Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Tryb ścigania przestępstw

Robert Ostrowski
Jeżeli prywatny akt oskarżenia nie spełnia wymogów formalnych jest zwracany pokrzywdzonemu w celu usunięcia braków.
Jeżeli prywatny akt oskarżenia nie spełnia wymogów formalnych jest zwracany pokrzywdzonemu w celu usunięcia braków.
W przeszłości przestępstwa dzielono na dwie kategorie: prywatne, czyli ścigane na wniosek pokrzywdzonego i publiczno skargowe, które były ścigane z urzędu. We współczesnym polskim prawie karnym rozszerzono katalog możliwości inicjowania postępowania o przestępstwa prywatnoskargowe.

Obecnie w polskim postępowaniu karnym system trybów ścigania przestępstw kształtuje się następująco:

Tryb ścigania z oskarżenia publicznego (z urzędu)

Tryb ścigania z urzędu jest wyrażeniem zasady legalizmu, w myśl której organy ścigania obowiązkowo podejmują czynności w chwili ujawnienia przestępstwa. W tym trybie ścigana jest znaczna większość przestępstw wymienionych w kodeksie karnym i ustawach szczególnych, które za pewne zachowania przewidują odpowiedzialność karną (np. Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii, Ustawa o ochronie zwierząt). Jeżeli ustawa milczy na temat trybu ścigania to oznacza, iż przestępstwa te ścigane są z oskarżenia publicznego.

Tryb ścigania na wniosek pokrzywdzonego

Tryb ścigania na wniosek oznacza, że postępowania przygotowawcze może zostać zainicjowane w chwili złożenia wniosku o ściganie pochodzącego od osoby uprawnionej. Policja z chwilą uzyskania takiego wniosku będzie dalsze czynności w postępowaniu przygotowawczym podejmować z urzędu. Przestępstwa ścigane na wniosek dotyczą gróźb karalnych, zniszczenia mienia, niektórych przestępstw popełnianych na szkodę osób najbliższych, zgwałcenia i innych.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Jeżeli składa się wniosek o ściganie niektórych tylko sprawców, obowiązek ścigania istnieje również wobec tych osób, które mają ścisły związek z czynem osoby wobec której wniosek taki złożono. Od tej zasady istnieje odstępstwo wobec wniosku o ściganie osoby najbliższej. Wniosek o ściganie w imieniu osoby ubezwłasnowolnionej bądź małoletniej może złożyć jej przedstawiciel ustawowy. Nie ma znaczenia fakt, że osoba małoletnia nie chce składać takiego wniosku.

Zobacz: Kontrola ruchu drogowego przez Policję

Postępowanie toczy się na żądanie uprawnionego przedstawiciela. Wniosek o ściganie można cofnąć do rozpoczęcia przewodu sądowego na pierwszej rozprawie głównej, chyba że chodzi o przestępstwo zgwałcenia. W postępowaniu przygotowawczym następuje to za zgodą prokuratora, w postępowaniu sądowym za zgodą sądu. Cofnięcie wniosku nie wymaga jego uzasadnienia, ale ponowne złożenie wniosku o ściganie w tej samej sprawie jest niedopuszczalne. Do czasu uzyskania wniosku Policja wykonuje jedynie czynności niecierpiące zwłoki.

Tryb ścigania z oskarżenia prywatnego

Podobną funkcję pełni tryb ścigania z oskarżenia prywatnego. Przestępstwa z oskarżenia prywatnego zawarte w kodeksie karnym dotyczą zniesławienia (art. 212 k.k.), zniewagi (art. 216 § 1 k.k.), naruszenia nietykalności cielesnej (art. 217 § 1 k.k.), spowodowania lekkich obrażeń ciała (art., 157 § 2 k.k.), zaś z innych ustaw tryb taki przewiduje np. Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych, Ustawa Prawo prasowe.

