REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Testament notarialny – cena, zmiana, wskazówki [WYWIAD]

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Wioleta Matela-Marszałek
Autorka licznych publikacji o tematyce prawnej
Maciej Celichowski
Notariusz, Izba Notarialna w Poznaniu
Joanna Zawrotniak
Notariusz, Izba Notarialna w Poznaniu
Testament notarialny – cena, zmiana, wskazówki [WYWIAD]/Fot. Shutterstock
Testament notarialny – cena, zmiana, wskazówki [WYWIAD]/Fot. Shutterstock
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Testament notarialny pomaga uniknąć problemów związanych z jego zaginięciem– przekonują notariusze Maciej Celichowski i Joanna Zawrotniak.

Testament notarialny czy odręczny?

Nierzadko w trakcie porządków w mieszkaniu zmarłej osoby jej spadkobiercy znajdują zapomniany testament. Najczęściej ma to miejsce wówczas, gdy spadkobiercy chcą sprzedać mieszkanie lub podzielić się między sobą majątkiem spadkowym. Niestety, sytuacja się komplikuje, gdy mają już w ręku notarialne poświadczenie dziedziczenia lub sądowe stwierdzenie nabycia spadku. Jeśli takie dokumenty wydane zostały bez uwzględnienia ostatniej woli zmarłego - wymagają zmiany. To oznacza nowe postępowanie spadkowe, a tym samym wymaga czasu i wiąże się z kolejnymi kosztami.

REKLAMA

REKLAMA

Wioleta Matela-Marszałek, Infor.pl: Co można zrobić, by uniknąć takiej sytuacji?

Notariusz Maciej Celichowski z Izby Notarialnej w Poznaniu: Testament można sporządzić także w domu, pisząc go w całości własnoręcznie, opatrując tytułem „testament”, podpisem i datą. Należy jedynie pamiętać, że jeden testament może sporządzić tylko jedna osoba. W Polsce nie ma testamentów wspólnych. Jeśli treść testamentu nie będzie sprzeczna z prawem, wywoła on wszystkie skutki prawne w nim zawarte. Gdy tak nie jest, sąd może zmodyfikować zapis. Na przykład, gdy w testamencie zapiszemy jednemu dziecku dom, a drugiemu samochód, co będzie stanowić znakomitą większość naszego dorobku, to sąd może zmienić jego sens w ten sposób, że spadkobiercy nabędą zamiast domu i samochodu udziały w całym spadku odpowiadające odpowiednio wartości domu i samochodu. Testament ten będzie jednak zawsze ważny, o ile nie będzie zawierał postanowień niezgodnych z prawem np. warunku lub tzw. podstawienia powierniczego (powołanie do spadku z obowiązkiem wydania go później innej osobie np. po osiągnięciu przez nią pełnoletności).

Notariusz Joanna Zawrotniak z Izby Notarialnej w Poznaniu: Z testamentem sporządzonym w domu wiąże się jednak taki problem, że może on „zaginąć”, tj. zostać nieodnaleziony bezpośrednio po śmierci spadkobiercy, pozostając w ukryciu w szufladzie lub między innymi dokumentami. Odnalezienie testamentu w trakcie porządkowania majątku zmarłej osoby przed np. sprzedażą mieszkania lub domu, gdy sporządzony już został notarialny akt poświadczenia dziedziczenia lub wydane przez sąd prawomocne postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku, skutkuje koniecznością uchylenia tych dokumentów i ponownego wydania przez sąd postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku. Wiążą się z tym dodatkowe koszty i mitręga czasowa.

REKLAMA

Chcąc uniknąć tego zagrożenia, można sporządzić testament w formie aktu notarialnego i go zarejestrować w Notarialnym Rejestrze Testamentów (NORT).

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Kto przechowuje testament notarialny?

Czym jest Notarialny Rejestr Testamentów?

MC: Testament sporządzony u notariusza (jak i każdy inny testament, także ten sporządzony w domu, a więc holograficzny), można bezpłatnie zarejestrować w Notarialnym Rejestrze Testamentów (NORT). Po śmierci testatora, każdy, kto dysponuje jego aktem zgonu, może uzyskać w dowolnej kancelarii notarialnej informację, czy zmarły członek rodziny nie zostawił testamentu zarejestrowanego w NORT. Oczywiście, zarejestrowanie testamentu nie sporządzonego przez notariusza (np. holograficznego), wymaga podpisania w kancelarii protokołu przyjęcia testamentu na przechowanie (to koszt 246,00 zł brutto plus koszty wypisów).

