REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Niezdolność natury psychicznej do podjęcia obowiązków małżeńskich

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
dr Arletta Bolesta
Adwokat kościelny
Niezdolność natury psychicznej do podjęcia obowiązków małżeńskich. /fot. Fotolia
Niezdolność natury psychicznej do podjęcia obowiązków małżeńskich. /fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Najczęściej kościelne procesy o stwierdzenie nieważności małżeństwa przebiegają z tytułu niezdolności natury psychicznej, o której w kan. 1095 nr 3 KPK. Niekoniecznie pod terminem „niezdolność o charakterze psychicznym” należy rozumieć jakąś chorobą psychiczną. Warto jednak przyjrzeć się bliżej jednej z nich.

Często takie sformułowanie może budzić pejoratywne skojarzenie, tym bardziej, iż strony ubiegające się i biorące udział w takim procesie często chcą zawrzeć nowy związek małżeński, nie chcą dalej żyć w aktualnym, co z kolei związane jest – tak przynajmniej można myśleć - z oczernianiem strony przeciwnej poprzez przypisanie jej przykładowo zaburzenia psychicznego. Tymczasem pod tytuł ten owszem podchodzą choroby psychiczne, ale nie tylko one.

REKLAMA

REKLAMA

Warto jednak skupić się na jednej z chorób, czyli schizofrenii. Naturalnie treść tego artykułu nie ma na celu specjalistycznego podejścia do tej jednostki chorobowej, czyli psychiatryczna analiza jej, ale ukazanie jej w kontekście kościelnego prawa małżeńskiego.

Należy podkreślić, że żadne ze zdań poniżej nie ma charakteru ogólnego, w tym znaczeniu, iż to, co zostało napisane to „tak musi być”, bowiem środowisko ludzi jest tak skomplikowane, a sama choroba tak zróżnicowana, iż można zaobserwować wiele wyjątków od przytoczonych poniżej treści.

Cechy osobowości brane pod uwagę przy rozwodzie cywilnym a kościelnym procesie małżeńskim

Okres młodości

Choroba ta „najczęściej” występuje pomiędzy piętnastym a trzydziestym rokiem życia. Jest to zatem czas, kiedy strony zwykle nie znają się jeszcze, jest to czas ich dzieciństwa, młodości, bądź okresu ich wczesnej znajomości. Zasadnym jest zatem opis właśnie tych lat i wzięcie tego pod uwagę w procesie, a mówiąc już bardziej szczegółowo: skoro rozwój tej choroby może przypadać na okres szkolny, to winno wziąć się pod uwagę z pieczołowitością właśnie ten czas.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zdziwienie nauczycieli i rodziców tym, iż do tej pory dobry uczeń (a może nawet i bardzo dobry) uzyskuje coraz gorsze oceny, mimo czasu, jaki poświęca na naukę (schizofrenia prosta);

REKLAMA

Wątek niedostatku zabawy z otoczeniem, trudności w tworzeniu w ogóle takich relacji. Akurat ta faza okresu życia pomijana jest w cywilnych procesach, gdy mowa jest o rozwodach, jak widać, w kościelnych wręcz przeciwnie. Wynika to z tego, iż niezdolność nie może pojawić się po zawarciu związku, ale istnieć już przed.

Przy tym w pewnym sensie trzeba wziąć pod uwagę również ciężkość niezdolności. „Bywa”, iż choroba ta pojawia się nagle, ale „bywa” też i odwrotnie, tj. pozostaje niezauważona nawet przez lata, to także zatem potwierdza konieczność sięgnięcia do wcześniejszego okresu życia danej strony.

