REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Odwrócony kredyt hipoteczny 2014

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
 Kancelaria Prawna Piszcz i Wspólnicy sp.k.
Wszechstronne usługi dla biznesu, samorządów oraz jednostek administracji publicznej.
Odwrócony kredyt hipoteczny 2014/ Fot. Fotolia
Odwrócony kredyt hipoteczny 2014/ Fot. Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Konstrukcja odwróconego kredytu hipotecznego wynika z uchwalonej 12 września 2014 roku ustawy. Odwrócony kredyt hipoteczny polega na uzyskaniu comiesięcznych środków finansowych od banku w zamian za przejęcie nieruchomości przez bank, po śmierci kredytobiorcy. Jak prawidłowo zawrzeć lub odstąpić od umowy o odwrócony kredyt hipoteczny?

W dniu 12 września 2014 roku Sejm uchwalił jedną z najbardziej oczekiwanych w ostatnim czasie ustaw, a mianowicie ustawę o odwróconym kredycie hipotecznym. Ustawa została skierowana do Senatu, następnie czekać będzie na podpis Prezydenta. Wprowadza ona na polski rynek zupełnie nowy produkt finansowy, popularny od wielu lat w krajach Europy Zachodniej, a zwłaszcza w Stanach Zjednoczonych.

REKLAMA

REKLAMA

Zobacz również: Kalkulator emerytalny

"Odwrócona hipoteka"

Zasadniczym sensem tej instytucji, zwanej potocznie „odwróconą hipoteką” jest możliwość uzyskiwania przez osoby będące właścicielami nieruchomości (gł. lokali mieszkalnych) określonych środków pieniężnych od banku, wypłacanych zwykle co miesiąc, w zamian za przejęcie tej nieruchomości na własność przez bank, już po śmierci takiej osoby.

Umowa odwróconego kredytu hipotecznego

Umowę odwróconego kredytu hipotecznego zawiera się w formie pisemnej. Jej stronami są, z jednej strony bank, oddział banku zagranicznego, oddział instytucji kredytowej lub instytucja kredytowa prowadząca działalność transgraniczną (art. 2 ust. 2), z drugiej zaś osoba fizyczna, która jest właścicielem nieruchomości lub której przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, lub prawo użytkowania wieczystego (art. 4 ust. 2). W praktyce osobami takimi będą zazwyczaj osoby starsze, do nich bowiem głównie adresowane jest proponowane w ustawie rozwiązanie. W wyniku zawarcia takiej umowy będą mogli oni uzyskać dodatkowe pieniądze, co przy niskich zazwyczaj świadczeniach emerytalnych stanowić może istotne wsparcie finansowe. Nadmienić należy jednak, że polska ustawa, odmiennie niż regulacje zachodnie, nie ustanawia dolnej granicy wieku przy której można zawrzeć umowę. Ponadto umowa taka może być zawarta nie tylko przez osoby samotne, lecz także przez małżonków będących właścicielami nieruchomości.

REKLAMA

W ramach umowy bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy określoną sumę środków pieniężnych, których spłata nastąpi po śmierci kredytobiorcy, a kredytobiorca zobowiązuje się do ustanowienia zabezpieczenia spłaty tej sumy wraz z należnymi odsetkami oraz innymi kosztami (art. 4 ust. 1). Mówiąc bardziej obrazowo, bank udziela kredytu właścicielowi nieruchomości, którego zabezpieczeniem jest hipoteka wpisywana w księdze wieczystej tej nieruchomości. W zamian za przekazanie środków pieniężnych przez bank, jednorazowo lub w ratach (zwykle miesięcznych), po śmierci kredytobiorcy bank uzyska  prawo własności nieruchomości. Zaakcentować wyraźnie jednak należy, że przejęcie nieruchomości nie odbywa się w sposób automatyczny. Przeciwnie, nastąpić może dopiero po 12 miesiącach od śmierci kredytobiorcy i to jedynie w przypadku, gdy jego spadkobiercy nie dokonają spłaty kredytu wraz z odsetkami. 

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Odwrócony kredyt hipoteczny

Odwrócona hipoteka – plusy i minusy projektu ustawy

Porozmawiaj o tym na naszym FORUM!

