REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Prawo małżeńskie w kodeksie prawa kanonicznego z 1983 r.

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
dr Arletta Bolesta
Adwokat kościelny
Prawo małżeńskie w kodeksie prawa kanonicznego z 1983 r. / Fot. Fotolia
Prawo małżeńskie w kodeksie prawa kanonicznego z 1983 r. / Fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

W kościelnym procesie małżeńskim kluczową rolę odgrywa kodeks prawa kanonicznego. Reguluje on kwestie bezpośrednio związane ze stronami postępowania. Jakie główne regulacje zawarte są w tym kodeksie?

REKLAMA

Z wielu artykułów można wnioskować, iż najważniejszymi księgami (taki podział przyjęto dla Kodeksu Prawa Kanonicznego) w dziedzinie kościelnego prawa małżeńskiego jest Księga IV Uświęcające zadanie Kościoła oraz księga VII Procesy. Tymczasem w wielu innych księgach są regulacje prawne, które również związane są w sposób bezpośredni czy pośredni z kościelnym prawem małżeńskim. Weźmy tutaj pod uwagę chociażby Księgę VI Sankcje w Kościele, w której regulowane są odpowiednie kary za czyny przestępcze, do których może dojść w trakcie kościelnego procesu o stwierdzenie nieważności małżeństwa (np. krzywoprzysięstwo, złamanie tajemnicy spowiedzi świętej, sfałszowanie dokumentu itp.), jak i  przy których można odnaleźć nawiązanie do materialnego prawa małżeńskiego (np. niechrześcijańskie wychowanie potomstwa). Przy takim zestawieniu, przenikaniu się wzajemnym regulacji z różnych dziedzin prawa, czymś naturalnym jest odnalezienie w tej samej Księdze (Księga IV) jednakże pod jej różnymi tytułami (to kolejny podział obowiązujący w KPK: tj. podział ksiąg na tytuły) kolejnych nawiązań do prawa małżeńskiego. Zatem nie jest tak, iż tylko zaledwie – wydawać by się mogło – kilka przepisów wyodrębnionych w jakiejś części Kodeksu reguluje całe prawo małżeńskie, materialne jak i formalne, ale regulacje te znajdują się też w jego innych częściach. Nie wspominając o chyba jeszcze bardziej skomplikowanej jurysprudencji, czyli praktyce prawnej, która wypracowywana jest przez Najwyższy Trybunał Roty Rzymskiej, stanowiąc dla Sądów niższej Instancji pewien wzorzec.

REKLAMA

Obecnie zatem warto zobaczyć, w których jeszcze kanonach znajdują się regulacje przydatne w całym prawie małżeńskim. Oczywiście nie jest możliwym wydobycie ich wszystkich (tym sposobem pominiemy, przykładowo: przepisy o stanowiskach, które mogą być spełniane przez świeckich, co pozostaje w związku ze składem osobowym Trybunału Kościelnego, podobnie pominięte zostają regulacje o notariuszach; o funkcji proboszcza, którą rozpatrywać można w aspekcie asystowania przy zawarciu małżeństwa – o tym wszystkim traktuje II księga KPK Lud Boży), dlatego skoncentrujemy się na tych kanonach, które są najważniejsze. Praktycznie schemat ten jest obustronny, bowiem też w samym prawie małżeńskim można znaleźć o wiele więcej odnośników już do innych ksiąg kodeksowych, także i wówczas zostaną wybrane najważniejsze w formie przykładów.

Porozmawiaj o tym na naszym FORUM!

Zobacz też: Zagadnienia dyskusyjne w kościelnym procesie małżeńskim

Podział na Księgi

Jak już zostało to powiedziane Kodeks podzielony jest na Księgi. Pierwsza z nich zatytułowana jest Normy ogólne. W Księdze tej wskazałabym na kanony dotyczące dyspensy (poświęcone są jej kanony od 85 do 93 KPK), bowiem wielokrotnie w prawie małżeńskim mowa jest o przeszkodach, ale także o udzieleniu od nich właśnie dyspensy, dotyczy to: przeszkody różnej religii, we właściwym stopniu przeszkody pokrewieństwa, wreszcie dyspensa od małżeństwa zawartego, ale niedopełnionego.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

REKLAMA

W tej samej Księdze uregulowana została też kwestia miejsca zamieszkania – tymczasowego, stałego (kan. 102 KPK), z kolei te kanony istotne są z punktu widzenia właściwości sądowej, czyli tego: w którym Oficjalacie należy składać pozew.