Cechy osobowości

Warto poruszyć także inną kwestię, a mianowicie cechy osobowości strony, po której dopatruje się niezdolności (tutaj w formie schizofrenii). Równocześnie warto dodać, iż pewne nawet pozytywne cechy, bądź obojętne mogą wskazywać mimo wszystko na tę chorobę (przykładowo nieśmiałość w schizofrenii prostej, dążenie do uszczęśliwiania innych w schizofrenii urojeniowej; oczywiście nie chodzi o nieśmiałość samą w sobie czy chęć czynienia innych szczęśliwymi, bowiem tak pojęte cechy nie są czymś negatywnym, ale chodzi o ich patologiczną formę). Rzadko tak proste niby pytanie zostaje postawione wprost w cywilnych procesach, a jak widać, ma ono swój głęboki sens, nadto często obejmują właśnie wcześniejsze lata życia. Podczas procesu cywilnego zwykle nie stawiane jest też kolejne, a dotyczące religijności, podczas kościelnego procesu małżeńskiego pytanie to stawiane jest zawsze, ale przy omawianej jednostce chorobowej można odpowiedź na to pytanie rozważać również w aspekcie schizofrenii, w tym urojeń grzeszności.

Zawieszenie kościelnego procesu małżeńskiego

Dziedziczenie cech

Przy kwestii dziedziczności tej choroby narosło wiele teorii. Na pewno nie powinno się w zupełności wykluczać wpływu rodziny generacyjnej na osobę dotkniętą tą chorobą, bowiem w kościelnym procesie małżeńskim sięga się do opisu rodziny pochodzenia, co znowu nie jest aż tak istotne w procesie cywilnym. Niestety zgodnie z pokutującą zasadą, iż nie wychodzi się za mąż (nie żeni się) za rodziców (z rodzicami) drugiej strony, ale wychodzi się za mąż wyłącznie za danego mężczyznę, żeni się z konkretną kobietą. Osoby cierpiące na schizofrenię pochodzą „często”: z rodzin rozbitych, matka jest osobą zimną pod względem uczuciowym, despotyczną, nie potrafiącą odciąć przysłowiowej pępowiny, natomiast ojciec może być przesadnie uległym, zepchniętym na margines przez swoją żonę. Z drugiej strony może prezentować przeciwstawną osobowość. Trzeba jednak pamiętać, iż powyższy opis rodziny może skutkować też innymi zaburzeniami. Co więcej, czasami w ogóle nie można dopatrzyć się jakichś nieprawidłowości, a mimo tego choroba zostaje zdiagnozowana. Mimo wszystko, warto sięgnąć do opisu rodziny pochodzenia strony, po której upatruje się tą chorobę.

Może pojawić się pytanie: czym można uzasadnić nieważność związku z powodu choroby? może to powodować mieszane uczucia, konsternacje, a nawet głosy wprost potępiające takie myślenie, działanie. Tymczasem warto poruszyć tylko kilka kwestii, które mogą pojawić się w związku z osobą chorą na schizofrenię, aby odpowiedzieć sobie wówczas na pytanie nie to: czy tworzenie jakiejś wspólnoty z takimi ludźmi jest możliwe, gdyż mogą oni być naszymi znajomymi, przyjaciółmi, pracodawcami? Oraz czy możliwym jest utworzenie z nimi tej specyficznej wspólnoty życia, jaką jest małżeństwo oraz rodzina? To nie wspólnota ograniczająca się do miejsca pracy, to nie wspólnota obejmująca jakiś ograniczony czas, który wedle upodobania można przerwać, ale to coś znacznie poważniejszego. I tutaj już mogą pojawić się inne wnioski. Często wśród chorych na tę chorobę zauważa się idealizację drugiej osoby, ale pojętą nie w formie idealizacji charakterystycznej dla etapu zauroczenia czy zakochania, ale w formie nieskalania jej zmysłową (cielesną) miłością. Następnie daje się także zauważyć, iż osoby cierpiące na tę chorobę nierzadko nie przejawiają zainteresowania sprawami prozaicznymi, bardziej zdają się być zainteresowane problemami innych nawet na drugim krańcu świata niż życiem tu i teraz. Pominąć można dosyć romantyczne podejście do świata, bez kłamstwa, czy też nawet możliwość stanowienia zagrożenia dla innych. Przykłady te ukazują i potrafią pomóc w uzyskaniu odpowiedzi na pytanie: czy taki związek jest możliwy, czy raczej nie? Nie chodzi przy tym o możliwość pojętą samą w sobie, gdyż wówczas wszystko jest możliwe, ale o to czy można stworzyć prawdziwy małżeński, rodzinny związek, w którym obie strony są dla siebie równorzędnymi partnerami, związek pojęty na sposób dozgonny. Właśnie takie podejście prezentuje prawodawca, gdy mówi o niezdolności do podjęcia istotnych obowiązków małżeńskich, nie zaś o niezdolności do życia z daną osobą.

