenie niezbędne jest również gdy osoba ubezwłasnowolniona albo pacjent chory psychicznie lub upośledzony umysłowo, lecz dysponujący dostatecznym rozeznaniem, sprzeciwia się czynnościom medycznym zaś jej opiekun wyraził zgodę.

Osoby pełnoletnie, co do zasady, mogą samodzielnie podejmować decyzje odnośnie swojego zdrowia i życia.

Forma wyrażenia zgody

Zgoda na badanie lub udzielenie innego świadczenia zdrowotnego może być przez pacjenta wyrażona ustnie albo poprzez takie zachowanie, które w sposób niebudzący wątpliwości wskazuje na wolę poddania się proponowanym przez lekarza czynnościom medycznym.

Zabieg operacyjny albo metoda leczenia lub diagnostyki stwarzająca podwyższone ryzyko dla pacjenta mogą być wykonane przez lekarza jedynie po uzyskaniu pisemnej zgody.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Kiedy można udzielić pacjentowi pomocy medycznej bez jego zgody?

Zgodnie z ustawą o zawodzie lekarza i lekarza dentysty badanie lub udzielenie pacjentowi innego świadczenia zdrowotnego bez jego zgody jest dopuszczalne w następujących sytuacjach:

- jeżeli pacjent wymaga niezwłocznej pomocy lekarskiej, a ze względu na stan zdrowia lub wiek nie może wyrazić zgody i nie ma możliwości porozumienia się z jego przedstawicielem ustawowym lub opiekunem faktycznym (art. 33 ust. 1);

REKLAMA

- jeżeli przedstawiciel ustawowy pacjenta małoletniego, ubezwłasnowolnionego bądź niezdolnego do świadomego wyrażenia zgody jej nie wyraża a zwłoka spowodowana postępowaniem w sprawie uzyskania zgody sądu opiekuńczego groziłaby pacjentowi niebezpieczeństwem utraty życia, ciężkiego uszkodzenia ciała lub ciężkiego rozstroju zdrowia (art. 34 ust.7);

- jeżeli w trakcie wykonywania zabiegu operacyjnego albo stosowania metody leczniczej lub diagnostycznej wystąpią okoliczności, których nieuwzględnienie groziłoby pacjentowi niebezpieczeństwem utraty życia, ciężkim uszkodzeniem ciała lub ciężkim rozstrojem zdrowia, a nie ma możliwości niezwłocznie uzyskać zgody pacjenta lub jego przedstawiciela ustawowego, lekarz ma prawo zmienić zakres zabiegu bądź metody leczenia lub diagnostyki w sposób umożliwiający uwzględnienie tych okoliczności (art. 35 ust.1).

Decyzję o podjęciu czynności medycznych we wskazanych powyżej okolicznościach lekarz powinien skonsultować z innym lekarzem.

Odpowiedzialność karna

REKLAMA

Art. 192 Kodeksu karnego statuuje przestępstwo wykonania zabiegu leczniczego bez zgody pacjenta. Za jego dokonanie sprawca może ponieść karę grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. Ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego.

W postanowieniu z dnia 10 kwietnia 2015 r., sygn. akt (III KK 14/15) Sąd Najwyższy stwierdził, że „miarodajna, legalizująca działanie lekarza zgoda pacjenta na wykonanie zabiegu leczniczego to taka zgoda, która stanowi wyraz jego własnej, świadomej (zarówno od strony zdolności psychofizycznej udzielającego zgody, jak i rozważenia niezbędnych jej przesłanek) oraz swobodnej i dobrowolnej (nieobciążonej wadą błędu, czy przymusu) decyzji”. Podkreślił również, że brak któregokolwiek z elementów wypełniających istotę omawianej zgody oraz świadczących o samym fakcie jej udzielenia należy traktować jako równoznaczny z wykonaniem tego zabiegu bez zgody, wypełniającym znamię przestępstwa z art. 192 § 1 Kodeksu karnego.

W przywołanym orzeczeniu Sąd Najwyższy wyraził również stanowisko, że nieudokumentowanie na piśmie zgody pacjenta na wykonanie zabiegu leczniczego (w przypadkach, gdy forma taka jest wymagana przez ustawę), jeśli faktycznie została ona udzielona w innej niż pisemna formie, nie mieści się w zakresie pojęcia "bez zgody" znamionującego typ przestępstwa opisanego w art. 192 § 1 Kodeksu karnego.

Zobacz serwis: Sprawy karne

Podstawa prawna:

- Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r., Kodeks karny (Dz.U. z 2016 r., poz. 2138),

- Ustawa z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (Dz.U. 1997 Nr 28 poz. 152 ze zm.)

- Ustawa z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz.U. 2009 Nr 52 poz. 417 ze zm.)

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Sąd Najwyższy: 3000 zł kary za wulgaryzmy w proteście wyborczym. Wyborca obraził Prezydenta, I prezesa SN, przewodniczącego PKW i sędziów. Najpóźniej 2 lipca orzeczenie o ważności wyborów

Sąd Najwyższy poinformował 21 czerwca 2025 r, że orzekł 3 tys. zł grzywny dla wyborcy, który w treści protestu wyborczego użył obraźliwych sformułowań m.in. pod adresem prezydenta, I prezes SN, a także przewodniczącego PKW - przekazał sąd w komunikacie. Głos w sprawie protestów zabrał premier Donald Tusk.

