REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Prawo małżeńskie w kodeksie prawa kanonicznego z 1983 r.

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
dr Arletta Bolesta
Adwokat kościelny
Prawo małżeńskie w kodeksie prawa kanonicznego z 1983 r. / Fot. Fotolia
Prawo małżeńskie w kodeksie prawa kanonicznego z 1983 r. / Fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

W kościelnym procesie małżeńskim kluczową rolę odgrywa kodeks prawa kanonicznego. Reguluje on kwestie bezpośrednio związane ze stronami postępowania. Jakie główne regulacje zawarte są w tym kodeksie?

Z wielu artykułów można wnioskować, iż najważniejszymi księgami (taki podział przyjęto dla Kodeksu Prawa Kanonicznego) w dziedzinie kościelnego prawa małżeńskiego jest Księga IV Uświęcające zadanie Kościoła oraz księga VII Procesy. Tymczasem w wielu innych księgach są regulacje prawne, które również związane są w sposób bezpośredni czy pośredni z kościelnym prawem małżeńskim. Weźmy tutaj pod uwagę chociażby Księgę VI Sankcje w Kościele, w której regulowane są odpowiednie kary za czyny przestępcze, do których może dojść w trakcie kościelnego procesu o stwierdzenie nieważności małżeństwa (np. krzywoprzysięstwo, złamanie tajemnicy spowiedzi świętej, sfałszowanie dokumentu itp.), jak i  przy których można odnaleźć nawiązanie do materialnego prawa małżeńskiego (np. niechrześcijańskie wychowanie potomstwa). Przy takim zestawieniu, przenikaniu się wzajemnym regulacji z różnych dziedzin prawa, czymś naturalnym jest odnalezienie w tej samej Księdze (Księga IV) jednakże pod jej różnymi tytułami (to kolejny podział obowiązujący w KPK: tj. podział ksiąg na tytuły) kolejnych nawiązań do prawa małżeńskiego. Zatem nie jest tak, iż tylko zaledwie – wydawać by się mogło – kilka przepisów wyodrębnionych w jakiejś części Kodeksu reguluje całe prawo małżeńskie, materialne jak i formalne, ale regulacje te znajdują się też w jego innych częściach. Nie wspominając o chyba jeszcze bardziej skomplikowanej jurysprudencji, czyli praktyce prawnej, która wypracowywana jest przez Najwyższy Trybunał Roty Rzymskiej, stanowiąc dla Sądów niższej Instancji pewien wzorzec.

REKLAMA

REKLAMA

Obecnie zatem warto zobaczyć, w których jeszcze kanonach znajdują się regulacje przydatne w całym prawie małżeńskim. Oczywiście nie jest możliwym wydobycie ich wszystkich (tym sposobem pominiemy, przykładowo: przepisy o stanowiskach, które mogą być spełniane przez świeckich, co pozostaje w związku ze składem osobowym Trybunału Kościelnego, podobnie pominięte zostają regulacje o notariuszach; o funkcji proboszcza, którą rozpatrywać można w aspekcie asystowania przy zawarciu małżeństwa – o tym wszystkim traktuje II księga KPK Lud Boży), dlatego skoncentrujemy się na tych kanonach, które są najważniejsze. Praktycznie schemat ten jest obustronny, bowiem też w samym prawie małżeńskim można znaleźć o wiele więcej odnośników już do innych ksiąg kodeksowych, także i wówczas zostaną wybrane najważniejsze w formie przykładów.

Porozmawiaj o tym na naszym FORUM!

Zobacz też: Zagadnienia dyskusyjne w kościelnym procesie małżeńskim

REKLAMA

Podział na Księgi

Jak już zostało to powiedziane Kodeks podzielony jest na Księgi. Pierwsza z nich zatytułowana jest Normy ogólne. W Księdze tej wskazałabym na kanony dotyczące dyspensy (poświęcone są jej kanony od 85 do 93 KPK), bowiem wielokrotnie w prawie małżeńskim mowa jest o przeszkodach, ale także o udzieleniu od nich właśnie dyspensy, dotyczy to: przeszkody różnej religii, we właściwym stopniu przeszkody pokrewieństwa, wreszcie dyspensa od małżeństwa zawartego, ale niedopełnionego.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

W tej samej Księdze uregulowana została też kwestia miejsca zamieszkania – tymczasowego, stałego (kan. 102 KPK), z kolei te kanony istotne są z punktu widzenia właściwości sądowej, czyli tego: w którym Oficjalacie należy składać pozew.

