WSA interweniuje: Mąż choruje na ALS. MOPS odmawia świadczenia pielęgnacyjnego

Tak wynika z wyroku WSA w Gdańsku z 4 grudnia 2024 r. link i sygn. akt II SA/Gd 772/24

Dlaczego MOPS nie przyznał świadczenia pielęgnacyjnego ciężko chorej osobie? Bo żona (opiekunka) przed chorobą męża nie pracowała, tylko zajmowała się dziećmi. Prowadząc dom nie mogła zrezygnować z pracy na rzecz opieki nad chorym mężem. Choruje na: Stwardnienie zanikowe boczne (sclerosis lateralis amyotrophica). Link

W sprawie, którą przedstawiam czytelnikom chodzi o chorobę, na którą nie ma lekarstwa, a zabija w 3-5 lat. To stwardnienie zanikowe boczne. W omawianym wyroku sąd dokładnie opisał skutki tej strasznej choroby. Zazwyczaj w wyroku sędziowie tylko wskazują jednostkę chorobową i skrótowo opisują jakich czynności wymaga chory. Tym razem poświęcił sprawom medycznym dużo więcej uwagi wskazując urzędnikom z MOPS, że ta sprawa jednak różni się powagą od wielu innych spraw.

Sąd studiuje medycynę dla MOPS - ta choroba uzasadnia przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego

Sąd wskazuje, że stwardnienie zanikowe boczne, jakie zdiagnozowano u męża strony to choroba układu nerwowego, w której:

1) Dochodzi do postępującego uszkodzenia komórek nerwowych znajdujących się w rdzeniu kręgowym, pniu mózgu oraz korze mózgowej - odpowiedzialnych za ruch.

2) Powoduje to narastające osłabienie mięśni, problemy z mową, chodem, połykaniem.

3) Z czasem pojawia się osłabienie i zanik również innych niż początkowo zajęte grup mięśniowych tak, że w zaawansowanej fazie choroby pacjenci mają:

a) niedowład wszystkich czterech kończyn,

b) zaburzenia mowy i połykania oraz

c) niewydolność oddechową na skutek osłabienia mięśni oddechowych.

Stwardnienie zanikowe boczne jest chorobą nieuleczalną i postępującą, a dostępne leki są mało skuteczne i wydłużają przeżycie chorych na stwardnienie zanikowe boczne zaledwie o kilka miesięcy. Średni czas życia wynosi 3-5 lat. U chorych na stwardnienie zanikowe boczne ważna jest też rehabilitacja, która w każdym przypadku powinna być dostosowana do stanu chorego, łagodna, i uwzględniać między innymi ćwiczenia oddechowe. Bardzo pomocna dla chorych może być terapia logopedyczna. Poprzez odpowiednie ćwiczenia pozwala ona na dłuższe utrzymanie zdolności do komunikacji słownej oraz połykania.

Następnie sąd sprawdził, jakie czynności opiekuńcze wykonywała żona na rzecz męża:

Jakie czynności wykonywała żona jako opiekunka na rzecz męża [ postępowanie w MOPS o świadczenie pielęgnacyjne]

1) przygotowuje i podaje posiłki, w sensie ich zaserwowania na stół, lecz także karmi męża, bowiem nie jest on w stanie sam utrzymać łyżki, samodzielnie się napić.

2) Opiekunka nie tylko pomaga przy toalecie czy ubieraniu się, ale też karmi i poi męża, a więc wykonuje czynności zapewniające funkcjonowanie organizmu.

3) Wykonuje ćwiczenia, masaże i oklepywanie, co niewątpliwie jest czasochłonne i wymaga siły, gdyż ciało męża - ze względu na ograniczoną możliwość samodzielnego ruchu, może być bezwładne i tym samym cięższe.

Są to natomiast czynności niezbędne do podtrzymania życia chorego i spowalniające pogarszający się stan zdrowia męża.

Nie ulega też wątpliwości, że z uwagi na specyfikę choroby i możliwe wystąpienie trudności w oddychaniu, obecność opiekuna jest niezbędna, pozostawienie chorego bez opieki na dłużej mogłoby zagrozić jego życiu.

MOPS: opiekun musi zrezygnować z pracy. Sąd: Nie o to chodzi w przepisach o świadczeniu pielęgnacyjnym

To stały problem z MOPSami - urzędnicy uważają, że opiekun osoby niepełnosprawnej musi zrezygnować z pracy na rzecz opieki. I wtedy - w zastępstwie pensji - otrzyma świadczenie pielęgnacyjne.

I tak myślą nie tylko MOPS, ale i zazwyczaj lepiej zorientowane w bieżących liniach orzeczniczych sądów i sędziów Samorządowe Kolegia Odwoławcze. W tej sprawie czytamy:

Na szczęście sądy myślą inaczej:

Poważny stan zdrowia jeżeli MOPS ma wypłacić świadczenie pielęgnacyjne dochodząc do łącznej kwoty 7800 zł

Stan faktyczny - mąż do 2023 r. pracował jako kierowca, a jego żona poświęciła się wychowaniu dzieci (ur. 1992 r. i w 1993 r.) i prowadzeniu domu (nie pracowała w okresie od 1997 do teraz). Aktualnie rodzina utrzymuje się ze świadczenia rehabilitacyjnego i zasiłku pielęgnacyjnego męża - w łącznej kwocie 4515,84 zł miesięcznie.

Mąż od 54 roku życia ma znaczny stopień niepełnosprawności (od dnia 15 lutego 2023 r.). Przyczyna jest bardzo poważna - stwardnienie zanikowe boczne, postępujący zanik mięśni.

Polecamy VAT 2025. Podatki część 2

Wywiad środowiskowy i wychowywanie dzieci

W wywiadzie środowiskowym pracownik socjalny uznał na podstawie całości przedłożonej dokumentacji oraz własnej obserwacji rodziny w dniu wywiadu, że mąż wnioskodawczyni nie jest osobą samodzielną, a pomiędzy niepodejmowaniem przez wnioskodawczynię zatrudnienia, także w niepełnym wymiarze, i zakresem sprawowanej opieki zachodzi związek przyczynowo - skutkowy. Dlaczego więc MOPS nie przyznał świadczenia pielęgnacyjnego?