REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Prawo małżeńskie w kodeksie prawa kanonicznego z 1983 r.

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
dr Arletta Bolesta
Adwokat kościelny
Prawo małżeńskie w kodeksie prawa kanonicznego z 1983 r. / Fot. Fotolia
Prawo małżeńskie w kodeksie prawa kanonicznego z 1983 r. / Fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

W kościelnym procesie małżeńskim kluczową rolę odgrywa kodeks prawa kanonicznego. Reguluje on kwestie bezpośrednio związane ze stronami postępowania. Jakie główne regulacje zawarte są w tym kodeksie?

REKLAMA

Z wielu artykułów można wnioskować, iż najważniejszymi księgami (taki podział przyjęto dla Kodeksu Prawa Kanonicznego) w dziedzinie kościelnego prawa małżeńskiego jest Księga IV Uświęcające zadanie Kościoła oraz księga VII Procesy. Tymczasem w wielu innych księgach są regulacje prawne, które również związane są w sposób bezpośredni czy pośredni z kościelnym prawem małżeńskim. Weźmy tutaj pod uwagę chociażby Księgę VI Sankcje w Kościele, w której regulowane są odpowiednie kary za czyny przestępcze, do których może dojść w trakcie kościelnego procesu o stwierdzenie nieważności małżeństwa (np. krzywoprzysięstwo, złamanie tajemnicy spowiedzi świętej, sfałszowanie dokumentu itp.), jak i  przy których można odnaleźć nawiązanie do materialnego prawa małżeńskiego (np. niechrześcijańskie wychowanie potomstwa). Przy takim zestawieniu, przenikaniu się wzajemnym regulacji z różnych dziedzin prawa, czymś naturalnym jest odnalezienie w tej samej Księdze (Księga IV) jednakże pod jej różnymi tytułami (to kolejny podział obowiązujący w KPK: tj. podział ksiąg na tytuły) kolejnych nawiązań do prawa małżeńskiego. Zatem nie jest tak, iż tylko zaledwie – wydawać by się mogło – kilka przepisów wyodrębnionych w jakiejś części Kodeksu reguluje całe prawo małżeńskie, materialne jak i formalne, ale regulacje te znajdują się też w jego innych częściach. Nie wspominając o chyba jeszcze bardziej skomplikowanej jurysprudencji, czyli praktyce prawnej, która wypracowywana jest przez Najwyższy Trybunał Roty Rzymskiej, stanowiąc dla Sądów niższej Instancji pewien wzorzec.

REKLAMA

Obecnie zatem warto zobaczyć, w których jeszcze kanonach znajdują się regulacje przydatne w całym prawie małżeńskim. Oczywiście nie jest możliwym wydobycie ich wszystkich (tym sposobem pominiemy, przykładowo: przepisy o stanowiskach, które mogą być spełniane przez świeckich, co pozostaje w związku ze składem osobowym Trybunału Kościelnego, podobnie pominięte zostają regulacje o notariuszach; o funkcji proboszcza, którą rozpatrywać można w aspekcie asystowania przy zawarciu małżeństwa – o tym wszystkim traktuje II księga KPK Lud Boży), dlatego skoncentrujemy się na tych kanonach, które są najważniejsze. Praktycznie schemat ten jest obustronny, bowiem też w samym prawie małżeńskim można znaleźć o wiele więcej odnośników już do innych ksiąg kodeksowych, także i wówczas zostaną wybrane najważniejsze w formie przykładów.

Porozmawiaj o tym na naszym FORUM!

Zobacz też: Zagadnienia dyskusyjne w kościelnym procesie małżeńskim

Podział na Księgi

Jak już zostało to powiedziane Kodeks podzielony jest na Księgi. Pierwsza z nich zatytułowana jest Normy ogólne. W Księdze tej wskazałabym na kanony dotyczące dyspensy (poświęcone są jej kanony od 85 do 93 KPK), bowiem wielokrotnie w prawie małżeńskim mowa jest o przeszkodach, ale także o udzieleniu od nich właśnie dyspensy, dotyczy to: przeszkody różnej religii, we właściwym stopniu przeszkody pokrewieństwa, wreszcie dyspensa od małżeństwa zawartego, ale niedopełnionego.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

REKLAMA

W tej samej Księdze uregulowana została też kwestia miejsca zamieszkania – tymczasowego, stałego (kan. 102 KPK), z kolei te kanony istotne są z punktu widzenia właściwości sądowej, czyli tego: w którym Oficjalacie należy składać pozew.