W księdze tej zawarte są także przepisy określające to, czym jest pokrewieństwo, powinowactwo, jak i adoptowane dziecko (kan. 108, kan. 109 oraz kan. 110 KPK), które odnoszą się do przeszkody pokrewieństwa, powinowactwa, jak i pokrewieństwa prawnego.

Ostatnią regulacją z analizowanej Księgi jest przepis w kan. 134 §1 oraz §2 KPK, w którym mowa jest o ordynariuszu oraz o ordynariuszu miejsca. Pamiętamy, iż w prawie małżeńskim istnieją nie tylko przeszkody, ale także zakazy zawarcia związku, od których zezwolenie może zostać udzielone właśnie przez ordynariusza miejsca, nadto mowa jest o tych osobach również w kanonach dotyczących formy zawarcia związku.

W Księdze drugiej Lud Boży wiele kanonów pomija, ale warto odnieść się do kan. 221 KPK, w którym mowa jest o władzy sądzenia. Mowa tam jest o prawie do sądzenia zgodnie z przepisami prawa, odpowiada to sprawiedliwemu zastosowaniu, tak prawa materialnego, jak i procesowego.

Winno wspomnieć również o odpowiednich regulacjach nt. Konferencji Episkopatu (kan. od 447 do 459 KPK), która przecież również stanowi obowiązujące prawo, widać to na przykładzie ustalenia wieku do godziwego zawarcia związku, wreszcie to Episkopat ma prawo (obowiązek) ustalenia formy składania oświadczeń, przyrzeczeń dla małżeństw mieszanych.

Dla uzupełnienia warto tylko dodać, iż III Księgę KPK Nauczycielskie zadanie Kościoła można rozpatrywać w kontekście religijnego wychowania dzieci przez ich Rodziców, a zatem też w jakiś sposób można znaleźć odnośniki do prawa małżeńskiego, chociażby do wykluczenia chrześcijańskiego wychowania potomstwa. Z kolei księga V Dobra doczesne Kościoła to już regulacje sensu stricte dotyczące kwestii materialnych.

Jak zatem widać, aby móc zrozumieć dany przepis warto, gdy tylko istnieje tego typu możliwość, poszukać jego odpowiedników w całym Kodeksie, nie wspominając o jurysprudencji.

Zobacz również: Akta procesowe w kościelnym procesie o stwierdzenie nieważności małżeństwa

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Stawki płatności bezpośrednich i PWK za 2025 rok - aktualizacja MRiRW

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi poinformowało 10 października 2025 r., że minister rolnictwa i rozwoju wsi Stefan Krajewski podpisał rozporządzenie określające wysokość stawek płatności bezpośrednich oraz przejściowego wsparcia krajowego (PWK) na rok 2025.

ZUS zyska nowe uprawnienia i będzie mógł się domagać składek nawet za 20 lat wstecz. Co z kosztami i przychodami przedsiębiorców?

Trwa dyskusjach o przepisach, nad którymi toczą się już prace. Czy ZUS zyska prawo do tego, by domagać się składek za nieograniczony czas wstecz? Co wtedy z rozliczeniami podatkowymi przedsiębiorców? Czy sądy zaleje fala odwołań, a niewydolny już teraz system będzie działał jeszcze gorzej?

Świadczenie pielęgnacyjne 2026. Ponad 3000 zł dla opiekunów osób niepełnosprawnych!

Świadczenie pielęgnacyjne w 2026 roku może przekroczyć nawet 3000 zł. To kluczowa wiadomość dla tysięcy opiekunów osób niepełnosprawnych. Czy będzie można pracować nie tracąc pieniędzy? Jest pewna pułapka. Dowiedz się, ile dokładnie wyniesie pomoc i co zrobić, aby jej nie stracić.

