REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Tryb ścigania przestępstw

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Robert Ostrowski
Jeżeli prywatny akt oskarżenia nie spełnia wymogów formalnych jest zwracany pokrzywdzonemu w celu usunięcia braków.
Jeżeli prywatny akt oskarżenia nie spełnia wymogów formalnych jest zwracany pokrzywdzonemu w celu usunięcia braków.

REKLAMA

REKLAMA

W przeszłości przestępstwa dzielono na dwie kategorie: prywatne, czyli ścigane na wniosek pokrzywdzonego i publiczno skargowe, które były ścigane z urzędu. We współczesnym polskim prawie karnym rozszerzono katalog możliwości inicjowania postępowania o przestępstwa prywatnoskargowe.

Obecnie w polskim postępowaniu karnym system trybów ścigania przestępstw kształtuje się następująco:

REKLAMA

REKLAMA

Tryb ścigania z oskarżenia publicznego (z urzędu)

Tryb ścigania z urzędu jest wyrażeniem zasady legalizmu, w myśl której organy ścigania obowiązkowo podejmują czynności w chwili ujawnienia przestępstwa. W tym trybie ścigana jest znaczna większość przestępstw wymienionych w kodeksie karnym i ustawach szczególnych, które za pewne zachowania przewidują odpowiedzialność karną (np. Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii, Ustawa o ochronie zwierząt). Jeżeli ustawa milczy na temat trybu ścigania to oznacza, iż przestępstwa te ścigane są z oskarżenia publicznego.

Tryb ścigania na wniosek pokrzywdzonego

REKLAMA

Tryb ścigania na wniosek oznacza, że postępowania przygotowawcze może zostać zainicjowane w chwili złożenia wniosku o ściganie pochodzącego od osoby uprawnionej. Policja z chwilą uzyskania takiego wniosku będzie dalsze czynności w postępowaniu przygotowawczym podejmować z urzędu. Przestępstwa ścigane na wniosek dotyczą gróźb karalnych, zniszczenia mienia, niektórych przestępstw popełnianych na szkodę osób najbliższych, zgwałcenia i innych.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Jeżeli składa się wniosek o ściganie niektórych tylko sprawców, obowiązek ścigania istnieje również wobec tych osób, które mają ścisły związek z czynem osoby wobec której wniosek taki złożono. Od tej zasady istnieje odstępstwo wobec wniosku o ściganie osoby najbliższej. Wniosek o ściganie w imieniu osoby ubezwłasnowolnionej bądź małoletniej może złożyć jej przedstawiciel ustawowy. Nie ma znaczenia fakt, że osoba małoletnia nie chce składać takiego wniosku.

Zobacz: Kontrola ruchu drogowego przez Policję

Postępowanie toczy się na żądanie uprawnionego przedstawiciela. Wniosek o ściganie można cofnąć do rozpoczęcia przewodu sądowego na pierwszej rozprawie głównej, chyba że chodzi o przestępstwo zgwałcenia. W postępowaniu przygotowawczym następuje to za zgodą prokuratora, w postępowaniu sądowym za zgodą sądu. Cofnięcie wniosku nie wymaga jego uzasadnienia, ale ponowne złożenie wniosku o ściganie w tej samej sprawie jest niedopuszczalne. Do czasu uzyskania wniosku Policja wykonuje jedynie czynności niecierpiące zwłoki.

Tryb ścigania z oskarżenia prywatnego

Podobną funkcję pełni tryb ścigania z oskarżenia prywatnego. Przestępstwa z oskarżenia prywatnego zawarte w kodeksie karnym dotyczą zniesławienia (art. 212 k.k.), zniewagi (art. 216 § 1 k.k.), naruszenia nietykalności cielesnej (art. 217 § 1 k.k.), spowodowania lekkich obrażeń ciała (art., 157 § 2 k.k.), zaś z innych ustaw tryb taki przewiduje np. Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych, Ustawa Prawo prasowe.

W sprawach z oskarżenia prywatnego postępowanie wszczyna się z chwilą złożenia przez pokrzywdzonego prywatnego aktu oskarżenia. Akt ten może ograniczyć się do wskazania w nim osoby oskarżonego i określenia zarzucanego mu czynu, jak również wskazanie dowodów popierających oskarżenie oraz powinien spełniać wymogi pisma procesowego, określone w art. 119 kodeksu postępowania karnego.

Jeżeli prywatny akt oskarżenia nie spełnia wymogów formalnych jest zwracany pokrzywdzonemu w celu usunięcia braków. Również złożenie zawiadomienia na Policji powoduje wszczęcie postępowania prywatnoskargowego, lecz Policja wówczas wykonuje jedynie czynności w niezbędnym zakresie zmierzające do zabezpieczenia dowodów a następnie przekazuje skargę do właściwego sądu. Jeżeli interes społeczny tego wymaga, Prokurator może objąć przestępstwo prywatnoskargowe ściganiem z urzędu.

Zobacz również serwis: Sprawy karne

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
ZUS: W 2026 r. nowe zaświadczenia dla pracodawcy. A w nich potwierdzenia okresów potrzebnych do przeliczenia stażu pracy. Wnioski tylko przez PUE ZUS

Kto składa wnioski i otrzymuje zaświadczenia z ZUS? Pracownicy, którzy będą mieli 2 lata na wdrożenie najnowszego przywileju z Kodeksu Pracy. Polega on na ponownym przeliczeniu okresu zatrudnienia poprzez uwzględnienie w nim umów cywilnoprawnych i prowadzenia własnej firmy. Np. w 2026 r. pracodawca doliczy pracownikowi do okresu zatrudnienia (staż pracy) 4 lata przepracowane na umowie zlecenia z okresu studiów w 2018 r. Dzięki temu będzie miał dłuższy urlop (26 dni a nie 20 dni) czy wyższą odprawę. UWAGA! Pracodawca nie załatwi dokumentów niezbędnych do przeliczenia stażu pracy za pracownika. Musi mieć dokument (zaświadczenie) będący podstawą prawną. To wystawia ZUS tylko na wniosek pracownika.