W księdze tej zawarte są także przepisy określające to, czym jest pokrewieństwo, powinowactwo, jak i adoptowane dziecko (kan. 108, kan. 109 oraz kan. 110 KPK), które odnoszą się do przeszkody pokrewieństwa, powinowactwa, jak i pokrewieństwa prawnego.

Ostatnią regulacją z analizowanej Księgi jest przepis w kan. 134 §1 oraz §2 KPK, w którym mowa jest o ordynariuszu oraz o ordynariuszu miejsca. Pamiętamy, iż w prawie małżeńskim istnieją nie tylko przeszkody, ale także zakazy zawarcia związku, od których zezwolenie może zostać udzielone właśnie przez ordynariusza miejsca, nadto mowa jest o tych osobach również w kanonach dotyczących formy zawarcia związku.

W Księdze drugiej Lud Boży wiele kanonów pomija, ale warto odnieść się do kan. 221 KPK, w którym mowa jest o władzy sądzenia. Mowa tam jest o prawie do sądzenia zgodnie z przepisami prawa, odpowiada to sprawiedliwemu zastosowaniu, tak prawa materialnego, jak i procesowego.

Winno wspomnieć również o odpowiednich regulacjach nt. Konferencji Episkopatu (kan. od 447 do 459 KPK), która przecież również stanowi obowiązujące prawo, widać to na przykładzie ustalenia wieku do godziwego zawarcia związku, wreszcie to Episkopat ma prawo (obowiązek) ustalenia formy składania oświadczeń, przyrzeczeń dla małżeństw mieszanych.

Dla uzupełnienia warto tylko dodać, iż III Księgę KPK Nauczycielskie zadanie Kościoła można rozpatrywać w kontekście religijnego wychowania dzieci przez ich Rodziców, a zatem też w jakiś sposób można znaleźć odnośniki do prawa małżeńskiego, chociażby do wykluczenia chrześcijańskiego wychowania potomstwa. Z kolei księga V Dobra doczesne Kościoła to już regulacje sensu stricte dotyczące kwestii materialnych.

Jak zatem widać, aby móc zrozumieć dany przepis warto, gdy tylko istnieje tego typu możliwość, poszukać jego odpowiedników w całym Kodeksie, nie wspominając o jurysprudencji.

Zobacz również: Akta procesowe w kościelnym procesie o stwierdzenie nieważności małżeństwa

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Jak zabezpieczyć alimenty na dziecko?

Zabezpieczenie alimentów jest ważnym i pomocnym rozwiązaniem na czas trwania postępowania. Pozwala na uzyskanie świadczeń na dziecko jeszcze przed wydaniem przez sąd wyroku. Biorąc pod uwagę fakt, iż proces o alimenty może być rozciągnięty w czasie, takie rozwiązanie może realnie pomóc w zabezpieczeniu interesów dziecka.

Darmowa pomoc prawna dla pracowników - już jest w wielu miejscach pracy

Pracownicy coraz częściej liczą na atrakcyjne dodatki, premie, nagrody oraz pomoc finansową w przypadku trudnych sytuacji życiowych. Oczywiście wynagrodzenie jest bardzo istotne, ale istotne też są benefity. W zakres benefitów istnieje np. wsparcie na pokrycie kosztów badań, zasiłki związane z narodzinami dziecka, a nawet świadczenia dedykowane osobom po przejściu na emeryturę. Ta rosnąca oferta to odpowiedź na zmieniające się potrzeby współczesnego rynku pracy, który stawia na kompleksowe wspieranie pracowników zarówno w sferze zawodowej, jak i prywatnej. Ale uwaga - wśród benefitów pracowniczych pojawiły się też darmowe usługi prawne dla pracowników.

Gorąca debata prezydencka: migranci, miliardy i mylące liczby

Emocje, riposty i... dezinformacja. W telewizyjnej debacie kandydaci mierzyli się w sześciu blokach tematycznych, ale częściej niż faktami – operowali mitami. Karol Nawrocki mówił o „10 tysiącach migrantów wypychanych z Niemiec”, co nie ma potwierdzenia w danych. Rafał Trzaskowski przypisał sobie unijne miliardy, których formalnie nie pozyskał. Sprawdzamy, co naprawdę wydarzyło się na granicy, w szpitalach i na sali debat.