W sprawach z oskarżenia prywatnego postępowanie wszczyna się z chwilą złożenia przez pokrzywdzonego prywatnego aktu oskarżenia. Akt ten może ograniczyć się do wskazania w nim osoby oskarżonego i określenia zarzucanego mu czynu, jak również wskazanie dowodów popierających oskarżenie oraz powinien spełniać wymogi pisma procesowego, określone w art. 119 kodeksu postępowania karnego.

Jeżeli prywatny akt oskarżenia nie spełnia wymogów formalnych jest zwracany pokrzywdzonemu w celu usunięcia braków. Również złożenie zawiadomienia na Policji powoduje wszczęcie postępowania prywatnoskargowego, lecz Policja wówczas wykonuje jedynie czynności w niezbędnym zakresie zmierzające do zabezpieczenia dowodów a następnie przekazuje skargę do właściwego sądu. Jeżeli interes społeczny tego wymaga, Prokurator może objąć przestępstwo prywatnoskargowe ściganiem z urzędu.

Zobacz również serwis: Sprawy karne

Zestaw arkuszy egzaminacyjnych z odpowiedziami i punktacją do zadań
Zestaw arkuszy egzaminacyjnych z odpowiedziami i punktacją do zadań.

Język polski, Matematyka, Język angielski.


Źródło: INFOR
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

Komentarze(1)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
  • Daria
    2023-03-25 17:53:07
    Ja z moim problemem zwróciłam się do kancelarii Cejrowski i nie żałuję. Doświadczeni, empatyczni, zaangażowani.
    0
QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Wynagrodzenie minimalne 2023 [quiz]
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/15
Kiedy będą miały miejsce podwyżki minimalnego wynagrodzenia w 2023 roku?
od 1 stycznia i od 1 lipca
od 1 stycznia i od 1 czerwca
od 1 lutego i od 1 lipca
Następne
Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Wniosek o paszport dla dziecka online. Jak złożyć?

Wniosek o paszport dla dziecka składany online to spore ułatwienie dla rodziców. Podpowiadamy kto może skorzystać z takiego rozwiązania i w jaki sposób.

Sprawa karna w Niemczech. Co trzeba wiedzieć? Jak się zachować?

W zależności od powagi zarzutów i stopnia zaawansowania sprawy kontakt z niemieckim wymiarem sprawiedliwości następuje poprzez:
1) przesłanie formularza z pytaniami przez policję,
2) przesłanie nam nakazu karnego (Strafbefehl) / aktu oskarżenia,
3) wezwanie na przesłuchanie bądź zatrzymanie przez policję.

Premier o polityce senioralnej: To fundament

Wypełniamy nasze obietnice wyborcze. Dla nas polityka senioralna jest fundamentem całej filozofii państwa – powiedział w piątek premier Mateusz Morawiecki podczas konferencji "Rząd blisko seniorów". Szefowa MRiPS Marlena Maląg zapewniła, że wsparcie na rzecz osób starszych będzie kontynuowane.

Prezes UODO: NSA kwestionuje niezależność organu

„Prezes UODO w piśmie skierowanym do Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego wyraża głębokie zaniepokojenie niebezpiecznym kierunkiem, w jakim zmierza dokonana przez NSA interpretacja kompetencji i pozycji ustrojowej organu nadzorczego w świetle praw osób, których dane osobowe dotyczą” – poinformował urząd.

Bon turystyczny - ostatni dzień na pobranie. Do kiedy można go wykorzystać po pobraniu?

Koniec terminu pobrania bonu turystycznego nie jest jednoznaczny z końcem terminu możliwości zapłacenia nim. 
Do kiedy i gdzie można go wykorzystać po pobraniu?

Czy będzie waloryzacja 500 plus? Co planuje rząd?

W tej chwili nie pracujemy nad waloryzacją 500 plus. Wprowadziliśmy szereg rozwiązań, które wspierają rodziny. To w praktyce oznacza, że w 2023 r. środki skierowane do rodzin to blisko 87 mld zł - powiedział wiceminister finansów Artur Soboń.

Sądy pokoju. Rzecznik rządu nie wie, czy ustawa będzie w tej kadencji

Nie wiem, czy projekt ustawy dotyczący sądów pokoju zostanie finalnie przyjęty w tej kadencji Sejmu. Będziemy to rozpatrywać, ale na razie nie ma opinii rządu do tego projektu – powiedział rzecznik rządu Piotr Müller. Ocenił, że projekt jest skomplikowany.