Ile kosztuje testament u notariusza?

Jakie są obecnie koszty sporządzenia testamentu u notariusza?

JZ: Notarialne koszty sporządzenia testamentu różnią się w zależności od jego treści. Testament zawierający jedynie powołanie kogoś bliskiego do spadku kosztuje 61,50 zł brutto. Do tego należy doliczyć koszty sporządzenia wypisów. Jeśli jednak chcemy w testamencie umieścić zapis zwykły, polecenie lub pozbawienie prawa do zachowku (wydziedziczenie) to musimy się liczyć z dodatkowymi kosztami. Każde z powyższych rozrządzeń testamentowych kosztuje 184,50 zł brutto. Gdybyśmy jednak chcieli do testamentu wprowadzić zapis windykacyjny, to musimy się liczyć z kosztem 246 zł brutto. Notarialny testament ma jednak przewagę nad testamentem domowym, gdyż jego oryginał zostaje u notariusza, który wydaje jego wypisy posiadające moc prawną oryginału. I to w takiej ilości, w jakiej osoba go sporządzająca poprosi.

Testament notarialny - elementy

Czym zapis zwykły różni się od windykacyjnego?

MC: Zapis zwykły zobowiązuje spadkobierców do przekazania części spadku (np. wskazanej rzeczy) zapisobiercy wskazanemu w testamencie, po potwierdzeniu praw do spadku w notarialnym akcie poświadczenia dziedziczenia lub postanowieniu sądu o stwierdzeniu nabycia spadku.

Natomiast zapis windykacyjny nie wymaga żadnych działań ze strony spadkobierców, gdyż powoduje nabycie jego przedmiotu przez zapisobiercę windykacyjnego w chwili śmierci spadkodawcy.

Podstawą ujawnienia praw do przedmiotu zapisu windykacyjnego (np. nieruchomości w księdze wieczystej) jest notarialny akt poświadczenia dziedziczenia lub prawomocne postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku, które powinny wymieniać zapisobierców windykacyjnych oraz przedmioty przez nich nabyte. Jednak ich nabycie następuje już w chwili śmierci osoby, która przekazała nam w zapisie windykacyjnym np. swoje mieszkanie. Zapisobierca windykacyjny może jednak spotkać się ze strony pokrzywdzonych testamentem spadkobierców ustawowych z żądaniem uzupełnienia zachowku. Do chwili działu spadku odpowiada on także za długi spadkowe razem ze spadkobiercami, a po podziale spadku odpowiada już za długi spadkowe jedynie do wartości przedmiotu zapisu windykacyjnego. Zapisobierca zwykły nie odpowiada za zachowek, za długi spadkowe i może zapis odrzucić. Nabycie praw do mieszkania lub pieniędzy przekazanych nam w zapisie zwykłym następuje w wyniku zawarcia umowy między spadkobiercami a zapisobiorcą. Jednak żądać zawarcia tej umowy możemy jedynie przez pięć lat od ogłoszenia testamentu, chyba że spadkodawca inaczej w nim postanowił.

W testamencie można też umieścić polecenie. Na czym ono polega?

MC: Polecenie to takie umieszczone w testamencie zobowiązanie spadkobiercy do określonego działania, które nie czyni nikogo wierzycielem. Z żądaniem jego wykonania mogą jednak wystąpić inni spadkobiercy i wykonawca testamentu. Będzie to np. żądanie pochowania na określonym cmentarzu, w obrządku rzymskokatolickim lub odwrotnie bez zachowania jakiegokolwiek ceremoniału religijnego, zobowiązanie postawienia nagrobku i opieki nad nim, polecenie przeczytania ulubionego wiersza nad grobem, obowiązek zaopiekowania się psem przez spadkobierców lub jednego z nich lub polecenie dziecku ukończenia studiów itp.

Kiedy najlepiej sporządzić testament?