Zasiłek dla opiekunów zamiast świadczenia pielęgnacyjnego. Luka w prawie z wymogiem 365 dni w okresie 18 miesięcy

Zasiłek dla opiekunów osób niepełnosprawnych - są kłopoty w jego otrzymaniu. Wystarczy pół roku czekania na przyznanie punktów przez WZON i już nie ma prawa do zasiłku dla bezrobotnych (bo o ten zasiłek chodzi). Chyba, że zrezygnuje się ze świadczenia wspierającego za okres rozpatrywania wniosku przez WZON (wtedy zamiast wspierającego dla osoby niepełnosprawnej otrzyma opiekun świadczenie pielęgnacyjne). Zasiłek miał pomóc opiekunom tracącym świadczenie pielęgnacyjne w powrocie na rynek pracy (często po dekadzie opiekowania się osoba niepełnosprawną ze znacznym stopniem niepełnosprawności). Uzasadnieniem dla zasiłku jest zrównanie pracy zarobkowej na etacie z opieką nad osobą niepełnosprawną pod warunkiem, że opiekun otrzymał świadczenie pielęgnacyjne przez rok za ostatnie 1,5 roku. Ponieważ mamy przewlekłość przy świadczeniu wspierającym i zwroty świadczenia pielęgnacyjnego za okresy dłuższe niż pół roku, to nie można tego warunku spełnić. Jest on niewykonalny.

REKLAMA

Co kandydaci na Prezydenta RP zamierzają zmienić w ochronie zdrowia? Szczegółowa relacja debaty prezydenckiej Trzaskowski-Nawrocki z dnia 23 maja 2025 r. [wybory prezydenckie w 2025 r.]

W dniu 23 maja br. w Telewizji Polskiej, odbyła się debata prezydencka z udziałem dwóch kandydatów II tury wyborów prezydenckich w 2025 r. – Rafała Trzaskowskiego i Karola Nawrockiego. Była ona podzielona na sześć bloków tematycznych, wśród których jednym była ochrona zdrowia. W tym segmencie, każdy z kandydatów udzielił odpowiedzi na trzy pytania przeciwnika. Oto szczegółowa relacja.

Po jakim czasie nie można odwołać darowizny?

Termin na odwołanie przekazanej darowizny jest dość krótki. Od czego zależy? Kiedy jest możliwe odwołanie darowizny?

Kiedy złożenie przysięgi przez nowo wybranego prezydenta RP? [WYBORY 2025]

Zgodnie z art. 128 Konstytucji, kadencja prezydenta RP rozpoczyna się w dniu objęcia przez niego urzędu. Pytanie brzmi: co to dokładnie oznacza i kiedy ten moment następuje? Kto stwierdza ważność wyborów na prezydenta RP?

Tusk obiecuje: Kwota wolna wzrośnie do 60 tys. zł, ale nie w tym roku

Premier Donald Tusk nie owija w bawełnę: podniesienie kwoty wolnej od podatku to jego priorytet, ale w 2025 roku Polacy nie mają na co liczyć. „To moja twarda obietnica – zrealizuję ją w tej kadencji” – zapowiada. Warunek? Deficyt musi trzymać się w ryzach, bo inaczej grozi nam utrata miliardów z UE.

REKLAMA

Tydzień, maksymalnie dwa. Wielu pracowników nie czeka dłużej na wynik rekrutacji

6 na 10 badanych pracowników fizycznych deklaruje, iż maksymalny czas rekrutacji, jakiego oczekują od potencjalnego pracodawcy, to dwa tygodnie. Tak wynika z badania „Rynek pracowników fizycznych”, przeprowadzonego na zlecenie serwisu Pracuj.pl.

Obniżenie wieku emerytalnego dla kolejnej grupy zawodowej już w 2026 r.? Resort pracy daje minus Senatorom [PROJEKT]

Trwają prace nad obniżeniem wieku emerytalnego dla kolejnej grupy zawodowej. Chodzi o projekt nowelizacji o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz ustawy o emeryturach pomostowych wniesiony przez senatorów 18 grudnia 2024 r. Projekt trafił do sejmu na początku maja 2025 r.

REKLAMA