Pierwsi emeryci już dostali trzynastkę

Milion emerytów i rencistów otrzymało już pierwsze trzynaste emerytury. Wysokości świadczenia wynosi 1588,44 zł brutto. Aby je otrzymać, nie trzeba składać żadnego wniosku. ZUS zrobi to automatycznie.

PPK. Zrezygnować można jeszcze dzisiaj

Ostatnim dniem składania deklaracji o rezygnacji z wnoszenia opłat do Pracowniczych Planów Kapitałowych jest 31 marca. Tym, którzy tego nie zrobią, pracodawcy pobiorą wpłatę do PPK z wynagrodzenia za marzec. 

300 zł dla sołtysów. Senatorowie dają więcej

Sołtysi mieliby otrzymywać świadczenie w wysokości 10 proc. minimalnego wynagrodzenia – zakłada projekt ustawy przyjęty przez Senat. To obecnie o 49 zł więcej niż przewidują projekty rządowy oraz poselski, zgłoszony przez parlamentarzystów PiS. Senatorowie chcieliby przyznać sołtysom także diety i dodatkowe świadczenie emerytalne.

Dodatek mieszkaniowy dla seniora. Jak go otrzymać?

Dodatek mieszkaniowy to dodatkowe świadczenie pieniężne, które ma pomóc pokryć koszty utrzymania zamieszkiwanej nieruchomości. Aby go otrzymać należy jednak spełnić szereg warunków. Jakich? Gdzie złożyć taki wniosek i jakie są potrzebne do niego załączniki?

Nielegalne automaty do gier. Astronomiczne grzywny

Automaty do gier stały się częścią miejskiego krajobrazu jednak wiążą się z niebezpieczeństwem. Przepisy karne przewidują ogromne kary finansowe nie tylko za organizację gier hazardowych, również za uczestnictwo.

Od 1 kwietnia 2023 r. wyższe odszkodowania za wypadek przy pracy

Od 1 kwietnia będą obowiązywały nowe, wyższe kwoty. Za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu przysługiwać będzie 1269 zł. W 2022 roku była to kwota 1133 zł a w 2021 1033 zł (2020 - 984 zł). O odszkodowanie za wypadek przy pracy może wystąpić każda ubezpieczona osoba.

Obowiązki pracodawcy zatrudniającego określoną liczbę pracowników. Kwestie praktyczne

Obowiązujące przepisy prawa nakładają na pracodawców liczne obowiązki, które uzależnione są od liczby zatrudnianych pracowników. W tej kwestii kluczowe jest precyzyjne zdefiniowanie liczby pracujących osób w przedsiębiorstwie w przeliczeniu na pełne etaty. Katalogi obowiązków są  inne dla firm zatrudniających co najmniej 20 osób oraz firm zatrudniających minimum 50 pracowników. Radca prawny Klaudia Nowak z Kancelarii Mirosławski, Galos, Mozes w Sosnowcu omawia mechanizmy, do których wdrożenia zobligowani są pracodawcy.

45 tys. zł - tyle wynosi średni dług alimentacyjny w Polsce na jedno dziecko

Alimenciarze mają do spłacenia od blisko 12,9 mld zł do ponad 13,7 mld zł. Średnie zadłużenie z tego tytułu wzrosło do poziomu wynoszącego od przeszło 45,7 tys. do 48,5 tys. zł. W zdecydowanej większości wpisani do rejestrów są mężczyźni, przede wszystkim w wieku 45-54 lat. Z analiz wynika również, że statystyczny dłużnik zalega z płaceniem alimentów średnio ponad 3600 dni, czyli prawie 10 lat. Eksperci komentujący dane alarmują, że przez różnego rodzaju bieżące zawirowania – głównie inflacyjne, problem będzie dalej narastał.