Kredyty hipoteczne oparte na WIBOR: Kontrowersje, stanowisko TSUE i analiza potencjalnego powództwa o usunięcie „wadliwego” wskaźnika

W 2025 roku kredyty hipoteczne w Polsce pozostają silnie uzależnione od wskaźnika WIBOR (Warsaw Interbank Offered Rate), który determinuje oprocentowanie zmiennych rat kredytu lub pożyczki. Według danych z lipca 2025 r., WIBOR 3M wynosi 4,96%, a WIBOR 6M – 4,79%, co po serii obniżek stóp procentowych NBP (ostatnia we wrześniu o 0,25 pp.) przyniosło ulgę kredytobiorcom. Prognozy wskazują na potencjalny dalszy spadek do ok. 4,18% w ciągu najbliższych miesięcy, co mogłoby obniżyć raty o 60-70 zł przy umowie kredytu opiewającej na 400 tys. zł.

Ustawa o zawodzie psychoterapeuty: szansa na zmianę czy kolejny chaos?

Czy ustawa o zawodzie psychoterapeuty uporządkuje rynek i zwiększy bezpieczeństwo pacjentów, czy raczej wprowadzi dodatkowy chaos? O tym, jakie szanse i zagrożenia wiążą się z projektowanymi zmianami, opowiada dr hab. Łukasz Gawęda, prof. IP PAN, psycholog i badacz mechanizmów zaburzeń psychicznych.

Widmo bankructwa wisi nad polskimi firmami. Co trzeci przedsiębiorca obawia się zamknięcia biznesu

Dużo firm w Polsce boi się dziś, że ich klienci nie zapłacą na czas – wynika z najnowszego raportu. Zatory płatnicze pochłaniają tygodniowo nawet kilkanaście godzin pracy i kosztują firmy utratę płynności, reputacji i szans rozwojowych. Aż 30% przedsiębiorstw z sektora MŚP przyznaje, że w perspektywie dwóch lat ryzykuje upadłość.

REKLAMA

Przeprowadzka dla niższych podatków? Możesz nieświadomie zmienić prawo spadkowe i narazić rodzinę na kłopoty

Coraz więcej Polaków wybiera Cypr, Maltę czy Dubaj, by obniżyć podatki. Ale mało kto zdaje sobie sprawę, że taka decyzja może diametralnie zmienić zasady dziedziczenia majątku. Różnica między rezydencją podatkową a miejscem zwykłego pobytu w prawie spadkowym sprawia, że nieprzemyślana zmiana może kosztować rodzinę lata sporów i ogromne pieniądze.

Senat: Licytacja elektroniczna mieszkania przez komornika. To standard jeszcze w tym roku

Zasadą staje się bowiem licytacja elektroniczna nieruchomości przez komornika. Ustawa nowelizująca odpowiednio kodeksu postępowania cywilnego jest w Senacie.

Kancelaria, która słucha i sprzedaje - jak budować nowoczesną markę w zgodzie z wartościami?

Marketing kancelarii to nie fast food. Budowanie marki kancelarii to proces na lata. Przemyślana i wdrażana na bieżąco strategia, długoterminowe i krótkoterminowe plany, odpowiednio dobrane narzędzia - brzmi jak wyzwanie. Czy to się opłaca?

Jest decyzja! 10 listopada dniem wolnym od pracy. Jednak nie dla wszystkich

Premier zdecydował, że 10 listopada 2025 roku będzie dniem wolnym od pracy dla urzędników państwowych. Dzięki tej decyzji pracownicy służby cywilnej będą mieli czterodniowy weekend, który potrwa od soboty 8 listopada do wtorku 11 listopada, czyli Narodowego Święta Niepodległości. Oto szczegóły.

REKLAMA

Rzecznik Generalny TSUE przeciwny podważaniu metody wyznaczania WIBOR. Nie będzie masowego kwestionowania wszystkich umów z WIBOR-em

W większości sporów sądowych o WIBOR konsumenci zarzucają bankom, że nie wskazały w umowie metody ustalania WIBOR. Kategoryczna opinia Rzecznika Generalnego Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, w tym zakresie znacząco zmniejsza szanse konsumentów na skuteczne podważenie WIBOR w swoich umowach kredytowych – piszą radca prawny Bartłomiej Rybicki oraz radca prawny Bartłomiej Ślażyński z Kancelarii Radców Prawnych Anety Ciechowicz-Jaworskiej i Bartłomieja Ślażyńskiego.

Bon kaucyjny za zwrócone butelki i puszki? MKiŚ: to zgodne z prawem ale tylko gdy bon da się wymienić na pieniądze przez co najmniej 1 miesiąc

Ministerstwo Klimatu i Środowiska w komunikacie z 16 września 2025 r. poinformowało, że Polskie przepisy o systemie kaucyjnym jednoznacznie wskazują, że przy zwrocie opakowania ze znakiem kaucji, osobie zwracającej butelkę lub puszkę należy się zwrot w formie pieniężnej (np. w gotówce albo na kartę). Dopuszczalne prawnie jest jednak wydanie (np. przez automat) bonu lub kuponu, z kwotą kaucji - o ile taki druk da się łatwo spieniężyć i będzie on ważny przynajmniej miesiąc.

REKLAMA