W księdze tej zawarte są także przepisy określające to, czym jest pokrewieństwo, powinowactwo, jak i adoptowane dziecko (kan. 108, kan. 109 oraz kan. 110 KPK), które odnoszą się do przeszkody pokrewieństwa, powinowactwa, jak i pokrewieństwa prawnego.

Ostatnią regulacją z analizowanej Księgi jest przepis w kan. 134 §1 oraz §2 KPK, w którym mowa jest o ordynariuszu oraz o ordynariuszu miejsca. Pamiętamy, iż w prawie małżeńskim istnieją nie tylko przeszkody, ale także zakazy zawarcia związku, od których zezwolenie może zostać udzielone właśnie przez ordynariusza miejsca, nadto mowa jest o tych osobach również w kanonach dotyczących formy zawarcia związku.

W Księdze drugiej Lud Boży wiele kanonów pomija, ale warto odnieść się do kan. 221 KPK, w którym mowa jest o władzy sądzenia. Mowa tam jest o prawie do sądzenia zgodnie z przepisami prawa, odpowiada to sprawiedliwemu zastosowaniu, tak prawa materialnego, jak i procesowego.

Winno wspomnieć również o odpowiednich regulacjach nt. Konferencji Episkopatu (kan. od 447 do 459 KPK), która przecież również stanowi obowiązujące prawo, widać to na przykładzie ustalenia wieku do godziwego zawarcia związku, wreszcie to Episkopat ma prawo (obowiązek) ustalenia formy składania oświadczeń, przyrzeczeń dla małżeństw mieszanych.

Dla uzupełnienia warto tylko dodać, iż III Księgę KPK Nauczycielskie zadanie Kościoła można rozpatrywać w kontekście religijnego wychowania dzieci przez ich Rodziców, a zatem też w jakiś sposób można znaleźć odnośniki do prawa małżeńskiego, chociażby do wykluczenia chrześcijańskiego wychowania potomstwa. Z kolei księga V Dobra doczesne Kościoła to już regulacje sensu stricte dotyczące kwestii materialnych.

Jak zatem widać, aby móc zrozumieć dany przepis warto, gdy tylko istnieje tego typu możliwość, poszukać jego odpowiedników w całym Kodeksie, nie wspominając o jurysprudencji.

Zobacz również: Akta procesowe w kościelnym procesie o stwierdzenie nieważności małżeństwa

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Duża podwyżka świadczenia dla mężczyzny z rocznika 1957. Kolejne prawomocne orzeczenie sądu powszechnego po wyroku TK z 4 czerwca 2024 r. SK 140/20

Przybywa prawomocnych orzeczeń w sprawach po wyroku TK z 4 czerwca 2024 r. SK 140/20. Przedstawię wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku.

Niski wiek emerytalny kobiet to bomba z opóźnionym zapłonem. Polki stracą tysiące na emeryturze

Polska starzeje się w szybkim tempie, co już dziś budzi poważne obawy o przyszłość systemu emerytalnego. Międzynarodowy Fundusz Walutowy alarmuje: jeśli nie zostaną wprowadzone pilne reformy, do 2050 roku świadczenia mogą spaść nawet o jedną trzecią. Najbardziej ucierpią kobiety, osoby o niskich dochodach i pracownicy niestandardowi. Czy jest jeszcze czas, by uniknąć kryzysu?

Nadchodzą rewolucyjne zmiany w świadectwie pracy? Chodzi o jedną rubrykę. Prezes UODO pisze do MRPiPS

Współczesny rynek pracy wymaga elastyczności, kompetencji i transparentności, a prawo musi podążać za zmianami społecznymi, technologicznymi ale co ciekawe czasami także za prywatnymi decyzjami pracowników. W tym wszystkim istotne znaczenie ma świadectwo pracy, którego wzór jest uregulowany jako załącznik do rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 30 grudnia 2016 r. w sprawie świadectwa pracy (Dz.U. 2016 poz. 2292). Co zatem się zmieni?

Koniec z oszukiwaniem w CV. Pracodawcy sprawdzą dyplom a uczelnie będą miały nowy obowiązek

Fałszywy dyplom w CV? Już wkrótce ten problem może odejść do lamusa. Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego przygotowało projekt ustawy, który da pracodawcom narzędzie do weryfikacji wykształcenia kandydatów do pracy. To rewolucja w rekrutacji, która kończy z dotychczasową bezradnością pracodawców wobec przepisów o ochronie danych.