Spłata odwróconego kredytu hipotecznego

Ustawa przewiduje bowiem (art. 25), że niezwłocznie po uzyskaniu informacji o śmierci kredytobiorcy, bank zamieszcza na swojej stronie internetowej ogłoszenie zawierające dane kredytobiorcy, informację o zawarciu z nim umowy oraz informację o możliwości dokonania przez spadkobierców spłaty udzielonego kredytu, a także termin w jakim należy tego dokonać. W razie spłaty wypłaconego kredytu przez kredytobiorców, będą oni dziedziczyli nieruchomość w normalnym trybie. W przypadku natomiast, gdy nie dojdzie do spłaty kredytu, nastąpi przeniesienie nieruchomości na rzecz banku, który w ten sposób zaspokoi swoją wierzytelność. Istotnym jest jednak, że w takim wypadku bank, w ostatecznym rozliczeniu, zwróci spadkobiercom różnicę pomiędzy swoją wierzytelnością (kwotami przekazanymi kredytobiorcy powiększonymi o należne odsetki), a aktualną wartością nieruchomości. Przy odwróconym kredycie hipotecznym bank nie zarabia bowiem na uzyskaniu nieruchomości na własność, lecz na odsetkach. Przyjęta konstrukcja zapobiega zatem możliwości przejmowania przez banki nieruchomości za ułamek ich wartości, czy też za bezcen. Nadmienić należy w tym miejscu, że zgodnie z art. 13 ustawy, także kredytobiorca ma w okresie obowiązywania umowy pełne prawo do spłaty udzielonego mu kredytu, zarówno całości jak i części.

Hipoteka odwrócona - aspekty prawne

Kredyt hipoteczny - obowiązki kredytobiorcy

Przy zawarciu umowy bank z naturalnych przyczyn nie bada zdolności kredytowej kredytobiorcy. Skoro bowiem zabezpieczeniem kredytu jest sama nieruchomość, nie istnieje konieczność weryfikacji stanu dochodów kredytobiorcy. Jego obowiązki, w okresie trwania umowy są w istocie stosunkowo niewielkie. Zgodnie z art. 16 ustawy musi on bowiem, posiadać ubezpieczenie nieruchomości od zdarzeń losowych (jeżeli jest wymagane przez bank), utrzymywać nieruchomość w stanie niepogorszonym, terminowo uiszczać podatki i obowiązkowe opłaty związane z korzystaniem nieruchomości.

Zgodnie z ustawą (art. 12), kredytobiorca może odstąpić od umowy bez podania przyczyny w terminie 30 dni od dnia jej zawarcia. W takim wypadku, nie ponosi on żadnych kosztów związanych z odstąpieniem od umowy z wyjątkiem niepodlegających zwrotowi opłat lub ich części poniesionych przez bank na rzecz organów administracji państwowej lub sądów. Oczywiście wówczas zwraca on bankowi wypłaconą kwotę kredytu z odsetkami należnymi do dnia odstąpienia od umowy. Kredytobiorca może także może wypowiedzieć umowę w każdym czasie, z zachowaniem terminu 30-dniowego (art. 14). Bank natomiast posiada uprawnienie do wypowiedzenia umowy, w analogicznym terminie, wyłącznie w przypadku, gdy została wszczęta egzekucja z nieruchomości przez innego wierzyciela, gdy kredytobiorca zbył nieruchomość na rzecz osób trzecich bez zgody banku, oraz gdy z przyczyn zawinionych przez kredytobiorcę wartość nieruchomości uległa istotnemu zmniejszeniu (art. 17). W razie wypowiedzenia umowy przez którąkolwiek ze stron, kwota udzielonego kredytu wraz z odsetkami i innymi kosztami, staje się wymagalna, co oznacza, że podlega zwrotowi na rzecz banku.

Odwrócony kredyt hipoteczny dla seniorów

W podsumowaniu powyższego krótkiego wprowadzenia do ustawy zauważyć należy, że instytucja odwróconego kredytu hipotecznego winna pozwolić uzyskać osobom, które zdecydują się zawrzeć omawianą umowę, środki pieniężne mogące poprawić materialny byt takich osób. Skutek taki następuje poprzez odblokowanie zamrożonego do tej pory kapitału w postaci nieruchomości. Możliwość skorzystania z rozwiązań ustawowych nie wiąże się zatem, jak w przypadku klasycznych kredytów, z koniecznością posiadania zdolności kredytowej, a zatem uzyskiwania dochodów o określonej wysokości. Jest to szczególnie ważne w przypadku osób starszych o niewysokich zazwyczaj dochodach lub emeryturach, które raczej miałyby niewielkie szanse na uzyskanie „zwykłego” kredytu. Wydaje się nadto, że sama konstrukcja umowy w dobry i wystarczający sposób zabezpiecza interesy kredytobiorców, ograniczając ich obowiązki w zasadzie do minimum, w istocie jedynie do konieczności utrzymywania nieruchomości w stanie niepogorszonym. Ważnym jest także, że odwrócony kredyt hipoteczny oferowany może być wyłącznie przez banki oraz instytucje działające pod nadzorem Komisji Nadzoru Finansowego, co winno dodatkowo wpływać na poprawę bezpieczeństwa kredytobiorców. Wykluczona z zasady jest tutaj zatem działalność instytucji para-finansowych, tak krytykowanych za mało przejrzyste zazwyczaj sposoby funkcjonowania. 

Autor: Łukasz Zboralski, radca prawny, Kancelaria Prawna Piszcz, Norek i Wspólnicy.