MC: Wbrew potocznym obrazom z książek i telewizji testamentu nie sporządza się zwykle na łożu śmierci. W takiej chwili umierająca osoba zwykle nie ma wystarczającej świadomości, by ważnie rozporządzić swoim mieniem po śmierci. Testament należy sporządzić więc wtedy, gdy po pierwsze mamy jakiś majątek (nieruchomość, samochód, pieniądze w banku), a porządek dziedziczenia, który określa kodeks cywilny nam nie odpowiada. Po nadto, co może wydać się paradoksem, testament należy koniecznie sporządzić, gdy ma się już mieszkanie lub dom, kupione na kredyt i małe dzieci. Śmierć jednego z rodziców (kredytobiorców) niesie ze sobą często taki spadek dochodów w rodzinie, że drugi z rodziców jest zmuszony obciążony hipoteką dom lub mieszkanie sprzedać. Taka operacja musi nastąpić pod kontrolą sądu opiekuńczego i za jego zgodą, na co zwykle się czeka. W tym czasie trzeba płacić raty kredytu i można stracić kupca. Powołanie się wzajemnie do spadku przez rodziców ten problem znosi. Oczywiście wymaga wzajemnego zaufania, że zgromadzony wspólnie majątek trafi po śmierci drugiego z rodziców do wspólnych dzieci, a nie do rodziny założonej po śmierci pierwszego z rodziców przez drugiego z nich. Należy przy tym pamiętać, że powołanie drugiego z rodziców do dziedziczenia jest zwolnione z podatku od spadków i darowizn tylko o tyle, o ile pozostają oni w związku małżeńskim.

Testament notarialny - zmiana

Co w sytuacji, gdy zmienimy zdanie? Czy raz sporządzony testament jest nieodwołalny?

JZ: Testament można odwołać lub zmienić w każdej chwili. Co więcej, nie trzeba się trzymać tej samej formy, co odwoływany lub zmieniany testament. Testament notarialny można więc odwołać w domu i odwrotnie.

A czy można go podważyć?

JZ: Generalnie wola testatora jest święta i nikt nie powinien jej podważać. Jednak wola ta winna zostać wyrażona prawidłowo. Dotyczy to w szczególności zdolności osoby sporządzającej testament do prawidłowej oceny sytuacji, braku nacisków ze strony rodziny czyli tzw. zdolności testowania. Pod tym względem najbezpieczniejszy jest testament notarialny.

Bardzo dziękuję za rozmowę.

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Nowe darmowe rozwiązanie dla 11 milionów Polaków dostępne od października 2025

Rząd udostępnił nową ważną funkcję w aplikacji mObywatel. Szacuje się, że z aplikacji korzysta już około 11 milionów Polaków. Poprzez aplikację mObywatel dostępny jest od teraz podpis elektroniczny – chwali się Ministerstwo Cyfryzacji w komunikacie z 23 października 2025 r. Przeczytaj szczegóły o wymogach, jakie trzeba spełnić i obowiązujących zasadach.

Nowe zasady na cmentarzach, a za naruszenie grożą kary do nawet 5000 zł. Uwaga na te pułapki we Wszystkich Świętych, łatwo się pomylić

Zbliża się 1 listopada – Dzień Wszystkich Świętych oraz 2 listopada – zaduszki. To czas pamięci o tych, którzy odeszli, szczególnie osobach bliskich. W tym czasie masowo ruszymy odwiedzać groby, a niektórzy już teraz je porządkują przed 1 listopada. Jednak czas ten nie zwalnia nas od przestrzegania przepisów. Także na cmentarzach obowiązują zasady segregacji, a w tym roku w niektórych miejscach czeka na nas nowość - jaka?

Przedłużenie okresu przedawnienia w podatku od spadków ukryte w nowelizacji. Fikcyjna deregulacja niekorzystna dla spadkobierców

Najnowszy rządowy projekt nowelizacji ustawy o podatku od spadków i darowizn nałoży na podatników (spadkobierców) obowiązek złożenia zeznania podatkowego po uzyskaniu postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub notarialnego aktu poświadczenia dziedziczenia (APD). Jeżeli ta nowelizacja wejdzie w życie, to faktycznie termin przedawnienia wyniesie 5 lat, licząc od końca roku, w którym powstał obowiązek podatkowy, a nie 3 lata, jak obecnie, co wynika z art. 68 § 2 Ordynacji podatkowej. Nie realizuje się w tym wypadku deklarowanego celu w postaci „uproszczenia procedur oraz ochrony spadkobierców przed utratą zwolnień podatkowych.”, lecz w istocie przedkłada się projekt ustawy niekorzystnej dla podatników – pisze adwokat Konrad Giedrojć.