Wybrana tu choroba jest tak bogata, że przytoczenie zaledwie kilku przykładów w kontekście kościelnego procesu małżeńskiego jest przysłowiową kroplą w morzu, ale tym bardziej docenia się wówczas rolę, jaką w procesie odgrywa biegły. Z drugiej strony, obserwuje się mimo wszystko pewien rozdział i wydanie wyroku nawet nie po myśli eksperta, ale w oparciu o zasady prawne.

Tym artykułem warto podjąć się refleksji, iż często przy pisaniu pozwów strony „szafują” analizowanym tytułem (niezdolność) bez wchodzenia w szczegóły, a dopiero te mogą pomóc podczas pisania opinii biegłego i formułowania wyroku. Wejście w szczegóły wymaga jednak pewnej wiedzy. Warto też podkreślić, iż w żaden sposób przykłady przytoczone w tym artykule nie powinny być interpretowane wyłącznie w kierunku tej jednostki chorobowej przez zainteresowane osoby, bowiem jak już zostało to wystarczająco powiedziane, istnieją liczne wyjątki, odstępstwa od reguły i aby mówić akurat o tej chorobie w konkretnym przypadku to wymaga to uzyskania odpowiedzi na szereg pytań.

Obowiązek wierności małżeńskiej a prawo rodzinne

Źródło: A. Kępiński, Schizofrenia, Warszawa 1979

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Duża podwyżka świadczenia dla mężczyzny z rocznika 1957. Kolejne prawomocne orzeczenie sądu powszechnego po wyroku TK z 4 czerwca 2024 r. SK 140/20

Przybywa prawomocnych orzeczeń w sprawach po wyroku TK z 4 czerwca 2024 r. SK 140/20. Przedstawię wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku.

Niski wiek emerytalny kobiet to bomba z opóźnionym zapłonem. Polki stracą tysiące na emeryturze

Polska starzeje się w szybkim tempie, co już dziś budzi poważne obawy o przyszłość systemu emerytalnego. Międzynarodowy Fundusz Walutowy alarmuje: jeśli nie zostaną wprowadzone pilne reformy, do 2050 roku świadczenia mogą spaść nawet o jedną trzecią. Najbardziej ucierpią kobiety, osoby o niskich dochodach i pracownicy niestandardowi. Czy jest jeszcze czas, by uniknąć kryzysu?

Nadchodzą rewolucyjne zmiany w świadectwie pracy? Chodzi o jedną rubrykę. Prezes UODO pisze do MRPiPS

Współczesny rynek pracy wymaga elastyczności, kompetencji i transparentności, a prawo musi podążać za zmianami społecznymi, technologicznymi ale co ciekawe czasami także za prywatnymi decyzjami pracowników. W tym wszystkim istotne znaczenie ma świadectwo pracy, którego wzór jest uregulowany jako załącznik do rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 30 grudnia 2016 r. w sprawie świadectwa pracy (Dz.U. 2016 poz. 2292). Co zatem się zmieni?

Koniec z oszukiwaniem w CV. Pracodawcy sprawdzą dyplom a uczelnie będą miały nowy obowiązek

Fałszywy dyplom w CV? Już wkrótce ten problem może odejść do lamusa. Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego przygotowało projekt ustawy, który da pracodawcom narzędzie do weryfikacji wykształcenia kandydatów do pracy. To rewolucja w rekrutacji, która kończy z dotychczasową bezradnością pracodawców wobec przepisów o ochronie danych.

REKLAMA

Nowe podatki w budżecie UE po 2028 roku: firmy i konsumenci zapłacą więcej

Unia Europejska planuje głęboką reformę budżetu na lata 2028–2034, której centrum stanowią nowe źródła dochodów – de facto nowe unijne podatki. ETS, CBAM, opłata od e-odpadów, wyższy podatek od plastiku, a także kontrowersyjna składka CORE dla dużych firm mają przynieść blisko 60 mld euro rocznie. Choć środki mają wspierać transformację energetyczną, bezpieczeństwo i konkurencyjność, przedsiębiorcy ostrzegają przed ryzykiem nadmiernego obciążenia, zwłaszcza dla małych i średnich firm.