Do otrzymania renty konieczna jest własność nieruchomości

Ustawa o odwróconym kredycie hipotecznym

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Własne

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Wreszcie korzystna zmiana w podatkach - Prezydent podpisał, a zmiany wejdą w życie jeszcze w listopadzie 2025, to już pewne

Uprawnienia organów kontroli skarbowej mają trend wyraźnie wzrostowy. Na każdym kroku można przeczytać o zmianach w przepisach, które poszerzają uprawnienia skarbówki. Tym bardziej cieszy informacja o podpisaniu przez Prezydenta nowelizacji Ordynacji podatkowej, która będzie działała na korzyść podatników.

Rewolucja w urlopach i wynagrodzeniach została ogłoszona już dawno. Jednak na korzyści większość pracowników poczeka aż do maja 2026 roku

W prawie pracy już niedługo zajdą rewolucyjne zmiany. Jednak choć wejdą w życie 1 stycznia 2026 roku, to większość pracowników odczuje płynące z nich korzyści dopiero w maju. Nie warto więc żądać swoich praw w dziale kadr już w styczniu. Dlaczego?

Prawo jazdy po nowemu. UE przegłosowała rewolucyjne zmiany dla kierowców

To już pewne: 21 października 2025 r. Parlament Europejski przegłosował rewolucyjne zmiany w przepisach o prawie jazdy. Dokument trafi do telefonu, okres ważności zostanie wydłużony, a zakazy prowadzenia będą obowiązywać w całej Unii. Kierowcy zyskają wygodę ale też stracą możliwość ucieczki przed karą.

Na jakie choroby będzie można dostać orzeczenie o niepełnosprawności w 2026 roku

Orzeczenie o niepełnosprawności można uzyskać nie tylko z powodu widocznych ograniczeń ruchowych. W 2026 roku katalog chorób zostanie doprecyzowany i będzie obejmował również schorzenia psychiczne, metaboliczne i neurologiczne.

REKLAMA

Orzeczenie bez osobistego stawiennictwa? Od 10 października 2025 rewolucja w KRUS

Nowe przepisy, które weszły w życie 10 października 2025 r. wprowadzają zasadę zdalnego wydawania orzeczeń lekarskich w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. Dopiero gdy dokumentacja medyczna będzie niewystarczająca, lekarz skieruje rolnika na badanie osobiste.

5 tys. zł grzywny (a nawet kara pozbawienia wolności!) za wyrzucenie znicza do kontenera na śmieci na cmentarzu. Nowe pojemniki na odpady załatwiają sprawę, ale wciąż większość musi zabrać znicze ze sobą

Choć przepisy w tym zakresie obowiązują już od 2016 r. – wciąż nie wszyscy zdają sobie sprawę z tego, że wyrzucenie znicza do znajdującego się na cmentarzu pojemnika na odpady zmieszane, może wiązać się z poważnymi konsekwencjami – nie tylko dla środowiska naturalnego, ale również dla portfela sprawcy takiego wykroczenia (które niekiedy może nawet zostać uznane za przestępstwo). Mowa o coraz popularniejszych na polskich cmentarzach zniczach elektronicznych (w tym zniczach led) oraz zniczach solarnych.

Ponad 14.000 zł odprawy za rozwiązanie umowy z pracownikiem zarabiającym minimalną pensję. Tyle już w 2026 roku będą musieli zapłacić pracodawcy

W przypadku utraty pracy w najgorszej sytuacji pozostają najniżej wynagradzani pracownicy. Zazwyczaj nie mają oni oszczędności, które mogłyby w takiej sytuacji służyć im jako poduszka finansowa, a ich sytuacja życiowa gwałtownie się pogarsza.

Dom pomocy społecznej dla osób z niepełnosprawnością – zasady przyjęcia, koszty, skierowanie w 2026

W 2026 roku będą obowiązywać doprecyzowane przepisy dotyczące kierowania osób z niepełnosprawnościami do domów pomocy społecznej. Zmiany mają na celu skrócenie procedur i większe wsparcie rodzin.

REKLAMA

Niespodziewany zwrot w sprawie Trybunału Konstytucyjnego. Koalicja 15 października zmienia strategię, a Sejm rusza z wyborem nowych sędziów

W dzisiejszym wydaniu „Dziennika Gazety Prawnej” pojawiła się informacja, która może znacząco wpłynąć na przyszłość polskiego wymiaru sprawiedliwości. Do 5 i 20 listopada trwa zbieranie kandydatur na sędziowskie wakaty w Trybunale Konstytucyjnym – poinformował dziennik, powołując się na źródła zbliżone do kierownictwa Sejmu. To ruch, który zdaniem obserwatorów może oznaczać początek poważnej zmiany w podejściu Koalicji 15 października do kwestii TK.

Będą liczyć staż pracy po nowemu. Miliony Polaków czeka rewolucyjna zmiana. Kto straci a kto zyska

Pracują latami – bez urlopu, bez zwolnienia, bez pewności jutra. Dziś ich wysiłek nie liczy się do stażu, jutro może to wyglądać zupełnie inaczej. Od nowego roku wejdą w życie przepisy, które naprawią jedną z największych niesprawiedliwości na rynku pracy. Skorzysta nawet 5 milionów Polaków.

REKLAMA