Dodatek za urlop w 2025 r. Czy trzeba wykorzystać 14 kolejnych dni na wypoczynek?

Świadczenie urlopowe nie jest wypłacane wszystkim pracownikom. Dla wielu stanowi jednak zachętę do nieprzerwanego wykorzystania 14 dni kalendarzowych na wypoczynek. Czy przepisy powinny być bardziej elastyczne? Czym świadczenie urlopowe różni się od tzw. wczasów pod gruszą?

Rząd proponuje niepełnosprawnym: Zgodzisz się na stratę 847 zł do 10 164 zł. Ale Twój opiekun uniknie kłopotów ze świadczeniem pielęgnacyjnym

W ustawie o świadczeniu wspierającym są co najmniej 3 luki w przepisach. Wynikają z konieczności zwrotu świadczenia pielęgnacyjnego po ustaleniu poziomu potrzeby wsparcia przez WZON. Przepisy przewidują możliwość uniknięcia zwrotu świadczenia pielęgnacyjnego przez opiekuna osoby niepełnosprawnej (stopień znaczny). Wystarczy zrezygnować z wypłaty świadczenia wspierającego za okres rozpatrywania wniosku w WZON. Oznacza to jednak często stratę miesięcznie 847 zł (za okres np. 6 miesięcy) wyliczone z formuły (4134 zł – 3287 zł). Przy 12 miesiącach opóźnienia w przyznaniu punktów z poziomu wsparcia daje to 12 x 847 zł

Adam Szłapka rzecznikiem rządu. Premier Tusk już zdecydował

Adam Szłapka, dotychczasowy minister ds. Unii Europejskiej, będzie rzecznikiem rządu - poinformował premier Donald Tusk. Jak dodał rozpocznie on tę pracę dzień po zakończeniu polskiej prezydencji w Radzie UE, a więc na początku lipca.

REKLAMA

Co z MOPS dla osób 60+ i 65+ w 2025 roku? [5 przykładów]

Ośrodki pomocy społecznej wypłacają różnorodne świadczenia pieniężne m.in. osobom z niepełnosprawnością, doświadczającym ciężkich chorób czy zdarzeń losowych. Czy seniorzy, którzy osiągnęli już wiek emerytalny również mogą uzyskać jakieś wsparcie? Oto przykładowe świadczenia pieniężne na 2025 rok!

Nawrocki i Tusk na kursie kolizyjnym? Polacy podzieleni, rząd szykuje plan awaryjny

Polska polityka weszła w nowy, napięty etap. Po wyborach prezydenckich, w których minimalnie zwyciężył Karol Nawrocki – kandydat popierany przez Prawo i Sprawiedliwość – kraj znalazł się w realiach tzw. kohabitacji. Premier Donald Tusk, w odpowiedzi na nowy układ sił, uzyskał już wotum zaufania dla swojego rządu. Mimo to przed rządem stoją ogromne wyzwania – zarówno legislacyjne, jak i koalicyjne.

Życie od wypłaty do wypłaty, mimo rekordowego zatrudnienia. Nowy raport ujawnia nierówności

Aż 57% pracowników na świecie ledwo wiąże koniec z końcem. Choć zatrudnienie rośnie, stabilność finansowa wciąż pozostaje dla wielu nieosiągalna. Polska nie wypada najlepiej – 46% pracowników żyje od pensji do pensji, a dodatkowe zatrudnienie to rzadkość.

Dodatek na zagospodarowanie: 4542 zł dla osób z orzeczeniem o umiarkowanym albo znacznym stopniu niepełnosprawności

W 2025 r. na mocy obwieszczenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, tak jak w 2024 r., również przysługuje dodatek na zagospodarowanie. I to w niemałej wysokości bo: 4542 zł dla osób z orzeczeniem o umiarkowanym albo znacznym stopniu niepełnosprawności ale też 2272 zł dla osób bez orzeczonej niepełnosprawności. Pieniądze mogą być przeznaczone na różne cele.

REKLAMA

Dają nawet 9991 zł dodatku na usamodzielnienie. Co to i dla kogo?

Resort pracy: do 26 r.ż. nawet 9991 zł dodatku na usamodzielnienie. To tylko jedna z możliwości, bo kwoty pomocowe w zależności od konkretnych przesłanek ustawowych ale i lokalnego prawa samorządowego - mogą być różne, mniejsze ale też i większe. W każdym razie warto wiedzieć, że osobie usamodzielniającej się przyznaje się generalnie pomoc na kontynuowanie nauki, usamodzielnienie, zagospodarowanie jak i udziela się pomocy w uzyskaniu odpowiednich warunków mieszkaniowych czy w zatrudnieniu. Nie można też pominąć innej formy pomocy jaką jest pomoc prawna i psychologiczna.

Nie 300 plus a 759 zł miesięcznie w roku szkolnym 2025/2026, w roku akademickim 2025/2026, na kurs albo przygotowanie zawodowe

Ile wynosi pomoc na kontynuowanie nauki? Sporo, i nie jest to300 plus na wyprawkę szkolną a aż 759 zł miesięcznie na edukację, w roku szkolnym 2025/2026, w roku akademickim 2025/2026, na kurs albo przygotowanie zawodowe. Kiedy, dla kogo, jakie warunki trzeba spełnić? Świadczenie jest naprawdę atrakcyjne finansowo, ale oczywiście nie każdy ma do niego prawo.

REKLAMA