Staż pracy a urlop. Czy w 2025 r. będą zmiany?

Staż pracy a urlop. Czy w 2025 r. będą zmiany? Być może, szczególnie w obliczu gruntownych zmian prawa w zakresie zaliczania do stażu pracy okresu zatrudnienia w ramach JDG i umów zleceń! Co więcej, w polskiej debacie publicznej coraz głośniej wybrzmiewa postulat, który może zrewolucjonizować podejście do praw pracowniczych – wprowadzenie powszechnego tzw. urlopu stażowego. Wówczas nie-pracownicy również skorzystaliby na zmianach. Pomysł, choć nie nowy, nabiera impetu w kontekście rosnącej świadomości na temat potrzeby zachowania równowagi między życiem zawodowym a prywatnym. Czy dodatkowe dni wolne, uzależnione od lat spędzonych na rynku pracy, wejdą w życie? W wielu zawodach już tak jest! Być może stanie się to więc powszechnym prawem.

4-dniowy tydzień pracy: hit czy mit? Nabór wniosków od 14 sierpnia do 15 września 2025 r.

Skrócenie tygodnia pracy do czterech dni nie jest już tylko trendem na zachodzie. Jeszcze kilka lat temu koncepcja czterodniowego tygodnia pracy wydawała się futurystycznym eksperymentem. Dziś coraz więcej firm testuje ten model, motywowane realnymi korzyściami: większym zaangażowaniem zespołów, niższą rotacją, a nawet oszczędnościami kosztowymi, np. dzięki programowi pilotażowemu z MRPiPS. Etap II programu to właśnie testowanie zaproponowanego modelu skróconego czasu pracy w środowisku pracy – zaczyna się 1 stycznia 2026 r. i trwa do 31 grudnia 2026 r.

Wzrost wynagrodzeń w budżetówce. Coś się zmienia po 10 latach, ale to nie jest dobra wiadomość

Po raz pierwszy od dekady doszło do bezprecedensowego porozumienia w Radzie Dialogu Społecznego - zarówno związki zawodowe, jak i organizacje pracodawców jednomyślnie sprzeciwiły się rządowej propozycji zaledwie 3-procentowej podwyżki płac w budżetówce. Uchwała nr 139 RDS, przyjęta 14 lipca 2025 roku, to nie tylko wyraz wspólnego stanowiska wobec zbyt niskiego wzrostu wynagrodzeń, lecz także sygnał narastającego kryzysu w dialogu społecznym i zapowiedź otwartego sporu z rządem.

REKLAMA

Okulary za kierownicą: kiedy grozi mandat nawet w wysokości 500 zł? O tym musisz pamiętać

Kierowcy z wadami wzroku powinni zachować szczególną ostrożność. Mimo że jazda w okularach korekcyjnych wydaje się standardowa, w niektórych przypadkach może skutkować mandatem w wysokości nawet 500 zł. Wysokość kary zależy od kodów, które są wpisane w twoim prawie jazdy. Upewnij się, że znasz obowiązujące przepisy, aby uniknąć nieprzyjemnych konsekwencji.

Unia chce słuchać dzieci, zanim uchwali prawo. Nadchodzi rewolucja w legislacji?

Parlament Europejski chce wprowadzenia obowiązkowego testu praw dziecka dla wszystkich nowych przepisów wychodzących z Komisji Europejskiej. – Dzieci wiedzą, czego chcą, i potrafią to jasno powiedzieć – przekonuje Ewa Kopacz, wiceprzewodnicząca PE. Bezpieczeństwo w sieci, walka z mową nienawiści, edukacja o prawach i realna pomoc dla ofiar przemocy to tylko część postulatów najmłodszych obywateli UE. Unia słucha ich coraz uważniej – i właśnie to może całkowicie zmienić sposób, w jaki tworzone jest prawo w Europie. Czy nadchodzi era legislacji pisanej oczami dziecka?

REKLAMA