Byłeś prześladowany przez władze? Możesz dostać zadośćuczynienie – nawet po latach

Byłeś represjonowany za działalność polityczną, internowany w stanie wojennym albo niesłusznie aresztowany przez władze PRL? Polskie prawo pozwala dziś dochodzić sprawiedliwości, także po wielu latach. Możesz ubiegać się o zadośćuczynienie za krzywdy moralne i odszkodowanie za straty materialne. Sprawdź, komu przysługuje rekompensata i jak złożyć skuteczny wniosek.

REKLAMA

Do premiera: Otrzymują świadczenia o różnej wysokości, a sam dodatek dopełniający przewyższa wysokość świadczenia podstawowego innego niż renta socjalna

Osoby niepełnosprawne jako społecznicy) skierowali list otwarty do m.in. premiera D. Tuska w sprawie niedotrzymania obietnicy uchwalenia przepisów dającym wszystkim osobom z orzeczeniem o całkowitej niezdolności do samodzielności świadczenia takiego jak dodatek dopełniający do renty socjalnej.

Czy polscy twórcy w końcu zarabiają na swoich dziełach? Dyrektywa DSM a godziwe wynagrodzenie! [Gość Infor.pl]

Po niemal roku od implementacji unijnej dyrektywy o prawie autorskim na jednolitym rynku cyfrowym (tzw. Dyrektywy DSM) do polskiego prawa, rynek twórców internetowych wciąż szuka odpowiedzi na kluczowe pytania. Czy nowe przepisy faktycznie rozwiązały spory z gigantami technologicznymi i zapewniły twórcom godziwe wynagrodzenie? O to pytamy adwokata Mikołaja Chałasa z Kancelarii Prawnej Chałas i Wspólnicy.

Ważne zmiany dla osób, które się rozwodzą. Na dopełnienie formalności jest teraz rok. Później traci się do tego prawo

Rozwód to sprawa, która wiąże się nie tylko z silnymi emocjami, ale również z koniecznością dopełnienia szeregu obowiązków formalnych. Choć zostały one określone w obowiązujących przepisach, to nie zawsze wywiązanie się z nich jest proste.

Od 752 zł do 4134 zł bez względu na dochód do końca 2025 r. tylko dla osób z co najmniej 78 punktami. Jak uzyskać? Tylko 3 miesiące na złożenie wniosku do ZUS

ZUS w komunikacie przypomniał zasady przyznawania i uzyskiwania świadczenia wspierającego w 2025 roku. W bieżącym roku prawo do tego świadczenia mają pełnoletnie osoby mieszkające legalnie w Polsce, którym wojewódzki zespół ds. orzekania o niepełnosprawności przyznał w decyzji przynajmniej 78 punktów. Miesięczna wysokość świadczenia wspierającego zależy od ustalonego poziomu potrzeby wsparcia i wynosi aktualnie od 752 zł do 4134 zł.

REKLAMA

Wdowy po działaczach opozycji antykomunistycznej z dodatkowymi pieniędzmi [PROJEKT]

Dodatek kompensacyjny i ryczałt energetyczny to ważne świadczenia przysługujące wdowom po kombatantach. Posłowie chcą, by z tych uprawnień mogły korzystać też wdowy po działaczach opozycji antykomunistycznej.

Stałe orzeczenie o niepełnosprawności w 2026 r. Kto dostanie orzeczenie bezterminowe i jakie są nowe zasady?

Czekasz na bezterminowe orzeczenie o niepełnosprawności? Przepisy mają się zmienić, aby ulżyć w biurokracji osobom ze schorzeniami trwałymi i nieodwracalnymi. Kto w 2026 r. ma szansę pożegnać się z ponownymi wizytami na komisjach? Jakie kryterium jest kluczowe i co z orzeczeniami wydanymi przed nowelizacją? Zapoznaj się z planowanymi zmianami w systemie orzekania.

REKLAMA