Użytkowanie wieczyste. Nowe zasady ustalania ceny gruntów

Zasady ustalania ceny gruntów zbywanych na rzecz użytkowników wieczystych ulegną zmianie. Przewiduje to ustawa, której projekt rząd przyjął 29 marca. Nowelizacja umożliwi także nabycie prawa własności gruntów wykorzystywanych na cele inne niż mieszkaniowe.

Uczelnie MSWiA. Będzie akademia policyjna i akademia pożarnictwa

Wyższa Szkoła Policji w Szczytnie stanie się Akademią Policji, a Szkoła Główna Służby Pożarniczej – Akademią Pożarnictwa. Powstanie Wyższa Szkoła Straży Granicznej. Rząd przyjął w środę projekt ustawy o zmianie nazw uczelni służb państwowych nadzorowanych przez szefa MSWiA. 

Długi czynszowe. Polacy nie chcą składać się na długi sąsiadów

Wspólnoty, spółdzielnie mieszkaniowe i zarządcy mieszkań gminnych powinni odzyskiwać należności od niepłacących lokatorów – tak uważa 95 proc. właścicieli mieszkań. Zdaniem 59 proc. Polaków w niektórych przypadkach powinno się odstąpić od egzekwowania zaległych opłat.

Trzynaste emerytury trafią do miliona seniorów jeszcze marcu

Trzynaste emerytury trafią do miliona seniorów jeszcze marcu. Dodatkowe świadczenie w wysokości 1588,44 zł brutto trafi w sumie do 9,7 mln osób. Na wypłatę trzynastych emerytur przeznaczono 15,4 mld zł.

Czy można odwołać darowiznę?

Jakie są zasady dotyczące możliwości odwołania darowizny? Co z terminem? Oto najważniejsze zasady?

Jak powinno wyglądać zlecenie transportowe?

Umowy przewozu bywają naszpikowane kruczkami jak pole minowe. By przejść przez nie bez szwanku, przewoźnik powinien dobrze znać przepisy i dokładnie zapoznać się z treścią każdego zlecenia przed przyjęciem go. O niezbędnych elementach zlecenia transportowego i zapisach, które  powinny wzbudzić czujność mówi Mateusz Pernak, prawnik z TC Kancelaria Prawna. 

Światowy Dzień Backupu. Jak robić bezpiecznie kopie zapasowe?

31 marca przypada Światowy Dzień Backupu. Tego dnia warto przypomnieć sobie o tym, jak ważne jest to, by regularnie wykonywać kopię zapasową danych ważnych dla użytkowników. Powinno się to robić zarówno na fizycznym zewnętrznym dysku, ale także w prywatnej lub chmurze korporacyjnej. Można to zrobić pod warunkiem zapewnienia odpowiedniego poziomu ochrony, tak by ważne dla nas dane nie zostały skradzione lub trafiły w niepowołane ręce. Jak robić to bezpiecznie?- analizuje Michał Borowiecki z firmy Netskope.

Babciowe 1500 zł. Jak je oceniają Polacy?

22 marca lider PO Donald Tusk przedstawił kolejną propozycję programową KO, czyli tzw. babciowe. Miałoby to być miesięczne świadczenie dla matek, które wracają do pracy po urodzenia dziecka. Co myślą o nim Polacy? Ile rodaków popiera ten pomysł?

Dziedziczenie długów. Co mówi prawo?

Zdarza się, że o problemach finansowych naszych bliskich dowiadujemy się dopiero wtedy, gdy odeszli. Już ten sam fakt jest wystarczająco trudny, a potem dowiadujemy się, że kochana babcia czy ciocia zostawiła 
w spadku nie tylko mieszkanie czy zestaw rodzinnych sreber, ale również… długi! Co wtedy?

Nakaz noszenia maseczek. Jeszcze do końca kwietnia

Nakaz noszenia maseczek będzie obowiązywał jeszcze do końca kwietnia 2023 r. Rząd postanowił o przedłużeniu tego obowiązku. W jakich miejscach trzeba nosić maseczki? Kto ma obowiązek zasłaniania nosa i ust? Czy przepisy przewidują jakieś wyjątki?