103 średnie pensje na mieszkanie w Warszawie (50 m2). A w innych miastach? Ceny mieszkań w III kwartale 2025 r. [raport]

W III kwartale 2025 r. w większości z 17 największych polskich miast ceny mieszkań spadły w porównaniu z poprzednim kwartałem. W segmencie mieszkań średniej wielkości (35–60 m²) największy spadek odnotowano w Gdyni – o prawie 5%. Po obniżkach przeciętna ofertowa cena mieszkania o powierzchni 50 m² w tym mieście wynosi 585 tys. zł. Dla porównania, w najtańszej Częstochowie to 350 tys. zł, a w najdroższej z zestawienia Warszawie – prawie 837 tys. zł. W stolicy w ostatnim kwartale ceny mieszkań wzrosły o 2%. Warszawa należy też do najdroższych stolic Europy pod względem dostępności mieszkań. Aby kupić mieszkanie o powierzchni 50 m² poza centrum, potrzeba 103 średnich pensji. Tak wynika z najnowszego raportu Rankomat.pl i Rentier.io.

REKLAMA

Opiekunowie osób niepełnosprawnych w szoku – zmiany od 2026 r. mogą uderzyć w tysiące rodzin

Od 2026 r. opiekunowie osób z niepełnosprawnościami mogą stanąć przed rewolucją w systemie wsparcia. Ustawa o asystencji osobistej wprowadza nowe zasady, ogranicza budżet osobisty i skraca okresy decyzji. Równocześnie rząd zapowiada zmiany w świadczeniu pielęgnacyjnym i nową emeryturę opiekuńczą. Czy rodziny są gotowe na te zmiany?

Większość Polaków nie ma testamentu. Co to oznacza dla ich rodzin? W takiej sytuacji majątek jest dziedziczony ustawowo, zgodnie z hierarchią opisaną w Kodeksie cywilnym

Badania pokazują, że większość osób w Polsce nie spisało testamentu. W praktyce oznacza to, że majątek po śmierci dziedziczony jest ustawowo – nie zawsze zgodnie z wolą zmarłego. Sprawdź, jak prosto uregulować sprawy spadkowe i ochronić najbliższych.

Tym seniorom ZUS wypłaci emeryturę lub rentę wcześniej w październiku i listopadzie 2025 r.

Emeryci i renciści otrzymują swoje świadczenia z ZUS-u w ustalonych terminach płatności. W październiku i listopadzie 2025 r. niektórzy z nich mogą jednak spodziewać się przelewu bankowego lub wizyty listonosza nieco wcześniej niż zwykle.

Oszczędności warunkiem poczucia bezpieczeństwa Polaków: jak Polacy oceniają swoją sytuację finansową i w jaki sposób oszczędzają? [RAPORT]

Jak wynika z badania SW Research na zlecenie Job Impulse, rośnie odsetek osób, które nie potrzebują dodatkowych funduszy, aby czuć stabilność finansową (17% w 2025 r. i 13% w 2023 r.). Jednocześnie ponad połowa badanych (55%) wskazuje, że dla osiągnięcia poczucia bezpieczeństwa finansowego ich gospodarstwa domowe wymagają co najmniej tysiąca złotych miesięcznie więcej. Najnowsze badanie pokazuje, jak Polacy oceniają swoją sytuację finansową i w jaki sposób oszczędzają.

REKLAMA

Dłużnik nie ukryje się za hipoteką. Sąd Najwyższy zmienia reguły gry

Koniec z unikaniem spłaty długów pod pozorem obciążonych nieruchomości. Sąd Najwyższy definitywnie uciął wieloletni spór: dłużnik nie obroni się już przed skargą pauliańską tłumacząc, że jego majątek był bezwartościowy. Ta uchwała zmienia zasady gry w polskim prawie zobowiązań.

To koniec brązowych worków na odpady - kolejne miasta z nich rezygnują

Przez lata panowania zasad segregacji śmieci można było się przyzwyczaić do tego, że odpady biodegradowalne (np. liście, skoszona trawa, obierki, resztki warzyw i owoców etc.) wyrzucamy do brązowych worków na odpady. Takie zasady panowały i jeszcze panują w zdecydowanej większości gmin w Polsce – jednak pojawiają się kolejne miasta, które z tego rezygnują.

REKLAMA