REKLAMA

Nowe podatki w budżecie UE po 2028 roku: firmy i konsumenci zapłacą więcej

Unia Europejska planuje głęboką reformę budżetu na lata 2028–2034, której centrum stanowią nowe źródła dochodów – de facto nowe unijne podatki. ETS, CBAM, opłata od e-odpadów, wyższy podatek od plastiku, a także kontrowersyjna składka CORE dla dużych firm mają przynieść blisko 60 mld euro rocznie. Choć środki mają wspierać transformację energetyczną, bezpieczeństwo i konkurencyjność, przedsiębiorcy ostrzegają przed ryzykiem nadmiernego obciążenia, zwłaszcza dla małych i średnich firm.

Staż pracy a urlop. Czy w 2025 r. będą zmiany?

Staż pracy a urlop. Czy w 2025 r. będą zmiany? Być może, szczególnie w obliczu gruntownych zmian prawa w zakresie zaliczania do stażu pracy okresu zatrudnienia w ramach JDG i umów zleceń! Co więcej, w polskiej debacie publicznej coraz głośniej wybrzmiewa postulat, który może zrewolucjonizować podejście do praw pracowniczych – wprowadzenie powszechnego tzw. urlopu stażowego. Wówczas nie-pracownicy również skorzystaliby na zmianach. Pomysł, choć nie nowy, nabiera impetu w kontekście rosnącej świadomości na temat potrzeby zachowania równowagi między życiem zawodowym a prywatnym. Czy dodatkowe dni wolne, uzależnione od lat spędzonych na rynku pracy, wejdą w życie? W wielu zawodach już tak jest! Być może stanie się to więc powszechnym prawem.

4-dniowy tydzień pracy: hit czy mit? Nabór wniosków od 14 sierpnia do 15 września 2025 r.

Skrócenie tygodnia pracy do czterech dni nie jest już tylko trendem na zachodzie. Jeszcze kilka lat temu koncepcja czterodniowego tygodnia pracy wydawała się futurystycznym eksperymentem. Dziś coraz więcej firm testuje ten model, motywowane realnymi korzyściami: większym zaangażowaniem zespołów, niższą rotacją, a nawet oszczędnościami kosztowymi, np. dzięki programowi pilotażowemu z MRPiPS. Etap II programu to właśnie testowanie zaproponowanego modelu skróconego czasu pracy w środowisku pracy – zaczyna się 1 stycznia 2026 r. i trwa do 31 grudnia 2026 r.

Wzrost wynagrodzeń w budżetówce. Coś się zmienia po 10 latach, ale to nie jest dobra wiadomość

Po raz pierwszy od dekady doszło do bezprecedensowego porozumienia w Radzie Dialogu Społecznego - zarówno związki zawodowe, jak i organizacje pracodawców jednomyślnie sprzeciwiły się rządowej propozycji zaledwie 3-procentowej podwyżki płac w budżetówce. Uchwała nr 139 RDS, przyjęta 14 lipca 2025 roku, to nie tylko wyraz wspólnego stanowiska wobec zbyt niskiego wzrostu wynagrodzeń, lecz także sygnał narastającego kryzysu w dialogu społecznym i zapowiedź otwartego sporu z rządem.

REKLAMA

Okularnicy muszą się mieć na baczności za kierownicą! Kiedy grozi mandat nawet w wysokości 500 zł? O tym musisz pamiętać

Kierowcy z wadami wzroku powinni zachować szczególną ostrożność. Mimo że jazda w okularach korekcyjnych wydaje się standardowa, w niektórych przypadkach może skutkować mandatem w wysokości nawet 500 zł. Wysokość kary zależy od kodów, które są wpisane w twoim prawie jazdy. Upewnij się, że znasz obowiązujące przepisy, aby uniknąć nieprzyjemnych konsekwencji.

Unia chce słuchać dzieci, zanim uchwali prawo. Nadchodzi rewolucja w legislacji?

Parlament Europejski chce wprowadzenia obowiązkowego testu praw dziecka dla wszystkich nowych przepisów wychodzących z Komisji Europejskiej. – Dzieci wiedzą, czego chcą, i potrafią to jasno powiedzieć – przekonuje Ewa Kopacz, wiceprzewodnicząca PE. Bezpieczeństwo w sieci, walka z mową nienawiści, edukacja o prawach i realna pomoc dla ofiar przemocy to tylko część postulatów najmłodszych obywateli UE. Unia słucha ich coraz uważniej – i właśnie to może całkowicie zmienić sposób, w jaki tworzone jest prawo w Europie. Czy nadchodzi era legislacji pisanej oczami dziecka?

REKLAMA